Gesprek met Casper Schuuring over het behoud van maakpartijen in de verdichtende stad

1 december 2022

Hoe kunnen we maakpartijen behouden in de verdichtende stad? Met zijn bureau MONK architecten heeft architect Casper Schuuring een ontwerp hiervoor gemaakt voor een kavel in M4H in Rotterdam. In het voorstel vormen de ruimtes voor de makers een gedifferentieerde onderbouw voor sociale woningbouw. Het voorstel is ontwikkeld in samenwerking met ECHO Urban Design, ERA Contour en Fullhouse Vastgoed.

https://www.buzzsprout.com/297197/11794981

MONK architecten werkt aan een breed scala van opgaven: van individuele woningen via transformaties tot bedrijfsverzamelgebouwen. Het bureau brak door met het ontwerp voor Creative Valley in Papendorp, Utrecht, met zijn karakteristieke zwarte en uitkragende volumes. In de podcast vertelt Schuuring over de achtergrond van dit opzienbarende project en hoe het bedrijfsverzamelgebouw zich in de afgelopen tien jaar heeft ontwikkeld.

Naast Utrecht Centraal werd onlangs een nieuwe vestiging van Creative Valley opgeleverd, ook ontworpen door MONK architecten. Hier is het bedrijfsverzamelgebouw onderdeel van een groter ecosysteem met winkels en restaurants in de plint, een hotel en zelfs woningen. Het hybride gebouw ligt parallel aan spoor 1 en sluit aan de ene kant aan op het stationsplein, met het ballendak door Ector Hoogstad Architecten, en aan de andere kant op het Smakkelaarsveld, waar momenteel een woongebouw naar ontwerp van Studioninedots verrijst. De verschillende programma’s in het door MONK architecten ontworpen gebouw zijn binnen waar dat mogelijk was met elkaar verbonden. Zo kunnen de gebruikers het het bedrijfsverzamelgebouw gebruikmaken van het zwembad van het hotel. De plint aan de lange zijde van het gebouw vraagt nog wel wat aandacht, merkt Schuuring in de podcast op, die is nu nog te gesloten.

Dan het project waar het in deze podcast om draait. Voor de Merwe-Vierhavens (M4H) in Rotterdam heeft MONK architecten een ontwerp gemaakt voor een gebouw waar onderin ruimte blijft voor maakpartijen en bovenin ruimte komt voor sociale woningbouw. Het ontwerp is gemaakt op verzoek van de makers die nu in het havengebied gevestigd zijn, en er willen blijven, en is uitgewerkt in samenwerking met ECHO Urban Design, ERA Contour en Fullhouse Vastgoed.

Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam willen in M4H de haven van de toekomst realiseren. Voor grote delen van het gebied wordt daarbij ingezet om menging van wonen en werken: zowel boven elkaar als naast elkaar. Voor een kavel in het noordwesten van het gebied, tegen Schiedam aan, ziet MONK architecten kansen voor stapeling: onderin casco ruimtes voor maakpartijen, erboven sociale woningbouw, en een driedimensionaal netwerk van straten, pleinen en trappen die alles met elkaar verbindt. Een soort kas met een koffiebar / café vormt de centrale ontmoetingsplek.

In de podcast komen alle aspecten langs die bij deze menging komen kijken, van het beperken van de huurprijs voor de maakpartijen tot het beperken van de geluidsoverlast. Over de plinten heeft Schuuring ook hier een uitgesproken mening. Omdat het woord ‘plint’ een scheiding tussen beneden en boven suggereert, gebruikt hij dat woord liever niet. Ook hier gaat het erom dat er op straatniveau een aantrekkelijk en transparant beeld ontstaat. Maar het gaat er ook om dat er een afwisselend en attractief stedelijk netwerk ontstaat. Een porositeit in drie dimensies. Een binnenstedelijke kwaliteit zou je ook kunnen zeggen.

In de afgelopen decennia hebben we bij de transformatie van voormalige havengebieden en bedrijventerreinen tot woon- en werkgebieden steeds gezien dat maakpartijen uiteindelijk toch weggeduwd worden, de stad uit. Onder andere omdat verhuur als kantoorruimte meer opleverd en minder risico op overlast geeft. Wat dan vooral overblijft zijn dure appartementen en dure kantoorruimtes. Eigenlijk een eenzijdige en asociale stad. Terwijl de stad toch voor iedereen zou moeten zijn en alle typen bedrijvigheid een plek zou moeten geven, ook maakpartijen.

Het voorstel voor het woonwerkgebouw in M4H is een unsolicited proposal gericht aan de gemeente Rotterdam die eigenaar is van de betreffende grond. In België, in Brussel, zijn ondertussen meerdere van dit soort woonwerkgebouwen gerealiseerd. In Nederland is dit het eerste, concrete voorstel voor de combinatie van ruimtes voor maakpartijen en woningbouw erboven.

Bij de transformatie van dit soort gebieden zouden de ondernemers die er al in gevestigd zijn kansen moeten krijgen om met initiatieven te komen, vindt Schuuring. Die ondernemers kennen het gebied, hebben er hun netwerk. Dat levert op de lange termijn meer op, denkt hij, en de eigenheid van zo’n gebied versterken.

Als het om de stedenbouw gaat, ziet Schuuring kansen voor de afwisseling van grote en kleine kavels. Zodat zowel grotere partijen als kleine bedrijfjes de kans krijgen om hun dromen te verwezenlijken. Zo kan een bakker, die boven zijn winkel woont, naast een woongebouw komen te staan, dat weer naast een bedrijfsverzamelgebouw rond animatie staat, enzovoorts. Schuuring is ervan overtuigt dat de menging van wonen en maken enorm interessante buurten kan opleveren. Buurten waar je vanwege de dynamiek juist wilt wonen.

Lees ook het artikel over voorstel voor het woonwerkgebouw in M4H in Rotterdam.

En lees ook de tien principes om werken en wonen succesvol te mengen die uit het symposium hierover gedestilleerd konden worden.

Beschikbaarheid

Beluister je de podcast via Apple Podcasts? Laat ons daar in de comments dan weten wat je ervan vindt: dat helpt ons om daar beter gevonden te worden!

Is de podcast via jouw favoriete app daarvoor nog niet te beluisteren? Laat ons dan via redactie@architectenweb.nl weten welke app je gebruikt, dan proberen we ‘m ook daarop beschikbaar te maken.

Trefwoorden

werkspoorkathedraal creative valley m4h utrecht wonen en werken sociale woningbouw architectenweb maakpartijen makers podcast monk architecten rotterdam