Contrast bij woning met twee gezichten
3 november 2023
Op een flank van de Rijn in Düsseldorf staat een woning met twee gezichten. Langs Rijnzijde heb je een drielaagse open architectuur met ruime terrassen en zicht op de rivier; aan de straatkant lijkt de woning de lijn van de huizen in de buurt te volgen, maar met een blinkende aluminium gevelbekleding. Vanuit de inkom zorgt sepiabruine Linarte voor een contrasterende touch waarin zowel verlichting als garagepoort geïntegreerd werden. Volgens Michael Dahmen van DDJ Architekten droeg de strenge wetgeving bij tot het innovatieve ontwerp en uitzicht van dit project.
DDJ Architekten
DDJ Architekten ontstond rond de persoon van professor Wolfgang Döring. Hij gaf les aan de Rheinisch-Westfälische Technische Hogeschool in Aken, waar ook zijn toekomstige partners in DDJ les volgden: Michael Dahmen en Elmar Joeressen. Zij gingen als werknemers in 1991 aan de slag bij Döring. In 1996 beslisten de drie dat kantoor samen te runnen en stichtten ze Döring Dahmen Joeressen Architekten (DDJ). Sinds het pensioen van Wolfgang Döring in 2018 zetten de overige partners de zaak verder. Op vandaag is DDJ Architekten een kantoor met een twintigtal architecten. Ze maken ontwerpen voor allerhande projecten – los van de grootte of het soort gebouw – met als doel om vooral ‘mooie gebouwen’ te creëren.
Hedendaagse eenvoud
“Döring had een goed oog voor duidelijke, moderne architectuur en eenvoud”, vertelt Michael Dahmen over zijn zakenpartner die in 2020 overleed. “In het begin heeft hij ook veel experimentele ontwerpen gebouwd en daarvan zijn enkele projecten vandaag ook beschermde monumenten. Wij zijn vooral actief in de woningbouw maar doen ook commerciële gebouwen zoals kantoren, dokterspraktijken en autodealerships voor premiummerken als Audi, VW, Porsche, Volvo, Aston Martin en McLaren. Daarnaast zijn wij ook vertrouwd met het aanpakken van beschermde monumenten.” DDJ Architekten is gevestigd in Düsseldorf, maar is ook graag buiten die regio actief. Ze realiseerden reeds projecten in Spanje, Italië en de Oostenrijkse Alpen.
Woonhuis met Rijnzicht
In Düsseldorf ligt op een hoge dijk een vrij klein en steil perceel dat zicht biedt op de Rijn. Mooi uitzicht natuurlijk, maar de stedenbouwkundige voorschriften wogen zwaar. “Onze opdrachtgever kwam bij DDJ terecht na aanbeveling door een collega, waarvoor wij een woning gebouwd hadden langs de Rijn, vlak naast die locatie. Wij werden aanbevolen, waardoor de nieuwe bouwheer naar ons kwam met de vraag om de mogelijkheden te onderzoeken die het terrein bood. Dit voor hij de grond effectief aankocht. Voor een eerste bouwaanvraag voor een ontwerp met plat dak en verspringende verdieping kregen wij een positief advies van de stad, maar de bouw werd helaas onmogelijk door een wijziging van het bouwrecht en wettelijke bepalingen uit een bestaand bestemmingsplan uit de jaren 60. De enige mogelijkheid die nog restte, was een huis met zadeldak te bouwen.”
Herontwerpen
“Wij wilden natuurlijk zoveel mogelijk zicht op de Rijn. Daarom werd langs de Rijnkant een dakterras ter breedte van het huis in het dak uitgesneden. Het dak kraagt over de volledige diepte van het terras van het onderliggende woongedeelte uit. Onder dit overdekte terras op de begane grond bevindt zich de gevel van het souterrain, die net als de twee andere glazen gevels via schuiframen een vrijwel kaderloos uitzicht op de rivier biedt. Het nieuwe ontwerp kreeg het voorgeschreven zadeldak en de contouren van de naburige daken werden overgenomen. De verspringing van de gevels aan de waterzijde met het uitkragende deeldak, de ingeschoven begane grond en de plintvormige, getrapte kelder geven het huis een sculpturale houding op de helling, die verder wordt ondersteund door de materiaalkeuze voor de overige gevels en het dak.”
Alu all the way
Vanop de straatkant toont het gebouw niet zijn ware grootte. Die komt pas tot uiting komt gezien vanaf - en met zicht op - de Rijn. Wat daarbij meteen wel opvalt, zijn de gesloten gevelelementen van zilveren aluminium panelen. “Voor het nieuwe ontwerp gingen we helemaal voor een futuristische sculptuur. De zilveren panelen op de gevel lopen naadloos door op de dakvlakken. Het feit dat alle afwatering is verborgen onder het zichtbare oppervlak van de daken draagt bij tot de sculpturale aanblik. Het dak wordt aan de straatzijde doorboord door een smalle band met ramen over bijna de gehele breedte. Door deze lichtspleet valt het daglicht via de galerijachtige gang van de bovenverdieping in het open entree- en trappengedeelte van de bel-etage.”
Contrast met Linarte
“Om het contrast met de zilverkleurige, grootschalige aluminium wandvlakken te vergroten, moesten wij nog op zoek naar een verticaal gestructureerde aluminium wandbekleding. Wij kwamen daarvoor uit bij een Belgische firma die mij aanraadde om eens bij Renson te kijken. Het had wat voeten in de aarde om alles uit te werken maar het werd uiteindelijk een sepiabruin oppervlak met Linarte-profielen. Die bekleding werd doorgetrokken tot in de inspringende entreezone en verbindt de bouwdelen met elkaar. Het garagedeursysteem is perfect in de verticale lamellenstructuur geïntegreerd. De lineaire structuur wordt verder gestructureerd door onregelmatig gerangschikte lichtbanden, die over de poort doorlopen. Daarvoor moest onze elektricien wel intensief in overleg met Renson. Het waren vooral de personaliseermogelijkheden van Linarte die mij aanspraken, zeker de integratie van led-licht én een garagepoort in de gevelbekleding was een feature die er uit sprong.”
Differentiërende architectuur
“Ik heb graag dat elk huis er toch iets anders uitziet”, verklaart Dahmen zijn architectuur. “Eenheidsworst is niet aan mij besteed. Bij aanvang polsen wij ook altijd bij de bouwheer of er een voorliefde is voor bepaalde bouwmethodes of materialen. Als er niet echt uitgesproken voorkeuren zijn, kijken wij naar wat daar op die locatie het beste past. In Düsseldorf kwam daar ook nog eens de stringente wetgeving bij kijken. Uiteindelijk zijn we erin geslaagd om binnen die bepalingen een zeer goed en intrigerend resultaat af te leveren. Misschien was het gebouwontwerp zonder die beperkingen nooit zo bijzonder geweest. Zowel de eigenaar als wij zijn zeer tevreden van het resultaat. De bewoner liet ons weten bijzonder trots te zijn op zijn woonst en – hoewel gesteld op zijn privacy - toont hij die woning dan ook graag aan de buitenwereld.”