Bekend als het voormalige Utrechtse fietsendepot en onderdeel van de gebiedsontwikkeling Merwede, ontwerpt Mei een publiek gebouw met cultureel canvas op de begane grond, daarboven een plek voor creatieve bedrijvigheid in het Living Lab en een nieuwe Paris Proof optopping. In opdracht van Lingotto Ontwikkeling B.V., Janssen de Jong Projectontwikkeling en 3T Vastgoed geeft Mei vorm aan de transformatie van het voormalige opslaggebouw.
Mei is langdurig betrokken bij Merwede als gebiedsontwikkeling en heeft namens de gemeente Utrecht in een vroeg stadium geadviseerd het opslaggebouw te behouden en een nieuwe betekenis te geven. Onder de naam DEPOT stelt het gebouw zich open voor haar omgeving en groeit het uit tot een bruisend middelpunt in de nieuwe, gezonde stadswijk.
Jong erfgoed
Het bestaande opslaggebouw ligt op het voormalige OPG-terrein. De geschiedenis van het terrein kenmerkt zich door zowel maatschappelijke als innovatieve bedrijvigheid. Op het terrein was oorspronkelijk de Onderlinge Farmaceutische Groothandel (OPG) gevestigd, ontstaan uit een apothekersgilde, waar op innovatieve wijze medicijnen werden ontwikkeld, gefabriceerd en gedistribueerd. Het terrein kenmerkt zich door optimistische wederopbouw architectuur uit de jaren ‘50 en ‘60. De ensemble opzet, met afleesbare productiestromen, en de redelijk gave staat van gebouwen, maken dit tot een uniek, historisch waardevol complex dat geschikt is het menging van stedelijke functies met wonen. Het terrein kenmerkt zich momenteel door de bedrijfsgebouwen, bulkhallen met broedplaatsen, het depotgebouw, en tegelijkertijd een zandvlakte waar voorheen de gemeentelijke busstalling was.
Opslaggebouw uit de jaren ’80
Het te transformeren gebouw, ontworpen door Aronsohn Raadgevend Ingenieursbureau, is een typisch jaren ’80 opslaggebouw met een gesloten, bijna stuurs uiterlijk - verklaarbaar vanuit de oorspronkelijke functie als medicijnopslag. Van 2006 tot juni 2021 deed het dienst als gemeentelijk fietsendepot. Ondanks de sobere uitstraling bezit het gebouw bijzondere kwaliteiten, zoals grote hoogtes en een eindeloos landschap van kolommen.
Hergebruik en transformatie
DEPOT staat voor een circulaire ontwikkeling waarin maximaal gebruik wordt gemaakt van bestaande structuren en materialen. Het betonnen casco vormt een flexibele drager voor een nieuwe programmering en dient als fundament voor een optopping. De later toegevoegde staalconstructie van de tussenvloer wordt hergebruikt om jonge, innovatieve en creatieve bedrijvigheid te kunnen huisvesten.De bestaande, robuuste uitstraling van beton, metselwerkvlakken en glas wordt verrijkt door gerichte interventies en spraakmakende openingen. De kenmerkende schaal van het gebouw (50 × 70 m), als ook de karakteristieke hoeken, blijven behouden. De nieuwe optopping toont zich op eigen wijze aan het plein en brengt het sobere opslagebouw tot leven.
Nieuwe waarden
DEPOT speelt een centrale rol in het stimuleren van levendigheid en gezonde leefomgeving in de hoogstedelijke context van Merwede. Het gebouw ligt tussen het toekomstige wijkplein en Merwedepark in, en wordt grotendeels publiek toegankelijk. Daarmee krijgt het een sleutelfunctie in het verbinden van bezoekers, bewoners en ondernemers. Het gebouw sluit aan op het gemeentelijk actieprogramma ‘Samen stad maken op de Utrechtse manier’ en wordt een dynamische plek voor een prettige samenleving, waar creativiteit, innovatie en maatschappelijke waarden worden gedeeld.
De kernwaarden van DEPOT zijn lokaal, samen en voor een betere wereld. Deze komen tot uiting in duurzaamheid, circulariteit, flexibiliteit en een hernieuwd contact met buiten.
Een gezond gebouw in contact met de stad
Het Cultureel Canvas biedt met zijn indrukwekkende kolommenstructuur ruimte aan verschillende type horeca en evenementen. DEPOT is ontworpen voor het onverwachte en toekomstige (buurt)initiatieven. Het nieuwe gebruik wordt voorzien van een publieke fietsenstalling.
Nieuwe openingen verbinden de overdekte publieke ruimte met het wijkplein. Ook aan het Merwedepark komt een uitnodigend adres. Aan de kanaalzijde staat DEPOT letterlijk met zijn voeten in het groen, waardoor planten langs de opengewerkte luifel omhoog klimmen. Aan de OPG-zijde krijgt de fietsenstalling een adres aan de ‘cour productive’ waar bedrijvigheid en urban sports samenkomen. Op de verdieping ontstaat door één centrale ingreep een patio die licht, lucht en ruimte brengt naar het Living Lab. Zo verandert het donkere opslaggebouw in een gezonde, inspirerende werkomgeving. De patio vormt een ontmoetingsplek die ondernemers én de optopping ruimtelijk met elkaar verbindt.
Nieuwe generatie optopping
Het bestaande gebouw vormt de basis voor de nieuwe, houten constructie van de opbouw. Door een zorgvuldige inpassing kan op het bestaande kolommenraster (5 × 5 m) twee extra verdiepingen worden toegevoegd. Vanuit de principes van industrieel, flexibel bouwen worden de houten kolommen, balken en vloeren losmaakbaar gemonteerd. Met de circulaire en biobased optopping wordt DEPOT een opslag van materialen én van CO2. Door de tweede laag te laten zweven ontstaat een sterke, nieuwe identiteit aan het plein. De voormalige achterzijde verandert in een volwaardig adres. Aan de kanaalzijde trekt de optopping zich terug, waardoor ruimte ontstaat voor groen en bijdraagt aan een vriendelijke ruimtelijke opbouw die zich verhoudt met de tegenoverliggende woonboten. De overige zijden krijgen rondom groene dakterrassen.
Een cadeau voor de stad
De cathedraalachtige ruimtelijkheid van de begane grond wordt cadeau gedaan aan de stad. Het vormt in essentie een overdekt plein. In één keer wordt de ontoegankelijkheid van het opslaggebouw omgezet tot een plek van betekenis in het publieke domein.
Verankering in het publieke domein
DEPOT wordt in twee fasen gerealiseerd. De tijdelijke invulling omvat het MerwedeLab als kenniscentrum en horeca op de begane grond. In de tweede fase – naar verwachting gereed in 2027 – worden de publieke functies uitgebreid. DEPOT wordt een plek waar ambacht, creatieve bedrijvigheid en samenwerking samenkomen. Bezoekers kunnen er terecht voor lokaal geproduceerd eten en genieten van een hapje en een drankje op een zonnig terras. Om gedurende de hele dag levendigheid te stimuleren, blenden verschillend type gebruik en vullen zij elkaar aan. Hierdoor is DEPOT op ieder moment van de dag aantrekkelijk — zowel op doordeweekse dagen als in het weekend. Buurtbewoners en bezoekers voelen zich welkom en ontdekken telkens iets nieuws. Een belangrijk onderdeel van DEPOT is het Cultureel Canvas: een flexibele ruimte die zich aanpast aan het moment. Soms kan deze worden afgesloten; op andere momenten opent hij zich juist volledig voor publieke activiteiten die aansluiten op de totale programmering.