Een eerste overzicht van ontwerpen gemaakt voor de eerste fase van de nieuwe Utrechtse stadswijk Merwede. De wijk Merwede ligt tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk en gaat uiteindelijk woonruimte bieden aan 12.000 bewoners die in een groen, duurzaam en gezond stadsdeel zullen komen te wonen. Verder belooft het een van de grootste, binnenstedelijke autovrije buurten van Nederland te worden. De omvang van de wijk bedraagt 24 hectare wat staat gelijk aan van 34 voetbalvelden. De wijk verrijst op een voormalig bedrijventerrein.

Sinds een aantal jaar wordt er door de gemeente Utrecht in samenwerking met een aantal private partijen hard gewerkt aan de ontwikkeling van de nieuwe stadswijk Merwede. Architectenweb deelde een open oproep om een beter overzicht te verkrijgen van de verschillende ontwerpen die voor deze binnenstedelijke ontwikkeling zijn gemaakt. De ingezonden stadsblokken passeren in dit artikel de revue, maar zijn ook als uitgebreidere projectpublicaties in de projectengids van Architectenweb terug te vinden.

Na een fase van onderzoek en planvorming op gebiedsniveau startten in 2023 de voorbereidende werkzaamheden met onder andere de sloop van een aantal bestaande gebouwen in het gebied, alsmede voorbereidend en archeologisch onderzoek. In maart dit jaar is de feitelijke bouw van start gegaan. Merwede is van meet af aan een wijk met een hoog ambitieniveau geweest waar op het gebied van duurzaamheid een aantal bakens moeten worden verzet.

Een belangrijke component uit het stedenbouwkundig plan van bureau BURA en de missie van de gemeente is een autovrije wijk waartoe mobiliteitsknooppunten zijn voorzien. Deelauto’s en -fietsen, privé parkeerplekken en voor gasten, alsmede 21.500 fietsparkeerplekken in de gebouwen zijn voorzien in het stedelijk programma. Met de parkeergarages gesitueerd aan de zijde van de Europalaan ontstaat een situatie van parkeren op afstand waarmee een lage parkeernorm wordt gehaald. De nabijheid van hoogwaardig openbaar vervoer wordt eveneens voorzien, waarbij de sneltram wordt verzwaard tot een verdiept gelegen metrolijn.

Verder staat het creëren van gezonde stedelijkheid voorop waarin een hoge dichtheid, duurzaamheid, groen en ontspanning gecombineerd worden. Merwede zal een levendig karakter moeten krijgen door de aanwezigheid van horeca, sporthal, basisscholen, middelbare school en een cultureel centrum. Zo zal het voormalige fietsendepot getransformeerd worden tot een markthal met horeca, creatieve bedrijvigheid en stadslandbouw.

Vanuit het begrip coulisse stad wordt gestreefd naar en ontworpen aan een sterk verstedelijkte wijk met respect voor de menselijke maat waarbij levendige plinten een belangrijk element zijn. Het voltooide Merwede zal in totaal meer dan 200 gebouwen gaan tellen, verdeeld over 24 stadsblokken. Daarbij wordt gestreefd naar variatie in grootte, hoogte en architectuur van de gebouwen, wat bijdraagt aan het karakter en uitstraling van een pandenstad. De blokken beginnen relatief laag aan de zijde van het kanaal en nemen in hoogte toe richting de Europalaan waar de hoogste bebouwing zal ontstaan. Door setbacks in de verschillende volumes moet een divers daklandschap en een uniek stadsbeeld gaan ontstaan. De landschappelijke inrichting en royale aanwezigheid van groen is een dominante ontwerpfactor. Dit aspect zal in een navolgend, tweede artikel nader belicht worden.

Vanaf eind 2025 zijn er circa 2700 woningen in aanbouw. In de praktijk betekent dit dat er begonnen is met de bouw van meerdere blokken, of is de start bouw binnenkort gepland. Ook is de verkoop van woningen inmiddels gestart. In de eerste fase van de planontwikkeling zullen er 4250 woningen gebouwd worden. Bij deze fase zijn meer dan 25 architecten en landschapsarchitecten betrokken.

