Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Studio Nauta
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Karakter Erfgoed
Parazon
LOSNING ICT
Expert in ICT voor architecten & bouw
Farmvent
Onsite farming™ redefined.
Kwaliteitsborger.nl
Samen bouwen met deskundige ondersteuning
Hoogstraten Design
Back to nature and balance!
LOSNING ICT
Expert in ICT voor architecten & bouw
Compofloor
Studio Rodedraad
Vastgoed Visualisatie
Hoogstraten Design
Back to nature and balance!
Kwaliteitsborger.nl
Samen bouwen met deskundige ondersteuning
Farmvent
Onsite farming™ redefined.
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Aldo Trim over complexe binnenstedelijke hoogbouw
Gesprek met Job Floris over het ontwerpen van gelaagde architectuur
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Gesprek met Job Floris over het ontwerpen van gelaagde architectuur
Gesprek met Aldo Trim over complexe binnenstedelijke hoogbouw
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Jalal Fitoury over de gevels van hoogbouw
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Oud Rochdale in Alkmaar, klaar voor de Toekomst
Archeologisch Depot, Nijmegen
Fibonacci
Studentenwoningen, Hannover
Luxury Bosvilla – Villa in LA-stijl – Waalre
Moderne Villa Curaçao - Vista Royal
Herbestemming Pakhuis de Wereld
Esdal College Borger
Power House Company over Marga Klompé Building
Terra – duurzame villa van aarde en hout
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Gezondere scholen bouwen
Ontwerpen met daglicht
Solar Caport van Metalura
Duurzaam en Stijlvol Parkeren
Kronos - Piasentina Stone
Inspired by the very essence of nature.
Red Grandis
Hout van de toekomst
Aluminium raamsystemen in Nationale Milieudatabase
Nieuw - WoodFrame Slim Meranti
Profielen uit post-consumer meranti hardhout uit Nederlandse sloopprojecten, FSC Recycled
Sonorex (brandwerende) geluidschotten
Akoestische en brandveilige ruimtes voor een comfortabel verblijf
SafeWood FRX
Brandvertragende houten gevelbekleding
Tijd voor champagne en mokka
JUNG A 550 & A FLOW
EASYfelt Lamella Wall
Akoestische wanddecoratie in de vorm van lamellen
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Excursie Zeesluizen IJmuiden
IJmuider Zee- en Havenmuseum
BAIpraat: Microwonen
Toonzaal (Willem Twee), Prins Bernhardstraat 4, 5211 HE 's-Hertogenbosch
Jubileumfeest: 25 Jaar EeStairs
EeStairs
Tentoonstelling ‘En Passant’, foto’s van Daan ter Avest
R.J.H. Fortuynplein 4, 1019 WL Amsterdam
Architecten Masterclass Stalen puien
BAIpraat: Microwonen
Toonzaal (Willem Twee), Prins Bernhardstraat 4, 5211 HE 's-Hertogenbosch
Jubileumfeest: 25 Jaar EeStairs
EeStairs
Excursie Zeesluizen IJmuiden
IJmuider Zee- en Havenmuseum
Een avond over: Louis Le Roy
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Een avond met: Ma Yansong
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Projectleider (technisch architect)
Ervaren Technisch Projectleider
Technische Ingenieur Stage
Architecture internship
Ingenieur
Junior ontwerper (32-40 u per week)
Slangen + Koenis Architecten zoekt: Architect
Architect (Revit of Archicad)
Junior Architect | rudy uytenhaak + partners architecten
HILBERINKBOSCH architecten zoekt een Project-Architect
Junior Concept Architect & Ontwikkelaar
(junior) Architect Eindhoven / Deurne
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Jan Peter Wingender
Copyright: Architectenweb
Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’
1 februari 2024, 9:00
Op het moment dat alle BNA-bureaus samen minder dan zestig procent van de architect-werknemers in Nederland vertegenwoordigen – en dat punt komt in zicht – kan de cao in de architectenbranche door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet meer algemeen verbindend verklaard worden. Dat betekent dat er in de branche een concurrentie op prijs ontstaat, met een prijsspiraal omlaag. Daarvoor waarschuwt architect Jan Peter Wingender (Office Winhov) in een gesprek met architect Oana Bogdan (&bogdan) in de
Architectenweb Podcast
.
