Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!

Abonneren

Nee, bedankt

Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project

Jan Peter Wingender

Gehospitaliseerd vakgebied

16 mei, 9:00

In een zevendelige, wekelijkse serie columns reflecteert architect Jan Peter Wingender op de rol van de cao als zakelijke en professionele basis voor architecten en architectenbureaus. Het eerste deel vormt de inleiding op de serie.

"Hoe de architectuur uit haar eigen beleid verdween", vat Kirsten Schipper het samen in haar proefschrift over de opkomst en ondergang van het Nederlandse architectuurbeleid. Vanaf de jaren ‘80 van de vorige eeuw ontstond op de grens van ruimtelijk en cultureel beleid een stevig architectuurbeleid. Architectuur werd deel van nationale en lokale cultuurpolitiek, wat resulteerde in een ongekende bloeiperiode voor de Nederlandse architectuur, en bracht veel goeds voor een generatie architecten. In 2013 kwam daar abrupt een einde aan en bleef de Nederlandse architectuur verweesd achter. Slecht in staat om voor zichzelf te zorgen.

In januari dit jaar sprak ik samen met architect Oana Bogdan over de zakelijke randvoorwaarden waaronder architecten hun werk doen. Dat werd een ontnuchterend gesprek over de situatie in België, waar jonge, voornamelijk vrouwelijke architecten vroegtijdig het vak verlaten, omdat ze er niet van kunnen leven. Oplopende verantwoordelijkheden en juridisering gekoppeld aan een race naar de bodem in honoraria vormen een neerwaartse spiraal die maar moeilijk te stoppen lijkt. Het gesprek deed mij beseffen dat een aantal basale zaken in Nederland niet eens zo slecht geregeld zijn, maar dat wij als architecten ons daar onvoldoende van bewust lijken te zijn. We leunen achterover en kijken liever naar anderen als het erop aankomt om die zakelijke basis op orde te houden en de werkomstandigheden te verbeteren. Gehospitaliseerd als we zijn.

Sinds we 10 jaar geleden uit ons warme bed zijn gevallen, worstelt het vakgebied met zichzelf. We missen onze culturele heldenstatus en vragen ons af wie er nog iets doet voor architecten en de architectuur. Waar is het NAi gebleven? Wat is met Architectuur Lokaal gebeurt? Wat is de rol van de Rijksbouwmeester? En waarom doet de BNA er niets aan?

Vooral dat kijken naar de BNA is symptomatisch. Architecten spreken over de BNA alsof het een instituut is dat naast de architecten staat, maar de BNA is toch echt van ons als architecten zelf. Zijn we dan echt vergeten dat we gewoon naar onszelf moeten kijken? Ik heb de BNA ook niet altijd doorgrond in wat ze allemaal doet, maar ik houd er een darwinistische benadering op na: het is de enige van al die instituten die heeft overleefd.

De enige die voor ons als architecten en voor de architectuur gaat zorgen, zijn wij als architecten zelf. Daar komt voorlopig ook geen architectuurbeleid meer bij kijken. En wachten heeft geen zin. Als architecten moeten we in de positie komen om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de maatschappelijke en ruimtelijke problemen waarvoor we staan. Daarvoor moeten we als eerste onze zakelijke basis, bijvoorbeeld in de vorm van de cao, de DNR en onze titelbescherming, op orde houden en verbeteren. Die basis is te wankel geworden en we benutten de mogelijkheden onvoldoende. Het is nu echt aan onszelf; collectief, kritisch en gericht op actie. En solidair, zoals Oana in ons gesprek nog toevoegde. Gelijk heeft ze.

De complete serie: Gehospitaliseerd vakgebied, De bodem, Ontwijken, Vinkje, Blauwe ogen, De Friese Elf Steden en Pygmalion.

Jan Peter Wingender is architect en partner van Office Winhov. Jan Peter geeft regelmatig lezingen in binnen- en buitenland, is redactielid van de lezingenreeks ‘Design by thinking of...’ en redacteur van ‘Local Heroes'. Daarnaast is hij gebiedssupervisor voor de gemeente Amsterdam en bestuurslid van de BNA.

Trefwoorden

vakgemeenschap jan peter wingender vakgebied cao column

1	Interview Marcel van Engelen: “Amsterdam ontwikkelt zich tot een sorteermachine” woensdag, 24 juli
2	Een winnende transformatie en trage architectuur maandag, 22 juli
3	Houten woonhuis in Muiden door Moke Architecten en la4sale woensdag, 24 juli
4	Multifunctioneel gebouw door KAAN Architecten in Parijs opgeleverd dinsdag, 23 juli
5	MVRDV presenteert opgeleverd hoogbouwproject Pixel in Abu Dhabi woensdag, 24 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’

1 februari

23 mei

30 mei

6 juni

13 juni

19 juni

Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten

26 juni

Column

Pygmalion

27 juni

Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche

4 juli

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland

1 februari

Andere nieuwsberichten

Nieuwbouw Ashram College in Alphen aan den Rijn in gebruik genomen

Gisteren, 13:42

Het door Broekbakema ontworpen gebouw is gerealiseerd naast het verouderde en te slopen onderkomen van deze grote middelbare school voor mavo, havo en vwo. Na de sloop van de oude school wordt een nieuw schoolplein aangelegd.

Drie woongebouwen op kunstmatige terp aan de Waal door EGM architecten

Gisteren, 11:29

In de Dijkzone langs de Waal in Nijmegen is afgelopen jaar het door EGM architecten ontworpen woningbouwproject Loyd opgeleverd. Het gaat om een ensemble van drie gebouwen met in totaal 78 woningen.

Zomerserie: Architect in... Zwitserland

Gisteren, 09:30

Deze zomer interviewt Architectenweb Nederlandse architecten die wonen en werken in het buitenland. In de derde aflevering spreken we Pank van ’t Hoog, die werkzaam is bij architectenbureau 3BM3 in Genève.

Nominaties Dutch Daylight Award 2024 bekend

25 juli, 3:31

Verdeeld over twee categorieën komen negen projecten in aanmerking voor de tweejaarlijkse prijs voor toepassing van daglicht in architectuurprojecten.

Bouwer Heijmans profiteert van woningvraag en verhoogt winstdoel

Gisteren, 14:34

Bouwconcern Heijmans heeft dankzij de grote vraag naar nieuwbouwwoningen een goed eerste halfjaar achter de rug.

Overijssel wil op bedrijventerrein af van cluster-eis windturbines

Gisteren, 10:38

De nieuwe coalitie in de provincie stelde die eis vorig jaar vast om verrommeling van het landschap te voorkomen.

Omgevingsdienst legt woningbouwproject Amsterdam stil om lawaai

25 juli, 2:06

Volgens de omgevingsdienst is de herrie onacceptabel, omdat in de buurt veel woningen staan.

Bouwconcern BAM profiteert van woningvraag Nederland

25 juli, 9:01

De omzet van BAM steeg in de eerste zes maanden met 6 procent naar 3,1 miljard euro.

Zuid-Holland ziet natuur toenemen, in tegenstelling tot CBS-data

24 juli, 1:36

Volgens de dichtstbevolkte provincie van Nederland (3,8 miljoen inwoners) is in de afgelopen twee jaar 114 hectare nieuwe natuur ingericht.

Oproep: maak op fietsbrug over IJ in Amsterdam ook plek voor ov

24 juli, 10:34

Gebeurt dat niet, dan ontstaat er een ‘forse en echt onacceptabele achteruitgang’ voor de ov-reiziger, aldus de Reizigers Advies Raad van de Vervoerregio Amsterdam.

Ga naar het nieuws-archief