Oude mozaïeken zijn hergebruikt

Historische foto

Woonruimte in een voormalig kerkgebouw met optopping

20 maart 2024, 15:07

De voormalige Fonteinkerk in Voorburg is een groot, markant gebouw uit de wederopbouwperiode, met twee opvallende betonnen torens en een glazen voorgevel. In 2014 raakte het als kerkgebouw buiten gebruik. Naar ontwerp van HP Architecten is de kerk getransformeerd tot woongebouw door middel van drie lagen in het gebouw en een optopping van nog eens drie lagen.

In december 1952 begon de gereformeerde kerkenraad een grote financiële actie voor de bouw van een kerk in de wijk West in Voorburg. Architect Gerard Willem van Essen maakte het ontwerp voor een opvallend kerkgebouw, dat werd gerealiseerd aan de Fonteynenburghlaan en in 1958 in gebruik werd genomen.

Karakteristiek monument
De Fonteinkerk bestaat oorspronkelijk uit een hoofdgebouw en een laag bijgebouw. Karakteristiek zijn de twee betonnen pylonen – met in één van die torens een luidklok – aan de voorzijde van het gebouw en de glazen voorgevel. De andere gevels bestaan uit ruw bakstenen metselwerk.

Als gevolg van de krimpende geloofsgemeenschap verloor het gebouw in 2014 zijn functie en besloot de Protestantse Gemeente Voorburg het gebouw te verkopen. Projectontwikkelaars AIVM en Wibaut kochten het kerkgebouw – inmiddels een gemeentelijk monument – met de bedoeling er woningen in te realiseren.

Extra lagen
Naar ontwerp van HP Architecten is de voormalige kerk getransformeerd naar woongebouw met negentien appartementen. Daarvan bevinden zich acht appartementen in het oorspronkelijke gebouw en zijn elf woningen in een optopping ondergebracht. Aan de buitenzijde lijken de extra verdiepingen direct op het bestaande gebouw geplaatst; in werkelijkheid is aan de binnenzijde een geheel nieuwe constructie toegevoegd, die de nieuwbouw draagt.

De rigoureuze beslissing om het woningprogramma deels op het bestaande gebouw te plaatsen ontstond na een uitgebreide zoektocht, vertelt HP Architecten. Aanvankelijk voorzag het plan in appartementen in de kerk en een vergelijkbaar aantal woningen in naastgelegen nieuwbouw. Dit programma bleek in combinatie met de gevraagde hoeveelheid parkeerplaatsen nauwelijks op het terrein oplosbaar.

In een participatietraject met omwonenden, en in nauw overleg met partijen als de gemeente Leidschendam-Voorburg, opdrachtgever en monumentencommissie, ontstond het idee voor de optopping. Met deze oplossing kon het terrein rond het gebouw zijn parkachtige opzet behouden, het parkeren op soepele wijze naast het gebouw orden opgelost en konden de volwassen bomen alle gespaard blijven.

Contrast
In de baksteenwanden zijn sleuven gezaagd om de woningen van voldoende daglicht te voorzien. Verder is in het ontwerp bewust gekozen om de stijl van de nieuwbouw een eigen karakter te geven ten opzichte van het bestaande gebouw.

In kleur en toon sluit de drielaagse optopping aan bij het baksteen en beton van de voormalige kerk; in materiaal en textuur biedt de nieuwbouw juist een contrast, leggen de architecten uit. De aluminium gevelpanelen en geanodiseerde kozijnen spelen een gedurende de dag veranderlijk spel met het licht. Dit wordt nog eens versterkt door de kleine hoekverdraaiing in de gevelpanelen en de penanten.

In de woningplattegronden komen de niet-haakse samenkomst van de buitengevels het voelbaarst terug in de woonkamers, vertellen de architecten. De woonkamers zijn steeds gepositioneerd op de hoeken, met uitzicht over Voorburg en Den Haag. Wie op de bovenste verdiepingen over de Vliet kijkt, kan aan de horizon de skyline van Rotterdam zien.

