'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

6 januari 2014, 14:23

Gevels ontwerpen gaat over het creëren van rust, als antwoord op een veelvoud aan vragen, aldus Thomas Bedaux van Bedaux de Brouwer Architecten. “Vergelijk het met een iPhone: die ziet er ogenschijnlijk simpel uit, maar om dit te bereiken is veel tijd besteed aan onderzoek en ontwikkeling.”

Tekst Kirsten Hannema

Er wordt te weinig nagedacht over hoe architectuur gemaakt wordt, vindt de jonge architect. “Soms lijkt het wel alsof er alleen een raam getekend wordt – en dat is het. Kleppen en ventilatieroosters bepalen dan uiteindelijk het aanzien van een gebouw, het is een rommeltje.”

Dat architecten het ambacht – want dat is het ontwerpen van façades – slecht beheersen, komt door de opleidingen, denkt Bedaux. In Delft, waar hij zelf studeerde, leerde hij plattegronden ontwerpen en concepten bedenken, maar niets over composities, verhoudingen en ritmes.

Pas toen hij in 2003 aan het werk ging bij het familiebedrijf – in 1937 opgericht door grootvader Jos. Bedaux – werd hij ingewijd in het vak door zijn vader, Peer Bedaux, en bureaupartner Jacq. de Brouwer. “De kunst is om het aantal ingrediënten te beperken. Je hebt niet zo veel nodig om toch veel te laten gebeuren. Drie of vier elementen is genoeg.”

Cenakel
Het Cenakel in Tilburg, de twee woontorens die Bedaux de Brouwer Architecten (projectarchitect: Jacq. de Brouwer) in 1996 naast een voormalig klooster bouwde, is een sprekend voorbeeld. Om de confrontatie met het neoclassicistische klooster te vermijden, zijn de gevels teruggebracht tot het absolute minimum. Een blok baksteen, dat is het. Het bestaat uit gemetselde borstweringen met daarachter, op 70 centimeter afstand, glazen puien.

De tussenruimte maakt het de bewoners mogelijk zelf de ramen te wassen, terwijl het inpandige balkon ‘ruis’ van tuinmeubels voorkomt. De klassieke kroonlijst beëindigt de repetitie van gevelopeningen en houdt de installaties op het dak buiten beeld. Zelfs het voegwerk is achterwege gelaten, om de donkere strengpersstenen, gemetseld in halfsteens verband, meer te laten spreken.

Het resultaat zijn twee abstracte monolieten, die onderdeel worden van het omringende landschap. Bedaux: “Ik heb zelf een tijdje in het gerenoveerde klooster gewoond en merkte het toen zelf: je vergeet die torens.”

Bossche School
Is er een geheim om te komen tot een evenwichtige compositie? “Als bureau dat met baksteen werkt, worden we onterecht wel eens vergeleken met de Bossche School. Die architecten maakten bij het ontwerpen gebruik van het plastische getal. Wij werken meer intuïtief. Ik print een ontwerp uit en ga met een zacht potlood schetsen, leg er eindeloos velletjes overheen, tot alles op zijn plek valt. Het heeft met muzikaliteit te maken, maar ook met traditie. Wij werken met een vaste ‘gereedschapskist’ en ik bouw voort op het werk van mijn grootvader en vader. Zij hebben details ontworpen die ik nu ook gebruik, maar op een andere manier. ”

Een ‘rustig’ ontwerp ziet Bedaux ook als een manier om met een beperkt budget een mooie gevel te maken. Voor een appartementencomplex in de Vinexwijk Leidsche Rijn bij Utrecht (architect: Peter Keijsers), werden de plattegronden vergaand gerationaliseerd, waardoor er geld over bleef voor luxe geveldetails.

“De fietsstraat die schuin door het bouwblok loopt, bood de mogelijkheid afwijkende hoeken te maken. De ramen hebben rollagen en diepe neggen, de balkons zijn verstrooid over de gevel en voorzien van een gemetselde onderkant.”

Het woonhuis dat de architect vorig jaar voor zichzelf bouwde, vormde een mooie gelegenheid om te experimenteren met minimalistische details. Zo ontwierp hij zelf de brievenbus en het huisnummer. Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de ramen.

“Ik wilde al heel lang een rank houten kozijn maken, weggemetseld in de gevel. Het probleem daarbij was de lekdorpel, die blijf je altijd eronder zien. Hier hebben we bedacht om hem op het kozijn te lijmen; rondom is slechts twee centimeter kozijn in het zicht. Ja, daar kick ik dan op.”

