BNA-directeur Anne Schroën en BNA-voorzitter Jeroen de Willigen

“Wij willen de condities voor architecten verbeteren”

15 maart 2024, 16:00

Afgelopen donderdag heeft de ledenraad van de BNA ermee ingestemd dat Jeroen de Willigen nog een jaar voorzitter blijft van de brancheorganisatie voor architectenbureaus. Architectenweb sprak met hem en de pas aangetreden directeur Anne Schroën over hun plannen, het belang van lobbyen en de kansen die er liggen voor architecten. “Architecten weten als geen ander hoe je ingewikkelde projecten gerealiseerd krijgt.”

Na een rumoerig 2023 kan de BNA weer vooruit met een nieuwe leiding. In september is een nieuw bestuur benoemd, vorige maand trad met Schroën (spreek uit: Schrooijen) een nieuwe directeur aan en donderdagavond heeft de ledenraad besloten dat De Willigen nog een jaar mag aanblijven als voorzitter, nadat hij die functie sinds oktober al op interim-basis vervulde.

Dat het geen traditionele voorzitterstermijn van twee jaar wordt, heeft een reden. “We hebben net een nieuw bestuur en een nieuwe directeur, daarom leek het de BNA vanwege de continuïteit niet verstandig om ook van voorzitter te wisselen”, vertelt De Willigen. “Het is op dit moment belangrijk dat er stabiliteit ontstaat in het bestuur en dat we de tijd krijgen om de lijnen uit te zetten. Over een jaar wordt er weer een voorzittersverkiezing gehouden, want de BNA wil een democratische en transparante vereniging zijn waarbij de leden actief worden betrokken.”

Op de onrust binnen de BNA van afgelopen jaar blikken Schroën en De Willigen liever niet al te veel terug. Wel was het voor de laatstgenoemde een reden om te solliciteren voor een bestuursfunctie, nadat het vorige bestuur in juni was afgetreden. “Ik vond dat er te weinig focus lag op waar de BNA voor bestaat en dat we de zaken als branche en branchevereniging strategisch niet goed aanpakten. Daarnaast denk ik dat we als architecten de afgelopen tijd te veel met elkaar bezig zijn geweest, in plaats van dat we ons op de buitenwereld richtten. Dit wil ik graag veranderen.”

Schroën constateert ook dat de blik bij de BNA en de architectenbranche naar binnen gericht is. “De architectuur is een zeer inhoudelijk gedreven sector, waarin ontzettend veel dossiers tegelijk spelen. De mensen van de werkorganisatie van de BNA hebben zich de afgelopen jaren werkelijk de benen uit het lijf gerend, maar je zou kunnen zeggen dat ze aan te veel dossiers hebben gewerkt, wat ten koste ging van de zichtbaarheid. Ik heb als ambitie om overzicht aan te brengen in die dossiers en naar buiten toe goed uit te leggen waar we mee bezig zijn.”

Lobbywerkzaamheden
Het gesprek met Architectenweb vond plaats in het restaurant van de Haagse Malietoren, het pand waarin het hoofdkantoor van MKB-Nederland is gehuisvest. Schroën en De Willigen waren er in het kader van lobbywerkzaamheden, iets waar de twee zich vol op willen gaan storten. Dat dit nodig is, blijkt wel uit de vernietigende mededeling die toenmalig Kamerlid Henk Nijboer deed in antwoord op de vraag waarom de BNA afgelopen september niet was uitgenodigd voor het rondetafelgesprek over architectuurbeleid in de Tweede Kamer: de politiek had de brancheorganisatie niet op het netvlies. Met andere woorden: de BNA had bepaald geen sterke lobby in de politiek.

“Je kunt zeggen dat het een fatale combinatie was van een politicus die niet op zat te letten en een BNA die ondanks alle inspanningen niet zichtbaar genoeg was in de landelijke politiek”, reageert Schroën op de uitspraken van Nijboer, “maar voor ons is het een grote opdracht om zoiets niet weer te laten gebeuren. Wij zijn druk bezig met lobbyen en verbinding zoeken; in de politiek, op plekken waar onze opdrachtgevers zich hebben verenigd, zoals hier bij MKB-Nederland, andere organisaties in de bouw en ga zo maar door.”

Lobbyen is een nogal abstracte bezigheid, zeker voor mensen die niet thuis zijn in de politiek. Het betreft vooral werken op de achtergrond en een lange adem hebben, maar daarbij is het zaak dat het voor de achterban duidelijk is waar de BNA mee bezig is, stellen Schroën en De Willigen. Het helpt als er concrete resultaten kunnen worden gepresenteerd, zoals de onlangs gepresenteerde Uitvoeringsagenda Wonen, die de BNA steunt. De Willigen maakte tijdens de bijbehorende Woontop bovendien indruk met een toespraak.

“In de Uitvoeringsagenda is de roep om een ministerie voor ruimte deels overgenomen, maar ook het belang van het versterken van de positie van de architect wordt steeds meer begrepen”, zegt De Willigen. “We werken er dan ook hard aan om dat laatste goed op ieders blikveld te krijgen. Op dit moment is het moeilijk om projecten te realiseren. Vaak kiezen partijen ervoor om zonder architect te werken, omdat ze denken dat het dan makkelijker wordt, maar het tegendeel is waar. Kijk bijvoorbeeld naar de industrialisatie van woningbouw. Daar zijn wij niet op tegen, maar als je er geen architect bij betrekt, dan lukt het gewoon niet. Hugo de Jonge heeft nog steeds tweeduizend woningen in een loods staan. Dat komt doordat er niemand is die inhoudelijk kan beargumenteren waar en waarom die huizen gebouwd moeten worden en alle verschillende belangen over elkaar heen kan leggen. Dat is ook de rol en de competentie van een architect.”

