THEMA: GEVEL

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

9 januari 2014, 12:31

Ze ontwierp studentenflats met Smartie-gevels, woningen die eruit ziet als ketelhuizen, een spacy school met een spierwitte kunststof façade en het multiculturele centrum Fusion, met een ‘hybride’ bakstenen huid waarin de Amsterdamse School en motieven uit de Turks-Marokkaanse cultuur elkaar ontmoeten.

Tekst Kirsten Hannema

Zoveel projecten, zoveel gevels; de functie van de gevel in de architectuur is volgens architect Marlies Rohmer niet eenduidig te omschrijven. “Het is de expressie van de grens tussen privé en openbaar, het is een warmtewisselaar tussen interieur en stad, het gaat over de verbeelding van identiteit. Een gevel kent vele lagen, en in elk project ligt het accent op iets anders.”

Tijdens haar opleiding aan de TU in Delft leerde ze dat je aan een raam moet kunnen zien of er een badkamer of een keuken achter zit. “Daar ben ik het niet mee eens. De ketelhuis-woningen die ik in Almere heb gebouwd, zien er bewust niet uit als woningbouw. Dat je geen ramen ziet, vind ik juist mooi – het geeft een sterke plastiek aan de gevels. En het is een manier om aan de telbaarheid te ontkomen, die eindeloze repetitie van openingen.”

De lamellen voor de glazen gevels zijn ook een antwoord op twee typische, ogenschijnlijk onverenigbare wensen: uitzicht en privacy.”In programma’s van eisen lees je vrijwel altijd dat het gebouw transparant moet zijn, en scholen moeten ‘fris’. Maar in de praktijk weten mensen er vaak geen raad mee. Het wordt snikheet, en overal zie je vitrages, die de hele dag dicht blijven. Dat is funest voor het beeld in de stad.”

Praktische overwegingen
Mettertijd zijn praktische overwegingen belangrijker geworden, vertelt Rohmer. “Een project kan er fantastisch uitzien bij oplevering, maar het móet ook mooi blijven.” De tour die ze in 2012 deed, langs al haar gebouwde werk, was wat dat betreft confronterend. “In Lelystad hadden mensen rolluiken voor de ramen gemonteerd, als verduistering. Bij de woningbouw aan de Keizerstraat in Amsterdam waren de houten kozijnen verrot – die bleken in twintig jaar nul keer geschilderd. En het rode kunststof dat ik in Vijfhuizen heb gebruikt, was helemaal verbleekt.”

Wat ze ervan heeft geleerd? “Beheersing van het ambacht is essentieel, je moet retegoed detailleren. Vroeger maakte ik me druk over een lekdorpel die teveel uitstak, inmiddels weet ik dat je hem hard nodig hebt om het water weg te houden bij de gevel.”

Metselwerk, in haar studietijd not done, vindt ze steeds mooier. “Textuur, lichtspel, voegen - metselwerk kent zoveel details, en het veroudert prachtig.”

Het Meervoud
Voor brede school Het Meervoud aan het August Allebéplein in Amsterdam ontwikkelde ze prefab gevelelementen van baksteen. “Met prefabricage kun je binnen een beperkt budget decoraties in de gevel verwerken. Handmatige arbeid is niet meer te betalen – als je al een metselaar vindt die het nog kan. Daarbij biedt prefab nieuwe mogelijkheden. De cirkelpatronen die we voor dit project hebben ontworpen, hadden niet gemetseld kunnen worden.”

Een terugkerende referentie zijn de Amsterdamse grachtenpanden, met trap en bordes aan de straat. “De diepte van die gevels zorgt voor een bepaalde geborgenheid. Je kunt voor de deur rustig je krantje lezen en tegelijkertijd is er de mogelijkheid om een praatje met iemand aan te knopen.”

Dankzij de bloembakken annex zitelementen die in de voorgevel zijn opgenomen, kent het Meervoud een soortgelijk ‘verandagevoel’, net als het nieuwe paviljoen voor speeltuin De Waag in Amsterdam.

