Francesco Veenstra

Polarisatie? Ik zoek graag de verbinding!

19 november 2019, 9:22

Afgelopen week vond in de Lik in Utrecht de Architectendag plaats. Een jaarlijks terugkerend evenement georganiseerd door de BNA; dit jaar met de focus op ‘The Human Touch’. Het werd mijn vuurdoop als kersverse voorzitter van de branchevereniging. In de gesprekken met architecten uit het hele land haalde ik veel op over de huidige stand van de architectuurpraktijk. Er worden volop kansen gezien bij de inzet op innovatie, oplossingen voor de energietransitie en de aanpak van maatschappelijke vraagstukken, maar tegelijkertijd zijn er ook breed zorgen rond opdrachtgeverschap, contracten en rijksbeleid.

Nu de ecologische problemen de bouwwereld steeds harder lijken te raken en het politieke klimaat volatieler is dan ooit tevoren, zijn volgende stappen nodig met nieuwe antwoorden op oude vraagstukken. Met integrale plannen en door, tegen de huidige trend in, de verbinding te zoeken en ruimte te bieden aan nuance in het debat. Architecten zijn bij uitstek de beroepsgroep die in deze processen een rol van betekenis kunnen spelen.

In de aanloop naar de Architectendag was een interview gearrangeerd met een landelijke ochtendkrant om het thema van de dag onder de aandacht te brengen. Een twee uur durend interview leverde een beknopte, maar kernachtige tekst op om te worden gepubliceerd. De redactie koos er echter voor om het stuk niet te plaatsen. “Te grote begrippen en te weinig uitgesproken om het interview aan een bredere groep lezers aan te bieden.” Kennelijk is er geen nuance gewenst in het huidige, polariserende klimaat. Juist nu, nu samenwerken meer dan ooit nodig is, om grote veranderingen voor elkaar te krijgen.

In het interview werd ik direct bevraagd over de conflicten tussen de architecten van het Binnenhof en over uitspraken die door Thierry Baudet en vakgenoten werden gedaan over de architectuur in Nederland. Twee voorvallen die de architectenbranche de afgelopen maanden negatief in het nieuws brachten. In pogingen om het gesprek richting het thema van de Architectendag ‘The Human Touch’ te sturen, bleek bij de journalist de verleiding steeds weer daar om de tegenstellingen in een voor mij niet bestaand architectuurdebat aan de orde te stellen.

Ik vind de uitspraken van Baudet niet interessant. Wat mij betreft gaan ze over smaak, over een stijlstrijd die de aandacht afleidt van waar ik denk dat het werkelijk over zou moeten gaan: hoe gaat de architectuur en stedenbouw helpen om condities te scheppen voor een veilige, toekomstbestendige en gezonde leefomgeving? Hoe maken we straten en gebouwen die sociale cohesie stimuleren, de leefbaarheid vergroten en inclusiviteit vanzelfsprekend maken? Dat de politiek zich in deze discussie mengt is op zich goed. Maar het is de politiek, en het is ook de overheid, die in een tijd van groeiende tegenstellingen nuance hoort aan te brengen en met duurzame sturing moet komen. Zo ook in het politiek beladen project aan het Binnenhof.

Naast mijn verhaal over de impact van architectuur richtte ik mij in het interview ook op verbeterpunten voor de architecten zelf. Want een gezonde architectuurpraktijk is nog steeds niet een vanzelfsprekendheid. Zelfs in de hoogtijdagen kort voor de crisis draaide 30 procent van de bureaus rode cijfers. En nu het allemaal weer voorspoediger lijkt te gaan, is een gezonde bedrijfsvoering nog steeds niet vanzelfsprekend.

Terug naar de Architectendag. Om de weerbaarheid van de bureaus te vergroten is een solide bedrijfsvoering nodig en daar horen betere condities bij. Opdrachten waarin architecten een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling van de leefomgeving kunnen geven. Maar architecten hebben zelf ook een belangrijke rol te spelen in het verstevigen van hun positie. Het Next Step Program, met een architectuurprijs ter waarde van €10.000,- en een opdracht die aan het einde van de dag feestelijk werd uitgereikt, is een mooi voorbeeld van hoe daar invulling aan kan worden gegeven.

Met hulp van ontwikkelaar Synchroon gaat Atelier van Berlo als winnaar van de Next Step Award een flink project oppakken. Door dit genereuze gebaar, met een goed contract op zak en met hulp van KCAP als ervaren architectenbureau, realiseert Atelier Van Berlo straks een gebouw van formaat. Een droomscenario dat ik ieder jong bureau van harte gun en ik ook iedere opdrachtgever toewens. Elkaar inspireren en zij aan zij integraal werken aan de werkelijke opgave van morgen: de transitie naar een duurzaam, beter en mooier Nederland voor iedereen.

Francesco Veenstra is architect en vormt samen met Paul Ketelaars en Ellen van der Wal het bureau Vakwerk architecten. Sinds deze zomer is hij ook voorzitter van de Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus (BNA). Voor Architectenweb observeert hij de hedendaagse architectuurpraktijk en de impact van de gebouwde omgeving op onze maatschappij.

Trefwoorden

column francesco veenstra next step award bna architectendag

1	Groen licht voor markthal bij Haarlems winkelcentrum maandag, 13 januari
2	Gemeente Utrecht geeft plannen stadswijk Merwede vrij voor inspraak maandag, 13 januari
3	Architectenweb Video – Triodos Bank maandag, 13 januari
4	Het Timmermansoog: Boijmans dinsdag, 14 januari
5	Realisatie woonwijk Elzenhagen Zuid in Amsterdam stap dichterbij woensdag, 15 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Voor wie is de stad?

Beroepservaring van een jonge architect in een weerbarstig werkveld

De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen

Francesco Veenstra pakt BNA-voorzittershamer op

‘Solidariteit’ is geen sluitpost maar een stelpost

De bibliotheek: broedplaats van maatschappelijke vooruitgang

Boven ondergrondse sporen is ruimte voor leegte én nieuwbouw

Van opwarming naar warming-up!

Optimisme is de motor van een volslank Nederland

Samen kunnen we Nederland duurzamer én mooier maken

Bouwen op grote hoogte vraagt om herdefinitie van woonopgave

De grensbewaking van burgemeester Aboutaleb

De betekenis van niet-gerealiseerd werk

Kraamkamers van de Nederlandse architectuur

Zonder debat geen werkelijke vooruitgang

Bjarke’s Requiem?

Opdrijvende grondprijs is ‘laaghangend fruit’ van hoogconjunctuur

Het ambacht begint al op de kleuterschool

What's the benefit?

De groene beloftes van helmgras en gestapelde fruitbomen

Andere nieuwsberichten

Common Affairs ontwerpt cultureel complex Hoogeveen

17 januari, 3:06

In het gebouw komen onder meer een theater, poppodium, bibliotheek en toeristisch informatiecentrum.

Uitbreiding als aanvulling en contrast bestaande school

17 januari, 1:40

Naar ontwerp van BDG Architecten is het Montessori Lyceum Groningen uitgebreid met een nieuw deel.

Architectenweb Podcast | TechArchitect – Gesprek met Floor Arons over projecten uitwerken in BIM

17 januari, 12:00

Tijdens het modelleren op kantoor, onderweg in de auto of de trein, tijdens het hardlopen… luister nu de nieuwe aflevering van de Architectenweb Podcast!