Jan Peter Wingender

Blauwe ogen

13 juni 2024, 9:00

In een zevendelige, wekelijkse serie columns reflecteert architect Jan Peter Wingender op de rol van de cao als zakelijke en professionele basis voor architecten en architectenbureaus. In dit vijfde deel constateert hij dat dat steeds meer opdrachtgevers werk maken van hun Environmental, Social and Governance (ESG)-beleid. Vanuit die bril zal ook de architectenbranche bekeken gaan worden.

Al 25 jaar werk ik aan woningbouwopgaven voor een bont gezelschap van woningbouwverenigingen, particuliere opdrachtgevers, beleggers, gebouweigenaren en commerciële ontwikkelaars. Soms worden de opdrachten direct ‘gegund’, maar meestal komt er een vorm van ‘pitchen’ met een visieontwerp bij kijken om de opdracht te verwerven. Daarna volgt een onderhandelingsronde over het honorarium en het contract met de gebruikelijke lijst van uitsluitingen op de DNR.

Tot mijn verbazing heeft nog nooit één van die opdrachtgevers gevraagd of ik wel ingeschreven sta in het architectenregister. Nog nooit! Laat staan dat ze hebben gevraagd om een verklaring van de Belastingdienst of we met het bureau onze fiscale verplichtingen zijn nagekomen. Hooguit moesten we het polisblad van onze aansprakelijkheidsverzekering aanleveren, zodat ze zeker weten dat ze eventuele schade kunnen verhalen. Ook is mij nog nooit gevraagd of we ons houden aan de cao en de pensioenwetgeving. Dat is eigenlijk best wel raar.

De afgelopen jaren hebben partijen die werken met publiek kapitaal, zoals woningbouwverenigingen en ontwikkelaars die voor pensioenfondsen vastgoed ontwikkelen, serieus werk gemaakt van hun compliance. En terecht, want je wil eenvoudigweg geen ‘foute zaken’ doen met publiek geld. Ze richten hun aandacht daarbij veelal op aannemers en de keten van onderaannemers en leveranciers. Of architecten aan wet- en regelgeving voldoen en of we maatschappelijk verantwoord ondernemen is blijkbaar geen issue. Althans, de vraag heeft mij nog niet bereikt. Ze vertrouwen ons blijkbaar op onze spreekwoordelijke blauwe ogen. Nette jongens en meisjes, hoor ik ze denken.

Het is de vraag of dat vertrouwen wel terecht is. Het is heel eenvoudig om de cao en pensioenregeling te ontwijken. De verhalen over arbeidsuitbuiting met afgestudeerde buitenlandse werknemers die op stagecontracten werken, overwerken zonder compensatie en geen investeringen in scholing en opleiding zijn te hardnekkig om te negeren. Beleggers en opdrachtgevers maken inmiddels serieus werk van hun Environmental, Social and Governance (ESG)-beleid. Het is ze menens en dat gaat architectenbureaus in de komende jaren ook raken.

We kunnen (weer eens) gaan afwachten tot onze opdrachtgevers vragen gaan stellen, of we kunnen proactief duidelijk maken dat architectenbureaus maatschappelijk verantwoord ondernemen. Met een ‘code of conduct’ kunnen we dat als beroepsgroep aan ze duidelijk maken. Daarmee helpen we onze opdrachtgevers met hun compliance en het behalen van hun ESG-doelstellingen. Het Uniform Europees Aanbestedingsdocument biedt daarvoor een goede basis. Even toevoegen dat we ingeschreven staan in de Kamer van Koophandel als architectenbureau en dat we alle opgedragen werkzaamheden uitvoeren onder de cao voor architectenbureaus. Misschien gaat er dan aan de andere kant van de tafel een lichtje branden dat architecten ook ondernemers zijn en daarbij hun verantwoordelijkheden nemen?

De complete serie: Gehospitaliseerd vakgebied, De bodem, Ontwijken, Vinkje, Blauwe ogen, De Friese Elf Steden en Pygmalion.

Jan Peter Wingender is architect en partner van Office Winhov. Jan Peter geeft regelmatig lezingen in binnen- en buitenland, is redactielid van de lezingenreeks ‘Design by thinking of...’ en redacteur van ‘Local Heroes'. Daarnaast is hij gebiedssupervisor voor de gemeente Amsterdam en bestuurslid van de BNA.

Trefwoorden

cao jan peter wingender collectieve arbeidsovereenkomst blauwe ogen column architectenregister environmental social & governance esg

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
4	bureau SLA ontdekt, transformeert en gebruikt rijksmonumentale werkplaats donderdag, 9 oktober
5	Vier genomineerden voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2025 woensdag, 8 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

De Friese Elf Steden

19 juni 2024

Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten

26 juni 2024

Raad voor Cultuur: toezicht op culturele organisaties kan en moet beter

25 september

6 juni 2024

27 juni 2024

30 mei 2024

23 mei 2024

Gehospitaliseerd vakgebied

16 mei 2024

Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche

4 juli 2024

Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’

1 februari 2024

2024 in zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor architectenbranche

26 december 2024

Terugluisteren: Jan Peter Wingender in Nooit Meer Slapen

5 januari 2024

Elf lessen uit symposium rond ontwerpen in analogie met het bestaande

23 oktober 2023

Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande

20 september 2023

Office Winhov

30 augustus 2020

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland

1 februari 2024

Andere nieuwsberichten

Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam

1 uur geleden

Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.

Bureau POLO geselecteerd als architect voor nieuw dienstencentrum in Beerse

Gisteren, 13:56

Het bureau POLO heeft een voorontwerp voor een nieuw gemeentelijk dienstencentrum van de gemeente Beerse gemaakt. Het project kwam, in opdracht van de gemeente, tot stand in samenwerking met ontwikkelaar en bouwer Groep Van Roey.

PosadMaxwan en Civic Architects maken plan voor herontwikkeling KMS-terrein Hengelo

Gisteren, 12:16

De gemeente heeft de grond deze zomer aangekocht en gaat in samenwerking met ontwikkelaar Trebbe het historische industriegebied herontwikkelen.

Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch

13 oktober, 1:47

Het shortstayhotel met 34 studio’s is gebouwd op de plek van het gesloopte Hotel Terminus. De voorgevel is ontworpen op basis van een analyse van de voorgevel van het oude hotel.

Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder

43 minuten geleden

De vrije sector huurmarkt zit nog altijd ‘compleet op slot’, meldt woningplatform Pararius op basis van cijfers over het derde kwartaal.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

Gisteren, 14:42

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

Gisteren, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.