Na de eerste fase is een tweede voorzien. Daarvan wordt op dit moment de Nota van Uitgangspunten (NvU) door de Utrechtse gemeenteraad behandeld. Naar verwachting zal de planvorming van die tweede fase volgend jaar van start gaan. Aan die Nota van Uitgangspunten is een evaluatie van de eerste fase en de plannen tot nu toe voorafgegaan. De daaruit verkregen inzichten, in de vorm van zes lessen en aanbevelingen, zijn gebundeld in een boekje.
Volgens Marco Broekman van BURA, supervisor van Merwede, biedt het boekje, naast input voor het vervolg van Merwede, ook interessante lessen voor andere gebiedsontwikkelingen.

Bij de ontwikkeling van Merwede is een Kwaliteitsteam samen met Broekman verantwoordelijk voor de borging van de kwaliteit. Marc Reniers is voorzitter van het Kwaliteitsteam. Verder werd eerder het MerwedeLAB opgezet om de kennisdeling en innovatie, binnen en buiten Merwede, verder te stimuleren.

Merwede is een samenwerking van AM, Blink, Boelens de Gruyter, BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling, Greystar, G&S&, Lingotto, Orion Investment Partners, Round Hill Capital, Synchroon, 3T Vastgoed en Gemeente Utrecht.

Stadsblok 1

Dit is een van de drie stadsblokken die Group A in opdracht van Greystar heeft ontworpen. Blok 1 omvat 66.400 meter BVO, waartoe 779 huurwoningen horen. Group A bedacht voor dit blok 13 verschillende panden die de schaal van de blokken opbreekt. Door hiërarchie tussen de panden en door de hoger gelegen gevels terug te laten springen moet een karakteristiek stadsbeeld ontstaan.

Relatief eenvoudige gebouwen vormen de basis en worden aangevuld door stevige panden met een sterke identiteit én bijzondere panden die kleiner en uitbundiger zijn. Materiaal-, kleurgebruik en gevelcompositie geven de panden een eigen identiteit. Het palet aan gevelmaterialen bestaat uit baksteen, natuursteen, aluminium, hergebruikt kunststof, hout, plaatmateriaal en geprofileerde staalplaat. Om de diversiteit tussen de panden verder te versterken heeft Group A als coördinerend architect voor een aantal panden samengewerkt met Zoetmulder architecten.

Stadsblok 2

Dit blok voorziet in 37.100 vierkante meter BVO, inclusief 289 huurwoningen. Het ontwerp van Group A is opgebouwd uit 12 verschillende panden. Net als bij blok 1 wordt ook hier de schaal opgebroken en gespeeld met hiërarchie en terugspringende gevels. Ook hier werd samengewerkt met Zoetmulder architecten. Blok 2 kenmerkt zich ook door de centrale patio in de binnentuin waaromheen collectieve voorzieningen, zoals werkplekken, sportfaciliteiten en fietsenstallingen voor de bewoners zijn voorzien.

Stadsblok 3 / School

In blok 3 hebben NEXT architects samen met Rademacher de Vries Architecten het ontwerp voor de school X11 gemaakt. X11 is een al bestaande Utrechtse VO-school voor media en vormgeving. De school is nu nog in de Utrechtse Rivierenwijk gehuisvest en zal dus op korte termijn naar Merwede verhuizen. Het ontwerp voorziet, naast reguliere lesruimtes, in maak-, theater- en onderzoeksruimtes. In het gebouw zijn tevens een fietsenstalling en een sporthal met dakpark geïntegreerd.

De inzet van de architecten lag op het zichtbaar maken van creativiteit en beweging in de school. Dit vanuit de idee dat leren, maken en het tonen daarvan een vanzelfsprekend onderdeel wordt van de nieuwe stadswijk. X11 sluit bovendien aan op de richtinggevende ambities voor Merwede. Het ontwerp beantwoordt aan de wens tot innovatieve duurzaamheid, groen en biodiversiteit, slimme oplossingen voor mobiliteit en energie, en menging van programma en plek voor ontmoeting.
X11 belooft een ruimtelijke vertaling daarvan in een duurzaam en circulair schoolgebouw te worden, waarbij social design en gezond stedelijk leven gaan samenkomen.

Het grote volume van X11 is opgeknipt in twee onderwijsvleugels die worden verbonden door een wigvormig, transparant hart met een spectaculaire trappartij. De vleugels zijn opgezet in een rationele constructie van circulair beton. De centrale entree en het sociale, verbindende hart van het complex worden verbijzonderd door uitvoering in houtskeletbouw en met biobased materiaal.

De vlakken in de gridgevel van de school worden gelaagd en gevarieerd ingevuld. Dit wordt afgestemd op de plek in de constructie, op het programma erachter en op de menselijke maat. Iedere variant wordt weer uitgevoerd met circulaire en biobased materialen.
In de buik van het bouwblok bevindt zich de grote sporthal, met daaronder een fietsenstalling. Erboven bevindt zich, bijna 13 meter boven het maaiveld, een dakpark. Deze speelruimte is tevens direct toegankelijk vanuit de buurt via een sierlijke trap.

Stadsblok 4, Stadsblok 5 en Stadsblok 12

INBO ontwierp samen met Rijnboutt en ANA drie woonblokken met elk circa 600 woningen. Deze ontwikkeling is Bloom genoemd en beslaat naast blok 4 ook blok 5 en blok 12. De drie blokken hebben elk een eigen gezicht maar hebben grote gezamenlijke binnentuinen met bomen, struiken en plekken om te zitten met elkaar gemeen.

Bij blok B4.1 kozen de architecten voor afgeronde hoeken aan het plein bij het Dwaalspoor. Dat wordt de hoofdrouting in het beoogde stadsnatuurgebied dat door het gebied zal meanderen. De afgeronde hoeken geven het blok een vriendelijke en toegankelijke uitstraling. Op de begane grond zijn eveneens functies voorzien die dat plein kunnen verlevendigen. Grenzend aan de binnentuin hebben de woningen een nis op de zon, direct aan het groen. Op het lagere dak komt een collectieve buitenruimte.

Blok B5.3, eveneens ontworpen door INBO, ANA architecten en Rijnboutt, kenmerkt zich door vijf townhouses die midden in de binnentuin worden geplaatst. De intentie is om deze stadswoningen een vanzelfsprekend karakter te geven en ermee te verwijzen naar de industriële geschiedenis van de plek. Als materiaal is gekozen voor metselwerk, beton en staal met rijke details. Grote ramen brengen veel daglicht binnen en bieden uitzicht op het hof. Op de begane grond zorgt een bescheiden hoogteverschil voor wat privacy. De belangrijkste woonlaag bevindt zich op de eerste verdieping en elke woning heeft een dakterras op het westen. Een ondergelegen fietsenstalling hoort ook bij het programma.

Blok B5.4 is ontworpen als één gebouw, maar geeft de impressie van meerdere kleinere panden naast elkaar. Zo sluit het gebouw aan op de schaal van de straat en ontstaat variatie. Aan de zuidkant wisselen balkons en bloembakken elkaar af en blijft het straatje groen. Daarnaast markeert een lichter deel met ronde ramen de hoofdentree. Het hogere bouwdeel aan het kanaal heeft een speels metselpatroon dat bijdraagt aan een licht- en schaduwwerking. De hoekwoningen krijgen ruime balkons met uitzicht op het kanaal en het Merwedepark. De bovenste woningen liggen wat terug, zodat er meer licht, uitzicht en privacy is.

INBO, Rijnboutt en ANA kozen bij blok 12 voor rustige, zorgvuldig uitgewerkte panden. Deelproject B12.4 heeft een eenvoudige opbouw met twee terugliggende bovenlagen en een lichte uitstraling. Op de zuidwesthoek, direct bij het buurtplein en de school ligt deelproject B12.5 dat eveneens terugliggende delen en een grote uitbouw heeft. Zo oogt het slanker en behoudt het naar meerdere kanten uitzicht.
Tussen B12.5 en B12.4 staat een kleiner pand met biobased latten en ronde balkons. Daarmee wordt de overgang in schaal verzacht. Ook het groen dat op verschillende niveaus langs de gevel omhoog gaat groeien zal een verzachtende werking hebben.

Stadsblok 8 / Grow

Dit blok, Grow genoemd, bestaat uit een ensemble van 18 verschillende gebouwen, die door KCAP Architects & Planners, Monk Architecten en Studio Nauta zijn vormgegeven. Flux maakte het landschappelijk ontwerp. Deze architectonische variëteit onderstreept de herkenbaarheid van de specifieke gebouwen. Het stedelijk blok telt 575 woningen in verschillende categorieën en heeft verder ruim 10.000m2 aan voorzieningenprogramma. Met meer dan 1000 bewoners en ruim 400 werkplekken belooft het een ‘community’ op zichzelf te worden.

Grow heeft een fijnkorrelige gebouwenstructuur met een duidelijk afleesbare opbouw: sokkel, middenstuk en setback met daktuinen van verschillende afmetingen, rondom een toegankelijk en doorwaadbaar hof dat als buurtpark functioneert. Rijk gedetailleerde plinten, herkenbare entrees, zorgvuldige overgangen openbaar-privé en de gevarieerde programmering verlenen identiteit aan gebouwen en aan het blok. De diverse functies moeten gaan bijdragen aan een dynamische plek waar functies en mensen samen komen.

Grow ontleent zijn duurzame profiel aan integrale en afgewogen keuzes tijdens het ontwerpen. De inzet van circulair beton en circulaire gevelinvullingen resulteren in een zeer lage MPG.

Stadsblok 9 / Joy

Het ontwerp voor Stadsblok 9 / Joy is gemaakt door LEVS architecten. Het blok ligt centraal in de nieuwe wijk, ingesloten door andere blokken. Aan de noord- en zuidkant grenst het aan een stadsplein, ten oosten en westen aan woonstraten. Het blok kent een brede samenstelling aan woningtypes: stadswoningen, eengezinswoningen, portiekwoningen, galerijwoningen en corridorwoningen. Deze differentiatie draagt bij aan de duurzaamheid van het woonprogramma en de levendigheid die dat oplevert. Daarnaast zullen er een buurtcentrum, een jongerenhuiskamer en horeca komen.

Dankzij zorgvuldige detaillering, beloven de ontwerpers, zal het blok mooi verouderen. Er zijn veel verschillende materialen, zoals houten gevels, baksteen in verschillende uitvoeringen, keramische elementen en bamboe toegepast. Daarnaast werden CO2-arm beton, houtskeletbouw voor de eengezinswoningen en biobased materialen gebruikt.

Stadsblok 10 / Pulse

Pulse is de naam van blok 10 en is ontworpen door Paul de Ruiter Architects, Zecc Architecten en LEVS architecten. Het ruim 20.500 m2 tellende woonblok, dat centraal in de wijk staat, is onderdeel van een ensemble van drie woonblokken dat de drie bureaus samen met Flux Landscape ontwierpen. Sociale interactie en duurzame materialiteit zijn hierbij centrale begrippen. Dit specifieke blok bestaat uit ruime koopwoningen en appartementen die zijn georganiseerd rond een groene en collectieve binnentuin. Daken zijn als volwaardig groendak uitgevoerd en dragen bij aan biodiversiteit, waterretentie en klimaatadaptatie, terwijl sommige daken functioneren als dakterras.

Het concept Homo Ludens – de spelende mens – vormt het hart van het ontwerp. Het blok is ontworpen om ontmoeting, recreatie en ontspanning te stimuleren. Dit is zichtbaar door de informele zitplekken, de uitnodigende binnentuin, de zorgvuldig ontworpen routing en de verschillende daktuinen. De acht ‘panden’ delen vier entrees, waardoor kleinschalige routes ontstaan waar bewoners elkaar tegenkomen. De koppeling van entrees, de lichte fietsenstallingen en de binnentuin via een kruismotief versterkt de spontane ontmoeting. Kunst heeft een expliciete plek in het ontwerp, onder andere in de entreehallen. Elementen zoals een waterschaal in de binnentuin nodigen uit tot spel en verkenning.

Het beperken van de milieu-impact is leidend geweest in het ontwerptraject. Er is onderzocht hoe de materiaalgebonden CO2-uitstoot zo ver mogelijk omlaag kon. Dit leidde tot een constructie van CO2-arm beton, waarmee dankzij een speciaal mengsel circa 14 procent CO2 wordt bespaard op de totale bouw. Daarnaast worden dragende wanden van kalkzandsteen toegepast, wat de hoeveelheid beton verder vermindert en daarmee de totale materiaalimpact verlaagt. Parallel hieraan is een uitgebreide studie naar duurzame en innovatieve gevelmaterialen gedaan. Voor het gehele plan is een zorgvuldig samengestelde materiaalmix gekozen met biobased, CO2-arme en circulaire varianten. Daarmee worden materialen met een hoge milieu-impact, zoals aluminium, staal en traditioneel beton, bewust vermeden. In de gevels worden onder meer bamboe, Accoya, biocomposiet, houtcomposiet, CO2-neutrale gevelstenen, lichte keramische elementen, glasvezelversterkte betonelementen en losmaakbare gevelpannen toegepast.

Stadsblok 11

Blok 11 zal met een mobiliteitshub ruimte gaan bieden aan publieke mobiliteitsvoorzieningen voor meerdere woonblokken in het noordelijk deel van Merwede. De hub bestaat uit een mobiliteitswinkel waar een deelauto kan worden geboekt, en heeft pakketwanden. De winkel biedt tevens toegang tot de parkeergarage met 191 plekken. De fietsenstallingen in de plint telt maar liefst 1332 fietsparkeerplekken. Deze omvang moet als een prikkel voor (meer) fietsgebruik door bewoners gaan werken.

Blok 11 meet 50.600 vierkante meter en biedt ruimte aan 171 koopwoningen en 205 huurwoningen. Group A heeft het blok uitgewerkt als 13 verschillende panden. Daarin spelen drie typologische varianten – ankerpunten, dragers en uitzonderingen – een structurerende rol. Group A werkte als coördinerend architect voor een aantal panden samen met Beta en Zoetmulder.

In het blok worden vrije sector koopwoningen gecombineerd met huurwoningen in het sociale segment. Door deze woningtypologieën te mengen in combinatie met een collectieve binnentuin en voorzieningen in de plint moet een ‘duurzame mix van bewoners en gebruikers’ ontstaan. Naast woningen dragen winkel-, kantoorfuncties en de genoemde mobiliteitsvoorzieningen in de plint bij aan levendigheid op straatniveau. De binnentuin bevindt zich op een hoger niveau en is vanaf het omliggende straatniveau met trappen bereikbaar.

Stadsblok 12 / School

De school Agora Hub030, ontworpen door De Zwarte Hond en Brique Architecten, is onderdeel van blok 12. Het nieuwe schoolgebouw voor 408 leerlingen wordt gerealiseerd op de hoek van de kavel, waar twee woongebouwen samenkomen met een gemeenschappelijke binnentuin. Het ontwerp van de school vormt een herkenbare beëindiging van het bouwblok. Aan de noord- en westzijde wijkt de bovenste verdieping iets terug, waardoor er meer afstand ontstaat tot de naastgelegen woningen en meer ruimte voor de doorgang naar de binnentuin.

Het ontwerp is gebaseerd op het Agora-onderwijsconcept van de Katholieke Scholenstichting Utrecht (KSU) en kenmerkt zich door verbondenheid met de buitenwereld en flexibiliteit. In de eerste jaren delen twee deelscholen het gebouw met gezamenlijke voorzieningen, later neemt KSU het volledig in gebruik. Elke verdieping beschikt over een ‘agora’ met directe verbinding naar buiten. Publieke functies liggen op straatniveau, terwijl gymzaal en techniekruimtes bovenin zijn geplaatst.

Op straatniveau is het gebouw aan de oost -en westzijde ‘ingesneden’, waardoor ook daar meer lucht en ruimte ontstaat richting de omliggende woningen. Deze ingrepen maken twee gelijkwaardige entrees mogelijk voor de deelscholen, met daartussen een beschutte buitenruimte voor onderwijsactiviteiten. De inpandige fietsenstalling en zelfstandig toegankelijke sporthal met nevenfuncties zijn bereikbaar via de zuidgevel, die direct grenst aan het buurtplein.

Het interieur, in samenwerking met Brique architecten, is afgestemd op de flexibiliteit die het Agora-onderwijs vraagt. De hoofddraagconstructie bestaat uit een kolommenstructuur met vloeren, waarin houten wanden zijn geplaatst. Deze wanden kunnen eenvoudig worden aangepast wanneer het onderwijssysteem verandert.

Stadsblok 13 / Cix Merwede

Onder de naam Cix Merwede hebben VenhoevenCS en Marc Koehler Associates zowel blok 13 (Cix City) en blok 14 (Cix Theatre) ontworpen. De blokken van dit Cix-ensemble zijn opgebouwd rondom een rijk en groen landschap: een binnenwereld als verlengde van de openbare ruimte, overal voelbaar binnen de bouwblokken. Door inzet van parametrisch ontwerp is tot een optimaal ensemble gekomen met torens en lagere volumes die veel daglicht in de woningen en de binnengebieden brengen – de basis voor een gezonde buurt.

De binnenhoven van zowel Cix City als City Theatre liggen deels verhoogd dankzij de mobiliteitshub die eronder ligt. Door het ensemble loopt ook een aantal openbare routes waardoor vanzelfsprekende verbindingen zullen ontstaan die bewoners en bezoekers door het groen, langs de plinten en richting de hoven leiden. De ingangen van woningen, horeca, zorgfuncties en makersruimtes liggen daar waar deze lijnen samenkomen. Zo moet op ooghoogte een levendig ritme van bewegen, ontmoeten en verblijven ontstaan. Stedelijke dynamiek en de groene binnenwereld zullen elkaar gaan versterken.

In de plinten van de blokken zal een breed pakket aan publieke en maatschappelijke voorzieningen komen, waaronder een activiteitencentrum, supermarkt, dagbesteding, fietsenstalling en fietsenwinkel, fitness, horeca en creatieve werkruimtes. Boven deze plinten komt een gevarieerd woonprogramma met sociale huur, betaalbare koop, middelduur en vrije sector, variërend van studio’s en appartementen tot duplex- en triplexwoningen en penthouses. Met deze diversiteit aan functies en woningtypen worden verschillende doelgroepen en inkomenslagen aangesproken. Het moet gaan bijdragen aan een gemengde en levendige gemeenschap.

Stadsblok 14 / Cix Theatre

Dit stadsblok van Marc Koehler Architects en VenhoevenCS vormt een paar met Cix City in hetzelfde stadsblok. De opzet en architectonische uitwerking van beide bouwblokken is grotendeels identiek aan elkaar. Bij Cix Theatre bevindt zich onder de verhoogde binnenhof echter geen mobiliteitshub, maar een theater en een cultuurhuis. Deze culturele functies zullen tot een belangrijke publieke trekker moeten uitgroeien die het stedelijke leven in de nieuwe stadswijk Merwede zal gaan verrijken.

Stadsblok 18 / Depot

Naar ontwerp van Mei architects & planners zal het voormalige Utrechtse fietsendepot transformeren tot een markthal met horeca, creatieve bedrijvigheid en stadslandbouw. Het bestaande opslaggebouw dateert uit de jaren ‘80 en heeft een sobere, gesloten uitstraling. Het ontwerp van Mei voorziet in een circulaire ontwikkeling waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van bestaande structuren en materialen. Het betonnen casco met een grid van 5 x 5 meter vormt een flexibele drager voor een nieuwe programmering en dient als fundament voor een houten optopping van twee lagen. De later toegevoegde staalconstructie van de tussenvloer wordt hergebruikt om jonge, innovatieve en creatieve bedrijvigheid te kunnen huisvesten. De bestaande, robuuste uitstraling van beton, metselwerkvlakken en glas wordt verrijkt door gerichte interventies en openingen. De kenmerkende schaal van het gebouw (50 × 70 m), als ook de karakteristieke hoeken, blijven behouden.

Het gebouw wordt grotendeels publiek toegankelijk en krijgt een sleutelfunctie in het verbinden van bezoekers, bewoners en ondernemers. Er zullen verschillende type horeca komen en er is ruimte voor evenementen en (buurt)initiatieven. In het gebouw zal tevens een publieke fietsenstalling komen die grenst aan een ‘cour productive’ met maakbedrijven en urban sports. Met een groot atriumdak verandert het voorheen donkere opslaggebouw in een gezonde, inspirerende werkomgeving. Door de ruimtelijk aanpassingen belooft de kern van het gebouw als een soort overdekt plein te gaan functioneren.

Om de schaal van het gebouw richting het kanaal wat te verkleinen is de optopping daar wat teruggelegd. Zo verhoudt het gebouw zich beter tot de woonboten die aan de tegenovergelegen oever liggen. Rondom wordt het Depot voorzien van groene dakterrassen.

Architectenweb zal in een apart overzichtsartikel ingaan op het landschapsontwerp van Merwede. In het vervolg op deze beide longreads zullen aparte artikelen aandacht besteden aan deelonderwerpen, specifieke plannen of thema’s die belangrijk zijn in de ontwikkeling van Merwede. Ook nodigt de redactie ontwerpers uit om verdere en nieuwe ontwerpen aan de projectengids van Architectenweb te blijven toevoegen.