Jan Peter Wingender

De Friese Elf Steden

19 juni 2024, 9:00

In een zevendelige, wekelijkse serie columns reflecteert architect Jan Peter Wingender op de rol van de cao als zakelijke en professionele basis voor architecten en architectenbureaus. In dit zesde deel constateert hij dat een goede beoefening van het architectenvak permanente kennisontwikkeling vereist. In de wet, en de cao, zijn voor die bijscholing ook uren vastgesteld. Waarom is in het Architectenregister over die bijscholing dan niets terug te vinden?

Architectuur is een kennisintensief vakgebied. In mijn eigen praktijk zie ik dat de randvoorwaarden en de manier waarop ontwerpen tot stand komen in hoog tempo veranderen. Digitalisering heeft een enorme vlucht genomen met het maken van complexe Building Information Models. De vervolgstap met parametrisch ontwerpen en AI staat al op de stoep. Na het gelijktrekken van de gemeentelijke bouwverordeningen in 1992 in het Bouwbesluit, met nieuwe versies in 2003 en 2012, is recent het Besluit Bouwwerken Leefomgeving ingevoerd. Van de introductie van EPC-eisen in de jaren ‘90 zijn we stapsgewijs naar BENG gegaan. Met de MPG gaan we dezelfde weg op en Carbon-Based Design dient zich aan als het nieuwe normaal. En dan zijn onze gebouwen ook nog eens Paris-Proof én BREEAM en WELL gecertificeerd.

Om ons vak uit te oefenen is permanente kennisontwikkeling een absolute voorwaarde geworden. Opdrachtgevers zien dat ook en uiten zich al vaker kritisch over het achterblijvende kennisniveau bij architecten. Leuke creatieve types, maar weten net te weinig van de hoed en de rand, zie je ze denken. Met verhalen en wat ervaring redden we het echt niet meer; we moeten met regelmaat terug de schoolbanken in. Het is daarom terecht dat de cao in artikel 31 en 32 verplichtend 35 ontwikkeluren per jaar voorschrijft. Voor architecten geldt dat zij zich sowieso verplicht moeten bijscholen. De Wet op de Architectentitel schrijft in artikel 27a een schamele 16 uur voor en in artikel 27aa staat dat we zelf onze opdrachtgevers moeten informeren over onze opleidingen, onze verzekering en over de DNR.

Artikel 27a
Lid 1. Behoudens het tweede lid is een persoon die is ingeschreven in het register gehouden om door middel van bij- en nascholing de ontwikkelingen op zijn vakgebied bij te houden in ten minste 16 uur per jaar.
Lid 2. Een persoon die is ingeschreven in het register is niet gehouden tot bij- en nascholing, indien hij:
a. is ingeschreven als dienstverrichter, of
b. op diens verzoek in het register wordt aangemerkt als niet beroepsmatig actief.
Lid 3. Het bureau (architectenregister) kan kwalitatieve beleidsregels vaststellen ter zake van passende bij- en nascholing.

Artikel 27aa
Degene die is ingeschreven in het register informeert de persoon die hem een offerte vraagt over zijn relevante deskundigheid en vakbekwaamheid, met inbegrip van zijn bij- en nascholingsactiviteiten, de dekking van de door hem te verrichten werkzaamheden door een beroepsaansprakelijkheidsverzekering, diens rechten en plichten jegens hem als opdrachtgever en de borging daarvan, alsmede over diens rechten en plichten jegens een derde, ingeval die derde het werk heeft ontworpen waarop de offerte betrekking heeft of werkzaamheden heeft gestaakt die blijkens de offerte dienen te worden hervat.

Ik neem die wettelijke verplichting serieus en vul elk jaar op de website van het Architectenregister mijn na- en bijscholingsuren in. Van cursussen, informatiebijeenkomsten tot excursies en lezingen; alles voer ik nauwkeurig in. Elk jaar ontvang ik ook een verklaring van het Architectenregister. Hierin staat dat ik ingeschreven sta in het Architectenregister onder registratienummer: 1.931109.005. Tot mijn verbazing staat er niet bij vermeld dat ik ook heb voldaan aan de wettelijke eis uit Artikel 27a.1 met betrekking tot mijn bij- en nascholing. Ondanks mijn plichtsgetrouw invullen daarvan. Het Architectenregister verstrekt dus eigenlijk een halve verklaring. En met die verklaring wordt wel de suggestie gewekt dat ik aan alle eisen van de Wet op de Architectentitel voldoe, simpelweg omdat ik ingeschreven sta; dus ook die van de verplichte nascholing.

Op hun website wordt mij duidelijk dat het Architectenregister de verantwoordelijkheid bij de architecten zelf legt. Zij controleren dus niet of je hebt voldaan aan de wettelijke eis voor nascholing. Ik heb regelmatig aan collega’s gevraagd of zij ook hun uren registreren bij het register. Verbazing valt mij dan ten deel. Hoezo, is dat nodig dan? Het register maant blijkbaar niemand aan om de uren op te geven. Daarnaast heb ik ook nog nooit gehoord dat de actieve registratie van een architect door het Architectenregister is omgezet in een inactieve registratie, omdat zij of hij niet heeft voldaan aan de wettelijke verplichting tot nascholing. Dat zou toch wat zijn.

Hiermee bewijzen we onszelf geen dienst. Het is alsof we lid zijn van de Vereniging de Friese Elf Steden. Je betaalt keurig je jaarlijkse contributie in de hoop dat je, als het een keer zo ver is, de tocht der tochten mag schaatsen. Het maakt niet uit of je je techniek en conditie in de jaren daarna een beetje op peil hebt gehouden. Dat is allemaal leuk en aardig voor een vrijetijdssport, maar als een professioneel vakgebied met titelbescherming moeten we hier ver van blijven.

