Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Studio Nauta
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met Office Winhov
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
BURO013 Architecten
Anculus bv
Hoogeboom BV
Duurzame zeilconstructies & oplossingen
Eginstill
WANDD B.V.
Design behang op maat
RHAW architecture
BURO013 Architecten
Anculus bv
RHAW architecture
De Deur in Huis
WANDD B.V.
Design behang op maat
Bloot Architecture
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Gesprek met Jalal Fitoury over de gevels van hoogbouw
Gesprek met Tim Vermeend over bouwen met hout
Gesprek met Karin Dorrepaal en Saskia Oranje over het opschalen van duurzaam bouwen
Gesprek met Francesco Veenstra over de ruimtelijke opgaven in Nederland
Gesprek met Daan Roggeveen over zijn werk in Nederland en in China
Gesprek met Tim Vermeend over bouwen met hout
Gesprek met Jalal Fitoury over de gevels van hoogbouw
Gesprek met Richard Koek over Haagse hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Loggia schuifpanelen voor grote glaspartijen
Spatial branding voor Saxenburg Medisch Centrum
Uitbreiding van de Marktpleinkerk in Hoofddorp
Lab42 Universiteit van Amsterdam
Herbestemming Pakhuis de Wereld
Happy Days
Villa Oostrom, wonen in een wijngaard
Quintax terrein - gebouw Oost
Open en uitnodigende entree Gilde Vakcollege
Office interior Kearney Amsterdam
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Geluidsschermen rondom machines en installaties
Modulair geluidsscherm, voor iedere situatie een passende oplossing!
RE-USE
Screendoeken gemaakt van gerecyclede post-consumer PET flessen
Stormvaste zonwering voor de vliesgevel
AA 100 Fixscreen Minimal
Cool-Lite Xtreme 70/33
Geniet van een uitzonderlijke transparantie met deze unieke zonnewarmtewerende beglazing
Vouwhefluiken - Artino
Een architectonisch kunststuk
Composietstenen dorpel voor Aliplast aluminium deuren
Composietstenen dorpel met uitstekende isolatiewaarden, met de look en feel van hardsteen.
Recarp vloer
Duurzame vloeren, hernieuwde toekomst.
Troldtekt Plus 25: minimale dikte maximale absorptie
Nieuwe oplossing van Troldtekt: akoestisch vlies zorgt voor goede akoestiek en eenvoudig gebruik
Structurele zonwering
Zorgeloos beschermd
Hergebruikte gevelstenen
Duurzaam bouwen met karakter
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Vrijmibo Artist Talk: De Haven als inspiratiebron
Rijnboutt
Horizon Haven-Stad 2075
Arcam
BNO Interieurzaken: Van gesloten bastion naar transparante hub
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
De mensen van Geuzenhof
Arcam
Het GreenEvent - De openbare ruimte: van grijs naar groen
Inspyrium, Beerseweg 45, Cuijk
Architectenweb symposium: Post-Growth City
Pakhuis de Zwijger
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
C2C Café: “Duurzame herontwikkeling met oog voor zorg en gebruiker”
Het Slotervaart, Dijsselhofplantsoen 12, Amsterdam
1.Lectures Mathieu Gontier (Wagon Landscaping
Academie van Bouwkunst
BNO Interieurzaken: Van gesloten bastion naar transparante hub
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
wij zoeken een enthousiaste Bouwkundig tekenaar
Mulderlauw zoekt BIM-modelleur (Archicad en/of Revit)
Mulderblauw zoekt Architect/modelleur
Mulderblauw zoekt Projectmanager
Mulderblauw zoekt Revit modelleur
GROOSMAN zoekt coördinerend constructeur!
Assistent Ontwerper [32-40u]
medior architect
Ruimtelijk ontwerper
Junior Architect
Medior-Architect [32-40u]
Architect - ondernemend & veelzijdig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Jan Peter Wingender
Copyright: Architectenweb
Wingender: ‘Als de cao zijn algemene geldigheid verliest, dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar’
1 februari 2024, 9:00
Op het moment dat alle BNA-bureaus samen minder dan zestig procent van de architect-werknemers in Nederland vertegenwoordigen – en dat punt komt in zicht – kan de cao in de architectenbranche door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet meer algemeen verbindend verklaard worden. Dat betekent dat er in de branche een concurrentie op prijs ontstaat, met een prijsspiraal omlaag. Daarvoor waarschuwt architect Jan Peter Wingender (Office Winhov) in een gesprek met architect Oana Bogdan (&bogdan) in de
Architectenweb Podcast
.
De cao in de architectenbranche komt tot stand in een onderhandeling tussen de
BNA
, dat daarbij de werkgevers vertegenwoordigt, en de vakbonden FNV, CNV en De Unie, die de werknemers vertegenwoordigen. Op het moment dat de branchevereniging en de vakbonden meer dan zestig procent van de architect-werknemers vertegenwoordigen, dan kan de cao door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) algemeen verbindend verklaard worden. Dan zijn architectenbureaus met eigen medewerkers wettelijk verplicht om de cao te volgen. In de afgelopen decennia lukte het steeds om de cao algemeen verbindend te verklaren. Maar zakken de BNA-bureaus samen onder die zestig procent, en dat dreigt nu te gebeuren, dan vervalt die wettelijke geldigheid.
