'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

6 januari 2014, 14:23

Gevels ontwerpen gaat over het creëren van rust, als antwoord op een veelvoud aan vragen, aldus Thomas Bedaux van Bedaux de Brouwer Architecten. “Vergelijk het met een iPhone: die ziet er ogenschijnlijk simpel uit, maar om dit te bereiken is veel tijd besteed aan onderzoek en ontwikkeling.”

Tekst Kirsten Hannema

Er wordt te weinig nagedacht over hoe architectuur gemaakt wordt, vindt de jonge architect. “Soms lijkt het wel alsof er alleen een raam getekend wordt – en dat is het. Kleppen en ventilatieroosters bepalen dan uiteindelijk het aanzien van een gebouw, het is een rommeltje.”

Dat architecten het ambacht – want dat is het ontwerpen van façades – slecht beheersen, komt door de opleidingen, denkt Bedaux. In Delft, waar hij zelf studeerde, leerde hij plattegronden ontwerpen en concepten bedenken, maar niets over composities, verhoudingen en ritmes.

Pas toen hij in 2003 aan het werk ging bij het familiebedrijf – in 1937 opgericht door grootvader Jos. Bedaux – werd hij ingewijd in het vak door zijn vader, Peer Bedaux, en bureaupartner Jacq. de Brouwer. “De kunst is om het aantal ingrediënten te beperken. Je hebt niet zo veel nodig om toch veel te laten gebeuren. Drie of vier elementen is genoeg.”

Cenakel
Het Cenakel in Tilburg, de twee woontorens die Bedaux de Brouwer Architecten (projectarchitect: Jacq. de Brouwer) in 1996 naast een voormalig klooster bouwde, is een sprekend voorbeeld. Om de confrontatie met het neoclassicistische klooster te vermijden, zijn de gevels teruggebracht tot het absolute minimum. Een blok baksteen, dat is het. Het bestaat uit gemetselde borstweringen met daarachter, op 70 centimeter afstand, glazen puien.

De tussenruimte maakt het de bewoners mogelijk zelf de ramen te wassen, terwijl het inpandige balkon ‘ruis’ van tuinmeubels voorkomt. De klassieke kroonlijst beëindigt de repetitie van gevelopeningen en houdt de installaties op het dak buiten beeld. Zelfs het voegwerk is achterwege gelaten, om de donkere strengpersstenen, gemetseld in halfsteens verband, meer te laten spreken.

Het resultaat zijn twee abstracte monolieten, die onderdeel worden van het omringende landschap. Bedaux: “Ik heb zelf een tijdje in het gerenoveerde klooster gewoond en merkte het toen zelf: je vergeet die torens.”

Bossche School
Is er een geheim om te komen tot een evenwichtige compositie? “Als bureau dat met baksteen werkt, worden we onterecht wel eens vergeleken met de Bossche School. Die architecten maakten bij het ontwerpen gebruik van het plastische getal. Wij werken meer intuïtief. Ik print een ontwerp uit en ga met een zacht potlood schetsen, leg er eindeloos velletjes overheen, tot alles op zijn plek valt. Het heeft met muzikaliteit te maken, maar ook met traditie. Wij werken met een vaste ‘gereedschapskist’ en ik bouw voort op het werk van mijn grootvader en vader. Zij hebben details ontworpen die ik nu ook gebruik, maar op een andere manier. ”

Een ‘rustig’ ontwerp ziet Bedaux ook als een manier om met een beperkt budget een mooie gevel te maken. Voor een appartementencomplex in de Vinexwijk Leidsche Rijn bij Utrecht (architect: Peter Keijsers), werden de plattegronden vergaand gerationaliseerd, waardoor er geld over bleef voor luxe geveldetails.

“De fietsstraat die schuin door het bouwblok loopt, bood de mogelijkheid afwijkende hoeken te maken. De ramen hebben rollagen en diepe neggen, de balkons zijn verstrooid over de gevel en voorzien van een gemetselde onderkant.”

Het woonhuis dat de architect vorig jaar voor zichzelf bouwde, vormde een mooie gelegenheid om te experimenteren met minimalistische details. Zo ontwierp hij zelf de brievenbus en het huisnummer. Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de ramen.

“Ik wilde al heel lang een rank houten kozijn maken, weggemetseld in de gevel. Het probleem daarbij was de lekdorpel, die blijf je altijd eronder zien. Hier hebben we bedacht om hem op het kozijn te lijmen; rondom is slechts twee centimeter kozijn in het zicht. Ja, daar kick ik dan op.”

