Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Doorsnede A

Situatie

Introverte gevangenis opent zich als veilig en prettig schoolgebouw

23 november 2021, 15:22

De voormalige strafgevangenis aan de Havenstraat in Amsterdam is door atelier PRO, samen met Van Hoogevest Architecten en Buro Sant en Co, getransformeerd tot nieuw onderkomen voor de British School of Amsterdam. Om het gewenste programma in te passen hebben de architecten de kenmerkende structuur als uitgangspunt genomen en aangevuld met nieuwbouw.

Voorheen was de British School of Amsterdam (BSA) gehuisvest op drie verschillende locaties in Amsterdam. BSA wilde de vier scholen – infant, early years, junior en senior – samenbrengen in één gebouw. De wens om dit te doen in een gebouw met karakter en geschiedenis werd verwezenlijkt met de aankoop van de voormalige strafgevangenis aan de Havenstraat 6. Atelier PRO won in 2016, samen met Van Hoogevest Architecten en Buro Sant en Co, de opdracht voor de transformatie van het gevangeniscomplex.

Vleugels
Het gebouw is ontworpen en gerealiseerd in de periode 1888 tot 1891 naar ontwerp van W.C. Metzelaar, rijksingenieur-architect voor gevangenisgebouwen. De bestaande kruisvormige structuur van het gebouw leende zich goed voor het creëren van een eigen plek voor iedere school; elke leeftijdscategorie kreeg een eigen vleugel.

Omdat het programma niet volledig in het bestaande gebouw paste, is het pand aangevuld met nieuwbouw. Drie van de vleugels zijn als het ware ‘opgedikt’, met vanuit het kruispunt gezien de uitbreidingen telkens geplaatst aan de linkerzijde van de vleugel. Alleen de vleugel waar zich de hoofdentree van de BSA bevindt, is niet verbreed.

Metselwerk
De uitbreidingen refereren op verschillende manieren aan de oudbouw. Zo zijn de gewelfde plafonds van de oude cellen herkenbaar in de dakrand van de uitbreidingen.

Ook heeft atelier PRO bewust gekozen voor het gebruik van eenzelfde type baksteen voor uitbreiding van de vleugels, maar ook voor het aangrenzende volume waarin de sportzalen zijn ondergebracht. Dat het metselwerk verschillende tinten rood vertoont, is louter en alleen een gevolg van de diverse toegepaste metselverbanden en kleur van het voegwerk, vertelt architect Dorte Kristensen van atelier PRO.

In het interieur zijn de muren van de gangen en het hart onder de koepel ontdaan van verf; nu draagt geel baksteen bij aan een warme sfeer. De voormalige, lage cellen vormen kleine voorruimten voor de lokalen, die in de uitbreidingen zijn gesitueerd.

Maat en structuur
Wat ooit beklemmend kleine ruimten zijn geweest vormen nu prettige overgangszones, in maat passend bij de beleving van de kinderen. Ze creëren bovendien een vanzelfsprekende overgang tussen de sociale en dynamische ruimten enerzijds en de rustige onderwijsruimten waar concentratie gewenst is anderzijds.

De nieuwe onderwijsruimten zijn volgens atelier PRO vormgegeven met een ‘smart structure’, waardoor ze toekomstgericht zijn. De cel waar verzetstrijdster Hannie Schaft werd vastgehouden tot haar executie op 17 april 1945, is overigens intact gelaten.

Elke school heeft een eigen toegang tot een eigen buitenruimte. Een groene haag rond de buitenruimten refereert aan de oude muren rond het gevangenisterrein. Het landschapsontwerp is gemaakt door Buro Sant en Co. Bij het project was Van Hoogevest Architecten betrokken als restauratie-architect.

De BSA was een van de nominaties voor de Architectenweb Awards 2021 in de categorie Schoolgebouw van het jaar.

Trefwoorden

transformatie herbestemming british school of amsterdam amsterdam schoolgebouw atelier pro architekten atelier pro van hoogevest architecten gevangenis buro sant en co

1	Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken vrijdag, 28 november
2	Nieuw voorstel voor renovatie en uitbreiding De Kuip woensdag, 26 november
3	MORE Architecture en Studio Nauta ontwerpen woontoren midden op Katendrecht donderdag, 27 november
4	Gemeenteraad stelt gebiedsvisie voor Bussum-Zuid vast donderdag, 27 november
5	Schiphol investeert tien miljard in nieuwe terminal en andere infrastructuur woensdag, 26 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Atelier PRO ontwerpt extra route door uitgebreid universiteitsmuseum

6 januari 2022

Opwaardering van MFA Voorn in Utrecht met ruime toepassing houtbouw

12 januari 2022

Stadhuis Den Helder ondergebracht in gebouwen op voormalige marinewerf

19 maart 2024

Universitair Centrum Psychiatrie in Groningen opent zijn deuren

4 juli 2024

Schreuder College door Atelier PRO: een gewone school voor speciaal onderwijs

31 maart

Research en Diagnostiek Centrum Adore op Zuidas in gebruik genomen

14 juli

Buro Sant en Co wint Lieven de Key Penning met Schoterbos

25 november 2024

Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2021 bekend

20 september 2021

Appartementengebouwen geïnspireerd door en gebouwd in de duinen

7 oktober 2021

Atelier PRO één van de winnaars bij internationale prijsvraag in Moskou

29 juni 2021

Nieuw leven voor Forum-gebouw als EDGE Stadium

9 december 2020

Landelijk en aardbevingsbestendig kindcentrum door atelier PRO afgerond

3 december 2020

Atelier PRO presenteert verbouwd en uitgebreid Allard Pierson

14 oktober 2020

Atelier PRO ontwerpt woongebouw voor Internationale School Moskou

29 juli 2020

Atelier PRO wint selectie herinrichting Berlage Lyceum

7 juli 2020

Atelier PRO ontwerpt een Kunskapsskolan voor 1300 leerlingen in Amsterdam

7 november 2019

Atelier PRO ontwerpt Sport- en Tentamencentrum voor Universiteit Leiden

7 oktober 2019

Hedendaags ‘landgoed’ naar ontwerp Buro Sant en Co en Atelier Pro

27 juni 2019

Drie nieuwe partners voor Atelier PRO

11 december 2018

Klassiek schoolgebouw gerenoveerd naar ontwerp van 9graden architectuur

29 november 2021

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2021 bekend

1 december 2021

Spaarndammerhart en British School winnaars Amsterdamse architectuurprijzen

9 december 2021

Negentiende-eeuwse gevangenis in Alkmaar herbestemd tot hotel

10 januari 2022

Nominaties Gouden A.A.P. 2022 bekend

5 maart 2022

Van Hoogevest ontwerpt nieuw clubgebouw voor USV Elinkwijk

24 maart 2022

Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda

5 juli 2022

Atelier PRO ontwierp gezamenlijk gebouw voor twee scholen op bijzondere plek

23 augustus 2022

Twaalf projecten genomineerd voor Arie Keppler Prijs 2022

5 september 2022

Negen nominaties voor NRP Gulden Feniks 2022

3 oktober 2022

Amsterdam schrijft tender uit voor woon- en werkgebied Havenstraatterrein

31 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rijnboutt levert CityPromenade in Nieuwegein op

28 november, 4:30

Aan de oostzijde van het centrum van Nieuwegein is het project CityPromenade van Rijnboutt gereed gekomen.

Lisa De Visscher wordt nieuwe bouwmeester van Brussel

28 november, 3:31

Zij volgt in die rol Kristiaan Borret op, die de functie tien jaar lang vervulde. De Visscher leidde onder meer het tijdschrift A+ Architecture in Belgium en werkte als architect bij onder meer Neutelings Riedijk Architects.

Rustige baksteenarchitectuur geeft vernieuwd woonzorcentrum eenduidige uitstraling

28 november, 1:52

In Voorschoten is naar ontwerp van Woonwerk Architecten woonzorgcentrum Foreschate vernieuwd. Een deel van het complex onderging renovatie, een ander deel heeft plaatsgemaakt voor nieuwbouw.

Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken

28 november, 11:26

Met een omvang van 47.000 vierkante meter wordt het complex tussen het Schiekadeblok en het spoor het grootste private nieuwbouwkantoor van Nederland.

Amsterdam zoekt vastgoedpartij die 'werkcorporatie' wil opzetten

28 november, 5:16

De Werkcorporatie Amsterdam moet helpen om kleinschalige en betaalbare bedrijfsruimtes voor bijvoorbeeld meubelmakers en loodgieters in de stad te realiseren.

Woningbezit investeerders neemt verder af in derde kwartaal

28 november, 2:38

De verkoopgolf van huurwoningen door investeerders hield in het derde kwartaal van dit jaar aan.

Euromast drie maanden dicht voor grote opknapbeurt

28 november, 12:24

Tot en met april volgend jaar worden de buitenkant van de toren en het restaurant gerenoveerd.

Limburg onderscheidt architect Jo Coenen met erepenning

28 november, 10:49

Hij kreeg de onderscheiding voor zijn ‘uitzonderlijke verdiensten voor het vakgebied van de architectuur en stedenbouw in Limburg, Nederland en daarbuiten’.