Nieuwe plattegrond

EVA ontwerpt herbestemming Suikerunie-kantoor in dialoog met Quist

28 september 2021, 12:10

Het Cosun-terrein in het westen van Breda ondergaat de komende jaren een transformatie naar woongebied. EVA architecten heeft een ontwerp gemaakt voor de herbestemming van het markante kantoorgebouw, met behoud van diens solitaire karakter en expressieve gevels. Daartoe heeft het bureau overleg gevoerd met de oorspronkelijke architect van het gebouw, Wim Quist.

De Nederlandse Suiker Unie/Royal Cosun koos in de jaren zeventig van de vorige eeuw een locatie aan de westelijke rand van Breda voor de vestiging van een nieuw hoofdkantoor. Het gebouw dat Wim Quist voor de Suikerunie ontwierp, was is de basis een heldere kubus, waarbij een ‘halve kubus' onder een hoek uit het hoofdvolume is genomen.

In het oorspronkelijke ontwerp werd het terrein aan de westzijde ontsloten; via een entreepoort, geflankeerd door respectievelijk een garage en een portierswoning, betrad men de parkachtige omgeving. De entree van het hoofdkantoor bevond zich in de uitsnede aan de zuidwestkant van het gebouw.

“De diagonale positionering van het gebouw ten opzichte van de kavel komt hieruit voort”, legt EVA architecten uit. “Terreininrichting, beeldende kunst en gebouwen vormden een zorgvuldig ontworpen ensemble.”

Nieuw leven
In 2011 verliet Suikerunie/Cosun het gebouw en sindsdien staat het pand leeg. In de nabijheid staan twee nieuwe kantoorgebouwen, de garage en portierswoning zijn gesloopt, de beeldende kunst is verdwenen, het maaiveld fungeert grotendeels als parkeerterrein en de straat die het park ontsloot bestaat niet meer, vertelt het architectenbureau.

In de komende jaren moet het terrein nieuw leven worden ingeblazen als woongebied. De woongebouwen komen weer in een parkachtige omgeving te staan en het parkeren wordt onder de grond opgelost. Het voormalige Suikerunie-gebouw is de eerste stap in de herbestemming.

EVA heeft met het oog op de transformatie tot woongebouw, naast het verzamelen van documentatie over het pand, de plannen besproken met Quist. “Hierbij hebben we heldere uitgangs- en aandachtspunten kunnen formuleren voor de transformatie”, geeft het architectenbureau aan.

Als belangrijke uitgangspunten formuleerde het bureau het behoud van “het markante, solitaire karakter” en van de expressieve gevels. De gevels aan de buitenzijde van de kubus ogen ingetogen met het metselwerk, voorzien van diepe negges en een uniforme invulling. De gevel in de snede heeft juist een hightech uitstraling: een volledig glazen gevel achter een laag van beweegbare lamellen die dienen als zonwering.

Diverse woningen
De structuur van gevel, kernen en twee kolommen vormt de basis; de rest van de verdiepingen is vrij indeelbaar, vertelt EVA. “De huidige kantoorinvulling met scheidingswandjes en verlaagd plafond draagt weinig bij aan de karakteristiek van het gebouw en kan verwijderd worden”, aldus het bureau.

De vorm van het gebouw en de hoogte van de verdiepingen – bijna vier meter – bieden volgens EVA mogelijkheden voor ruime, bijzondere appartementen. Bij de nieuwe indeling plaatst het bureau de ondersteunende functies rond de kernen en de leefruimten zoveel mogelijk aan de gevel. Dit resulteert in een grote diversiteit aan appartementen: 23 types op 39 woningen, variërend in grootte van 60 tot 150 m2. Vooral de scherpe hoeken resulteren in bijzondere typologieën en plattegronden.

Het architectenbureau wil bovendien de kelder en het dak benutten. De kelder, die zich onder het gehele gebouw uitstrekt, kan deels een functionele invulling krijgen met bergingen en technische ruimten, aldus het bureau. Daarnaast kan een deel bij de woningen worden getrokken om dubbelhoge appartementen met vides te creëren.

EVA stelt verder voor de bestaande dakopbouwen te vervangen door een enkel, lager volume. Dit is bereikbaar vanuit vijf woningen op de vierde verdieping; vanuit de nieuwe opbouw is ook een daktuin bereikbaar. Uitgevoerd in metaal met een lamellengevel is de opbouw terughoudend ten opzichte van het hoofdvolume, maar refereert er in kleur en ritmiek.

Buitenruimten en puien
Een belangrijk aandachtspunt vormen de buitenruimten in het gebouw bij de metselwerkgevel. Hiervoor moest het architectenbureau een oplossing vinden zonder het ritme en de ingetogen expressiviteit te verstoren. Naar suggestie van Quist heeft EVA wintertuinen ontworpen op de hoeken en “op andere plekken waar ze nodig zijn.”

De buitenruimten bij de gevel in de snede fungeert tevens als zonwering, legt EVA uit. Daarnaast wil het architectenbureau hier groen integreren, “eveneens een idee van Quist.”

De bestaande puien in de metselwerkgevel, zonder te openen delen, vervangt het architectenbureau door verdiepingshoge kozijnen met een vierdeling. Het plan voorziet in drie soorten puien: vast, met te openen delen, en vouwpuien bij de wintertuinen. In profilering en uitstraling ogen de verschillende typen eender, waardoor het rustige gevelbeeld behouden blijft.

Ook het contrast van de gevels aan de buitenzijde van de kubus met die in de snede wil EVA behouden. In de snede komt een open gevel in hetzelfde ritme als de bestaande gevel. De constructie die de huidige lamellen ondersteunt, gebruikt het architectenbureau voor geperforeerde stalen schermen. Hiermee geeft het bureau een nieuwe invulling aan de gelaagdheid en hightech uitstraling.

Groene binnenwereld
Verder kunnen de bewoners de stalen schermen laten begroeien, zodat er een aangename groene binnenwereld ontstaat, als contrast met de bakstenen buitenzijde.

In de ruimere herbestemming van het terrein vormt het park niet langer een route naar het gebouw van Quist, maar biedt het meerdere richtingen en wegen voor een ensemble van gebouwen. In die opzet is het beter de ontsluiting van het getransformeerde gebouw van de snede te verplaatsen naar de westgevel. De snede gaat vooral fungeren als een privégebied met uitzicht en buitenruimten.

Duurzaamheid
Hoewel de eisen met betrekking tot de energiehuishouding bij transformaties lager zijn, voldoet het woongebouw door de toepassing van slimme installaties en warmte-koudeopslag in de grond aan de nieuwbouweisen, stelt EVA. Het duurzaamste is volgens het bureau echter het hergebruiken van het gebouw, dat daartoe mogelijkheden biedt met zijn vrije indeelbaarheid en “onmiskenbare kwaliteit, waardoor niemand de neiging heeft het af te breken.”

Trefwoorden

wim quist cosun-terrein kantoorgebouw suikerunie herbestemming woongebouw transformatie eva architecten breda appartementengebouw

1	Drie panden samengevoegd tot nieuw hoofdkantoor Lieven de Key maandag, 27 juni
2	Bureau B+B en Shift maken plan voor groene wijk in Rotterdamse Schiehaven-Noord woensdag, 22 juni
3	Nieuwe Gezichten: Studio RAP donderdag, 23 juni
4	Winnaars Rotterdam Architectuurprijs 2022 bekend woensdag, 22 juni
5	Powerhouse Company, Atelier Oslo en Lundhagen geselecteerd voor vernieuwing Centrale Bibliotheek in Rotterdam maandag, 27 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Team onder leiding van VORM wint selectie woningbouwplan Roots

Energieneutrale basisschool voor speciaal onderwijs

EVA architecten ontwerpt schoolgebouw met contrastrijke kanten

Transformatie oud zorggebouw maakt plattegrond weer afleesbaar

De Curve (EVA) bekroond als Kantoorgebouw van het Jaar 2018

Een refter in een voormalige drukkerij

Loftwoning met verrassende doorzichten

Wim Quist spant kort geding aan tegen Waterbedrijf Evides

Ensemble Wim Quist verminkt, kunstwerk André Volten verwijderd?

Grafische beeld uit scheepvaart tekent café Maritiem Museum

Warmere lobby voor kantoorgebouw Willemswerf

Museumkwartier van Bierman Henket voltooid

Oeuvreprijs bouwkunst voor Wim Quist

Vier geknikte woningen langs het water naar ontwerp EVA architecten

Honderd woningen op Kadasterlocatie in centrum Breda

Ingetogen MFA de Haar naar ontwerp van EVA architecten

Andere nieuwsberichten

Ensemble van twee vrij indeelbare kantoorgebouwen in Buiksloterham opgeleverd

Gisteren, 15:10

Max & Moore in Amsterdam-Noord is ontworpen door Mei architects and planners en kenmerktzich onder andere door een maximale flexibiliteit, sterke inzet op een gezonde werkomgeving en een gevel met geïntegreerde zonnepanelen.

Nieuwe gemeentehuis van Voorst vol biobased en duurzame toepassingen

Gisteren, 12:08

Het gebouw is ontworpen door De Twee Snoeken en heeft een volledig uit kalkhennep opgetrokken gevel; niet eerder is dit biobased materiaal op deze schaal in Nederland toegepast, meldt het architectenbureau.

Permanente tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis in Tropenmuseum geopend

Gisteren, 09:49

De expositie is door Kossmanndejong en AFARAI vormgegeven als een verhaal dat wordt verteld in negen ‘scènes’. Deze scénes hebben alle een eigen thema en kleur.

Zes lessen rond ‘Gestapeld wonen voor gezinnen’

27 juni, 5:22

Tijdens het symposium, afgelopen woensdag 22 juni, presenteerden vijf architecten de belangrijkste inzichten uit hun onderzoeken en de praktijk. Hoe kunnen we vormgeven aan de gezinsbuurt op hoogte?

Verbouwing hoofdkantoor DNB duurt langer door asbestverwijdering

Gisteren, 17:33

De verbouwing van het hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank (DNB) in Amsterdam gaat langer duren omdat er meer asbest moet worden verwijderd dan eerder was ingeschat.

De Tinfabriek Naarden bekroond met eerste De Bazelprijs

Gisteren, 16:26

Vocus Architecten is de eerste winnaar van De Bazelprijs Gooise Meren. Het bureau kreeg de architectuurprijs voor de transformatie van een voormalige tinfabriek in Naarden tot duurzame autoshowroom.