Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Bongerd en Dijcke
opZoom architecten
Toekomstbestendige fietsenstalling voor Gent
VelopA
Amfora Amstel, Amsterdam
ZJA
Huis S, Kottgeisering
GUTMANN Nederland
Ring Brussel
ZJA
Levensloopbestendige bungalow
Engel Architecten
Strand Nesselande Rotterdam
Houthandel van Dam
Appartementen Maassluis
Houthandel van Dam
Zonneheuvel - Nunspeet
Houthandel van Dam
Gorter ook populair op IJburg
Gorter Luiken BV
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Kvadrat presents 100% ocean-bound plastic upholstery textile
KVADRAT
Dekton® Ukiyo, de nieuwe innovatie in texturen en patronen.
Cosentino The Netherlands B.V.
Atrio Private Collection wint IF Gold award
Grohe Nederland B.V.
Akoestisch Wolvilt - Fresco Groen 008
Féline
Brandveilig en elegant ontwerpen met Forster Presto XS
Forster Nederland N.V.
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Spuitschuimisolatie
Huntsman Building Solutions
100% hergebruik met circulaire baksteengevel
Hagemeister GmbH & Co. KG
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Isobooster7 Professional P140
Isobooster
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Frank Suurenbroek over neuroarchitectuur en hoogbouw op ooghoogte
Gesprek met Lennaert van Capelleveen over data, parametrisch ontwerpen en AI
Gesprek met Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw
Gesprek met Flora Nycolaas over hoogbouw in Amsterdam
Gesprek met Jan Peter Wingender over hoogbouw als een ‘hoog huis’
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Lennaert van Capelleveen over data, parametrisch ontwerpen en AI
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
het Cultuurfonds
Mublio
Trapkasten op maat
Dakgotenopmaat.nl
Wij helpen je aan (uit) de goot!
de Huischkamer
Originele Marokkaanse zelliges en antieke vloertegels.
Atelier Krouwel
AGBvanDIJK
Jung | Hateha B.V.
Jansen
Sustainability by Architecture
Forbo Flooring
creating better environments
Swisspearl Nederland
More to Create
VELUX Commercial
Uw voorkeurspartner voor daglicht- en ventilatieoplossingen.
Boon Edam Nederland B.V.
Your Entry Experts
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Ontwerper met technisch talent
BoschSlabbers
Junior landschapsontwerper/-architect
BoschSlabbers
Medior landschapsontwerper/-architect (NL)
BoschSlabbers
SACON is op zoek naar een getalenteerde architect met minimaal vijf jaar werkervaring
SACON
Interieurarchitect | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
cepezed | medior interieurarchitect met gedurfde ontwerpvisie
architectenbureau cepezed
WE zoekt junior ontwerptalent
WE architecten
Architect met 2+ jr ervaring
Studio for New Realities
Architect (Nederlandstalig)
FaulknerBrowns Architects
Interieurarchitect/ontwerper
Mirato Interior design + build
Junior architect
Common Affairs
OIII architecten zoekt architect
OIII architecten
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Naadloos overstappen op Archicad: hoe pak je dit aan?
Online
Wonen met landschap
IJzaal, Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam
Klimaatbeheersing, wooncomfort en circulariteit zijn sleutelwoorden op Polyclose 2024
Flanders Expo, Hal 1-6, Maaltekouter 1, Gent (België)
CAST Stadsgesprek POST65
Club Smederij, Spoorzone Tilburg
Carbon Stories: Circulair in 2050, Droom of Werkelijkheid?
Keilepand, Keilestraat 9, Rotterdam
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Bouwen onder de Omgevingswet
De Hall/ TVVL, Korenmolenlaan 4 3447 GG Woerden
Michel de Klerk, inspirator van de Amsterdamse School
Oostzaanstraat 45, Amsterdam
Woondebat: Vormgeven aan (samen)leven
De Nieuwe Coehoorn/CASA , Coehoornstraat 17 6811 LA Arnhem
Naadloos overstappen op Archicad: hoe pak je dit aan?
Online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Copyright: ASR Vastgoed
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: ASR Vastgoed
Copyright: ASR Vastgoed
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: John Lewis Marshall
Copyright: ASR Vastgoed
Claus: “Een echt Amsterdams gebouw”
14 augustus 2013, 11:00
Op 19 september opent Koning Willem-Alexander het Paleis van Justitie op het Amsterdamse IJdock. Een interview met architect Felix Claus over de totstandkoming van het project binnen het ‘anti-rationele’ masterplan dat voor het eiland was opgesteld.
Tekst Michiel van Raaij
Voordat het Paleis van Justitie dit voorjaar naar het IJdock verhuisde, was het gevestigd aan de Prinsengracht in Amsterdam. Het hof zat daar vanaf 1836. Bouwkundige veroudering en gebrek aan ruimte noopte de Rijksgebouwendienst aan het begin van de eenentwintigste eeuw naar een nieuwe huisvesting uit te kijken.
Daarbij werd eerst aan de Zuidas gedacht. “Onder leiding van de toenmalige president heeft het hof zich daar tegen verzet: men wilde in de binnenstad blijven”, vertelt Felix Claus, architect en directeur van
Claus en Kaan Architecten
. “Twee partijen hebben toen een offerte uitgebracht: MAB voor het Oosterdokseiland, WP voor het IJdock.” Die laatste partij deed daarbij zo’n scherp aanbod, dat de Rijksgebouwendienst daar niet omheen kon.
Perfect storm
“Dick van Gameren en Bjarne Mastenbroek hadden het masterplan voor het IJdock opgesteld in opdracht van William Properties (WP) –
een opportunistische Rotterdamse ontwikkelaar. Die heeft hen de vrije hand gegeven en gekeken waar het schip zou stranden”, vertelt Claus. “Veel projecten in Amsterdam komen niet van de grond. WP is aan dit plan blijven trekken.”
“Bovenop het scherpe aanbod van WP kwam zeven jaar later de aanbesteding voor de bouw op het moment dat de bouw in een dip ging”, vertelt Claus. Ook voor de bouw kreeg de Rijksgebouwendienst zodoende een scherpe prijs. “Normaliter zou een dergelijk gebouw op een dergelijke locatie onhaalbaar zijn. Maar zo lukte het toch. Het was een
perfect storm
.”
Vanuit zijn kantoor heeft Felix Claus een breed uitzicht over het IJmeer. Hij geeft leiding aan de Amsterdamse vestiging van Claus en Kaan Architecten, dat gevestigd is in een zelf ontworpen kantoorgebouw aan de jachthaven van IJburg.
Dat hij de bebouwing van IJburg eigenlijk niet ziet vindt hij zo erg nog niet. Hij tekende zelf mee aan het masterplan voor het eiland, maar is niet tevreden over de gerealiseerde architectuur. “Een waanzinnige armoede”, noemt Claus het. “Architecten hadden het te druk, de bouw was te duur… het was verschrikkelijk. Bij het Paleis van Justitie was het precies andersom.”
Dat hijzelf momenteel aan minder projecten werkt dan voor de recessie vindt Claus eigenlijk een verademing. “We werkten hier op een gegeven moment aan tachtig projecten tegelijkertijd.” Het was rennen, rennen, rennen. “Nu kan ik veel meer aandacht besteden aan ieder project.” Zijn werk vindt hij daarmee de afgelopen jaren veel leuker geworden.
Anti-rationeel masterplan
Het masterplan voor IJdock hebben f van Gameren en Bjarne Mastenbroek opgesteld in de tijd dat zij nog compagnons waren bij Van Gameren Mastenbroek Architecten binnen de Architectengroep. Het masterplan is een morfologische constructie van een rechthoekig blok dat door verschillende zichtassen vanuit de oude stad wordt doorsneden. De vervreemdende werking die uitgaat van de onregelmatig gevormde volumes die uit deze constructie naar voren kwam, is doelbewust opgezocht. Het moest niet zomaar een verzameling gebouwen zijn, maar een ensemble worden dat aan dat eenvoudige ‘gebouw-zijn’ voorbij zou gaan. (Zoals het door OMA ontworpen CCTV in Beijing dat later op gebouwniveau bijvoorbeeld ook heeft gedaan).
“Als architect maak je weleens zo’n modelletje: een grap”, zegt Claus. “Het is heel bijzonder dat het daadwerkelijk gerealiseerd is. Het is een geweldig tijdsbeeld.” Binnen de Nederlandse traditie is het masterplan een vreemde eend in de bijt. Claus ziet dat ook zo: “Wij Nederlanders zijn rationalisten tot en met. En dit is anti-rationeel.”