Trefwoorden

optopping herbestemming kerken appartementengebouw gerard willem van essen hp architecten voorburg woningbouw kerkgebouw religieus erfgoed herbestemming transformatie

1	VORM en NS Stations tekenen overeenkomst voor deelgebied 3 Wisselspoor Utrecht maandag, 23 juni
2	Los het woningtekort op met compacte woningen! dinsdag, 24 juni
3	Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’ woensdag, 25 juni
4	Woongebouw Prisma in Nieuw Delft toont verschillende gezichten dinsdag, 24 juni
5	Minister Keijzer neemt meeste aanbevelingen commissie STOER over en wil steilere trappen en lagere plafonds mogelijk maken dinsdag, 24 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Bossche School-kerk Heelsum wordt onderkomen van woongemeenschap

23 november 2023

Ontwerp van HP architecten heelt de hoek van de Bossche Markt

12 augustus 2024

Archipelontwerpers plaatst woonblok in een witte aureool

31 augustus 2023

Co-living in een voormalige kerk

31 mei 2022

Woningen in getransformeerde Baumannkerk in gebruik genomen

31 augustus 2022

Praktische handreiking optoppen beschikbaar

4 juni 2024

Dura Vermeer gestart met eigen ‘optopconcept’

3 september 2024

Autonome woonkubussen in voormalige kerk

23 mei 2017

Energielab van TU Delft getransformeerd door HP Architecten

8 maart 2023

Herontwikkeling Gasthuiskwartier Den Bosch nadert derde fase

13 april 2021

Ana Rocha en HP Architecten ontwerpen herbestemming bankgebouw

7 januari 2020

Powerhouse Company transformeert wederopbouwkerk naar Muziekwerf

19 juli 2023

Nieuw dorpshuis Son en Breugel ondergebracht in voormalige kerk

17 januari 2023

Citystore Arnhem opent in Eusebiuskerk

12 december 2022

Vleermuis lijdt onder sluiting en herbestemming kerken

27 oktober 2022

Sculptuur van Studio Job vormt gevel voor Kunstkerk

4 oktober 2022

Platform31: 170.000 extra woonruimten binnen corporatiewoningen mogelijk

10 december 2024

Hedwig Heinsman toont 3D-geprinte optoppingen tijdens Architectuurbiënnale Venetië

13 mei

DP6 ontwerpt 23 appartementen in Bossche School-kerk Malden

30 september 2022

Plannen voor woningen in Thomaskerk van Duintjer

4 februari 2021

Drie teams werken visie grote stadskerken uit tot schetsontwerp

18 juni 2021

SO-IL transformeert voormalige kerk tot Harlem Artist Studio

13 april 2021

Sporten in een kerkgebouw

29 oktober 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum

27 juni, 11:44

Centraal in het masterplan staan behoud van wat er is en alleen waar nodig toevoegingen realiseren, evenals ‘omarmen van verval’. Veertig procent van het complex is onaangeroerd gevleven.

Belgisch-Nederlands team geselecteerd voor ambitieus infrastructuurproject Brussels Airport

26 juni, 5:44

De komende jaren investeert Brussels Airport fors in haar luchthaveninfrastructuur. Na een Europese aanbestedingsprocedure is daarvoor het Belgisch-Nederlandse team ‘Witteveen+Bos, Benthem Crouwel Architects, OKRA, Stramien CV’ geselecteerd.

Team Hegeman, RRog en KOW maakte winnend plan voor Van Hetenlocatie in Deventer

26 juni, 4:11

Het plan ‘Het Blauwe Knooppunt’ voor de voormalige schoollocatie voorziet in 28 stadswoningen en 24 betaalbare appartementen in een parkachtig landschap.

Uitbreiding met bamboe gevel voor kantoorgebouw Deltares in Delft

26 juni, 1:05

In Delft is het Delta-lab van kennisinstituut Deltares officieel in gebruik genomen. Naar ontwerp van Wiegerinck is een bestaand kantoorgebouw op de campus van Deltares uitgebreid met een laboratorium waarvan de gevel is bekleed met bamboe.

Minder vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven in eerste vijf maanden

27 juni, 10:55

Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor woningen is in de eerste vijf maanden van dit jaar gedaald tot 33.000.

Aantal windmolens met meer dan de helft gegroeid in tien jaar

27 juni, 9:28

Sinds 2020 kwamen er ook honderden enorme windturbines van boven de tweehonderd meter bij, heeft het Kadaster becijferd.

Minister wil gemeente voorrang geven bij koop in kwetsbare wijk

26 juni, 10:26

Gemeenten moeten voorrang krijgen bij de koop van een woning in wijken waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan, vindt woonminister Mona Keijzer.

Rekenkamer: Limburg moet regie pakken in woningbouw

25 juni, 5:12

De provincie Limburg moet meer de regie pakken om te garanderen dat er voldoende huizen worden gebouwd en de bouw van betaalbare woningen aan te jagen.