Trefwoorden

thomas bedaux gevel bedaux de brouwer architecten

1	Vernieuwde entree westelijke reizigerstunnel Amsterdam Centraal geopend maandag, 30 juni
2	Is er een alternatief voor altijd dezelfde torenplattegrond? dinsdag, 1 juli
3	Eindhoven presenteert masterplan voor Stadhuisplein en omgeving maandag, 30 juni
4	KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum vrijdag, 27 juni
5	Het Binnenhof – Oude Zaal wordt ook grootste commissiezaal maandag, 30 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Bedaux de Brouwer Architecten uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer

10 mei 2023

Grote neo-tudor nieuwbouwwijk in Hoofddorp

6 maart 2014

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

24 januari 2014

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

7 februari 2014

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

9 januari 2014

Bedaux de Brouwer wint prijsvraag Dorps Wonen

6 februari 2008

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

6 december 2013

Bouw van Haagse Amadeus-toren gestart

3 april 2013

Bedaux De Brouwer wint prijsvraag Waterkwartier

3 januari 2012

Nieuwe woontoren naast station Tilburg

3 november 2011

Jo Coenen voorzitter stichting Jos. Bedaux

8 juli 2009

Breda kiest voor transformatie Gasthuispoort

3 juli 2013

Nieuwe toren tegenover stadhuis Den Haag

11 november 2011

Erven Jos. Bedaux richten stichting op

16 februari 2009

Bedaux de Brouwer wint BNA-prijs Zuid

11 april 2008

'Zet gebouwen Jos. Bedaux op monumentenlijst'

13 september 2007

Bedaux de Brouwer ontwerpt Tilburgs clubhuis

30 augustus 2012

Bouw nieuw woongebouw Zuidas van start

4 december 2009

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

23 januari 2014

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

14 januari 2014

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

31 januari 2014

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

16 januari 2014

Bedaux de Brouwer: monografie met onverstoorbare architectuur

25 november 2021

Toon alles

Gerelateerde video's

Avond met Bedaux de Brouwer

Andere nieuwsberichten

BoschSlabbers wint ontwerpwedstrijd voor herinrichting Grote Markt in Hulst

Gisteren, 17:23

Het ontwerpvoorstel creëert een monumentale open ruimte tussen het stadhuis en de basiliek en voegt op strategische plekken bomen en beplanting toe. Details in de vorm van een messing plint en een waterelement vormen de ‘finishing touch’.

Mulder Zonderland ontwerpt berghut in Zwitserse Alpen

Gisteren, 16:00

Vanaf de helling van de Piz Boval heb je een prachtig uitzicht over de Morteratschgletsjer en de Persgletsjer daarachter. Op die magnifieke plek in het zuidoosten van Zwitserland heeft Mulder Zonderland een nieuwe, houten berghut ontworpen.

Eindhoven opent in september voormalig Philips-landgoed voor publiek

Gisteren, 14:58

Door constructieve gesprekken tussen de gemeente en de ervan Philips is de opening vele jaren eerder dan volgens bestaande afspraken mogelijk was. Opening van het landgoed betekent voor de stad en haar inwoners 142 hectare openbaar groen erbij.

Tech-startups gezocht voor Ruud van Berkel Award 2025

Gisteren, 10:43

Heembouw roept jonge ondernemers, ontwerpers en vernieuwers op om zich aan te melden voor de Ruud van Berkel Award 2025. De derde editie van deze prijs richt zich specifiek op een schaalbaar tech-idee dat de bouwsector helpt te verduurzamen.

Gelderland roept op tot snellere procedures voor vol stroomnet

2 juli, 9:42

Onlangs werd duidelijk dat de uitbreiding van het net in grote delen van het land, waaronder Gelderland, forse vertraging oploopt.

Zuid-Holland kijkt langs A4 en N11 naar ruimte voor zonnepanelen

1 juli, 4:31

De provincie, Rijkswaterstaat, ProRail, het Hoogheemraadschap van Rijnland en betrokken gemeenten hebben afgesproken de mogelijkheden te onderzoeken.

MVRDV benoemt Floris Overheul tot nieuwe algemeen directeur

1 juli, 2:17

Met ingang van 1 juli 2025 volgt hij Sigrid Baas op; zij bekleedde de functie sinds november 2023 op interim-basis. Overheul werkte hiervoor bij Mecanoo.

Meer hypotheekaanvragen voor verbouwing en verduurzaming huis

1 juli, 12:09

De Hypotheker wijt de stijging aan een tekort aan geschikte seniorenwoningen, waardoor 55-plussers vaker kiezen voor het levensloopbestendig maken van de huidige woning in plaats van verhuizen.