De cao in de architectenbranche komt tot stand in een onderhandeling tussen de
BNA
, dat daarbij de werkgevers vertegenwoordigt, en de vakbonden FNV, CNV en De Unie, die de werknemers vertegenwoordigen. Op het moment dat de branchevereniging en de vakbonden meer dan zestig procent van de architect-werknemers vertegenwoordigen, dan kan de cao door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) algemeen verbindend verklaard worden. Dan zijn architectenbureaus met eigen medewerkers wettelijk verplicht om de cao te volgen. In de afgelopen decennia lukte het steeds om de cao algemeen verbindend te verklaren. Maar zakken de BNA-bureaus samen onder die zestig procent, en dat dreigt nu te gebeuren, dan vervalt die wettelijke geldigheid.
In de podcast vertelt architect Oana Bogdan (&bogdan) dat de honoraria in België ongeveer half zo hoog zijn als in Nederland. In België is er geen cao die de lonen, en daaroverheen de honoraria, op niveau houden. Voor Wingender is dat het schrikbeeld.
“Op het moment dat de BNA-bureaus samen door de zestig procent zakken, en de branchevereniging hangt daar in een heel dun grijs gebied omheen, dan heb je geen cao meer die algemeen geldend is voor alle architectenbureaus”, vertelt Wingender. “Als er een cao is, dan concurreer je maar voor een heel klein deel op arbeidskosten. Wat in België gebeurt, dat de markt het naar beneden drukt, wordt in Nederland door de cao tegengehouden. De belangrijkste kostenpost voor architectenbureaus zijn arbeidskosten en die zijn in Nederland voor alle bureaus min of meer gelijk. Dat betekent dat ze op andere factoren concurreren: kwaliteit, efficiëntie, services die verleend worden, en ga zo maar door, maar niet op arbeidskosten. En dat beseffen de meeste architecten niet.”
“Op het moment dat die cao wegvalt onder dit systeem, gaan architectenbureaus op arbeidskosten concurreren met elkaar, want zo zit de markt in elkaar. Dat betekent dat de race to the bottom, wat je in België ziet, ook in Nederland wordt ontketend. De volgende bodem onder de markt is dan gewoon het minimum loon [...] De cao is dus cruciaal voor een gezond functionerende architectenmarkt.”
“De cao is ook de enige prijsafspraak die de mededingingsautoriteit toelaat in ons vakgebied. Het is een hele belangrijke bodem onder de markt. En wat veel architecten in Nederland zich niet realiseren is dat – als zij geen lid zijn van de BNA – zij feitelijk het draagvlak onder een goed functionerende sector aan het wegtrekken zijn. Als de BNA-bureaus samen onder de zestig procent zakken, is er op termijn geen algemeen verbindende cao meer.”
“Toen ik lid werd van het bestuur van de BNA, heb ik me voorgenomen om geen reclame te maken voor de BNA. Maar in dit geval is het een cruciaal gedeeld belang van alle architecten die werkzaam zijn op bureaus, maar ook van alle architectenbureaus zelf, om de cao overeind te houden. En niet lid zijn van de BNA betekent dat je je distantieert van die collectieve verantwoordelijkheid, met het risico dit onderuit gaat, en dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar. Aansluiten bij de BNA doe je als bureau dus ook uit welbegrepen eigen belang, naast een medeverantwoordelijkheid voor het collectief.”
Het hele gesprek tussen Bogdan en Wingender over het verschil in honoraria in België en Nederland is te beluisteren op
Apple Podcasts
,
Spotify
of
Architectenweb.nl/podcasts
.
Trefwoorden
oana bogdan
jan peter wingender
bna
uurtarief
branchevereniging nederlandse architectenbureaus
nederland
honoraria
cao
honorarium
belgië
Best gelezen
1
MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’
woensdag, 7 mei
2
Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana
woensdag, 7 mei
3
Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek
dinsdag, 6 mei
4
Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle
dinsdag, 6 mei
5
Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond
woensdag, 7 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
Anne Schroën nieuwe directeur van de BNA
31 januari 2024
Vijfde editie Next Step Program van start
14 februari 2024
Simplicate: vrijwel alle architecten verhoogden tarief in 2023
14 februari 2024
Gehospitaliseerd vakgebied
16 mei 2024
VAi presenteert zestiende editie Architectuurboek Vlaanderen
23 oktober 2024
Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022
4 december 2023
Jury BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
16 februari 2024
De bodem
23 mei 2024
SFA organiseert evenement ‘Architect van je eigen werk!’
