Utopia van KAAN Architecten in Aalst geopend

26 juni 2018, 11:30

In de Vlaamse stad Aalst is het door KAAN Architecten ontworpen cultuurgebouw Utopia geopend. In het 8.000 vierkante meter omvattend complex zijn een bibliotheek en een academie voor podiumkunsten gehuisvest. De uit 1880 stammende Pupillenschool is geïntegreerd in de nieuwbouw.

Deze voormalige school voor kinderen van soldaten vormt de ‘hoeksteen’ van het complex. In het ontwerp heeft KAAN Architecten zowel gezocht naar contrast als aansluiting tussen het historische als nieuwe bouwdeel. In het metselwerk van beide bouwdelen zijn openingen gecreëerd, die een zorgvuldig geframede blik van buiten naar binnen en vice versa bieden.

De entree is gelegen aan een intiem plein en wordt in het gebouw geflankeerd door het leescafé en het auditorium. Een brede hal voert de bezoekers naar de bibliotheek, een open ‘binnenlandschap’ dat loopt van vloer tot plafond. De boekenkasten bevinden zich op dikke betonnen vloeren en zijn geplaatst tegen betonnen schijven die de vloer vrijdragend maken zonder extra steun.

De verdiepingen worden verbonden door zigzaggende trappen die een sculpturaal accent vormen in het atrium. De plafonds daarentegen zijn zo ingetogen mogelijk gehouden, meldt KAAN Architecten. Alle techniek ligt verborgen achter een gespannen metaalkleurig gaas dat tevens bijdraagt aan een aangename lichtwerking.

Academie voor podiumkunsten
De academie voor podiumkunsten is op de eerste en tweede verdieping aan de andere kant van het atrium gevestigd. De danszaal, repetitiezalen en onderwijsruimtes zijn voorzien van verdiepinghoge ramen die zowel een venster op de stad vormen als zicht naar binnen bieden. Tegelijkertijd geven ze uitdrukking aan de gevelcompositie.

Om de rust in de bibliotheek niet te laten verstoren door muzieklessen of de repetitie van een toneelstuk, zijn akoestische maatregelen getroffen. In het bestaande gebouw zijn de houten zoldervloeren vervangen door zwevend beton dat geen geluid doorlaat. Verder weren zware studiodeuren en akoestische ramen met dubbele beglazing het geluid.

Voor de duurzaamheid heeft Utopia een BREEAM Excellent-score behaald, mede dankzij het gebruik van lokale materialen en energiezuinige installaties. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van zonnepanelen, aardwarmte en LED-verlichting en wordt regenwater gebufferd en hergebruikt. Ook zijn 230.000 bakstenen uit het gesloopte deel op een andere locatie opnieuw gebruikt.