Ruimtelijke en ingetogen herdenkingsplek te midden van de natuur

26 november 2020, 17:40

KAAN Architecten heeft in Loenen een serene herdenkingsplek te midden van de natuur gerealiseerd. Het paviljoen ademt een rustgevende sfeer door zijn ruimtelijkheid, overvloed aan daglicht en stijlvolle materiaalkeuze, en door voorrang te geven aan de omringende bomen.

Het gebouw is door KAAN Architecten ontworpen in opdracht van de Oorlogsgravenstichting; het dient voor de herdenking van Nederlandse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog en recentere internationale conflicten. Het paviljoen vormt een verbindend element tussen het bestaande Nationaal Ereveld Loenen en de nieuwe Nationale Veteranenbegraafplaats.

Het Nationaal Ereveld Loenen is een van de twee erevelden in Nederland en werd kort na de Tweede Wereldoorlog door landschapsarchitect Daniel Haspels (1894-1954) ontworpen. De uitstraling van het gebied, met clusters van bomen met dunne takken, zorgt voor een vredige omgeving, die troostend kan zijn voor de nabestaanden.

Lijn tussen de bomen
KAAN Architecten heeft met zijn ontwerp het bouwwerk op harmonieuze wijze in de bosrijke omgeving ingepast. Misschien nog meer zelfs, legt het bureau uit, dicteren de bomen het bouwwerk, “waardoor er een samensmelting van architectuur en landschap ontstaat.”

Het paviljoen heeft een oppervlakte van 52 x 19 meter en strekt zich uit als een horizontale witte lijn tussen de ranke, opgaande stammen van berken en dennenbomen. Paviljoen en bomen liggen langs een van de vijf assen die bepalend zijn voor de indeling van de locatie. Van boven af gezien wordt het gebouw geflankeerd door twee ‘boskamers’ die door landschapsarchitecten Karres en Brands zijn aangebracht.

Om tussen de twee open ruimten een maximum aan bomen te behouden is het paviljoen zo smal mogelijk gehouden. De horizontaliteit van het paviljoen voegt zich naar Haspels filosofie door verticale elementen, die de rustgevende natuurlijke atmosfeer zouden kunnen verstoren, te vermijden. Om die reden liggen de grafstenen van de oorlogsgraven ook plat in het gras, legt KAAN Architecten uit.

Natuursteen en daglicht
De serene en ingetogen sfeer heeft het architectenbureau bereikt door kleine, weloverwogen architectonische gebaren. Strategisch geplaatste, met natuursteen beklede wanden strekken van vloer tot plafond en accentueren de tegenstelling tussen open en gesloten. De positionering van de wanden werkt uitnodigend voor de bezoeker en laat daglicht in het interieur stromen.

Tegen enkele wanden zijn naar het bos gerichte banken gemaakt, die bezoekers plaats bieden voor rust en overpeinzing. De banken bestaan uit hetzelfde natuursteen als de wanden. Het dak heeft het architectenbureau opgevat als een liggende wand met perforaties, die uitzicht bieden op de boomkruinen en de blote hemel. Met samenspel van zichtlijnen heeft KAAN Architecten de op deze plek al aanwezige sfeer van licht en vredigheid doorgezet.

Verschillende ruimten, verschillende uitzichten
Om het paviljoen zo smal mogelijk te houden zijn gangen vermeden en vloeien de functies logisch in elkaar over. De aula is bestemd voor bijeenkomsten en begrafenisplechtigheden voor de aangrenzende Nationale Veteranenbegraafplaats.

Deze ruimte loopt over in een multifunctionele ruimte voor tentoonstellingen en informatie, waarna een condoleanceruimte volgt. Bij evenementen en omvangrijke ceremonies kunnen de aula en de tentoonstellingsruimte tot een grote zaal worden samengevoegd, zonder obstakels.

De verschillende ruimten hebben elk hun eigen identiteit en uitzichten. De condoleanceruimte biedt uitzicht in twee tegengestelde richtingen die elk op een ‘boskamer’ zijn georiënteerd: de ene op de Veteranenbegraafplaats en de andere op het Ereveld.

De aula daarentegen kijkt uit over de zichtlijn eindigend bij het kruis in het midden van het Ereveld. De blik wordt door een groot raam geleid dat eerder aanvoelt als een grote opening in het paviljoen dan een standaard raam. Hoge plafonds en grote overspanningen zorgen voor flexibiliteit en dragen bij aan de ruimtelijkheid.

Klimaatbeheersing
Het openbare karakter van het paviljoen met een capaciteit van 200 personen vraagt om een optimaal uitgebalanceerd binnenklimaat. De voor het thermische comfort benodigde ventilatie en vloerverwarmingssysteem zijn zonder zichtbare installatieonderdelen opgelost.

Door vóór het ontwerpwerk al een ontwerpteam met elkaar aanvullende disciplines samen te stellen het gelukt een gebouw met een hoge duurzaamheid en een minimale milieubelasting te realiseren, vertelt KAAN Architecten.

Natuurlijk
Er zijn nergens religieuze verwijzingen te zien, maar het interieur van het paviljoen straalt wel een natuurlijke rustgevende sfeer uit. Daar dragen open ruimtewerking, de overvloed aan daglicht en de materiaalkeuze sterk aan bij. Het paviljoen in Loenen biedt een serene plaats van eer en troost, maar laat het voortouw aan het bos, aldus KAAN Architecten.

Trefwoorden

nationaal ereveld loenen herdenkingsplek paviljoen kaan architecten nationale veteranenbegraafplaats karres en brands landschapsarchitecten loenen daniel haspels

1	Rotterdam bouwt groot onderwijscomplex op Zuid vrijdag, 09 april
2	Assen wil zevenhonderd woningen in fijnmaziger binnenstad donderdag, 08 april
3	Heringerichte Coolsingel officieel geopend maandag, 12 april
4	Kandidaten voor De Omval presenteren hun plannen donderdag, 08 april
5	Het raam mag niet open dinsdag, 13 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Entreepaviljoen als sluitstuk voor toegankelijker Beth Haim

Vanavond: Nanne de Ru en Dikkie Scipio bij Architects, Not Architecture

Competitie voor omvangrijk masterplan Saratov gewonnen door team Karres en Brands

KAAN Architecten ontwerpt centrum voor Nationaal Ereveld Loenen

Nieuw paviljoen met expositie bij Pools Militair Ereveld in Breda

KAAN Architecten presenteert bezoekerscentrum Amerikaanse Begraafplaats Margraten

KAAN Architecten presenteert The Stack op Overhoeks

KAAN Architecten geselecteerd voor onderwijscentrum RuG

Bouw van Rechtbank Amsterdam vordert gestaag

KAAN Architecten realiseert compact multifunctioneel gebouw in Nantes

KAAN verbindt CMA-gebouw bij Lille met landschap

Architectenbureaus voor renovatie Boijmans een ronde verder

Ingrijpende verbouwing van De Walvis naar ontwerp van KAAN

KAAN Architecten opent vestiging in Parijs

Crematorium van KAAN Architecten ligt waardig in het landschap

Transformatie Galeries Modernes Rotterdam tot hotel gestart

Nanne de Ru en Dikkie Scipio op 'Nederlandse' editie Architects, Not Architecture

KAAN Architecten geeft KMSKA in Antwerpen nieuwe dimensie

Gemeenteraad stemt in met stedenbouwkundig plan Poort van Hoorn

Karres en Brands en Studioninedots maken plan herontwikkeling Tergooi-terrein

Andere nieuwsberichten

Bouw De Koploper RijswijkBuiten van start

Gisteren, 15:54

Het door Inbo ontworpen complex bestaat uit winkels, met erboven 135 sociale huurwoningen voor senioren.

Inschrijving Abe Bonnema Architectuurprijs 2021 van start

Gisteren, 10:46

De prijs is bestemd voor gebouwen die in de afgelopen twee jaar zijn opgeleverd. Met ‘impact’ is er voor het eerst een jaarthema aan de prijs verbonden.

Herontwikkeling Gasthuiskwartier Den Bosch nadert derde fase

13 april, 5:26

Deze fase betreft 25 woningen in verschillende typen en met een verschillende architectuur door de samenwerking met vier bureaus.

HNI wil andere stemmen laten klinken in het Nederlandse paviljoen

13 april, 3:53

Het Nieuwe Instituut presenteert samen met architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon de invulling voor het Nederlandse paviljoen tijdens de Biennale di Venezia 2021.

'102 miljard euro nodig voor vergroening stroomnet'

51 minuten geleden

Het Nederlandse elektriciteitsnetwerk moet de komende dertig jaar voor ongeveer 102 miljard euro op de schop.

Van Egmond ontwerpt 75 woningen in Westergouwe

Gisteren, 17:05

De gemeente Gouda heeft na een marktverkenning voor Westergouwe fase 3 gekozen voor het planvoorstel 'Het Carré van Westergouwe' van BPD.

Rotterdam wil meer dan 60.000 fietsparkeerplekken in 2030

Gisteren, 12:16

De gemeente Rotterdam constateert een toenemend gebruik van de fiets. Plannen voor meer stallingsplekken staan in de Fietsparkeerstrategie die door het college is vastgesteld.