Zonlicht breekt donkere architectuur open
5 december 2022
Er zijn weinig grotere pleitbezorgers voor zonwering te vinden dan Dirk Moerman en Levi Deryckere van Demo+ Architecten. Zij zweren bij een optimaal comfort voor de bewoners en gebruikers van hun projecten en zetten dan ook volop in op Renson screens. Zo ook bij Woning C in Zedelgem, een klassieke Vlaamse langgevelhoeve die een ingrijpende renovatie onderging. Over hun streven naar optimale daglichtinval mét aandacht voor zonwering spraken wij met architect Levi Deryckere.
Demo+
Deryckere, Moerman & Partners – ofte Demo+ Architecten – is een gedreven architectenbureau dat de ervaring en kennis over diverse architecturale toepassingen verdeelt over de 6 medewerkers.
Architect en medebestuurder Levi Deryckere vertelt hoe het begon: “Ik begon als stagiair bij mijn medebestuurder Dirk (Moerman) die toen al een 15-tal jaar in het vak stond. Ondertussen ben ik zelf ook al een kleine 20 jaar aan de slag als architect. Sinds een tweetal jaar zijn wij doorgestart onder Demo+ Architecten. Wij zijn een vrij bescheiden kantoor, met naast de 2 zaakvoerders ook nog 4 medewerkers. Wij zijn gegroeid vanuit de particuliere projecten naar de meer professionele markt: bedrijfsgebouwen, openbare gebouwen en projectontwikkeling. Vanuit het kantoor in Izegem werken wij vooral regionaal, binnen een straal van 30 km, in de ruime omgeving van Zuidwest-Vlaanderen. Zo zijn wij in Roeselare momenteel bezig aan het bedrijfsgebouw van VDL en in Waregem voor TVH.”
Full service
“De sterkte van ons kantoor schuilt in onze hoge mate van betrokkenheid. Wij zweren bij een zeer nauwe opvolging van de uitvoering, detaillering… tot oplevering. Wij zorgen voor een full service en steken daar ook heel veel energie in. Wij proberen steeds een gebouw af te leveren waarmee de klant zeer tevreden is. Uiteindelijk is die tevredenheid de beste reclame.”
Vervagende grens tussen binnen en buiten
“Uiteraard is daglicht zeer belangrijk in de hedendaagse architectuur. Wij proberen de grens tussen binnen en buiten te laten verdwijnen via grote raampartijen om zo licht binnen te trekken. Maar daarbij moet je altijd incalculeren dat het risico op oververhitting moet geneutraliseerd worden. Wij zijn ook altijd al voorstander geweest van ‘actieve gevels’, waarbij screens worden gebruikt om het hittegevaar te beheersen. Ook 20 jaar terug was zonwering al hét stokpaardje van het kantoor. Dat zie je aan ons huidig kantoorgebouw dat we zelf hebben ontworpen en gebouwd: voldoende daglicht, maar doekzonwering aan de buitenkant voor wanneer het nodig is.”
Streng op hittemaatregelen
“Oververhitting is een onderschat probleem. Medebestuurder Dirk hamert er vaak op dat men daar voldoende aandacht moet aan besteden… en terecht. Uiteindelijk moet de klant wonen in het esthetische ontwerp en dat gaat niet wanneer de binnentemperaturen te hoog oplopen. Screens zijn dan de beste oplossing. Wij proberen dat principe in al onze ontwerpen te integreren. Andere kantoren gaan doekzonwering misschien mijden omwille van de esthetiek of de complexiteit, maar wij nemen die meteen mee in ons ontwerp.”
Donkere architectuur opengebroken
“Woning C is een zeer goed voorbeeld van hoe in een eerder klassiek gebouw screens ook esthetisch en succesvol kunnen geïntegreerd worden. Dit gebouw voorheen bestond uit een kakafonie van kleine ruimtes. Dat hebben we opengetrokken; er werd volume gecreëerd onder de kap. De oorspronkelijk kleine ramen hebben we ook groter en verticaal gemaakt, met een klassieke touch. De bouwheer hebben we kunnen overtuigen om gebruik te maken van de zonwering. De combinatie doet geen afbreuk aan de charme en de stijl van deze typische Vlaamse hoeve. Woning C toont mooi aan hoe een oorspronkelijk ‘donkere’ en gesloten architectuur werd opengebroken met respect voor de historische verschijningsvorm én toch comfortabel leefbaar blijft met dank aan de screens. Wij hebben al die zaken verzoend in dit project.”
Licht binnen, warmte buiten
“Wij zijn voor de consequente toepassing van screens in – bijna – alle projecten. Dat maakt een vast deel uit van onze architectuur. Als je een gezond gebouw wil, moet je in eerste instantie de warmte ook buitenhouden. Pas daarna kunnen er binnen nog meer technieken toegevoegd worden om het leefcomfort te verhogen. Dat is ook binnen een ecologische context de juiste keuze.”
Op beide oren slapen
“Standaard schrijven wij Renson voor. Simpelweg omdat Renson alle vakjes van de checklist aantikt. Om te beginnen zijn ze pionier; hun R&D-afdeling is steeds de eerste om nieuwe zaken te ontwikkelen terwijl de concurrentie op achtervolgen is aangewezen. Qua design zijn de screens eveneens baanbrekend, met een minimalistisch ontwerp zonder zichtbare schroeven. Wij zijn ook tevreden van de kwaliteit van de producten. Dat is belangrijk zodat er achteraf geen klachten komen. En als dat al zou voorvallen, is er ook nog de fabrieksgarantie. Het is een zegen dat zowel architect als klant op hun beide oren kunnen slapen. Naar montagegemak toe is alles eveneens zeer goed uitgedacht, met toegankelijkheid van buitenaf. Renson is ook niet vies van een uitdaging op vlak van afmetingen en het opzoeken van de productlimieten. Daarin vinden wij elkaar.”
Integratie
“Op vlak van doekzonwering zijn de details niet onbelangrijk. Hoe meer de zonwering direct kan geïntegreerd worden in het geheel, hoe beter. Mooi wegwerken is de boodschap zodat die – met de doeken opgerold – van binnenuit zo goed als onzichtbaar is. Dat is ook waarom we dat van bij het begin meegeven aan de bouwheer. Zo komt er achteraf geen kunst- en vliegwerk aan te pas om dan nog screens te plaatsen.”
Binnen doortrekken naar buiten
“Waar grote ramen passen in het concept, gaan wij die toepassen. Wij kiezen heel vaak voor aluminium, omdat dat materiaal toelaat om vrij slank en plafondhoog te werken. Daarbij opteren wij voor opengaande delen op de juiste plaats. Waar mogelijk kiezen we veel voor verzonken dorpels om de grens te doen vervagen tussen binnenvloer en terras. Om binnen door te trekken naar buiten plaatsen wij heel vaak een overdekt terras. Ook de screens trekken wij soms door tot op het overdekte terras. Zo vormt dat met neergelaten zonwering een aaneengesloten geheel. Die overdekte buitenruimte wordt op die manier geïntegreerd in de architectuur.”
Vierseizoensterrassen
“Wij proberen – als de klant ervoor openstaat – ‘outdoor living’ mee in de architectuur te trekken. Dan denken wij meteen na hoe een overdekt terras kan aansluiten op de woning, hetzij aansluitend op de keuken of een bijkeuken of leefruimte … Dat is wat vandaag de dag de mensen ook willen. Die trend is versterkt door de coronaperiode maar was wel al gezet ervoor. Wanneer het terras ook afsluitbaar is, is dat een extra surplus, zoals hier toegepast met de doekzonwering ook daar doorgetrokken. In dat geval kun je beschut tegen de wind langere periodes in het jaar gebruik maken van die buitenruimte.”
Futureproof metamorfose
“Woning C in Zedelgem onderging een totale metamorfose. Het was een zeer ingrijpend en intensief ontwerp, ook qua opvolging. Technisch waren wij beperkt omdat de hoeve in een landbouwzone nu een woonfunctie heeft en dus zonevreemd is. Bijbouwen mocht niet dus moesten we binnen het bestaande volume blijven. Het resultaat – veel ruimtelijker, veel meer licht – mag er best zijn. De wirwar aan kleine ruimtes en niveauverschillen voorheen hebben we opengewerkt en zo is de woning futureproof.”