Claus vindt het geweldig voor Amsterdam dat IJdock gebouwd is. Het is een impuls voor de IJ-oevers en bevat voor de verandering weer eens een echte mix van functies. Niet alleen maar woningen, maar ook kantoorruimte en een hotel. “En een openbaar gebouw”, zegt Claus verheugd, die constateert dat er op het eiland straks zo’n duizend mensen werken. Het nieuwe Paleis van Justitie trekt daarbij ook bepaalde programma’s aan. “Voor advocaten is dit natuurlijk de nieuwe hotspot van Amsterdam.”
Bezopen opgave
Om het Paleis van Justitie zijn plek te geven binnen de ruimtelijke kaders van het masterplan beschouwt Claus als een opgave die aan het absurde reikte. “Het is natuurlijk bezopen om een Paleis van Justitie – wat een heel ingewikkeld functioneel programma heeft – in zo’n rare vorm te gaan persen. Knettergek, dat is het.” Dan relativerend: “Wij wisten natuurlijk waar we aan begonnen en stelden ons dienstbaar op. Wij zijn ook wel echt een architectenbureau dat doet wat ons gevraagd wordt. Wij vinden het leuk om te puzzelen.”
“Het is ook heel Amsterdams dat je binnen een stedenbouwkundig kader werkt”, vindt Claus, die dat erg waardeert. “Het is geen tabula rasa. Het gebouw maakt onderdeel uit van een ensemble.” Als architect hoor je je volgens Claus daar dan aan te conformeren.
De nieuwe Bibliotheek van Amsterdam op Oosterdokseiland vindt Claus een voorbeeld van hoe het niet moet. “Met als zijn Corbusiaanse gebaren onttrekt het gebouw van Jo Coenen zich aan de rest. In een kamerorkest gaat hij een tuba spelen. Typisch een vervelende architect.”
“De bibliotheek die Jo Coenen op het Sphinx-terrein in Maastricht heeft ontworpen vormt het scharnierpunt van dat plan. Daar horen veel gebaren bij”, analyseert Claus. “Het is als het ware de kerk op het plein.” Op Oosterdokseiland is de situatie echter anders en had de bibliotheek wat Claus betreft meer onderdeel moeten zijn van het ensemble.
Het feit dat het Paleis van Justitie op het IJdock onderdeel is van een ensemble betekent volgens Claus een beperking van de uitdrukkingsmogelijkheden die hij als architect heeft. Dat het Paleis van Justitie niet direct herkenbaar is als publiek gebouw is hier een logisch gevolg van. Dat hoort erbij.
Gedetailleerd Programma van Eisen
Claus vertelt dat voor het Paleis van Justitie een gedetailleerd Programma van Eisen was opgesteld. “Er is bijvoorbeeld in de scholenbouw door de jaren heen zoveel aangerommeld door architecten – met hun ideeën, verhalen en kunst – dat de Rijksgebouwendienst samen met externe adviseurs bij opdrachten nu een dichtgetimmerd eisenpakket neerlegt”, zegt hij. “Dat is natuurlijk helemaal terecht. Het betekende bijvoorbeeld dat de maten van de zittingzalen al bepaald waren. Daar hoefden we niets aan te ontwerpen.”
“Helemaal aan het begin van het ontwerpproces hebben we de opdrachtgever wel een paar principiële vragen voorgelegd, bijvoorbeeld over de plek van de openbare ruimte. Die kon op de begane grond gepositioneerd worden, maar ook bovenin het gebouw – dan ga je naar het licht. De ingang van het gebouw lag bij deze varianten wel steeds op dezelfde plek, op de oosthoek, vis-à-vis het Centraal Station. Dat was heel logisch”, vertelt Claus. “Uiteindelijk is de openbare ruimte aan de zuidkant terecht gekomen. Zo kijk je vanuit het gebouw terug naar de stad.”
“Dick van Gameren (die na de splitsing van Van Gameren Mastenbroek bij het project betrokken bleef) wilde dat de plinten van de gebouwen op het IJdock transparant zouden worden: dat je er doorheen kon kijken”, vertelt Claus. “Dat is jammer genoeg niet gelukt. Het ding zit zo vol met liften, trappen en installatieschachten, dat de begane grond ondoorzichtig is geworden. Het zit helemaal vol met beton. Het overstek versterkt dat nog:
daardoor heeft het gebouw een nog kleinere footprint gekregen.”
Marmeren vloer
De rechtszalen worden ontsloten vanuit een lange en hoge foyer op het zuiden. De foyer bestrijkt zes verdiepingen – vides verbinden de verschillende niveaus. “Het is natuurlijk een soort galerijflat”, grapt Claus. “Maar met deze ruimtelijkheid en het daglicht dat binnenvalt is deze ruimte gewoon ‘kicken’.”
Voor de vloer koos het bureau marmer. “Een heel Amsterdams materiaal: in ieder grachtenpand dat je binnenkomt ligt het op de vloer”, zegt Claus. “Het is dus een lokaal materiaal. Iedereen kent het. Terwijl het ook een zekere nobelheid heeft. Dat wilden we.” De gebruikers waren er ook direct enthousiast over.
Het marmer verwijst volgens Claus ook naar de eerste plek in de stad waar recht gesproken werd. Dat was in het Paleis op de Dam, in een ruimte met heel veel marmer. “Die referentie is er echter een beetje met de haren bijgesleept”, geeft Claus toe.
“De manier waarop het marmer is toegepast is heel eigentijds”, gaat Claus verder. Het vormt eigenlijk een soort landschap: vanuit de vloer komt het marmer plaatselijk omhoog om een balustrade of balie te vormen. “Door de willekeurige plaatsing van de platen heeft het een zekere lichtheid gekregen.” Het spiegelen van platen, zoals Mies van der Rohe deed, had de ruimte volgens Claus te monumentaal gemaakt.
De foyer vindt Claus ‘exuberant’, maar zeker niet ‘over the top’. Dat marmer weinig wordt toegepast in de Nederlandse architectuur wijdt Claus aan onze Angelsaksische cultuur. “Wij zijn abstract: we kunnen heel goed rekenen en met geld omgaan. Maar de betekenis van materialen zijn we in de negentiende eeuw verloren. Tijdens mijn studie heb ik dat ook niet geleerd. Pas later, op mijn reizen door het buitenland, drong dat tot me door.”
Duidelijke ruimtes
“De rechtszalen zelf zijn bewust sober gehouden”, vertelt Claus. “Ook omdat de gebruikers niet zo te spreken waren over zalen waar veel te zien is. In de rechtbank van Den Bosch hangt bijvoorbeeld prachtige kunst van Marlène Dumas. Dat vonden zij teveel afleiden.”
Op de open dag van het Paleis van Justitie dit voorjaar ervoeren verschillende bezoekers de rechtszalen als beklemmend. Claus: “Dat moet potverdomme ook zo zijn! Dit is een van de drie machten. Dit is rechtspraak op het een-na-hoogste niveau. In dit gebouw wordt het hoger beroep behandeld. Voor deze meeste zaken is dit het laatste station. Dat moet wel iets beklemmends hebben. Zeker in deze tijd.”
Zelf spreekt hij overigens liever van ‘duidelijke’
ruimtes. “Over de straten op IJburg krijg ik nog weleens de vraag waarom dat nou zo moest, met die kaarsrechte straatwanden. Maar ik ben er van overtuigd dat je ruimtes duidelijk moet maken. Sinds de Renaissance is openbare ruimte de garantie voor vrijheid. Dat moet je kunnen voelen. Duidelijkheid heeft ook iets onverbiddelijks. Maar binnen duidelijkheid kun je ook werkelijk vrij zijn. En soms is het ook gewoon niet anders. Het recht ligt bij de rechter.”
In het Paleis van Justitie worden verschillende typen rechtspraak gedaan. In de vormgeving van de rechtszalen is dit ook terug te zien. Bij de zalen waar ernstige misdrijven worden behandeld zijn de ramen –
die daglicht uit de foyer binnenlaten – hoog geplaatst. Vanuit de foyer is bij deze zalen niet te zien wat er binnen gebeurd. Bij de zalen waarin minder ernstige misdrijven worden behandeld is deze relatie wat ontspannender en is vanuit de foyer soms deels te zien wat er binnen gebeurd. Op de zesde verdieping liggen de kleinste en meest informele zalen. De ‘zolder’ noemt Claus dit. Hier wordt familierecht gesproken.
“Het daglicht dat de rechtszalen binnenvalt vind ik ook heel troostrijk”, zegt Claus. “Hoe licht het gebouw is als de zon erop staat. En het is natuurlijk prachtig dat het middenin in de stad staat, met al dat water eromheen. Echt Amsterdams.”
Een ‘wazig’
gevelbeeld
De gevel van het Paleis van Justitie wilde Claus in eerste instantie in baksteen uitvoeren. “Een mooie, oranje handvormsteen. Een beetje Louis Kahn-achtig”, zegt hij, “zodat er echt een bakstenen sculptuur in het water zou staan, met een paar grote gaten. Een rots.” In zijn kantoor pakt Claus de maquette erbij. Het was een wat monumentaler ontwerp.
De betrokken stedenbouwkundige, Dick van Gameren, en de supervisoren van de zuidelijke IJ-oevers, Kees Rijnboutt en Michael van Gessel, waren echter niet enthousiast over het ontwerp. Baksteen vonden zij iets van de historische stad, herinnert Claus zich: “Dit eiland is zoiets anders, zoiets synthetisch, dat hoort een andere materialisering te hebben.”
“Dat was slikken”, zegt Claus, “maar de redenering kon ik goed volgen. Dus die egotrip heb ik teruggetrokken.” Binnen het ensemble van het IJdock zou het gebouw met zijn bakstenen gevel ook uit de toon vallen. Inmiddels was duidelijk dat de andere gebouwen glazen of kunststof gevels zouden krijgen.
De zittingzalen van het Paleis van Justitie liggen op de eerste zes verdiepingen. De kantoren van de rechtbank liggen erboven. “Je hebt een rare sandwich van grote ruimtes onderin en kleine ruimtes daarboven”, zegt Claus. “Om dat tot een volume te maken – zodat de stedenbouwkundige uitsneden tot hun recht zouden komen – hebben we de gevel voorzien van banden. Dat hadden we eerder bij het (verderop gelegen) Mövenpick hotel geprobeerd om de raampjes te camoufleren. Hier werkt het ook goed. Het abstraheert het gevelbeeld.”
In de gevel heeft Claus en Kaan Architecten prefab beton en natuursteen door elkaar heen gebruikt. “Een beetje armoedig en een beetje chic”, zegt Claus. “Er ontstaat een soort waas. Aan dat beeld moest ik zelf ook even wennen. Maar dat vind ik juist leuk. Als het is iets is dat direct te begrijpen is (knipt met zijn vingers), dan loop je het risico dat het snel verveeld.”
Bij een bezoek aan het IJdock moet je inderdaad een aantal keer kijken om te zien wat het is. Wat voor gebouw is het? Hoe zit het in elkaar? “Dat is – denk ik – het achterliggende idee van dit achterlijke plan van Bjarne en Dick”, zegt Claus: “Het gaat om een totaalvolume. Wat er precies inzit, moet je als gebruiker maar ontdekken. Als architect schik je je naar zo’n plan.”
Samen aan de stad werken
Op die dienstbare houding wil Claus ten slotte nog wel dieper ingaan. “Dat architecten als Steven Holl en Zaha Hadid overal maar hun dingetje doen, dat is toch zonde? Met Amsterdam hebben we een van de mooiste steden ter wereld. Daar moet je samen aan werken: met de ambtenarij, de supervisoren, de aannemer.”
“Ik ben heus niet de gezegende die het allemaal beter weet. Zo kan ik me wel voelen, maar dan kan ik beter mijn best doen. Dan wordt het nog wat. Dat het zo’n goed gebouw is geworden, is aan al die partijen te danken.”
Trefwoorden
claus en kaan architecten
paleis van justitie
felix claus
amsterdam
ijdock
michiel van raaij
Locatie
Best gelezen
1
Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein
woensdag, 29 november
2
Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap
woensdag, 29 november
3
Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen
donderdag, 30 november
4
MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne
woensdag, 29 november
5
Jonas
donderdag, 30 november
Gerelateerde nieuwsberichten
Video: Nieuwe Magere Brug
6 februari 2015
Paleis van Justitie Amsterdam wordt hotel
23 juni 2015
Wegen van Claus en Kaan gescheiden
15 januari 2014
Tijdelijke rechtbank Amsterdam in gebruik genomen
17 november 2016
Expositie Amsterdamse 'stadshotels' in Arcam
7 januari 2015
Toren Amsterdamse rechtbank nu monument
10 september 2013
'Circulaire' tijdelijke rechtbank voor Amsterdam
23 januari 2015
Bakers: “Het hotel is uitgevoerd zoals ontworpen”
27 augustus 2013
INK Hotel in Amsterdam geopend
5 juni 2015
Rechtbank Zuidas 'gezagwekkend en herkenbaar'
26 mei 2016
Video: IJdock
16 augustus 2013
Verkoop Paleis van Justitie Amsterdam begonnen
5 mei 2014
Bouw stadseiland IJDock van start
20 juni 2008
Nieuw stadseiland in het IJ
25 februari 2008
Paleis van Justitie IJDock opgeleverd
12 december 2012
Ontwerp Paleis van Justitie onthuld
11 juli 2008
Eerste toren IJDock bereikt hoogste punt
10 oktober 2011
Appartementen IJDock naderen oplevering
26 november 2012
Koning opent nieuwe gerechtshof in Amsterdam
1 augustus 2013
Video: Nieuwe Magere Brug
6 februari 2015
Paleis van Justitie Amsterdam wordt hotel
23 juni 2015
Wegen van Claus en Kaan gescheiden
15 januari 2014
Tijdelijke rechtbank Amsterdam in gebruik genomen
17 november 2016
Expositie Amsterdamse 'stadshotels' in Arcam
7 januari 2015
Toren Amsterdamse rechtbank nu monument
10 september 2013
'Circulaire' tijdelijke rechtbank voor Amsterdam
23 januari 2015
Bakers: “Het hotel is uitgevoerd zoals ontworpen”
27 augustus 2013
INK Hotel in Amsterdam geopend
5 juni 2015
Rechtbank Zuidas 'gezagwekkend en herkenbaar'
26 mei 2016
Video: IJdock
16 augustus 2013
Verkoop Paleis van Justitie Amsterdam begonnen
5 mei 2014
Bouw stadseiland IJDock van start
20 juni 2008
Nieuw stadseiland in het IJ
25 februari 2008
Paleis van Justitie IJDock opgeleverd
12 december 2012
Ontwerp Paleis van Justitie onthuld
11 juli 2008
Eerste toren IJDock bereikt hoogste punt
10 oktober 2011
Appartementen IJDock naderen oplevering
26 november 2012
Koning opent nieuwe gerechtshof in Amsterdam
1 augustus 2013
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Veel zeggenschap voor bewoners ARC Rokkeveen bij ontwerp eigen woning
Vandaag, 13:59
In de wijk Rokkeveen in Zoetermeer is een appartementengebouw opgeleverd dat is gerealiseerd volgens het model van medeopdrachtgeverschap. Op basis van een inspiratieplattegrond konden de bewoners bepalen hoe hun woning eruit zou zien.
Stadskantoor Heerlen ontworpen als inversie van het raadhuis
Vandaag, 10:43
Dit jaar zijn het gerenoveerde raadhuis en nieuwe stadskantoor van Heerlen geopend. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp.
Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards
Gisteren, 17:01
Maar liefst tien Nederlandse architectenbureaus zijn in de prijzen gevallen bij de eerste editie van de Archello Awards.
AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen
Gisteren, 16:19
Er komen 190 woningen en verschillende werk- en maatschappelijke voorzieningen. Een deel van de oorspronkelijke bebouwing op het fabrieksterrein blijft staan, daaromheen worden nieuwe woningen gebouwd.
Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater
Vandaag, 14:34
Waterschappen, drinkwaterbedrijven en twee kennisinstellingen gaan de komende jaren onderzoeken hoe gezuiverd rioolwater ingezet kan worden als drinkwater.
Gemeenten lopen achter bij huisvesten statushouders
Vandaag, 11:49
Veel gemeenten helpen nog niet genoeg statushouders aan een woning.
750 jaar Amsterdam wordt in 2025 gevierd op autoloze A10
Vandaag, 09:32
Het idee voor de viering op de A10 is bedacht door een groep van ruim honderd Amsterdammers.
Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger
Gisteren, 12:23
Staat het model van de aloude ‘starchitect’ nog overeind, zijn de hedendaagse voorbeeldarchitecten diverser qua afkomst, gender en andere aspecten, of halen we de inspiratie meer uit het collectief en samenwerking?
Chinees Evergrande krijgt onverwacht extra tijd voor reddingsplan
Gisteren, 10:17
De rechter in Hongkong stelde een deadline daarvoor maandag uit tot 29 januari.
Zeeland wil meer grip op uitbreidingsplannen recreatiesector
1 december, 2:46
In de kustzone van de provincie zijn tussen 2018 en 2022 de meeste vakantiewoningen in heel het land gebouwd.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur