Noordwestelijke gevel

Zuidwestelijke gevel

Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Dak

Doorsnede lange zijde

Doorsnede korte zijde

Detail doorsnede

Situatie

Heist-op-den-Berg

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

3 december 2020, 17:09

Als deel van een omvangrijker project, dat de uitbreiding van een bestaand woon-zorgcomplex behelst, is in het Belgische Heist-op-den-Berg een eerste gebouw met 36 servicewoningen voor ouderen gerealiseerd. Atelier Kempe Thill en Daniel van Doorslaer hebben in opdracht van de stichting Emmaüs een gebouw ontworpen met een ingetogen uitstraling en voorzieningen als wintertuinen en een licht atrium.

Atelier Kempe Thill en Daniel van Doorslaer wonnen in 2013 een wedstrijd op uitnodiging voor de nieuwbouw van een zorgcampus in het landelijke Vlaamse stadje Heist-op-den-Berg. De opgave bestond uit de substantiële uitbreiding van een bestaand woon-zorgcomplex voor ouderen uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Er dienden circa 120 nieuwe wooneenheden te worden toegevoegd.

Tussen de velden
Als concept stelden de architecten een masterplan voor met vier langgerekte stadsvilla's in een open, autovrij parklandschap. Enerzijds speelt het concept in op de kleinschalige en landelijke context van het gebied; daarnaast benadrukt het met zijn twee tot drie verdiepingen tellende gebouwen het horizontale karakter van het lokale landschap.

Anderzijds maakt het masterplan met individuele gebouwen een stapsgewijze implementatie mogelijk, met een redelijke mate van architecturale vrijheid voor elk gebouw. Elk van de stadsvilla's is specifiek ontworpen voor de behoeften van hun respectievelijke doelgroep. Bij het ontwerp volgt elke stadsvilla de mogelijkheden van de projectafhankelijke financiering en bijhorende specifieke ontwerprichtlijnen.

Het resultaat van het masterplan is een gedifferentieerd ‘ouderenzorglandschap’ dat de maatschappelijke complexiteit van de ouderenzorg in de 21e eeuw zichtbaar maakt en gelijktijdig reflecteert, legt Atelier Kempe Thill uit.

Wonen met atrium en wintertuin
Het eerste gerealiseerde bouwproject betreft een wooncomplex met 36 rolstoeltoegankelijke servicewoningen. Alle appartementen zijn ontworpen met een as-maat van 7,20 meter en uitgevoerd als circa 62 m² grote tweekamerappartementen met open keuken.

Op de gebouwhoeken zijn grotere driekamerappartementen van circa 90 m² gerealiseerd. Alle appartementen hebben een individuele wintertuin van 7 meter breed, waardoor de bewoners het gehele jaar door het balkon kunnen gebruiken.

Het gebouw is zeer compact georganiseerd en voorzien van slechts twee trappenhuizen en één lift. Alle appartementen zijn ontsloten via een centraal atrium met galerijen. Dit atrium brengt veel daglicht binnen in het hart van het gebouw en stimuleert sociale interactie tussen de bewoners. In gebruik als royale gemeenschappelijke ruimte met een open toog vormt het atrium het ruimtelijk middelpunt van de ‘assistentievilla’ en representeert het de bewonersgemeenschap.

De gerealiseerde gebouwtypologie is opvallend compact met aan de korte zijde een diepte van ruim 28 meter, vertelt Atelier Kempe Thill. “Hiermee ontstond een ideale conditie voor economisch bouwen, waarbij met een minimum aan middelen een maximum aan kwaliteit aan de bewoners kon worden geboden”, aldus de architecten.

Terughoudende verschijning
De verschijningsvorm van het nieuwe gebouw wordt bepaald door een gevel van hoogwaardige prefab betonelementen. De grote antracietkleurige geveldelen zijn vervaardigd van wit beton met zwarte pigmenttoeslag, en zijn daarnaast gepolijst en waterafstotend gemaakt.

De wintertuingevel bestaat uit 1,80 meter brede, verdiepingshoge glazen schuifelementen in slanke aluminium profielen. De binnengevel van de wintertuinen is uitgevoerd in grijs stucwerk in combinatie met donkergrijs geanodiseerde aluminium kozijnen. De kopgevels van het gebouw zijn van zeer royale, geïsoleerde schuifpuien voorzien.

Het resultaat is een robuuste en onderhoudsarme gevel, die ideaal is voor het vochtige zeeklimaat van Vlaanderen. De donkere kleur is gekozen om het gebouw zo terughoudend mogelijk te laten zijn en daarbij het groen van de omgeving sterker te laten spreken.

Hierdoor heeft de gevel het karakter van een neutrale achtergrond waarbij de activiteiten van de bewoners op de balkons zichtbaar worden; deze worden gelijktijdig onderdeel van de architectonische beleving, aldus Atelier Kempe Thill.

Helder en huiselijk
De binnenzijde kenmerkt zich door een sterk contrast met de verschijningsvorm aan de buitenzijde. Het atrium is zeer helder en wordt overspoeld met zonlicht. De vloer is afgewerkt met zandsteenkleurige tegels, alle balustrades bestaan volledig uit glas en op de tweede verdieping houdt een glazen brandwerende wand rondom het atrium het interieur zo luchtig en open mogelijk.

De voordeuren van de woningen zijn met veel aandacht speciaal voor het project ontworpen en vervaardigd uit massief eiken. Hiermee hebben de architecten gestreefd naar een verwelkomende en huiselijke sfeer.

Kwaliteit bij standaardbudget
Het project werd gerealiseerd binnen het in Vlaanderen gebruikelijke standaardbudget voor ouderenhuisvesting. De compacte, en industrieel vervaardigde, gebouwtypologie heeft een bijzonder beperkt geveloppervlak en een efficiënte ontsluiting. Ook de gebouwentechnieken zijn hierbij dusdanig ontworpen dat verlaagde plafonds grotendeels achterwege konden blijven en het kanaalverloop zo kort mogelijk is.

Dit maakte het mogelijk om extra kwaliteiten aan te bieden zoals de grote wintertuinen, een gemeenschappelijke zitruimte in het atrium en de toepassing van bijzonder hoogwaardige materialen. Die kwaliteiten sluiten vanuit het oogpunt van de architecten zeer nauw aan bij de behoeften van de bewoners.

De fotografie bij dit artikel is verzorgd door Ulrich Schwarz

Trefwoorden

woongebouw woon-zorgcomplex heist-op-den-berg belgië daniel van doorslaer assistentiewoningen atelier kempe thill

1	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober
4	bureau SLA ontdekt, transformeert en gebruikt rijksmonumentale werkplaats donderdag, 9 oktober
5	Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op maandag, 13 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Boek: Toolbox Dorpse Architectuur

14 oktober 2021

Atlas Architects ontwerpt comfortabele woning voor senioren

30 oktober 2023

Woongebouw met ruime wintertuinen in historisch Herkenrode

3 januari 2024

Woonproject van Atelier Kempe Thill als baken aan het water

13 december 2023

Koetshuis en hooiberg op historisch landgoed getransformeerd naar woon-zorgstudio's

12 september 2024

Intentieovereenkomst houten wooncomplex voor ouderen in Amsterdam

18 februari

Binnen kijken op de Dag van de architectuur in België

26 augustus 2021

Grootschalig stedelijk ensemble bij station Rennes naar ontwerp van Atelier Kempe Thill voltooid

11 juli 2024

Ruimtelijk en representatief woongebouw door Atelier Kempe Thill

18 november 2020

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag Duitse gezondheidscampus

28 oktober 2020

Ruime en flexibele studentenwoningen in gebouw Atelier Kempe Thill

16 oktober 2020

Gebouw Zuiderplein van Atelier Kempe Thill in Antwerpen klaar

18 september 2020

Kunstacademie in Antwerpen met expositieruimte langs de straat

13 mei 2020

Atelier Kempe Thill ontwerpt nieuw baken langs de Elbe in Hamburg

7 april 2020

Atriumhaus van Atelier Kempe Thill biedt nieuwe woningtypologie in Duitsland

4 februari 2020

Intense laagbouw Spijkerkwartier bekroond als Woongebouw van het Jaar 2019

31 oktober 2019

Rigoureuze renovatie van brutalistische flats in Antwerpen

22 oktober 2019

T2-campus in Genk is flexibele onderwijsfabriek

7 augustus 2019

Woningensemble Atelier Kempe Thill in Arnhem klaar

14 december 2018

Atelier Kempe Thill en Atelier 56S ontwerpen omvangrijk complex in Rennes

8 november 2018

Winnend ontwerp Maritiem Museum Antwerpen van team Atelier Kempe Thill

25 juni 2018

Centraal blok voor nieuwe Antwerpse stadswijk in aanbouw

21 december 2017

Atelier Kempe Thill wint prijsvraag voor kantoorgebouw in Parijs

10 november 2017

Wintertuinen bepalen aanzicht woonblok

9 januari 2017

Kempe Thill ontwerpt faculteitsgebouw Hasselt

16 december 2016

Energyville Genk is ruimtelijk onderzoekgebouw

16 november 2016

Passiefwoningen met ruime wintertuin

30 augustus 2016

Kempe Thill ontwerpt kunstencampus Antwerpen

13 juni 2016

Trojka is een ensemble van drie woongebouwen met collectieve tuin

6 april 2021

Projecten gevraagd voor nieuwe editie Architectuurboek Vlaanderen

12 augustus 2021

Atelier Kempe Thill en Canevas presenteren opgeleverde Infrabel Academy

11 oktober 2021

Atelier Kempe Thill en Kaderstudio winnen competitie voor woningen in Elsene

9 november 2021

Atelier Kempe Thill wint competitie opleidingscentrum STEPS van KU Leuven

8 december 2021

De Harmonie in Antwerpen heeft zijn luister terug

13 december 2021

Uitbreiding hogeschoolcampus Mönchengladbach door team met Atelier Kempe Thill

6 oktober 2022

Historie en verval Wintercircus Gent zichtbaar gelaten bij renovatie

9 november 2022

Bouw woontoren De Vrijheid in Bajeskwartier Amsterdam gestart

1 december 2022

Woonzorggebouw voor psychiatrische patiënten in Heist-op-den-Berg klaar

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid

Gisteren, 16:04

Het duurzame kantoorproject Orchard van David Chipperfield Architects is de meest recente toevoeging aan de ontwikkeling van de wijk Nieuw Zuid aan de Antwerpse Schelde.

Daan Zandbelt wordt nieuwe Spoorbouwmeester

Gisteren, 14:31

Per 1 januari volgt hij Marianne Loof op in die rol. Zandbelt is partner bij architectenbureau De Zwarte Hond en was van 2016 tot 2020 Rijksadviseur Stad en Infrastructuur.

Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid

Gisteren, 11:58

Het bestaande gebouw is naar ontwerp van Office Winhov zoveel mogelijk gerestaureerd, nieuwe toevoegingen zijn zichtbaar gemaakt door hedendaagse materialen en proporties.

Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam

Gisteren, 10:00

Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.

Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025

Gisteren, 15:19

De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.

Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder

Gisteren, 10:49

De vrije sector huurmarkt zit nog altijd ‘compleet op slot’, meldt woningplatform Pararius op basis van cijfers over het derde kwartaal.

PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg

14 oktober, 2:42

In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.

Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen

14 oktober, 10:24

De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.