Landelijk en aardbevingsbestendig kindcentrum door atelier PRO afgerond
3 december 2020, 10:45
Waar een buitenwijk van Hoogezand overgaat in het open Groningse landschap heeft atelier PRO een landelijk kindcentrum ontworpen. Het kindcentrum ligt rond een bestaand en monumentaal ketelhuis en is door een combinatie van factoren, terwijl het al in de bouw was, nog uitgebreid en aardbevingsbestendig gemaakt.
In Hoogezand, net buiten de stad Groningen, is onlangs de nieuwe wijk Vosholen afgerond. Bij de ontwikkeling van deze wijk is het oude Groningse cultuurlandschap van veenontginning als uitgangspunt genomen. Aan de zuidrand van het nieuwe woongebied heeft atelier PRO een kindcentrum ontworpen.
Het kindcentrum is ontworpen rond het oude ketelhuis met gemetselde schoorsteen dat hier stond en dat als gemeentelijk monument was aangewezen. Het ketelhuis met zijn schoorsteen vormt een herinnering aan de tijd dat hier nog kassen stonden. Op deze elementen heeft atelier PRO in zijn ontwerp voortgebouwd.
Het kindcentrum heeft in deze context een stoer uiterlijk gekregen dat verwijst naar dat boerenverleden. De twee gekoppelde bouwmassa’s, met het ketelhuis en de schoorsteen daartussen, vormen samen een robuust ensemble met gemetselde gevels van roodoranje baksteen en gewelfde dakpannen. De basis is aangevuld met een palet aan rode tinten en bijzondere metselwerkvlakken die het geheel meer diepte en karakter geven.
Gemengd programma, flexibele indeling
In het gebouw zijn twee basisscholen, de Theo Thijssenschool en de Sint Antoniusschool, een kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang, een peuterspeelzaal en een gymzaal ondergebracht. De gebruikers hebben gekozen voor een naar buiten gerichte oriëntatie waarbij ze ieder zelfstandig kunnen functioneren. Ze hebben een eigen herkenbare entree, schoolplein, indeling en kleurenpalet. Binnen zijn, door een handige routing, de gemeenschappelijke functies goed bereikbaar en zijn ruimten eenvoudig uit te wisselen.
Het interieur is terughoudend met veel wit en een aantal vrolijke accenten. De plaatsing van dakramen geeft de compacte bouwmassa’s binnen een bijzondere lichtval. De indeling en vormgeving van de ruimten laten verschillende onderwijsvisies toe. Klassikaal of individueel onderwijs is door docenten zelf eenvoudig te regelen. De klaslokalen hebben brede glazen schuifdeuren en grote kastenwanden met daarin een wasbak.
Het gebouw heeft een solide basisstructuur van constructie, installaties, gangen en trappen, en een flexibele indeling met lichte scheidingswanden. Een bijzondere ruimte is de verbinding tussen de twee bouwmassa’s en het ketelhuis. Dit transparante, multifunctionele tussenlid is de vitrine en het hart van het kindcentrum, gemarkeerd door de schoorsteen.
In de bouw uitgebreid en aardbevingsbestendig gemaakt
De realisatie van Kindcentrum Vosholen heeft vele jaren langer geduurd dan van tevoren gedacht. Al in 2012 startte atelier PRO met het ontwerp. Door de aardbevingsproblematiek in dit deel van de provincie Groningen is de bouw vervolgens stil komen te liggen. Even later ging ook de aannemer failliet. Toen de bouw weer hervat kon worden met een nieuwe aannemer, waren de scholen alweer gegroeid en moesten er meer klassen bij komen. Ook moest de school, door aangescherpte regelgeving, aardbevingsbestendig gemaakt worden.
Het flexibele ontwerp van atelier PRO bleek beide veranderingen goed te kunnen accommoderen: met beperkte aanpassingen kon het gebouw uitgebreid worden met extra lokalen en is de constructie verstevigd en stijver gemaakt.
Passief gebouw
Het kindcentrum is een slim en duurzaam gebouw waar zowel de oriëntatie als technische uitwerking geïnspireerd zijn op de principes van passief bouwen. Het heeft de kwaliteit van Frisse Scholen label B. Het gebouw bestaat uit zeer compacte, goed geïsoleerde bouwvolumes (Rc gevel 5, Rc dak 6, drielaags glas, EPC 0,76).
Er is lage temperatuur verwarming met radiatoren in de groepsruimten en plaatselijk vloerverwarming. De gebalanceerde ventilatie is per ruimte CO2-gestuurd. Er is veel natuurlijk daglicht en uitzicht, en tegelijkertijd is de zonbelasting beperkt. Daarnaast is de verlichting energiezuinig uitgevoerd met een daglichtafhankelijke regeling. En er is heel veel te openen.
Bij de keuze van materialen waren onderhoud, reiniging en eenvoudig herstel bij beschadiging vertrekpunten. Met al de genoemde maatregelen heeft het gebouw lage exploitatiekosten (energie en onderhoud) in lijn met de Life Cycle Cost gedachte. Met het kindcentrum kreeg de wijk Vosholen een gebouw dat mooi oud zal worden en tot ver in de toekomst zal uitnodigen tot allerlei activiteiten.