Dat gebouwtje bestaat uit dragende prefab gevelelementen die in een dag geassembleerd kunnen worden. De gevel begint als dakoverstek en landt op de grond in de vorm van een bankje. Rohmer: “Het is een gevel met meerdere betekenissen. Ouders zitten er droog en uit de zon, kinderen gebruiken de bankjes in hun spel, springen er overheen. Tegelijkertijd geeft hij een eigen uitdrukking aan het gebouw.”

Trefwoorden

gevel marlies rohmer architectenbureau marlies rohmer

1	Modulair studentencomplex van Jan Snel in Eindhoven maandag, 20 januari
2	Powerhouse Company ontwerpt drijvend GCA-kantoor in Rijnhaven maandag, 20 januari
3	Holland Park West wordt groen en autovrij woongebied donderdag, 16 januari
4	Luxewarenhuis dinsdag, 21 januari
5	Architectenweb Podcast \| TechArchitect – Gesprek met Floor Arons over projecten uitwerken in BIM vrijdag, 17 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

Het Grote Gevelcongres in beeld

Kop van Lombok officieel open

Sportcomplex voegt zich in fijnmazig weefsel

Jubileumjaar Amsterdamse School van start

Nieuwe serie essays: What happened to...

Speeltuinpaviljoen De Waag opgeleverd

'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

BNA-prijs Noord naar Intense Stad; Bloemhof

Zuiderkerkprijs 2010 naar Marlies Rohmer

Brede school Het Meervoud opgeleverd

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

Favoriete gebouwen Groningen gekozen

'Onzichtbaar' buurthuis voor Veenendaal

Vlinderachtige wijkschool voor Vlissingen

Architectenweb houdt Het Grote Gevelcongres

Andere nieuwsberichten

Nieuwe uitstraling voor gerenoveerd en uitgebreid winkelcentrum

Gisteren, 14:27

In Enschede is de renovatie en uitbreiding van winkelcentrum Het Stroink gestart.

Woongebouw sluitstuk centrumvernieuwing Krimpen aan de Lek

Gisteren, 12:26

Dit jaar wordt gestart met de bouw van woongebouw Het Slot in Krimpen aan de Lek.

Stichting Brainport Smart District acht slimme wijk van UNSense haalbaar

Gisteren, 11:16

Het arch-tech-bedrijf van UNStudio gaat het plan voor een ‘intelligente’ woonwijk van honderd huizen in Helmond verder uitwerken en consortia samenstellen.

Powerhouse Company ontwerpt drijvend GCA-kantoor in Rijnhaven

20 januari, 3:10

Dit voorjaar start de bouw van het energieneutrale en zelfvoorzienende bouwwerk, dat deels van hout is opgetrokken.

EIB verwacht korte terugval in bouwsector

1 uur geleden

Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw kan de sector dit jaar een lichte krimp verwachten en vanaf 2022 weer een sterke groei tegemoet zien.

Vlaamse architectuur vertaald naar andere stedelijke contexten

Gisteren, 13:21

Architecten de vylder vinck tailleu gebruikte een tentoonstelling in Tokio om verschillen in benadering van architectuur te vergelijken.

'Hergebruik producten en grondstoffen loopt wereldwijd terug'

Gisteren, 10:08

Met het recyclen van producten en grondstoffen gaat het wereldwijd de verkeerde kant op.

Huizenprijzen nog steeds stevig in de lift

Gisteren, 09:33

De huizenprijzen in Nederland zijn vorig jaar opnieuw flink gestegen, maar niet zo hard als een jaar eerder.

Topontwerpers eren beroemde slaapbank Martin Visser

20 januari, 4:37

In 2020 is het zestig jaar geleden dat vormgever Martin Visser (1922-2009) zijn beroemde BR 02-slaapbank ontwierp voor meubelproducent Spectrum.

'Spaarstand' moet datacenters flink energiezuiniger maken

20 januari, 1:14

Een groep gebruikers van datacenters gaat aan de slag met een project om het energieverbruik van de servers in deze computerkolossen de komende drie jaar tot 40 procent terug te brengen.

Ga naar het nieuws-archief