Voor elkaar boksen van projecten
Meer dan een ontwerper is een architect de professional die zaken voor elkaar krijgt, wil De Willigen maar zeggen. “Het voorstel van Rijksbouwmeester Francesco Veenstra om de architect verplicht de aanvraag voor de omgevingsvergunning te laten indienen, vind ik dan ook slim. Elke architect zal je zeggen dat hij of zij hooguit tien procent van de tijd besteedt aan tekenen, de rest gaat op aan het voor elkaar boksen van projecten. Architecten weten namelijk als geen ander hoe je ingewikkelde projecten gerealiseerd krijgt. Ze kennen de processen, weten de betrokken partijen te verbinden en ze bewaken de balans tussen budget en kwaliteit. En dat zijn nu net de eigenschappen die benodigd zijn om de grote opgaven van het moment, zoals klimaat en woningnood, het hoofd te bieden.”

Los van alle activiteiten die de BNA al onderneemt, zoals de jaarlijkse verkiezing BNA Beste Gebouw van het Jaar, zijn Schroën en De Willigen niet van het plan het belang van architectonische kwaliteit uit te dragen. Althans, als het om hun lobbywerk gaat. “De culturele dimensie van architectuur is in de afgelopen twintig, dertig jaar voldoende en succesvol uitgedragen. Nu gaat het erom dat we de condities waaronder architecten werken verbeteren. Denk aan de Standaardtaakbeschrijving (STB) en De Nieuwe Regeling (DNR), maar ook hoe we aanbestedingen beter kunnen inrichten. Als deze zaken allemaal goed georganiseerd zijn, dan volgt ruimtelijke kwaliteit vanzelf, is mijn overtuiging. Daarbij heb ik in mijn tijd als Stadsbouwmeester geleerd dat de kwaliteit van de opdracht de kwaliteit van de architectuur bepaalt. Als de opdracht goed is geformuleerd en de condities voor architecten goed zijn, dan volgt bijna vanzelf goede architectuur. Wij als BNA moeten werken aan de condities en het is vervolgens aan architecten om goede architectuur te realiseren.”

Trefwoorden

bna anne schroën jeroen de willigen

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september
3	Gebouw met appartementen van houten modules in Buiksloterham opgeleverd maandag, 15 september
4	Flinke vernieuwing voor Carlton Beach Hotel in Scheveningen donderdag, 11 september
5	Houten voetgangersbrug over spoor bij station Zwolle officieel geopend donderdag, 11 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Brancheorganisaties willen kortere bezwaarprocedures woningbouw

29 februari 2024

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april 2024

BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis

21 mei 2024

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december 2024

Jury BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend

16 februari 2024

Vijfde editie Next Step Program van start

14 februari 2024

Nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend

18 maart 2024

2024 in zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor architectenbranche

26 december 2024

Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’

1 februari 2024

Jeroen de Willigen gekozen tot nieuwe voorzitter van de BNA

20 maart

Anne Schroën nieuwe directeur van de BNA

31 januari 2024

2023: van vrees naar hoop en terug

22 december 2023

BNA opent juridisch loket voor haar leden

28 januari

BNA bepleit grotere rol voor stadsbouwmeesters

18 september 2024

Inschrijving BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 van start

27 januari

BNA wordt Koninklijke Bond van Nederlandse Architectenbureaus en heeft nieuwe huisstijl

1 juli

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen?

Gisteren, 16:30

Woensdag 15 oktober 2025 organiseert Architectenweb samen met Hogeschool van Amsterdam, MORE Architecture, UFO Urbanism en Pakhuis de Zwijger een symposium rond de opkomst van grootschalige wooncomplexen met kleine woningen en gedeelde voorzieningen.

Rijksmonumentaal tankstation Groningen getransformeerd tot Dudok aan het Diep

Gisteren, 14:19

In Groningen is een rijksmonumentaal tankstation naar ontwerp van architect Willem Marinus Dudok getransformeerd tot een kleinschalige horecagelegenheid. Niet alleen het gebouw zelf is aangepakt, ook de directe omgeving onderging een transformatie.

AFFR maakt volledig programma bekend en start kaartverkoop

Gisteren, 11:37

Op het programma staan onder meer documentaires over Enric Miralles, Sep Ruf en Rudolf Schindler.

BNA roept in brandbrief aan demissionair minister op tot beter aanbestedingsklimaat

Gisteren, 10:13

De BNA roept op tot een aanbestedingsklimaat voor architecten waarin kwaliteit wordt beloond.

CBRE: bouw seniorenwoningen loopt enorm achter bij doelstelling

Gisteren, 15:12

Volgens de vastgoedadviseur komt dat vooral doordat gemeenten zich concentreren op de bouw van betaalbare woningen.

Drie ingenieursbureaus aan de slag met herstel HSL-viaducten

Gisteren, 12:24

Arup, Movares en Arcadis gaan samen met ProRail aan de slag met de ontwerpopgave voor het herstel van negen viaducten op de HSL-Zuid.

ACM: onzekerheid woningcorporaties over kosten belemmert warmtenetten

15 september, 1:05

Woningcorporaties zijn huiverig om over te stappen op warmtenetten omdat het onzeker is of ze betaalbaar zijn voor huurders.

Open Monumentendag verwelkomt 1,8 miljoen bezoekers

15 september, 10:49

Het thema was ‘Erfgoed & Architectuur, met de slogan ‘Gebouw(d) om te blijven’.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

12 september, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.