Het is belangrijk dat het register actief gaat sturen, en ook de mogelijkheid krijgt om te handhaven op de wettelijke verplichting tot bijscholing en nascholing. Het begint ermee om op de verklaring van inschrijving ook expliciet te vermelden dat een architect aan de eis tot bij- en nascholing heeft voldaan. Het is daarnaast ook de hoogste tijd dat het register gebruik gaat maken van de mogelijkheid die lid 3 van artikel 27a biedt om inhoudelijke eisen te stellen. Voorlopig houden we ons vast aan de ‘regeling bij- en nascholing architecten’ maar die is zo ruim gesteld dat je het nauwelijks eisen kunt noemen. Bij- en nascholing is een serieuze zaak en is een signaal naar onszelf en naar onze opdrachtgevers dat we onze professionaliteit en het kennisintensieve karakter van ons vak serieus nemen.

Ondertussen kan ik mijn jaarlijkse optreden als Sinterklaas blijven opvoeren als vaardigheidstraining ‘presenteren met overtuiging’ om mijn architectentitel te behouden.

Gek hè, dat we niet serieus worden genomen?

Noot: Regeling na- en bijscholing architecten

De complete serie: Gehospitaliseerd vakgebied, De bodem, Ontwijken, Vinkje, Blauwe ogen, De Friese Elf Steden en Pygmalion.

Jan Peter Wingender is architect en partner van Office Winhov. Jan Peter geeft regelmatig lezingen in binnen- en buitenland, is redactielid van de lezingenreeks ‘Design by thinking of...’ en redacteur van ‘Local Heroes'. Daarnaast is hij gebiedssupervisor voor de gemeente Amsterdam en bestuurslid van de BNA.

Trefwoorden

architectenregister bijscholing column jan peter wingender

1	Bouw van groot klimcentrum in Nieuwegein gaat starten dinsdag, 18 maart
2	Vernieuwde toekomstvisie Paleis Soestdijk en landgoed gepresenteerd woensdag, 19 maart
3	Vertical – woontoren met beplanting en woontoren met nestgelegenheid maandag, 17 maart
4	Rotterdam ambieert Paris Proof woonwijk in Schiehaven Noord donderdag, 13 maart
5	Tien nominaties voor de Amsterdamse Architectuur Prijs (AAP) zaterdag, 15 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

13 juni 2024

27 juni 2024

6 juni 2024

30 mei 2024

23 mei 2024

Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche

4 juli 2024

Gehospitaliseerd vakgebied

16 mei 2024

Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’

1 februari 2024

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland

1 februari 2024

Andere nieuwsberichten

Onderzoek heren 5: meeste 55-plussers willen verhuizen of woning aanpassen

1 uur geleden

Heren 5 architecten heeft onderzoek gedaan naar de woonwensen van 55-plussers in Nederland. Daaruit bleek slechts een kwart van de ondervraagden te vinden dat ze momenteel een geschikte woning heeft om oud in te worden.

Jubileumboek beschrijft het Rietveldpaviljoen in Amersfoort: de eerste kunsthal in Nederland

Gisteren, 17:35

De Zonnehof, beter bekend als het Rietveldpaviljoen, opende in september 1959 zijn deuren in Amersfoort. In het kader van het 65-jarig bestaan is nu een jubileumboek verschenen.

Hof van Justitie in Willemstad keert terug naar oorspronkelijke onderkomen

Gisteren, 12:48

Voor de terugkeer van het Hof van Justitie naar zijn oorspronkelijke locatie in de wijk Punda ondergaat het historische gebouw een grondige renovatie naar ontwerp van de bureaus IMD en lyongo architecture.

Vernieuwde toekomstvisie Paleis Soestdijk en landgoed gepresenteerd

Gisteren, 11:14

De MeyerBergman Erfgoed Groep, eigenaar van Landgoed Paleis Soestdijk, heeft een nieuwe toekomstvisie voor het landgoed gepresenteerd. Daarin speelt het paleis een centrale rol als locatie voor publiekstentoonstellingen.

Huurders willen geen zonnepanelen meer, merken woningcorporaties

2 uur geleden

Sociale huurders willen geen zonnepanelen meer op hun dak laten plaatsen. Panelen die er al liggen, willen ze eraf laten halen of laten uitschakelen.

Bijna helft elektriciteit in EU uit hernieuwbare bronnen

Gisteren, 14:31

Ruim 47 procent van de opgewekte elektriciteit in de EU kwam vorig jaar uit hernieuwbare energiebronnen; dat is 2,6 procentpunt meer dan in 2023.

Airbnb vraagt herziening strenger verhuurbeleid Amsterdam

18 maart, 5:13

Volgens het verhuurplatform maken woningen die voor korte termijn in het centrum via Airbnb worden geboekt, slechts zo’n 2% uit van het totale aantal overnachtingen.

Wiersma vraagt RvS om advies over ondergrens stikstof

18 maart, 1:44

Nu is al een vergunning nodig bij heel lage stikstofuitstoot en Wiersma wil die grens met een factor tweehonderd verhogen.

Stikstof verhindert volgens branche realisatie van 244.000 woningen

17 maart, 11:57

Bouwend Nederland stelt dit op basis van onderzoek dat ze in samenwerking met Cobouw Bouwberichten heeft uitgevoerd.

Eeuwenoude waterput blootgelegd in centrum Utrecht

13 maart, 9:00

Onder de Neude in Utrecht zijn “talloze bijzondere” archeologische vondsten gedaan, meldt de gemeente. De belangrijkste vondst is een grote openbare waterput uit de 16e eeuw.

Ga naar het nieuws-archief