Trefwoorden

thomas bedaux gevel bedaux de brouwer architecten

1	Is er een alternatief voor altijd dezelfde torenplattegrond? dinsdag, 1 juli
2	Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal vrijdag, 4 juli
3	Gemeentehuis Rheden naar ontwerp van DP6 en Zenber opgeleverd woensdag, 2 juli
4	MVRDV benoemt Floris Overheul tot nieuwe algemeen directeur dinsdag, 1 juli
5	Mulder Zonderland ontwerpt berghut in Zwitserse Alpen donderdag, 3 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Bedaux de Brouwer Architecten uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer

10 mei 2023

Grote neo-tudor nieuwbouwwijk in Hoofddorp

6 maart 2014

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

24 januari 2014

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

7 februari 2014

Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

9 januari 2014

Bedaux de Brouwer wint prijsvraag Dorps Wonen

6 februari 2008

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

6 december 2013

Bouw van Haagse Amadeus-toren gestart

3 april 2013

Bedaux De Brouwer wint prijsvraag Waterkwartier

3 januari 2012

Nieuwe woontoren naast station Tilburg

3 november 2011

Jo Coenen voorzitter stichting Jos. Bedaux

8 juli 2009

Breda kiest voor transformatie Gasthuispoort

3 juli 2013

Nieuwe toren tegenover stadhuis Den Haag

11 november 2011

Erven Jos. Bedaux richten stichting op

16 februari 2009

Bedaux de Brouwer wint BNA-prijs Zuid

11 april 2008

'Zet gebouwen Jos. Bedaux op monumentenlijst'

13 september 2007

Bedaux de Brouwer ontwerpt Tilburgs clubhuis

30 augustus 2012

Bouw nieuw woongebouw Zuidas van start

4 december 2009

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

23 januari 2014

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

14 januari 2014

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

31 januari 2014

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

16 januari 2014

Bedaux de Brouwer: monografie met onverstoorbare architectuur

25 november 2021

Toon alles

Gerelateerde video's

Avond met Bedaux de Brouwer

Andere nieuwsberichten

Inzenden Apeldoornse Architectuurprijs 2025 geopend

Gisteren, 14:13

Voor de 22e keer organiseert Architectuurcentrum Bouwhuis de Apeldoornse Architectuur- en Publieksprijs. De editie van 2025 kent vier categorieën en in aanmerking komen projecten die zijn gerealiseerd in Apeldoorn tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2025.

De Groene Bron biedt parkachtig woonmilieu op voormalige gemeentewerf Soest

Gisteren, 10:48

Op de locatie van de voormalige gemeentewerf in Soest is een woonensemble gerealiseerd naar ontwerp van architectenbureau Change.nl en Dijk&co Landschapsarchitectuur.

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal

4 juli, 1:27

Na de opening van het eerste deel van de wachtruimte begin februari, is eind april ook het tweede deel ervan geopend. Meer foto's en een video tonen de Eurostar-terminal nu in zijn geheel.

De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken

4 juli, 11:30

Om houtbouw sneller, flexibeler en betaalbaarder te maken hebben De Nijs bouw en ontwikkeling, LEVS architecten en Adviesbureau Lüning een biobased bouwmethodiek ontwikkeld genaamd ‘Tim’.

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis

Gisteren, 16:19

Woonminister Mona Keijzer (BBB) heeft een zogeheten Interdepartementaal Beleidsonderzoek met adviezen over het huurbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.

Grote steden trekken fors meer kopers, blijkt uit hypotheekcijfers

Gisteren, 09:34

Het aantal aanvragen voor de aankoop van een woning nam in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht afgelopen kwartaal met bijna 24 procent toe ten opzichte van een jaar terug.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.

Rapport: wereldwijd groeit aantal toeristische trips in komende tien jaar met bijna 50%

4 juli, 10:30

De reisindustrie zal tegen 2034 naar verwachting 30 miljard reizen verwerken, tegen ongeveer 21 miljard reizen vorig jaar.

TNO roept overheid op te investeren in hightechmegaclusters

4 juli, 9:30

Nederland dreigt op technologisch en economisch gebied achterop te raken bij landen als Zuid-Korea, de Verenigde Staten en China die miljarden investeren in belangrijke sleuteltechnologieën, waarschuwt TNO.

Stadsverwarming komt deels in handen overheid, Kamer akkoord

4 juli, 8:30

De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel om overheden gedeeltelijk eigenaar te maken van stadsverwarming. Op die manier hoopt demissionair klimaatminister Sophie Hermans (VVD) de kosten voor gebruikers van deze warmtenetten te drukken.

Ga naar het nieuws-archief