28 mei 2024
Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche
4 juli 2024
Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau
19 december 2024
'Blijf niet roepen aan de zijlijn, maar ga het veld in en maak verschil!'
24 augustus 2023
Ontwijken
30 mei 2024
BNA pleit voor ministerie van ruimtelijke ontwikkeling en wonen
1 december 2023
“Wij willen de condities voor architecten verbeteren”
15 maart 2024
BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis
21 mei 2024
Vinkje
6 juni 2024
BNA benoemt zes nieuwe bestuursleden
20 september 2023
Nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
18 maart 2024
Rijksbouwmeester: verlies van arbeidskrachten in architectuur werkt door in hele samenleving
6 september 2023
Blauwe ogen
13 juni 2024
De Friese Elf Steden
19 juni 2024
Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten
26 juni 2024
Jeroen de Willigen gekozen tot nieuwe voorzitter van de BNA
20 maart
Pygmalion
27 juni 2024
Anne Schroën nieuwe directeur van de BNA
31 januari 2024
Vijfde editie Next Step Program van start
14 februari 2024
Simplicate: vrijwel alle architecten verhoogden tarief in 2023
14 februari 2024
Gehospitaliseerd vakgebied
16 mei 2024
VAi presenteert zestiende editie Architectuurboek Vlaanderen
23 oktober 2024
Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022
4 december 2023
Jury BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
16 februari 2024
De bodem
23 mei 2024
SFA organiseert evenement ‘Architect van je eigen werk!’
28 mei 2024
Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche
4 juli 2024
Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau
19 december 2024
'Blijf niet roepen aan de zijlijn, maar ga het veld in en maak verschil!'
24 augustus 2023
Ontwijken
30 mei 2024
BNA pleit voor ministerie van ruimtelijke ontwikkeling en wonen
1 december 2023
“Wij willen de condities voor architecten verbeteren”
15 maart 2024
BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis
21 mei 2024
Vinkje
6 juni 2024
BNA benoemt zes nieuwe bestuursleden
20 september 2023
Nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
18 maart 2024
Rijksbouwmeester: verlies van arbeidskrachten in architectuur werkt door in hele samenleving
6 september 2023
Blauwe ogen
13 juni 2024
De Friese Elf Steden
19 juni 2024
Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten
26 juni 2024
Jeroen de Willigen gekozen tot nieuwe voorzitter van de BNA
20 maart
Pygmalion
27 juni 2024
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Bouw hout-hybride woontoren in Amstelveen stap dichterbij
1 uur geleden
De omgevingsvergunning voor Amstelwood is onherroepelijk. Het zestien verdiepingen tellende gebouw is ontworpen door Team V Architectuur en krijgt een hybride constructie met hout. De bouw start naar verwachting later dit jaar.
3D gebreid textiel van SO-IL vormt ruimtelijk web in Venetiaanse Arsenale
3 uur geleden
Tussen de kolommen van de Corderie in de Arsenale in Venetië hangt een web uit natuurlijke vezels. De installatie heet Necto en is ontworpen door SO-IL, Mariana Popescu en TheGreenEyl in het kader van Architectuurbiënnale in Venetië.
Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025
3 uur geleden
Hebben jullie een woongebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2024 tot en met 31 augustus 2025 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2025! Deadline is 27 juni 2025.
Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving
8 mei, 3:24
Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.
Nieuwe vertraging dreigt voor renovatie Binnenhof
2 uur geleden
In een rapport over de verbouwing dat BBB-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) met de Tweede Kamer heeft gedeeld, staat een nieuw risico op vertraging door “spanning” tussen de planningen van aannemers en de totale planning.
Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden
8 mei, 4:20
Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.
Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar
8 mei, 12:27
Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.
Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen
8 mei, 11:24
Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.
Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering
7 mei, 4:18
De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.
Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen
6 mei, 4:59
Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.
Ga naar het nieuws-archief
Michiel van Raaij
Hoofdredacteur
1
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur