Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
Tabo Goudswaard
Copyright: Willeke Machiels
EmbassyLab 'LookBack' met Greenberry
Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
EmbassyLab 'This is not a drill', Greenberry
Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
Witte Was
Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
Boekomslag 'Maakkracht'
Copyright: Uitgeverij Atlas Contact
Presentatie van de Embassy of Safety tijdens Dutch Design Week 2021
Copyright: about.today, World Design Embassies
Presentatie van de Embassy of Safety tijdens Dutch Design Week 2021
Copyright: about.today, World Design Embassies
Project 'All Cops Are' van ontwerper Yuri Veerman gaat in op vooroordelen van en over de politie
Copyright: Atelier Yuri Veerman / Jokko Voogt
Cashback, Witte Was
Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
In project ´Ontwapens´ onderzoeken agenten samen met ontwerpers SMELT en Lily Habra de geweldloze kwaliteiten om situaties te de-escaleren
Copyright: Embassy of Safety, World Design Embassies
‘De grote maatschappelijke opgaven vragen om vertrouwen op makerschap’
De verontwaardiging rond de toeslagenaffaire, de boerenprotesten, de demonstraties tegen lockdowns en vaccinaties: het wantrouwen van burgers jegens de overheid en soms elkaar leek het afgelopen jaar groot. Terwijl vertrouwen een belangrijke basis vormt voor een veiliger samenleving. De blik en de werkwijze van creatieve makers kan substantiële bijdragen leveren in de aanpak van grote veiligheidsopgaven; veiligheidsprofessionals onderkennen dat ook steeds meer. “Het benutten van het creatieve repertoire krijgt echt momentum binnen de samenleving”, zegt Tabo Goudswaard, curator van Embassy of Safety en ambassadeur van het World Design Embassies programma. Tijdens komende DDW presenteert de Embassy een breed programma met projecten en interactieve bijeenkomsten onder de noemer ‘In Makers We Trust’.
Naast Dutch Design Week is Dutch Design Foundation ook initiatiefnemer van acht zogenoemde World Design Embassies. Dit zijn langlopende programma’s waarin verschillende partijen – zoals ontwerpers, experts, kunstenaars, wetenschappers, gebruikers, beleidsmakers en praktijkmensen – in open coalities samenwerken aan complexe, maatschappelijke vraagstukken. In het kader van Dutch Design Week 2022, waar de Embassies hun onderzoek presenteren, spreekt Architectenweb met de curators van elke Embassy. Vandaag Tabo Goudswaard, Embassy of Safety.
Vertrouwen – tussen burgers onderling en tussen burgers en instituties – is van groot belang voor het goed functioneren van de democratie en de samenleving. Met vertrouwen voelen mensen zich prettiger en het versterkt de sociale cohesie; een samenleving gebaseerd op vertrouwen kent in de regel een aangenaam sociaal-cultureel klimaat en functioneert economisch soepeler. Dat vertrouwen leek de afgelopen tijd enige schade te hebben opgelopen. Wantrouwen bij een overheidsinstantie tegenover de burger resulteerde in de toeslagenaffaire; dat voedde weer het wantrouwen bij de burger tegenover de overheid. Zoals ook het gevoel niet serieus genomen en gehoord te worden het vertrouwen in instituties ondermijnde, bijvoorbeeld bij de boeren of de aardbevingslachtoffers in Groningen.

“Het staat nota bene in het coalitieakkoord: ‘Wij willen het vertrouwen tussen burgers en overheid herstellen’”, zegt Tabo Goudswaard. De curator van de Embassy of Safety is social designer en geeft leiding aan Studio Goudswaard. Meer vertrouwen is een belangrijke sleutel tot verandering bij actuele veiligheidsopgaven, zoals ondermijning, online criminaliteit en polarisatie.

Voor de veiligheidsorganisaties die voor deze opgaven staan, ligt er een belofte in het samenwerken met creatieve professionals, stelt Goudswaard. Dergelijke organisaties, zoals politie, het Openbaar Ministerie en gemeentes, werken steevast vanuit objectieve gegevens. “Wetten, protocollen, hiërarchieën, feiten en cijfers. Dat is uiteraard belangrijk want er moet duidelijkheid zijn”, zegt hij. “Tegelijkertijd is er het besef dat niet alles werkt volgens en regels en modellen. Veiligheid heeft ook een belevingsaspect. De praktijk vraagt soms ook om improviseren en aanvoelen. Zintuiglijkheid kan een grote winst opleveren. Kortom: die andere manier van werken van de creatieve professional – de ontwerper, de architect, de theatermaker, de kunstenaar bijvoorbeeld – wordt herkend als waardevol.”
Online veiligheid
Een van de belangrijke aandachtpunten voor de Embassy is de online wereld. “In de coronaperiode bleek duidelijk hoe ondermijnend online misinformatie en desinformatie kan zijn.” Misinformatie is het zonder slechte bedoelingen delen van feitelijk onjuiste informatie; desinformatie is het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie. Dat kan het wantrouwen tegenover de media, de overheid of medeburgers aanwakkeren. Vervolgens kennen sociale media mechanismen die dit verder versterken. “Algoritmes die het clickable extreme nieuws naar voren schuiven, filterbubbels waarin gelijkgestemden elkaar bevestigen. Dat kan weer leiden tot polarisatie; ook dat is een belangrijk thema. Het SIDN-fonds ondersteunt verschillende projecten om het internet sterker te maken. Het heeft oproepen gedaan om ontwerpers en technische programmeurs in samenwerking interventies en toepassingen te laten bedenken die de verspreiding van desinformatie tegengaan.”

Komende DDW laat de Embassy ook een project zien dat op andere wijze probeert de veiligheid online te vergroten. Het gaat dan om jongeren die elkaar online uitdagen en opzwepen, wat uiteindelijk tot een ernstig geweldsincident in de fysieke wereld kan leiden. “Denk aan de drill rapscene. Veiligheidsorganisaties, maar ook scholen, jongerenwerk en gemeentes constateren dat ze geen goed zicht op die jongeren hebben. Vanwege privacy-wetgeving is het lastig om gegevens over die jongeren uit te wisselen.”

Binnen de Embassy hebben gemeente Amsterdam en ontwerpbureau Greenberry, in samenwerking met betrokkenen zoals een jongerenwerker, straatcoach, digitale wijkagent en diverse experts, de tool LookBack ontwikkeld. Die helpt een ‘Online Basisteam' snel en binnen de grenzen van de wet zicht krijgen op de online-wereld van jongeren. De bezoeker van Dutch Design Week kan zelf in de schoenen stappen van het Online Basisteam met de installatie ‘This is not a drill’, waarin je online content te zien krijgt en moet bepalen of die wel of niet te maken heeft met een geweldsincident.
Crimineel bezit
Er zijn veel projecten rond online veiligheid, maar ook veiligheid in de fysieke wereld heeft de aandacht in programma’s van de Embassy. “Ondermijnende criminaliteit, veelal drugs-gerelateerd, is een belangrijk thema. We hebben een project dat is gericht op het tegengaan van jonge aanwas; jongeren die makkelijk worden overgehaald om even een pakketje te vervoeren, waarop vaak snel verharding volgt”, vertelt Goudswaard.

“Er is bijvoorbeeld ook een project als Witte Was, dat onderzoekt hoe afgepakte bezittingen van criminelen ten goede kunnen komen aan de wijk waar het probleem speelt.” In Nederland wordt steeds meer succes geboekt met het ‘afpakken’ van crimineel geld en goed; achterliggende gedachte is dat verlies van geld en bezittingen – en daarmee status – criminelen het meest pijn doet. Het zou mooi zijn als deze goederen aan de samenleving, die lijdt onder criminaliteit, worden gegeven.

“Als je dat zichtbaar maakt in zo’n wijk kan dat ook het vertrouwen in instituties doen toenemen”, vervolgt Goudswaard. “Studio Sociaal Centraal werkt aan deze vraag met Provincie Noord Brabant en Taskforce-RIEC Brabant Zeeland. Tijdens DDW vindt er een Witte Was Veiling plaats. Een afgepakt goed wordt getoond en geveild aan de bezoekers van de Embassy of Safety-conferentie. Degene met het beste voorstel voor de maatschappelijke bestemming van het crimineel afgepakte goed krijgt het overhandigd door Ad van Mierlo, directeur Taskforce-RIEC. Hiermee laten de makers zien dat crimineel geld afpakken loont en applaus vanuit de lokale samenleving kan opleveren.”
Gedeeld eigenaarschap
Goudswaard legt uit dat aan de (drugs)criminaliteit een ambiguïteit kleeft, die deel van het probleem is. Ook daar moeten ontwerpers zich over buigen. “Veiligheidsorganisaties geven aan dat het probleem zo sterk verweven is met de samenleving, dat ze het niet alleen kunnen oplossen. Als mensen blijven denken ‘de instituties die over veiligheid gaan regelen het maar’ is er geen werkbaar model voor de toekomst. Die instituties hebben vaak de kennis nodig, die er bijvoorbeeld in een wijk is. We zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de samenleving. Als veel mensen vinden dat het niet hun probleem maar dat van die instituties is, hebben ze niet het gevoel dat ze hoeven bijdragen aan een oplossing. We moeten daarom ook via ontwerp onderzoeken hoe ze zich mede-eigenaar van de problemen en het vinden van oplossingen kunnen voelen.”

De enige manier om met de grote maatschappelijke problemen van deze tijd om te gaan, is dat we ons allemaal verantwoordelijk gaan voelen, zegt hij. Dat is niet alleen op het vlak van veiligheid, maar ook bij het stikstofprobleem, het migratievraagstuk of de energietransitie, om maar eens een paar grote uitdagingen te noemen. “Gedeeld eigenaarschap is bij heel veel grote maatschappelijke vraagstukken een belangrijke ontwerpopgave. Je herkent het ook bij de andere Embassies.”
Ruimte voor het creatieve repertoire
Wat nodig is, zo zegt Goudswaard, is om mensen in staat te stellen om verantwoordelijkheid te nemen door ze ‘medemaker’ te laten zijn. “Als je merkt dat je wordt betrokken bij het aanpakken van een probleem vanuit jouw expertise, bijvoorbeeld vanuit jouw dagelijkse ervaringen in de wijk, en zeggenschap krijgt, dan voelt dat betekenisvol. Dan kun je meebeslissen en ook trots zijn op dingen die gerealiseerd worden. Makerschap is een van de dingen die we centraal stellen. Niet alleen het makerschap van de ontwerper, maar van iedere betrokkene. Vandaar: In makers we trust.”
Dat geldt ook voor de vele partners waar de Embassy mee werkt. Niet alleen wordt samengewerkt met ontwerpers en kunstenaars, ook ziet Goudswaard hoe bijvoorbeeld veiligheidsorganisaties ruimte maken voor het repertoire van de creatieve professional in hun eigen werkmethodes. “Dat wordt herkend als ‘anders’ en ‘aanvullend’ op hoe er standaard wordt gewerkt binnen veiligheidsorganisaties”, legt hij uit. “Die instanties moeten vaak werken met meetbare resultaten. De politie moet laten zien hoeveel zaken ze heeft opgelost. Liever wil je ellende voorkomen, maar bij preventief werk kun je nooit meten wat je hebt weten te voorkomen. Daarom moet je sturen op waarde in plaats van resultaten; en dat is het terrein van de ontwerper. Veiligheidsorganisaties willen leren van het ontwerpveld om die waarde centraal te stellen en dan te vertrouwen op de mechanismen die je inbouwt die resulteren in die waarde, zonder dat je vooraf weet wat dat precies op zal leveren.”

Volgens Goudswaard wordt het repertoire van de creatieve professionals – de uitrusting die ontwerpers, architecten, kunstenaars hebben verworven – in de huidige tijd steeds belangrijker. Om weer het coalitieakkoord aan te halen: ‘we gaan de creatieve sector betrekken bij maatschappelijke vraagstukken.’ “Als Embassy of Safety doen we samen met de TU Delft ook onderzoek naar de samenwerkingen tussen creatieve professionals en de veiligheidsorganisaties: wat zijn voorwaarden om die goed te laten verlopen, hoe zorg je dat die samenwerking een echte meerwaarde oplevert. De uitkomsten van dat onderzoek presenteren we ook in de expo en op de conferentie tijdens DDW 2022.”
Momentum
“Het benutten van het creatieve repertoire zoals we dat kennen uit het ontwerp- en
kunstdomein krijgt echt steeds meer momentum binnen de samenleving. WDE is een mooi platform waarbinnen dat gestalte krijgt; het gaat niet om DDF of WDE, het is een plek waar juist allemaal organisaties, het bedrijfsleven, ontwerpers, architecten, kunstenaars die maatschappelijke problemen willen aanpakken, bij elkaar komen en samen aan de slag gaan. Samen met DDF-directeur Martijn Paulen, Floris Alkemade en Jetske van Oosten schreven we een visie voor WDE waarin de kracht van het maken centraal staat en het aanjagen van deze samenwerkingen bepleit. Deze mensen zijn ook kernleden van de Sociaal Creatieve Raad , een lobbyclub om deze manier van werken verder te brengen in Nederland”, vertelt Goudswaard.

“Op maandag 24 oktober tijdens de DDW komt dit allemaal aan bod bij de tijdens de conferentie ‘Ch… Ch… Changes’ in het Evoluon. Floris Alkemade zal daar een presentatie geven waarin hij pleit voor een nieuwe positionering van wetenschap en ontwerp. Jetske van Oosten en ik lanceren daar ‘Maakkracht’, ons nieuwe boek over dit onderwerp waarin we een nieuwe benadering voor complexe vraagstukken beschrijven. En Christian Bason, directeur Danish Design Center geeft zijn visie op de rol van ontwerp als R&D-afdeling van overheidsbeleid. Uit alles blijkt dat deze manier van werken in Nederland steeds beter wordt begrepen; we hebben het dus niet alleen over veiligheid, we moeten meer vertrouwen op makerschap bij alle maatschappelijke uitdagingen.”
DDW 2022 vindt plaats van 22 tot en met 30 oktober in Eindhoven.

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Aanbesteding voor reconstructie knooppunt Amstel gestart

Gisteren, 16:38

Rijksmonumentale boerderij op Fries platteland omgebouwd tot eigentijds klooster

Gisteren, 15:17

Winnaars NRP Gulden Feniks 2024 bekend

Gisteren, 10:27

Rotterdamse raad beslist over bestemmingsplannen RISE en Lumière

7 november, 4:30

Monumentale status voor voormalige cementfabriek ENCI

Gisteren, 13:54

Nederlander pakt steeds vaker en langer de fiets

Gisteren, 09:34

Job Dura Prijs 2024 toegekend aan Pauluskerk

7 november, 2:23

Kamer wil dat hoger beroep bij bouwzaken duurder wordt

6 november, 10:15

Als laatste provincie raakt ook in Zuid-Holland het stroomnet vol

5 november, 1:37

Ombouwen voormalige kantoorpanden levert minder woningen op

5 november, 11:05
Robert MuisRedacteur
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
EeStairs | Design trappen - Balustrade - Ontwerp en constructie
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
AGC Nederland Holding B.V.
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
Foreco Houtproducten
Wienerberger B.V.
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux  B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf Ceiling Solutions B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Plastica Groep
Holonite B.V.
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
© 2002 - 2024 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan