Oude situatie

3d met tuin

Begane grond

Doorsnede

Zijaanzicht vanuit brandgang

Zijaanzicht vanuit tuin

Achteraanzicht

Historisch beeld Frisiawoningen

Nieuwe woonkeuken verbindt woning met tuin

14 november 2022, 9:00

Architectenbureau Lab-S kreeg de opdracht een uitbreiding voor een bijzondere, monumentale rijwoning in Amersfoort te ontwerpen. De bewoners wilden een woonkeuken en meer contact met de achtertuin. De houten schuur moest als onderdeel van de architectuur worden meegenomen in het plan.

Aan de voet van het Bergkwartier in Amersfoort liggen de zogeheten Frisiawoningen, een bijzonder woningbouwproject uit 1921. De huizen zijn oorspronkelijk als huurwoningen gebouwd voor ‘den ontwikkelde en beschaafde middenklasse’ door woningcorporatie Frisia. De architectuur kenmerkt zich door een romantische uitstraling, vertelt architectenbureau Lab-S.

Het bureau beschrijft het ontwerp van de toenmalige architect A.H. van Wamelen als een mix van de Amsterdamse School en de Engelse Arts and Crafts-stijl. Met gewelfde, veelal riet gedekte daken, zware schoorsteenkanalen, en rustieke details in bijvoorbeeld goten en raampartijen doet het geheel ‘knus’ aan. Dat geldt ook voor de binnenkant van de woningen, die breed en ondiep zijn opgezet, veel kamers herbergen en bijna de sfeer van Engelse cottages oproepen.

Gewild monument
“Inmiddels zijn de woningen beschermd als rijksmonument, maar bij de oplevering waren er veel bouwkundige problemen en hoge onderhoudskosten”, vertelt Lab-S. “Daardoor werden de woningen snel verkocht aan particulieren. Tegenwoordig zijn de woningen in goede staat en zijn ze vanwege hun bijzondere uitstraling en fraaie ligging erg gewild.”

Lab-S werd door een particuliere opdrachtgever gevraagd om het ontwerp te maken voor een uitbreiding aan de achterzijde van zo’n monumentale rijwoning. De bewoners wensten daarbij een ruime woonkeuken en een plek van waaruit ze meer contact zouden hebben met de achtertuin.

Woonkeuken vebindt
Vanuit monumentenzorg golden regels voor een dergelijke uitbreiding. Eén daarvan was dat de uitbouw niet breder dan de helft van de achtergevel mocht zijn. Een ander belangrijk aandachtspunt was dat de oorspronkelijke houten tuinschuur in het plan betrokken moest worden, aangezien deze schuurtjes een wezenlijk onderdeel vormen van de architectuur.

In zijn ontwerp heeft Lab-S de opvallende vorm van het schuurtje als uitgangspunt genomen en de nieuwe keuken tussen schuur en woning geplaatst. Het open karakter en het materiaalgebruik zorgen voor een sterke relatie tussen de keuken en de tuin; dat de oorspronkelijke achtergevel zoveel mogelijk is behouden en onderdeel gemaakt van het keukeninterieur versterkt die relatie.

De grote glashoek met openslaande deuren grenst direct aan het terras. Verder heeft het architectenbureau voor diverse andere kleine doorkijkjes gezorgd.

Materiaal en detaillering
Lab-S heeft met zorg gewerkt aan de detaillering, zowel bij de bouwkundige details als in de uitwerking van het interieur. De keuken is uitgevoerd in bamboe met ingefreesde grepen. Voor de afwerking van de buitenzijde koos het bureau als hoofdmateriaal hout, dat in twee tinten is toegepast. De naturelle kleur weerspiegelt het voormalige schuurtje en het zwarte hout omkleedt als het ware het schuurtje en de woonkeuken.

Aan de kopse zijde van de aanbouw zijn houten vouwluiken geplaatst, die kunnen worden gesloten als er teveel zonlicht binnenvalt. Een deur die in de gevel onder het overstek is weggewerkt fungeert als ‘achterom’.

De dakpannen van het oorspronkelijke schuurtje zijn hergebruikt, inclusief de in cement gelegde nokvorsten. Op het platte dak is sedum aangebracht, wat bijdraagt aan een aangenaam binnenklimaat.

Trefwoorden

woninguitbreiding woonkeuken amersfoort frisiawoningen lab-s rijksmonument

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december
5	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Woninguitbreiding met contrast en harmonie

28 november 2016

Ingetogen woning als rustpunt aan de bosrand

29 november 2022

Kevin Veenhuizen Architects voorziet woonhuis van zigzaggende uitbreiding

20 januari 2022

Lab-S verbouwt jaren 30-villa in relatie met natuur

13 januari

Villa als modernistische uitbreiding van een historisch pachtershuis

25 november 2021

Uitbreiding met zitkuil voor Haagse woning

11 november 2021

Architect verbouwt eigen woning als continu werk in uitvoering

16 augustus 2023

Spoorwachterswoning in Utrecht uitgebreid met houten aanbouw

25 juni 2020

Woninguitbreiding onder een vlinderdak

28 oktober 2019

Nieuwe Architecten schept leefruimte op het dak

22 februari 2018

Koekoek brengt sfeer en daglicht in Amsterdamse benedenwoning

10 december 2018

Uitbreiding geeft rijtjeswoning ruimte en kleur

15 oktober 2024

Eigentijdse uitbreiding voor boerderijwoning

18 maart 2016

Derde editie Stadsbouwprijs Amersfoort van start

3 mei 2024

Winnaars Stadsbouwprijs Amersfoort 2024 bekend

21 oktober 2024

Een kantoorgevel die golft en spiegelt

5 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

5 december, 1:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

5 december, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.