Impressie van de mogelijkheden met het ontwikkelde bouwsysteem

Een Meccano-doos voor de bouw van de Almeerse fiets- en voetgangersbruggen

28 mei, 17:46

In Almere ligt een bijzonder groot aantal fiets- en voetgangersbruggen uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Ze vergen veel onderhoud en zijn vaak aan vervanging toe. In opdracht van de gemeente heeft René van Zuuk Architects een bouwsysteem ontwikkeld om met een beperkt aantal elementen een groot aantal verschillende bruggen te kunnen realiseren.

Almere heeft een grotendeels gescheiden vervoerssysteem voor openbaar vervoer, autoverkeer en langzaam verkeer. Door het netwerk van vrij liggende fietspaden is er een groot aantal fiets- en voetgangersbruggen in de woonwijken aanwezig. De eerste van deze infrastructurele kunstwerken zijn rond 1975 aangelegd, tegelijkertijd met de eerste woonwijken, vertelt René van Zuuk Architects. In de jaren tachtig en negentig kwamen er zo’n honderd fiets- en voetgangersbruggen bij.

Het toegepaste materiaal was voornamelijk hardhout, waardoor de bruggen een levensduur van zo’n 35 tot 40 jaar hebben. Een aantal bruggen is al vervangen en andere zijn op dit moment aan het einde van hun levensduur. De bruggen zijn onderhoudsintensief en soms moeten kunstwerken worden afgesloten omdat ze onveilige situaties opleveren.

Bouwsysteem voor een brug
Omdat de gemeente een groot aantal bruggen moet vervangen, heeft René van Zuuk Architects in de opdracht van Almere en in samenwerking met de gemeentelijke afdeling beheer een nieuw brugontwerp gemaakt, dat op meerdere locaties toepasbaar is. Het streven was om niet zozeer een nieuw model te ontwerpen, maar om te komen tot een bouwsysteem dat geschikt is voor verschillende uitvoeringen.

Daarbij was, voor een kostenoptimalisatie over de gehele levenscyclus, een levensduur van tachtig jaar gewenst. Verder moest de brug worden opgebouwd uit zoveel mogelijk identieke elementen, zodat de afdeling beheer de brug met standaardelementen kan repareren. “Het uiteindelijke resultaat is een Meccano-doos met een beperkt aantal elementen, waarmee een groot aantal verschillende bruggen kan worden gemaakt”, vertelt René van Zuuk.

Modulair
Het brugontwerp gaat uit van een modulair systeem, waarbij zoveel mogelijk componenten identiek zijn. Alle liggers hebben dezelfde straal, waardoor de balusters alle op een gelijke afstand van elkaar kunnen staan en de vakken tussen de balusters eenzelfde invulling krijgen. De brug kan in lengte worden uitgebreid met één leuningmodule van twee meter. In de breedte is de brug uit te breiden door een segment van 600 millimeter toe te voegen, met breedtes variërend van 2,56 tot 5,56 meter.

In het ontwerp is, ook op verzoek van de afdeling beheer, er voor gekozen om de middensteunpunten van de brug niet meer in het water maar op het land te plaatsen. Inspectie en onderhoud van de constructie hoeft daardoor niet meer vanuit een bootje te gebeuren, omdat ze eenvoudig via land bereikbaar is. Deze keuze betekent ook dat de ondersteuning niet meer verticaal, maar schuin is geplaatst, wat de brug een dynamischer en slankere uitstraling verleent.

Duurzaam, functioneel, visueel aantrekkelijk
Bij de nieuwe bruggen is gekozen voor een combinatie van duurzame, functionele en visueel aantrekkelijke materialen. De stalen constructie zorgt voor sterkte en een levensduur tachtig tot negentig jaar. Door afwerking van het staal met een duplexsysteem (verzinken en coaten) is het materiaal corrosiebestendig en vereist het slechts minimaal onderhoud, legt het architectenbureau uit. Het dek van de bruggen bestaat uit onderhoudsarm composiet.

De houten leuningen en bekleding van de liggers voegen een natuurlijk element toe. Omdat dit geen constructieve onderdelen zijn, kunnen ze gemakkelijk worden vervangen zonder dat de functionaliteit van de brug in gevaar komt. Standaard voorziet het ontwerp in staalkabels voor de leuningen, wat bij zijaanzicht een minimalistische en elegante uitstraling geeft. Bovendien zijn de staalkabels graffiti-proof en bestand tegen vandalisme, aldus René van Zuuk Architects.

Verbinding met de omgeving
Verbijzonderingen aan de standaardbrug zijn mogelijk. Mocht op een bepaalde locatie de uitvoering met staalkabels niet gewenst zijn, dan is bijvoorbeeld de toepassing van stalen panelen met geperforeerd patroon mogelijk. Ook deze panelen passen binnen het modulaire systeem omdat alle panelen wat maat en straal betreft identiek zijn.

De geperforeerde patroon kan op de specifieke locatie worden afgestemd, om met bijvoorbeeld natuurlijke of geometrische tekeningen de lokale omgeving of culturele thema’s te weerspiegelen. Dit verhoogt de visuele identiteit van de brug, maar creëert ook een gevoel van plaats.

Het modulaire systeem waaruit de brug is opgebouwd maakt het eenvoudig om in de toekomst afzonderlijke onderdelen te vervangen, indien nodig. Dit betekent, in aanvulling op de eerder genoemde levenscyclus- en duurzaamheidsaspecten, dat afval wordt geminimaliseerd en de algehele levensduur van de brug wordt verlengd. De losse elementen kunnen worden opgeslagen en gebruikt voor noodreparaties. Reparaties en vervangingen zijn daarmee ook efficiënt en kosteneffectief.

De Almeerse Fiets- en Voetgangersbrug
Aanvankelijk was het door René van Zuuk Architects ontworpen bouwsysteem bedoeld voor het vervangen van 46 langzaam-verkeersbruggen; een project met een looptijd van ongeveer 25 jaar. Daarvan zijn de eerste veertien bruggen inmiddels aanbesteed en de eerste wordt binnenkort gebouwd.

De gemeente heeft ondertussen besloten dat het modulaire ontwerp ‘de Almeerse Fiets- en Voetgangersbrug’ wordt; dat betekent dat ze in de toekomst ook standaard wordt gebruikt op alle nieuwe locaties.

Trefwoorden

fietsbrug modulair bouwen duurzaamheid brug rené van zuuk architects voetgangersbrug almere rené van zuuk architekten infrastructuur langzaamverkeersbrug

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Rondje Weerwater in Almere geopend en bijpassende app gelanceerd

6 juli 2023

Twee bruggen en een app voor Almere van René van Zuuk Architekten

14 februari 2023

Winnaars Nationale Staalprijs 2022 bekend

6 oktober 2022

Woningbouwproject in Lelystad met gevarieerde gevelplastiek

5 september 2022

Video: het sierlijk bewegen van de Prins Clausbrug in Dordrecht

2 juni 2022

Prins Clausbrug in Dordrecht officieel geopend

30 november 2021

Woontoren voor topsporters naast Thialf krijgt goudkleurige gevel

30 juni 2021

Appartementengebouw De Prins heeft geplooide bovenzijde

14 januari 2020

Volledige recycling van Vrachtgebouw 18 op Schiphol

9 december 2019

Duurzame bruggen voor Floriadeterrein als onderdeel ‘Bruggencampus’

24 september 2019

Lastige kavel resulteert in markante toren

15 februari 2018

Van Zuuk ontwerpt twee verwante bruggen voor Blauwe As

15 september 2017

René van Zuuk ontwerpt evenementenpaviljoen

6 juli 2017

Ontwerp Dordtse Prins Clausbrug wordt uitgevoerd

14 februari 2017

Tien follies verlevendigen landgoed

22 juni 2016

Van Zuuk realiseert uit EPS gesneden folly

21 juni 2016

Van Zuuks pier in het Weerwater opgeleverd

8 juni 2015

Spirituele ruimte voor Almere

1 oktober 2014

Bedieningsgebouw met extra uitzichtpunt

3 december 2013

Na-Druk-Geluk-Brug biedt een uitkijkpunt

25 september 2013

Verdraaide 'tweelingen' voor sportcomplex Leiden

21 maart 2013

Jubileumtentoonstelling René van Zuuk in Almere

3 augustus 2012

Spikvoorde I in Deventer opgeleverd

24 april 2012

Plan ‘melkmeisjetoren’ bij entree Hilversum

5 oktober 2011

Toon alles

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.