Negentiende-eeuwse gevangenis in Alkmaar herbestemd tot hotel

10 januari 2022, 13:52

In het oudste stadspark van Alkmaar ligt de oorspronkelijk 19^e-eeuwse gevangenis Schutterswei. Naar ontwerp van kerssens | de ruiter architecten is het gebouw getransformeerd tot hotel, waarbij door behoud van structuren en karakteristieke elementen de voormalige functie voor de gasten ervaarbaar is gebleven.

Gevangenis Schutterswei is in 1884 ontworpen door de toenmalige ‘hoofdingenieur der gevangenissen en rechtsgebouwen’ voor Justitie, Johan F. Metzelaar. Hij is ook bekend als ingenieur-architect van de koepelgevangenissen in Arnhem en Breda.

Al binnen een aantal jaren na oplevering werd besloten tot een eerste uitbreiding van het cellencomplex. In de loop der jaren volgde nog een aantal uitbreidingen en renovaties.

Oorspronkelijk bestond het uit twee aparte gebouwen. Een duidelijk structuurelement, de looproute over de as van het gebouw van de hoofdentree tot aan de achterzijde, heeft de basis gevormd voor het ontwerp en is nog duidelijk zichtbaar, vertelt kerssens | de ruiter architecten.

Herbestemming
Nadat de Penitentiaire Inrichting in 2012 de deuren moest sluiten, heeft het complex lange tijd leeg gestaan. De gemeente Alkmaar en het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) gaven kerssens | de ruiter architecten opdracht om mogelijkheden voor herbestemming te onderzoeken.

Uiteindelijk is het gebouw verworven door Hotel Schutterswei Vastgoed BV en in gebruik genomen door Hotels by Sheetz. De ligging van het complex in het groen van de Alkmaarderhout, het bekendste en oudste stadspark van Alkmaar, maakt het gebouw ook aantrekkelijk voor die functie. Tegelijkertijd vormt het hotel een verrijkende functie voor de stad, aldus het architectenbureau.

Behoud structuur en karakteristieken
In het oudste gedeelte van het complex zijn op de begane grond de lounge en het restaurant gesitueerd. Een uitbreiding uit 1891 biedt plaats aan het grootste deel van de hotelkamers.

De cellengang laat nog steeds een duidelijke cellenstructuur zien. De cellen met karakteristieke elementen, structuur, troggewelven en afmetingen zijn gehandhaafd, vertelt kerssens | de ruiter architecten. Door de voormalige cellen op gevarieerde wijze te koppelen heeft het bureau hotelkamers met een voldoende afmeting gecreëerd.

De trappartijen en galerijen met staalconstructie en donkere hardstenen platen in de cellengang zijn in geheel originele staat gebleven. In de gang bevond zich oorspronkelijk aan beide zijden een raam dat zich uitstrekte over de eerste en tweede verdieping. “Aan de westzijde was alleen het bovenste gedeelte nog intact”, legt het bureau uit. “Hier is de raampartij tot op de begane grond uitgebreid.”

Beschut hof
Een gebouwuitbreiding uit 1960, gelegen aan de westzijde, is samen met de gevangenismuur gesloopt. Hierdoor is het historische gebouw zichtbaar geworden voor voorbijgangers. Door de ingreep is ook een beschut gelegen hof ontstaan, dat plaats biedt aan een terras, legt kerssens | de ruiter architecten uit.

Bij de ontwikkeling van de hotelfunctie is ernaar gestreefd de beleving van het gebouw als gevangenis te behouden, om de gasten ‘iets extra’s’ te bieden. Uitbater Hotels by Sheetz heeft volgens kerssens | de ruiter architecten als contrast aan die ambiance een uitgesproken inrichting toegevoegd.

Trefwoorden

kerssens | de ruiter architecten transformatie hotel gevangeniscomplex johan metzelaar gevangenis herbestemming alkmaar leisure

1	Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal vrijdag, 4 juli
2	Mulder Zonderland ontwerpt berghut in Zwitserse Alpen donderdag, 3 juli
3	Werelderfgoedcentrum Waddenzee: een baken van ecologisch bewustzijn woensdag, 9 juli
4	De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken vrijdag, 4 juli
5	De Groene Bron biedt parkachtig woonmilieu op voormalige gemeentewerf Soest maandag, 7 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Bergen kiest herontwikkelingsplan kdra voor centrumlocatie

26 maart 2024

Tweede winkelstraat van Alkmaar heringericht en vergroend

28 juli 2023

Hotel in monumentaal Amsterdams pand geheel vernieuwd en uitgebreid

27 juni 2024

Nieuw cultuurgebouw voor Alkmaar naar ontwerp Mecanoo

3 maart 2022

Introverte gevangenis opent zich als veilig en prettig schoolgebouw

23 november 2021

AM mag voormalige gevangenis Wolvenplein herontwikkelen

9 juni 2021

Werkzaamheden aan De Koepel in Haarlem gestart

4 juni 2020

Sloop Bijlmerbajes begint vandaag

3 oktober 2018

Blokhuispoort is onderdeel van de stad geworden

6 juni 2018

Het Timmermansoog: Bajespuin

16 januari 2018

Oude gevangenis wordt schoolgebouw

2 maart 2017

Consortium met Hootsmans ontwerpt nieuwe gevangenis van Antwerpen

19 augustus 2021

Hootsmans wint competitie voor groot gevangeniscomplex in Zwitserland

4 mei 2021

Bouwstart 'gevangenisdorp' Haren (B) aanstaande

31 oktober 2018

Justitieel Complex Zaanstad robuust én menselijk

30 september 2016

Nieuwe gevangenis in Zaanstad opgeleverd

3 maart 2016

Eerste gevangenissen komen leeg te staan

4 oktober 2013

Kabinet sluit groot aantal gevangenissen

22 maart 2013

Remontabel en stikstofarm gebouwd zorgcentrum voor PI Scheveningen

31 januari 2022

Vijf woongebouwen op plek oude Rijkswaterstaatpanden in Alkmaar

14 februari 2022

Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda

5 juli 2022

'Lifestyle-hotel' The Den in Den Bosch met bar-restaurant op hoogte

9 augustus 2022

Winkel met hotelproducten ontworpen als een hotel

23 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

OMA ontwerpt rotsachtig hoofdkantoor Jomoo in Xiamen

Gisteren, 15:55

In de Chinese stad Xiamen, waarvan het stadshart op een eiland ligt, is het hoofdkantoor van sanitairproducent Jomoo opgeleverd.

Inzending projecten voor Jaarboek Architectuur in Nederland 2025/2026 van start

Gisteren, 13:48

Architecten kunnen voor donderdag 11 september een project inzenden dat dit jaar is of wordt opgeleverd. Uit de inzendingen maakt de driekoppige redactie een selectie, die in het in mei 2026 te verschijnen nieuwe jaarboek wordt gepubliceerd.

MIX architectuur ontwerpt robuust en duurzaam woongebouw voor Leidsche Rijn

Gisteren, 11:55

Op de laatste onbebouwde kavel in Rijnsche Maan, een buurt in het Utrechtse stadsdeel Leidsche Rijn, komt woongebouw Circulus met 63 appartementen en commerciële ruimten in de plint.

Powerhouse Company ontwerpt Afrikaans hoofdkantoor Global Center on Adaptation

Gisteren, 11:13

Na het wereldwijde hoofdkantoor in Rotterdam uit 2021 is dit het tweede gebouw dat Powerhouse Company voor de internationale klimaatorganisatie ontwerpt.

Evelien Peeters nieuwe managing director Witteveen+Bos Belgium

Gisteren, 15:17

Evelien Peeters volgt Maarten-Kees van Breukelen op, die binnen Witteveen+Bos doorgroeit naar de rol van directeur bedrijfsvoering voor de hele groep.

VVD wil met fiscale maatregelen koopwoning bereikbaarder maken

8 juli, 11:46

Starters moeten wat de liberalen betreft tot 75.000 euro belastingvrij kunnen sparen voor de koop van een eigen woning.

Klimaatvriendelijke investeringen in vier jaar tachtig procent omhoog

8 juli, 9:25

Nederland is de afgelopen jaren in rap tempo meer gaan investeren in klimaatvriendelijke technieken, van elektrische auto's tot zonnepanelen.

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis

7 juli, 4:19

Woonminister Mona Keijzer (BBB) heeft een zogeheten Interdepartementaal Beleidsonderzoek met adviezen over het huurbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.

Grote steden trekken fors meer kopers, blijkt uit hypotheekcijfers

7 juli, 9:34

Het aantal aanvragen voor de aankoop van een woning nam in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht afgelopen kwartaal met bijna 24 procent toe ten opzichte van een jaar terug.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.

Ga naar het nieuws-archief