Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Studio Nauta
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Berendsen Interieurbeplanting
Erven van Nederland
Specialisten in ruimtelijk ontwerp die een waardevol perspectief geven aan locaties en generatie.
Isoklinker Nederland BV / Thermosteen
Importeur van keramische steenstrips
Karakter Erfgoed
Parazon
LOSNING ICT
Expert in ICT voor architecten & bouw
Karakter Erfgoed
LOSNING ICT
Expert in ICT voor architecten & bouw
Parazon
Hoogstraten Design
Back to nature and balance!
Farmvent
Onsite farming™ redefined.
Compofloor
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Aldo Trim over complexe binnenstedelijke hoogbouw
Gesprek met Job Floris over het ontwerpen van gelaagde architectuur
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Gesprek met Job Floris over het ontwerpen van gelaagde architectuur
Gesprek met Aldo Trim over complexe binnenstedelijke hoogbouw
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Jalal Fitoury over de gevels van hoogbouw
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Innovatieve ventilatie bij Inholland Sluisbuurt
V House – Sculpturale designvilla – Hilversum
L House – Minimalistische villa - Marbella
Harbour Resort Sint Annaland
Toekomstbestendig Kindcentrum Aan de Oosterplas
Woningen Deurningerstraat Enschede
Esdal College Borger
Luxury Bosvilla – Villa in LA-stijl – Waalre
Lab42 Universiteit van Amsterdam
DEZA Kozijnen - Heerhugowaard
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Bolon Artisan
100% Zweeds
Harbour Fenster
Innovatieve aluminium geveloplossing voor gevels met zware geluidbelasting
Terrasprofiel entero 4.0
Innovatief materiaal ontmoet innovatief ontwerp
De reliëfplaten en ribbel panelen van HTS
Creëer een uniek accent voor jouw interieurproject met HTS
TWIN Flush deur 100mm
Wand-dikke glasdeur voor optimale geluidsisolatie
Lichtgewicht Solar groendak
Groendak óf zonnepanelen? Kiezen hoeft niet meer!
SafeWood FRX
Brandvertragende houten gevelbekleding
Sonorex (brandwerende) geluidschotten
Akoestische en brandveilige ruimtes voor een comfortabel verblijf
Tijd voor champagne en mokka
JUNG A 550 & A FLOW
Nieuw - WoodFrame Slim Meranti
Profielen uit post-consumer meranti hardhout uit Nederlandse sloopprojecten, FSC Recycled
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Tentoonstelling ‘En Passant’, foto’s van Daan ter Avest
R.J.H. Fortuynplein 4, 1019 WL Amsterdam
Architecten Masterclass Stalen puien
BLAStcafé: de blik van landschapsarchitect Steven Delva
5TRACKS Offices – Platform_C, Stationslaan 226, Breda
Dé 6 beste oplossingen voor een log ontwerpproces
Online
Design District Rotterdam
Van Nelle Fabriek, Van Nelleweg 1 3044 BC Rotterdam
Jubileumfeest: 25 Jaar EeStairs
EeStairs
BAIpraat: Microwonen
Toonzaal (Willem Twee), Prins Bernhardstraat 4, 5211 HE 's-Hertogenbosch
Seminar Grenzeloos bouwen in Duitsland
Siemensstraße 31, Kleve, Duitsland
The World - and Zoetermeer - according to Weeber
CKC & Partners, Leidsewallen 80, 2722 PC Zoetermeer
Architecten Masterclass Stalen puien
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Medior Conceptontwikkelaar/ Ontwerper – Fulltime
TPAHG zoekt een ervaren architect
stagiair visuele communicatie
Ervaren BIM modelleur/Architect bij van Bergen Kolpa Architecten
Communicatie medewerker (medior)
Senior BIM-coördinator
Junior ontwerper (32-40 u per week)
Junior ruimtelijk ontwerper
Junior Architect position at ADS74
Vacature nederlandstalige Architect bij heren 5 Architecten Amsterdam
Slangen + Koenis Architecten zoekt: Architect
Ontwerper / BIM modelleur
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Alexander Pols
Copyright: Maarten van Haaff
Minerale steenstrips
29 april, 9:00
Al mijn hele leven als architect zie ik baksteen als het basismateriaal voor gevels. Voor Nederland is dat een logische keuze: we hebben de klei waaruit hij wordt gebakken in overvloed en de traditie om er mooie gevels mee te metselen. Baksteen blijft honderden jaren mooi en, als je niet iets exotisch kiest of de stenen glazuurt, is het nog betaalbaar ook. Maar ondertussen is de drie millimeter dikke, goedkopere en ‘duurzame’ namaakbaksteen – gemaakt van kunsthars en zand – niet meer weg te denken uit de bouwpraktijk. Is dit materiaal te verteren voor baksteenliefhebbers zoals ikzelf? En is de minerale steenstrip wel een ‘eerlijk’ materiaal?
De lichte en dunne minerale strip blijkt handig voor lichte prefab gevels, bijvoorbeeld in hoogbouw, en voor de renovatie en verduurzaming aan de buitenkant van bakstenen (woon)gebouwen. Bij de commissies voor omgevingskwaliteit in de verschillende steden is er een debat gaande over de vraag of de minerale strips uit onze steden geweerd moeten worden of dat ze onder voorwaarden toegestaan worden. Iedere commissie is zijn eigen visie hierop aan het formuleren.
Amsterdam heeft een praktische notitie opgesteld met do’s en don’ts. Den Haag – waar ik zelf in de commissie zit – probeert het materiaal weg te houden uit Rijksbeschermd stadsgezicht en adviseert over de detaillering ervan. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de strips (in verband) de hoek om worden gezet, zodat nergens de platheid van het materiaal zichtbaar wordt.
Minerale strips worden eigenlijk altijd gelijmd op isolatiemateriaal van piepschuim of hardschuim. De gevels zijn dus niet biobased en ademen niet. Het stripje mineraal, eigenlijk een soort gevelstuc, is ook kwetsbaar voor beschadigingen en er zijn voorbeelden waar vogels er net zo lang in pulken tot ze zich kunnen nestelen in de isolatielaag erachter. Niemand weet nog hoe lang het mooi blijft, en hoe krijg je in vredesnaam de strips weer van de isolatie af als een gevel het einde van de levensduur heeft bereikt?
En toch zie ik als baksteenliefhebber ook kansen. Want laten we eerlijk zijn: bakstenen gevels zijn niet meer die massieve, dragende metselwerk muren van weleer. In de bouwpraktijk zijn het halfsteens schermen op stalen metselwerkdragers die voor de isolatie worden gehangen. Om de paar meter is een open voeg nodig omdat het zonder te scheuren moet kunnen bewegen. Met halfsteens metselwerk lukt het ook nauwelijks meer een negge te maken van meer dan 5 centimeter, met de dunnere CO2-besparende bakstenen al helemaal niet. Daar biedt de minerale strip soelaas: die kun je tientallen meters hoog en breed plakken zonder één enkele voeg. En een diepe negge kun je ook weer prima maken met de ‘L-strip’ die de hoek omgaat. De gevel met minerale strips oogt op het eerste gezicht dragend en biedt een meer solide ervaring dan een halfsteens buitenblad van baksteen.
Trouwens, de minerale strip hoeft helemaal geen ‘baksteenstrip’ te zijn, iedere vorm en ieder patroon is mogelijk, en in alle kleuren van de regenboog, het is eigenlijk een soort geveltekening. De veiligheid is ook nog eens tot op grote hoogte te garanderen, wat bijvoorbeeld bij de zwaardere baksteenstrip lastiger is. En de CO2-uitstoot bij productie en montage zijn veel lager dan bij baksteen, omdat minerale strips uit zichzelf drogen en niet de fossiele, energieslurpende oven in moeten zoals bij het keramische origineel.
Praktisch gezien, en uit het oogpunt van CO2-productie, wint de minerale steenstrip het van de ‘echte’ baksteen. Maar je kunt nog wel een architectonische discussie voeren over de vraag of de minerale strip wel een ‘eerlijk’ materiaal is… is het wel ‘waarachtig’? Want het is toch iets nabootsen van wat we kennen, met een materiaal dat er eigenlijk anders uit wil zien. En de tactiliteit, tja, die is toch ook wel echt anders. De minerale strip – ook wel ‘schoenzool’ genoemd – is flinterdun, gaat afgerond de hoek om en kan nooit met diepe voegen worden gemaakt. Vergeleken met een vormbaksteen of de harde klinkers die tot aan het smeltpunt worden verhit – en met een enorme diversiteit aan vormen en kleuren uit de oven komen – is de stripjesgevel wel erg strak en ‘clean’, misschien zelfs saai. Als de verkeerde kleur en textuur wordt gekozen, komt bij mij de associatie op van woonboten en stacaravans die doen alsof ze van baksteen zijn gemaakt.
Toch vind ik de eerlijkheidsdiscussie lastig. Als je terugkijkt in de tijd, dan zie je dat imiteren al duizenden jaren gebeurt. De Romeinen bootsten al natuurstenen gevels na met ‘goedkoop’ metselwerk waarop kalkmortel werd gesmeerd, met schijnvoegen en al om zo grote blokken steen te imiteren. In België wordt deze techniek ‘Simili Pierre’ genoemd, in Nederland zie je het vooral bij gevels van (neo)klassieke gebouwen. De techniek van het simuleren van natuursteen, en bijvoorbeeld ook de marmerimitatie met schilderwerk, is dus van alle tijden. Palladio en Schinkel deden het ook. Het imiteren van een hoogwaardig materiaal wat uit duurzaamheidsoverwegingen (tijdelijk) niet meer gebruikt kan worden of te duur is, heeft ook iets moois en ambachtelijks. Is de minerale steenstrip zo bezien niet juist de redding voor de traditie van het Hollands metselwerk en kunnen we zo in de toekomst toch nog stenige steden blijven bouwen?
Alexander Pols is architect-directeur van
Kollhoff&Pols architecten
. Hij is architectlid in de Welstands- en Monumentencommissie van Den Haag, gastdocent en commissielid voor de beroepservaringsperiode en examencommissie van het Architectenregister.
Trefwoorden
minerale steenstrips
bakstenen
alexander pols
column
baksteenstrips
commissie voor omgevingskwaliteit
welstandscommissie
Best gelezen
1
Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd
dinsdag, 13 mei
2
Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna
woensdag, 14 mei
3
Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren
donderdag, 15 mei
4
Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML
vrijdag, 16 mei
5
Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur
maandag, 12 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
‘Instagrammable’
29 oktober 2024
Durven we in onze stedenbouw nog op de lange termijn te denken?
27 augustus 2024
Architectuur uit de jaren tachtig: behouden of niet?
2 juli 2024
Blijft er ruimte voor stenige gebouwen?
30 april 2024
Waarom zijn we zo gefixeerd op slanke torens?
2 januari 2024
Tako Postma: geen dikke maar waardevolle torens graag!
11 januari 2024
'New Yorks zoning-model kan ook Nederlandse hoogbouw vooruit helpen'
9 januari 2024
‘Instagrammable’
29 oktober 2024
Durven we in onze stedenbouw nog op de lange termijn te denken?
27 augustus 2024
Architectuur uit de jaren tachtig: behouden of niet?
2 juli 2024
Blijft er ruimte voor stenige gebouwen?
30 april 2024
Waarom zijn we zo gefixeerd op slanke torens?
2 januari 2024
Tako Postma: geen dikke maar waardevolle torens graag!
11 januari 2024
'New Yorks zoning-model kan ook Nederlandse hoogbouw vooruit helpen'
9 januari 2024
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML
16 mei, 2:00
ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.
Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal
15 mei, 12:15
Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.
Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam
15 mei, 11:31
Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.
AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand
15 mei, 10:15
In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.
Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen
15 mei, 1:29
Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.
PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050
15 mei, 10:04
Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.
MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes
14 mei, 5:51
De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.
Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen
14 mei, 9:39
Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: aanleg windmolens op land stokt
13 mei, 12:03
Volgens de RVO is vorig jaar maar voor 127 megawatt aan windmolens bijgebouwd.
Sociale veiligheid TU Delft volgens peiling nog ver te zoeken
12 mei, 5:20
Van de ruim vijfhonderd medewerkers die de vragenlijst invulden, zegt 43 procent in het afgelopen jaar grensoverschrijdend gedrag te hebben ervaren.
Ga naar het nieuws-archief
Alexander Pols
Architect
3
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur