Negentiende-eeuwse gevangenis in Alkmaar herbestemd tot hotel

10 januari 2022, 13:52

In het oudste stadspark van Alkmaar ligt de oorspronkelijk 19^e-eeuwse gevangenis Schutterswei. Naar ontwerp van kerssens | de ruiter architecten is het gebouw getransformeerd tot hotel, waarbij door behoud van structuren en karakteristieke elementen de voormalige functie voor de gasten ervaarbaar is gebleven.

Gevangenis Schutterswei is in 1884 ontworpen door de toenmalige ‘hoofdingenieur der gevangenissen en rechtsgebouwen’ voor Justitie, Johan F. Metzelaar. Hij is ook bekend als ingenieur-architect van de koepelgevangenissen in Arnhem en Breda.

Al binnen een aantal jaren na oplevering werd besloten tot een eerste uitbreiding van het cellencomplex. In de loop der jaren volgde nog een aantal uitbreidingen en renovaties.

Oorspronkelijk bestond het uit twee aparte gebouwen. Een duidelijk structuurelement, de looproute over de as van het gebouw van de hoofdentree tot aan de achterzijde, heeft de basis gevormd voor het ontwerp en is nog duidelijk zichtbaar, vertelt kerssens | de ruiter architecten.

Herbestemming
Nadat de Penitentiaire Inrichting in 2012 de deuren moest sluiten, heeft het complex lange tijd leeg gestaan. De gemeente Alkmaar en het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) gaven kerssens | de ruiter architecten opdracht om mogelijkheden voor herbestemming te onderzoeken.

Uiteindelijk is het gebouw verworven door Hotel Schutterswei Vastgoed BV en in gebruik genomen door Hotels by Sheetz. De ligging van het complex in het groen van de Alkmaarderhout, het bekendste en oudste stadspark van Alkmaar, maakt het gebouw ook aantrekkelijk voor die functie. Tegelijkertijd vormt het hotel een verrijkende functie voor de stad, aldus het architectenbureau.

Behoud structuur en karakteristieken
In het oudste gedeelte van het complex zijn op de begane grond de lounge en het restaurant gesitueerd. Een uitbreiding uit 1891 biedt plaats aan het grootste deel van de hotelkamers.

De cellengang laat nog steeds een duidelijke cellenstructuur zien. De cellen met karakteristieke elementen, structuur, troggewelven en afmetingen zijn gehandhaafd, vertelt kerssens | de ruiter architecten. Door de voormalige cellen op gevarieerde wijze te koppelen heeft het bureau hotelkamers met een voldoende afmeting gecreëerd.

De trappartijen en galerijen met staalconstructie en donkere hardstenen platen in de cellengang zijn in geheel originele staat gebleven. In de gang bevond zich oorspronkelijk aan beide zijden een raam dat zich uitstrekte over de eerste en tweede verdieping. “Aan de westzijde was alleen het bovenste gedeelte nog intact”, legt het bureau uit. “Hier is de raampartij tot op de begane grond uitgebreid.”

Beschut hof
Een gebouwuitbreiding uit 1960, gelegen aan de westzijde, is samen met de gevangenismuur gesloopt. Hierdoor is het historische gebouw zichtbaar geworden voor voorbijgangers. Door de ingreep is ook een beschut gelegen hof ontstaan, dat plaats biedt aan een terras, legt kerssens | de ruiter architecten uit.

Bij de ontwikkeling van de hotelfunctie is ernaar gestreefd de beleving van het gebouw als gevangenis te behouden, om de gasten ‘iets extra’s’ te bieden. Uitbater Hotels by Sheetz heeft volgens kerssens | de ruiter architecten als contrast aan die ambiance een uitgesproken inrichting toegevoegd.

Trefwoorden

kerssens | de ruiter architecten transformatie hotel gevangeniscomplex johan metzelaar gevangenis herbestemming alkmaar leisure

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
3	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
4	Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch donderdag, 13 november
5	Groningers kiezen nieuwe invulling voor plek gesloopte parkeergarage in stadscentrum dinsdag, 11 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Bergen kiest herontwikkelingsplan kdra voor centrumlocatie

26 maart 2024

Tweede winkelstraat van Alkmaar heringericht en vergroend

28 juli 2023

Hotel in monumentaal Amsterdams pand geheel vernieuwd en uitgebreid

27 juni 2024

Nieuw cultuurgebouw voor Alkmaar naar ontwerp Mecanoo

3 maart 2022

Introverte gevangenis opent zich als veilig en prettig schoolgebouw

23 november 2021

AM mag voormalige gevangenis Wolvenplein herontwikkelen

9 juni 2021

Werkzaamheden aan De Koepel in Haarlem gestart

4 juni 2020

Sloop Bijlmerbajes begint vandaag

3 oktober 2018

Blokhuispoort is onderdeel van de stad geworden

6 juni 2018

Het Timmermansoog: Bajespuin

16 januari 2018

Oude gevangenis wordt schoolgebouw

2 maart 2017

Consortium met Hootsmans ontwerpt nieuwe gevangenis van Antwerpen

19 augustus 2021

Hootsmans wint competitie voor groot gevangeniscomplex in Zwitserland

4 mei 2021

Bouwstart 'gevangenisdorp' Haren (B) aanstaande

31 oktober 2018

Justitieel Complex Zaanstad robuust én menselijk

30 september 2016

Nieuwe gevangenis in Zaanstad opgeleverd

3 maart 2016

Eerste gevangenissen komen leeg te staan

4 oktober 2013

Kabinet sluit groot aantal gevangenissen

22 maart 2013

Remontabel en stikstofarm gebouwd zorgcentrum voor PI Scheveningen

31 januari 2022

Vijf woongebouwen op plek oude Rijkswaterstaatpanden in Alkmaar

14 februari 2022

Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda

5 juli 2022

'Lifestyle-hotel' The Den in Den Bosch met bar-restaurant op hoogte

9 augustus 2022

Winkel met hotelproducten ontworpen als een hotel

23 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Circulair transformatieplan van JVST in Utrecht Overvecht wordt werkelijkheid

Vandaag, 17:23

De bouw van het transformatieplan aan de Utrechtse Ivoordreef van JVST gaat binnenkort van start

Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort

Vandaag, 16:38

Het Bossche stadsbestuur wil afzien van de vestiging van het Design Museum in het gebied, onder meer vanwege te hoog opgelopen kosten.

Kleurrijk atrium vormt hart van nieuw internationaal hoofdkantoor NXP

Vandaag, 15:48

NXP Semiconductors, een belangrijke speler in de halfgeleiderindustrie, heeft zijn intrek genomen in een nieuwhoofdkantoor op de High Tech Campus in Eindhoven. Hollandse Nieuwe ontwierp in samenwerking met Veldhoen + Company het interieur.

Beeldbepalende toren van oud laboratorium geïntegreerd in gebouw International School Delft

Vandaag, 11:33

Op de plek waar vroeger het Kramers Laboratorium stond is naar ontwerp van atelier PRO een gebouw voor de International School Delft gerealiseerd.

Verbouwing Binnenhof kost 2,7 miljard euro, zomer 2031 klaar

Vandaag, 13:19

De laatste officiële inschatting van een einddatum was ‘op zijn vroegst eind 2028’, maar het jaartal 2030 stond ook al in documenten.

Vlaanderen aansprakelijk voor Limburgse schade in tramdebacle

Vandaag, 09:36

De Vlaamse regering is aansprakelijk voor de miljoenen euro's aan kosten die zijn gemaakt rond de afgeblazen tramlijn tussen Maastricht en het Belgische Hasselt.

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

14 november, 2:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

14 november, 9:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Deltacommissaris: ga nu al in gesprek over toekomst waterbeheer

13 november, 4:03

Nederland moet nu al kijken welke randvoorwaarden nodig zijn om grote waterbeschermingsprogramma's zoals de Deltawerken in de komende jaren uit te voeren.