De Onderdelenloods
Vandaag, 00:00
In het hart van het Wisselspoorgebied in Utrecht transformeerde Zecc Architecten een industriële loods uit de jaren ’50 tot een toekomstbestendig werkgebouw. De voormalige Onderdelenloods, ooit onderdeel van de Koninklijke Nederlandsche Fabriek voor Werktuigen en Spoormaterieel, biedt nu onderdak aan vijf ruime studio’s, waaronder ons eigen bureau. Deze herbestemming markeert niet alleen het sluitstuk van fase 1 van de gebiedsontwikkeling Wisselspoor, maar ook een bijzonder project waarin Zecc het ontwerp én de ontwikkeling in eigen hand nam.
Toen Zecc in 2021 zijn oog liet vallen op de vervallen NS-loods was het gebouw nog in gebruik. Toch zag het bureau de potentie. Samen met Synchroon werd onderzocht of de loods getransformeerd kon worden naar een plek voor wonen of werken. Woningbouw bleek door onder andere thermische en akoestische uitdagingen niet haalbaar. In plaats daarvan werd gekozen voor herontwikkeling als werkgebouw. Om de plannen zelfstandig te kunnen realiseren, richtte Zecc Architecten een aparte BV op: Zecc Vastgoed BV.
Het ontwerp: behoud van identiteit, ruimte en transformatie
De transformatie van de loods is ontworpen in samenwerking met Bouwstructuur Ingenieursbureau voor constructieadvies, Visscher Bouw Advies voor installaties, en R&R Bouw als aannemer. De oorspronkelijke industriële structuur bleef het uitgangspunt. In plaats van ingrijpende ingrepen is gekozen voor behoud en hergebruik: zo zijn onder andere de originele ranke stalen kozijnen behouden, voorzien van nieuw HR++ zonwerend glas en kreeg de bestaande stalen spantstructuur een prominente rol in het nieuwe interieur.
De gevel is op de begane grond aan beide zijden opengemaakt met nieuwe puien in een helder stramien en het repeterende karakter van de loods te versterken. Aan de voorzijde sluit het gebouw nu aan op een openbaar parkje, ontworpen door DELVA Landscape Architecture, dat deel uitmaakt van het landschapsplan voor het hele Wisselspoorgebied. Aan de achterzijde is een collectieve buitenruimte gerealiseerd met hekwerken in vormentaal, die aansluit op de loods.
Binnenin zijn zes studio’s gerealiseerd, waarvan vijf kantoorruimtes zijn gemaakt. Ze variëren in grootte van ongeveer 225 tot 350 m².De twee middelste units zijn samengevoegd tot 570 m² en worden gebruikt door Zecc Architecten zelf. Alle studio’s zijn opgebouwd rond een nieuwe houten verdiepingsvloer in een staalconstructie en verbonden via een vide over twee lagen. De verwijdering van een systeemplafond bracht de betonnen dakcassettes en spantenstructuur weer in het zicht.
Voor eenheid in de uitstraling zijn alle studio’s voorzien van dezelfde LED-lichtlijnen met up- en downlight. De gevelramen zijn functioneel gemaakt, in het zuiden aangevuld met zonwerende uitvalschermen. De architectonische keuzes zijn ingetogen maar doordacht, met het doel toekomstbestendig te zijn.
Slimme techniek en duurzaamheid
Techniek en duurzaamheid vormen een integraal onderdeel van de transformatie. De studio’s zijn volledig zelfstandig functionerend, met elk een eigen meterkast, luchtwarmtepomp, WTW-installatie en internetaansluiting. Deze strategische compartimentering bood niet alleen een oplossing voor netcongestie in het gebied (waardoor een centrale grootverbruikersaansluiting niet mogelijk was), maar maakt ook afzonderlijk beheer per huurder makkelijk.
De gevel is opgebouwd als spouwmuur met een Rc-waarde van 2,5 , een grote verbetering ten opzichte van de originele ongeïsoleerde muren. Er is een nieuwe geïsoleerde gevlinderde vloer aangebracht en Het dak is aan de buitenzijde geïsoleerd. DE vloeren zijn voorzien van LT vloerverwarming en -koeling gecombineerd met extra convectoren aan de gevelzijde, waardoor kou en oververhitting worden beperkt. De vernieuwde lichtstraat, uitgevoerd in modulaire Velux-elementen, is te openen voor natuurlijke ventilatie en voorzien van zonwering.
Het gebouw is getransformeerd van energielabel G naar label A++, waarbij sommige units zelfs A+++ behalen. Bij het juiste gebruik is het gelukt de loods Paris Proof te maken en heeft het projecten GPR-certificaat ontvangen met een minimale score van 7,5 op alle durzaamheidsonderelen. Onderdelen van de gesloopte aanbouw zijn op diverse manieren hergebruikt in het interieur van de Onderdelenloods. Kozijnen, deuren en wandpanelen kregen een tweede leven in vergaderruimtes en plantenbakken binnen het kantoor. Ook de centrale lunchbar, het dagelijkse verzamelpunt van het team, is opgebouwd uit restmaterialen van de gedemonteerde uitbouw. Panelen uit diezelfde aanbouw zijn verwerkt als wandafwerking en doen dienst als akoestisch element én kunstzinnige toevoeging aan het interieur.
Karakter in de gevel
Een subtiel, maar krachtig detail is de gevelbelettering. De naam ‘ONDERDELENLOOS is over vijftien stramienen verdeeld en het lijkt alsof de tekst er altijd al op stond. Het vormt een brug naar het verleden én geeft een nieuwe identiteit aan het gebouw.