Francesco Veenstra

Het ambacht begint al op de kleuterschool

20 maart 2018, 9:04

Architecten vinden dat ze meer zouden moeten verdienen dan een metselaar of loodgieter, maar recent onderzoek in Engeland wijst uit dat dit niet zo is. Hoe komt dat? En kunnen we deze tendens ook verwachten in Nederland?

Het onderzoek (via The Architects’ Journal, maart 2018) toont aan dat de gemiddelde metselaar tien tot dertig procent meer verdient dan de gemiddelde architect. Onze Engelse vakgenoten vinden dat het volgen van een universitaire opleiding met een tweejarige beroepservaringsperiode én de zwaarte van de rol van de architect in de bouwketen in salaris juist hoger zou moeten worden gewaardeerd.

Toen ik een paar jaar geleden in groep 3 van een basisschool een verhaal over architectuur mocht houden, was de aandacht tijdens de les groot. Veel kinderen waren gefascineerd door de maquette die ik had meegebracht en de beelden van woonhuizen en theaterzalen. Op de vraag wie er allemaal architect wilde worden gingen veel vingers de lucht in. Nadat ik had verteld dat niet alleen de architect een huis tekent, maar het vervolgens ook gebouwd moet worden door timmermannen en metselaars vroeg ik wie van hen zo’n huis ook echt wilde bouwen. Daar bleek beduidend minder animo voor.

Het is precies deze verhouding – zichtbaar in een gewone schoolklas in een gewone wijk in een grote stad in Nederland – die een belangrijke impact zal hebben de komende jaren in de Nederlandse bouw. Aannemers hebben op dit moment te maken met een oververhitte bouwsector; door enorme ontwikkelingen en investeringsvermogen floreert de bouw. Maar de ontwikkelingen worden geremd door het tekort aan vakmensen in allerlei sectoren van de bouwindustrie. Zowel in de uitvoering als in de toeleverende industrie, waar ook flink in de capaciteit is gesnoeid de afgelopen jaren. Dat is natuurlijk voor een belangrijk deel het gevolg van de recente crisis.

Veel bouwvakkers zijn ondertussen als zelfstandige in de bouw actief geworden. Eerst was dit een gedwongen keuze, maar, zoals nu in groten getale te zien is in Engeland, kiezen bouwvakkers er steeds vaker bewust voor om als zzp’er te werken. Dit geeft ze de vrijheid om te kiezen waaraan te werken en tegen welke vergoeding. Ondertussen neemt de schaarste aan vaklieden verder toe door het tekort aan leerlingen in beroepsopleidingen. Schaarste die maar ten dele kan worden ondervangen door de technische ontwikkelingen in productie en uitvoering, zoals metselrobots.

De schaarste aan vaklieden is een fenomeen dat overigens niet alleen in de bouw speelt. Ook andere sectoren hebben moeite om vakkundig, uitvoerend personeel te vinden voor een groeiend aantal vacatures (in de zorg zijn er dit jaar al 130.000 vacatures waar moeilijk mensen voor te vinden zijn).

Het tekort aan leerlingen in het beroepsonderwijs in combinatie met het groeiend aantal zzp’ers leidt er in Engeland toe dat de lonen van de gemiddelde ‘Bricky’ (metselaar) of ‘Plumber’ (loodgieter) tien tot dertig procent hoger liggen dan die van de gemiddelde architect, ondanks het verschil in opleidingsniveau en opleidingsduur. En de huidige trend veronderstelt dat de lonen van vaklieden verder zal gaan stijgen.

De oplossing voor het groeiende tekort aan uitvoerend personeel moet worden gevonden in het basisonderwijs. Door daar meer aandacht te geven aan hoe we onze samenleving vormgeven en eraan bouwen, kunnen ook beroepen als loodgieter, metselaar of timmerman het imago van ‘de architect’ worden aangemeten. Zo kan de interesse bij leerlingen én bij hun ouders worden gewekt voor een carrière als vakman of vakvrouw. De herwaardering van het ambacht in onze maatschappij is noodzakelijk. Om het werk te verzetten, om de bouw betaalbaar te houden en om de aanwas van nieuwe vakwerkers te garanderen. Wen er in ieder geval maar vast aan dat de metselaar op de bouw straks eindelijk echt loon naar werken krijgt!

Francesco Veenstra is architect en vormt samen met Paul Ketelaars en Ellen van der Wal het bureau Vakwerk architecten. Voor Architectenweb observeert hij de hedendaagse architectuurpraktijk en de impact van de gebouwde omgeving op onze maatschappij.

Trefwoorden

vakmensen leveranciers aannemerij de ambachtsman francesco veenstra

1	Ruimtelijk kader voor verdichting Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord vastgesteld dinsdag, 17 december
2	Woongebouw Civic Architects vormt herkenningspunt langs Tolhuiskanaal vrijdag, 13 december
3	Ontwikkeling gebouwencomplex Amstel Vista bij Berlagebrug gestart vrijdag, 13 december
4	Bouw van houten woongebouw de Koffiefabriek in Amsterdam gestart woensdag, 11 december
5	Een monumentale telefooncentrale herbestemd als verborgen woongebouw woensdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Kraamkamers van de Nederlandse architectuur

18 september 2018

De bibliotheek: broedplaats van maatschappelijke vooruitgang

21 mei 2019

Bjarke’s Requiem?

15 mei 2018

Zonder debat geen werkelijke vooruitgang

19 juni 2018

Opdrijvende grondprijs is ‘laaghangend fruit’ van hoogconjunctuur

17 april 2018

What's the benefit?

20 februari 2018

De groene beloftes van helmgras en gestapelde fruitbomen

23 januari 2018

Ex-partners Mecanoo starten eigen bureau

5 september 2017

Groei aantal nieuwbouwwoningen stokt

14 september 2018

De betekenis van niet-gerealiseerd werk

16 oktober 2018

De grensbewaking van burgemeester Aboutaleb

20 november 2018

Bouwen op grote hoogte vraagt om herdefinitie van woonopgave

18 december 2018

Samen kunnen we Nederland duurzamer én mooier maken

22 januari 2019

Optimisme is de motor van een volslank Nederland

19 februari 2019

Van opwarming naar warming-up!

19 maart 2019

Boven ondergrondse sporen is ruimte voor leegte én nieuwbouw

16 april 2019

‘Solidariteit’ is geen sluitpost maar een stelpost

18 juni 2019

De woningnood vraagt om meer dan alleen woningen

17 september 2019

Beroepservaring van een jonge architect in een weerbarstig werkveld

15 oktober 2019

Polarisatie? Ik zoek graag de verbinding!

19 november 2019

Voor wie is de stad?

17 december 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woonbuurt van Steenhuis Bukman vormt zuidwestelijke sluitstuk van Delftzicht

Gisteren, 15:28

Met het project Haringlocatie, ontworpen door Steenhuis Bukman Architecten, is tegen het centrum van Delft een duurzame en natuurinclusieve woonbuurt gerealiseerd.

Aftrap voor eerste buitenlands project Team V Architectuur

Gisteren, 12:26

Vorige week is de eerste steen gelegd voor de VDAB Loopbaancampus in Roeselare. Voor Team V Architectuur, dat het architectonisch ontwerp verzorgt, is dit het eerste project buiten Nederland.

Zuidelijke stationsentree met fietsenstalling Dordrecht geopend

Gisteren, 11:16

Het demontabele bouwwerk, dat is ontworpen door studioSK, moet het station aan de kant van het Weizigtpark een prominentere uitstraling geven.

Ruimtelijk kader voor verdichting Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord vastgesteld

Gisteren, 09:26

Voor het gebied zijn elf 'Vuistregels' vastgesteld waaraan plannen moeten voldoen. Deze vuistregels zijn in een participatief traject door MORE Architecture in nauwe samenwerking met de gebiedseigenaren en gemeente Amsterdam ontwikkeld.

Advies: Nederland kan zorgvuldiger omgaan met oude zonnepanelen

Gisteren, 13:35

Nederland zou zorgvuldiger kunnen omgaan met materialen die gebruikt worden in de duurzame energiesector, zegt het Planbureau voor de Leefomgeving.

Dorpen in Noord-Holland mogen bouwen in beschermd landschap

Gisteren, 10:21

Gemeenten in Noord-Holland mogen tot 25 woningen erbij gaan bouwen aan de randen van dorpen en plattelandskernen.

ASML wil meebetalen aan duizenden nieuwe woningen in regio

16 december, 4:27

De ambitie van de Veldhovense onderneming is om tot 2040 bij te dragen aan de bouw van 25.000 woningen.

Den Haag positief over plannen voor verbouwing Pier Scheveningen

16 december, 9:48

Het is de bedoeling dat er een nieuwe toren met hotelkamers en wellnessfaciliteiten wordt gebouwd op een van de ‘eilanden’ van de Pier.

PBL: duurzaam energiedoel haalbaar, maar meer nodig voor klimaat

13 december, 3:40

Nederland lijkt het zelf opgestelde doel voor het opwekken van duurzame energie te gaan halen in 2030, maar regio's kijken nog steeds te weinig naar de langere termijn.