In de podcast vertelt architect Oana Bogdan (&bogdan) dat de honoraria in België ongeveer half zo hoog zijn als in Nederland. In België is er geen cao die de lonen, en daaroverheen de honoraria, op niveau houden. Voor Wingender is dat het schrikbeeld.
“Op het moment dat de BNA-bureaus samen door de zestig procent zakken, en de branchevereniging hangt daar in een heel dun grijs gebied omheen, dan heb je geen cao meer die algemeen geldend is voor alle architectenbureaus”, vertelt Wingender. “Als er een cao is, dan concurreer je maar voor een heel klein deel op arbeidskosten. Wat in België gebeurt, dat de markt het naar beneden drukt, wordt in Nederland door de cao tegengehouden. De belangrijkste kostenpost voor architectenbureaus zijn arbeidskosten en die zijn in Nederland voor alle bureaus min of meer gelijk. Dat betekent dat ze op andere factoren concurreren: kwaliteit, efficiëntie, services die verleend worden, en ga zo maar door, maar niet op arbeidskosten. En dat beseffen de meeste architecten niet.”
“Op het moment dat die cao wegvalt onder dit systeem, gaan architectenbureaus op arbeidskosten concurreren met elkaar, want zo zit de markt in elkaar. Dat betekent dat de race to the bottom, wat je in België ziet, ook in Nederland wordt ontketend. De volgende bodem onder de markt is dan gewoon het minimum loon [...] De cao is dus cruciaal voor een gezond functionerende architectenmarkt.”
“De cao is ook de enige prijsafspraak die de mededingingsautoriteit toelaat in ons vakgebied. Het is een hele belangrijke bodem onder de markt. En wat veel architecten in Nederland zich niet realiseren is dat – als zij geen lid zijn van de BNA – zij feitelijk het draagvlak onder een goed functionerende sector aan het wegtrekken zijn. Als de BNA-bureaus samen onder de zestig procent zakken, is er op termijn geen algemeen verbindende cao meer.”
“Toen ik lid werd van het bestuur van de BNA, heb ik me voorgenomen om geen reclame te maken voor de BNA. Maar in dit geval is het een cruciaal gedeeld belang van alle architecten die werkzaam zijn op bureaus, maar ook van alle architectenbureaus zelf, om de cao overeind te houden. En niet lid zijn van de BNA betekent dat je je distantieert van die collectieve verantwoordelijkheid, met het risico dit onderuit gaat, en dan zakt de hele Nederlandse architectenmarkt in elkaar. Aansluiten bij de BNA doe je als bureau dus ook uit welbegrepen eigen belang, naast een medeverantwoordelijkheid voor het collectief.”
Het hele gesprek tussen Bogdan en Wingender over het verschil in honoraria in België en Nederland is te beluisteren op
Apple Podcasts
,
Spotify
of
Architectenweb.nl/podcasts
.
Trefwoorden
oana bogdan
jan peter wingender
bna
uurtarief
branchevereniging nederlandse architectenbureaus
nederland
honoraria
cao
honorarium
belgië
Best gelezen
1
Groen licht voor woontoren Riva in Rotterdam
woensdag, 12 maart
2
MVRDV ontwerpt winkelcentrum als stapeling van blokken met buitenruimte
maandag, 10 maart
3
Met ontwerp woontoren The Jay roept OMA oude Bijlmerbajes in herinnering
vrijdag, 7 maart
4
Neutelings Riedijk presenteert doorontwikkeld ontwerp Cité des Imaginaires
vrijdag, 7 maart
5
Grosfeld Bekkers van der Velde ontwerpt ‘grensoverschrijdend’ cultureel centrum in Baarle
woensdag, 12 maart
Gerelateerde nieuwsberichten
Anne Schroën nieuwe directeur van de BNA
31 januari 2024
Vijfde editie Next Step Program van start
14 februari 2024
Simplicate: vrijwel alle architecten verhoogden tarief in 2023
14 februari 2024
Gehospitaliseerd vakgebied
16 mei 2024
VAi presenteert zestiende editie Architectuurboek Vlaanderen
23 oktober 2024
Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022
4 december 2023
Jury BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
16 februari 2024
De bodem
23 mei 2024
SFA organiseert evenement ‘Architect van je eigen werk!’
28 mei 2024
Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche
4 juli 2024
Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau
19 december 2024
'Blijf niet roepen aan de zijlijn, maar ga het veld in en maak verschil!'
24 augustus 2023
Ontwijken
30 mei 2024
BNA pleit voor ministerie van ruimtelijke ontwikkeling en wonen
1 december 2023
“Wij willen de condities voor architecten verbeteren”
15 maart 2024
BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis
21 mei 2024
Vinkje
6 juni 2024
BNA benoemt zes nieuwe bestuursleden
20 september 2023
Nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
18 maart 2024
Rijksbouwmeester: verlies van arbeidskrachten in architectuur werkt door in hele samenleving
6 september 2023
Blauwe ogen
13 juni 2024
De Friese Elf Steden
19 juni 2024
Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten
26 juni 2024
Pygmalion
27 juni 2024
Anne Schroën nieuwe directeur van de BNA
31 januari 2024
Vijfde editie Next Step Program van start
14 februari 2024
Simplicate: vrijwel alle architecten verhoogden tarief in 2023
14 februari 2024
Gehospitaliseerd vakgebied
16 mei 2024
VAi presenteert zestiende editie Architectuurboek Vlaanderen
23 oktober 2024
Conjunctuurmeting BNA: werkvoorraad blijft ruim onder niveau 2022
4 december 2023
Jury BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
16 februari 2024
De bodem
23 mei 2024
SFA organiseert evenement ‘Architect van je eigen werk!’
28 mei 2024
Zeven columns door Jan Peter Wingender over de cao als basis voor de architectenbranche
4 juli 2024
Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau
19 december 2024
'Blijf niet roepen aan de zijlijn, maar ga het veld in en maak verschil!'
24 augustus 2023
Ontwijken
30 mei 2024
BNA pleit voor ministerie van ruimtelijke ontwikkeling en wonen
1 december 2023
“Wij willen de condities voor architecten verbeteren”
15 maart 2024
BNA: geef de architect de rol van verbinder bij de woningbouwcrisis
21 mei 2024
Vinkje
6 juni 2024
BNA benoemt zes nieuwe bestuursleden
20 september 2023
Nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024 bekend
18 maart 2024
Rijksbouwmeester: verlies van arbeidskrachten in architectuur werkt door in hele samenleving
6 september 2023
Blauwe ogen
13 juni 2024
De Friese Elf Steden
19 juni 2024
Paneldiscussie: oplossing werkdruk ligt bij opdrachtgevers én architecten
26 juni 2024
Pygmalion
27 juni 2024
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Rotterdam ambieert Paris Proof woonwijk in Schiehaven Noord
Vandaag, 13:20
Rotterdam wil in Schiehaven Noord 500 tot 700 woningen realiseren, met het merendeel in het sociale huur- of middenhuursegment. Aandacht voor groen en duurzaamheid bleek een belangrijke wens van bewoners in het participatietraject.
Dertiende Eo Wijers-prijsvraag in teken van ontwerpen aan gezondheid en geluk
Vandaag, 10:17
De Eo Wijers-stichting,organiseert voor een nieuwe editie van de Eo Wijers-prijsvraag met een regionale ontwerpopgave. De stichting zoekt regio’s die voor hun gebied ontwerpteams een visie willen laten ontwikkelen.
Health Innovation Campus Boxmeer krijgt hotel naar ontwerp UNStudio
Gisteren, 16:22
De omgevingsvergunning voor het Marriott International-hotel is onherroepelijk geworden. De bouw van het hotel, ontworpen door UNStudio, start komende zomer. Dit markeert de officiële start van de campusontwikkeling.
Groen licht voor woontoren Riva in Rotterdam
Gisteren, 10:30
In het Rotterdamse Wijnhavenkwartier kan de bouw van woontoren Riva, na een aantal jaren oponthoud, doorgaan. De Raad van State heeft een gemaakt bezwaar tegen het project niet-ontvankelijk verklaard. Riva is ontworpen door MoederscheimMoonen.
Eeuwenoude waterput blootgelegd in centrum Utrecht
Vandaag, 09:00
Onder de Neude in Utrecht zijn “talloze bijzondere” archeologische vondsten gedaan, meldt de gemeente. De belangrijkste vondst is een grote openbare waterput uit de 16e eeuw.
Provinciehuis in Groningen is toe aan grote renovatie
Gisteren, 17:08
Het provinciehuis in Groningen is toe aan een opknapbeurt. De investering wordt geraamd op 13,4 miljoen euro.
Zuid-Holland stemt in met plannen bouw 250.000 woningen tot 2032
11 maart, 4:47
Het college van Gedeputeerde Staten stemde in met bijna 2.300 plannen, goed voor 248.700 woningen in totaal. Die moeten uiterlijk in 2032 zijn gebouwd.
Steeds meer vergunde woningen waarvan bouw niet is gestart
11 maart, 10:23
Volgens brancheorganisatie WoningBouwersNL steeg dit aantal vanaf 2022 van 95.000 woningen naar 115.000 eind 2024.
Windkracht5: elektriciteitsnet flexibeler gebruiken scheelt miljarden
10 maart, 3:29
De energiekosten – met name de netwerkkosten – stijgen de komende jaren aanzienlijk als gevolg van de energietransitie. Echter, door het elektriciteitsnet flexibeler te gebruiken 30 miljard euro worden bespaard, stelt Windkracht 5.
Helft elektriciteitsproductie vorig jaar uit hernieuwbare bronnen
10 maart, 11:04
De hoeveelheid opgewekte elektriciteit door zonnepanelen en windmolens steeg flink ten opzichte van 2023, de productie uit biomassa is afgenomen.
Ga naar het nieuws-archief
Michiel van Raaij
Hoofdredacteur
1
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur