Faculteit ITC, Universiteit Twente, Enschede – Civic Architects, VDNDP, Studio Groen+Schild, DS Landschapsarchitecten

De Groninger buitenschool, Warffum - De Unie Architecten

De Meppel, Den Haag - Bureau Kroner architecten

Het Open Venster, Rotterdam - BDG Architecten

LAB42, Faculteitsgebouw Uva Science Park - Benthem Crouwel Architects

Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend

18 september 2023, 9:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2023 wordt op 8 november de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar uitgereikt. De onafhankelijke jury heeft in deze categorie vijf projecten genomineerd.

In de beoordeling van de inzendingen voor de prijs Schoolgebouw van het Jaar 2023 heeft de jury een aantal punten als belangrijke leidraad genomen. Zo is gekeken naar ‘maatschappelijke relevantie’ – in hoeverre en op welke wijze biedt het project een antwoord op actuele maatschappelijke vraagstukken?

Daarnaast heeft de jury gelet op ‘vakmanschap’ – in hoeverre is het concept, dat aan de basis van het ontwerp staat, consequent en door de lagen heen uitgewerkt en gematerialiseerd? Voorts is gekeken naar de bijdrage die het gebouw levert aan de ontwikkeling van het vakgebied. Die kan bijvoorbeeld liggen op het vlak van gebouwtypologie, duurzame oplossingen of de rol van de architect.

De onafhankelijke jury bestaat dit jaar uit ontwikkelaar Rosalie de Boer (Synchroon), architect Gianni Cito (Moke Architecten), architect Barend Koolhaas (Studio Barend Koolhaas), architect Eric van Noord (de Architekten Cie.), architect Saskia Oranje (DOOR architecten) en interieurarchitect/ruimtelijk ontwerper Abbie Steinhauser (o.a.deMunnik-deJong-Steinhauser).

De nominaties.
De jury voelde zich prettig verrast door de ingezonden onderwijsgebouwen. Ze zag in scholen en universiteitsgebouwen enige innovatie. Een redelijk aantal gebouwen is ruimtelijk, maar met menselijke maat en flexibel in gebruik. Ook laten de ingezonden onderwijsgebouwen regelmatig zien dat in het ontwerp is vooruitgekeken naar de toekomst en dat er ruime aandacht voor duurzame maatregelen is. Vijf projecten heeft de jury genomineerd voor Schoolgebouw van het Jaar 2023. De nominaties zijn:

- Faculteit ITC, Universiteit Twente – Civic Architects, VDNDP, Studio Groen+Schild, DS Landschapsarchitecten
- Groninger buitenschool – De Unie Architecten
- De Meppel – Bureau Kroner
- Het Open Venster – BDG Architecten
- LAB42, UvA Science Park – Benthem Crouwel Architects

Faculteit ITC, Universiteit Twente – Civic Architects, VDNDP, Studio Groen+Schild, DS Landschapsarchitecten
De faculteit ITC heeft op de universiteitscampus in Enschede een nieuw onderkomen in het voormalige laboratoriumgebouw Langezijds. Het casco is maar liefst 220 meter lang, 38 meter diep, heeft een lage begane grond en hoge verdieping. Belangrijkste ingreep in de transformatie is de toevoeging van vier atria, uitgezaagd in de constructie, die zorgen voor groen, verse lucht en daglicht. Een van de atria vormt tevens de nieuwe entree, midden in het gebouw. Hierachter ligt het ruime sociale hart, met onder meer een tribunetrap en restaurant. Alle ruimten in het gebouw hebben zicht op groen. Het beton- en staalcasco is zichtbaar, inclusief de gebruikssporen en nieuwe zaagsnedes. Eikenhouten puien en de bamboe verdiepingsvloer voegen een warme toon toe.

De jury vindt de transformatie van het opvallend langwerpige gebouw een ‘totaalverhaal’: bijvoorbeeld de duurzaamheid, het ruimtegebruik en de natuurlijke elementen hangen sterk samen. Daarbij vindt ze de eenvoud die uit alle keuzes spreekt bijzonder sympathiek. Het materiaalgebruik is ingetogen. De installaties zijn ondergebracht in de verhoogde verdiepingsvloer, waardoor de vrije hoogte van de (lagere) begane grond behouden is. De jury heeft indruk dat het gebouw een bijzonder fijne omgeving biedt om te werken en te studeren. Er is variatie in werkplekken en sferen, met ruimte voor zowel ontmoeting als rust. Faculteit ITC oogt als een kleine, rijke gemeenschap.

Groninger buitenschool – De Unie Architecten
Het Kindcentrum in Warffum ligt aan de rand van het dorp en benut deze ligging als echte buitenschool. Het interieur maakt overal een verbinding met de omgeving. Aan de dorpszijde heeft de school een weidse glazen pui. Elk lokaal bezit grote, te openen glazen puien met weids uitzicht op de omgeving. Het grote dakoverstek zorgt het hele jaar door voor een ruime buitenspeelplek en beschutting tegen regen of felle zon. De kapvorm en detaillering van de gevel zijn geïnspireerd op onder meer lokale boerenschuren. De school is volledig opgetrokken uit verantwoord geproduceerd hout; de gevelkleur is gebaseerd op het typerende Groninger baksteenrood uit de omgeving. Ook het interieur is warm en vriendelijk, met houten afwerking en plafonds van berkenfineer.

De Groninger buitenschool heeft een opvallende vorm, door een dak met een plat vlak, vlakken in verschillende hellingen, een doorbreking daarvan en grote overstekken. Volgens de jury draagt dit bij aan een gebouw waarmee den kinderen zich kunnen identificeren: ‘dit is mijn school’. Daarnaast resulteert dit ontwerp in een aangenaam ruimtelijk interieur. De jury waardeert de indeling van het gebouw en de vormgeving van het interieur: de binnenruimte is enerzijds heel eenvoudig en tegelijkertijd stimulerend en spannend. De houten geperforeerde plafondpanelen laten zien dat er ook mooie alternatieven voor het geijkte systeemplafond zijn. Er is een goede overgang gerealiseerd tussen binnen en buiten, en een aangenaam groene omgeving.

De Meppel – Bureau Kroner
Een leegstaand schoolgebouw in Den Haag Zuidwest werd de nieuwe huisvesting van ROC Mondriaan. Daartoe hebben de architecten in overleg met Monumentenzorg Den Haag gewerkt aan de renovatie en restauratie van het rijksmomument, een voorbeeld van wederopbouwarchitectuur. Belangrijke stijlkenmerken en elementen behouden of teruggebracht; zo zijn originele puien achter voorzetwanden vandaan gehaald en is tegelwerk hersteld. Nieuwe ingrepen zijn gebalanceerd vormgegeven, soms als duidelijke toevoeging, dan weer bescheiden. Het gebouw is voorzien van nieuwe installaties, die in het zicht zijn geplaatst. De schil is verduurzaamd waar mogelijk, zonder inbreuk op het bestaande beeld bouwfysische evenwicht.

Het monumentale schoolgebouw is bijzonder netjes en met bescheidenheid aangepakt, vindt de jury. Het pand is verduurzaamd, aangepast aan de huidige normen voor Frisse Scholen B en geschikt gemaakt voor de nieuwe gebruiker, terwijl de ruimtelijkheid, structuur en schoonheid van het oorspronkelijke ontwerp zijn behouden en zelfs benadrukt. Noodzakelijke aanpassingen zoals de verhoging van trapleuningen en toevoeging van doorvalbeveiligingen zijn subtiel gedaan. De jury vindt het ook een goed keuze om de installatiekanalen in het zicht in de gangen te plaatsen en de lokalen daarvan vrij te houden, waar de verlaagde plafonds zijn weggehaald. De gekozen kleur voor de installaties past in het geheel. Dit project laat zien hoe je moet omgaan met erfgoed.

Het Open Venster – BDG Architecten
De nieuwbouw van kindvoorziening Het Open Venster ligt in het hart van de Rotterdamse wijk Lombardijen. Het ontwerp bouwt verder op het bestaande fundament van een eerder niet voltooid gebouw, wat een besparing op materiaal en bouwkosten betekende. De zogenoemde ‘Lekker Fit!-school’ biedt veel ruimte voor beweging en de sportfuncties zijn zo zichtbaar mogelijk gemaakt, in zowel het interieur als de buitenruimte. Richting de toekomst zorgt de kolommenstructuur voor flexibiliteit in de indeling en de constructie maakt uitbreiding van drie lokalen op de eerste verdieping mogelijk, mét behoud van het dakterras. De alzijdige gevelcompositie is een abstracte, eigentijdse vertaling van de kenmerkende (wederopbouw)architectuur in de wijk.

De jury vindt het ontwerp van Het Open Venster heel esthetisch, met een chique en allesbehalve goedkope uitstraling. De sparing in het volume op een van de hoeken van het gebouw is naar mening van de jury heel goed gedaan en vormt zowel een krachtig accent als een verwelkomende luifel. De transparante plint met grote vensters verbindt school met de buurt. Zo helder als het gevelbeeld is, met een compositie van lijnen en vlakken, zo helder en fis is ook het interieur. Het heeft een aangename sfeer, met bijvoorbeeld de mooie houten wanden en speelelementen. Verder is het te prijzen dat het ontwerp rekening houdt met toekomstbestendigheid van het gebouw. Het Open Venster is een vriendelijk en stijlvol gebouw, en een waardevolle toevoeging voor deze wijk.

LAB42, UvA Science Park – Benthem Crouwel Architects
LAB42 op Amsterdam Science Park biedt onderdak aan Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI), het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI), bedrijven en andere organisaties. Het gebouw oogt transparant en toegankelijk door de modulaire gridstructuur die is opgevuld met hout, glas, staal en 3D geprinte structuren. In de plint zijn straks de Visualisatie-, Robo- en Game-labs voor iedereen te zien. Een hoog en licht atrium zet de looproute over de campus door het gebouw. Vides, loopbruggen en gevarieerde werklandschappen vormen een even overzichtelijke als dynamische en inspirerende structuur. Het stalen skelet van het gebouw is volledig demontabel, net zoals de vloerdelen, scheidingswanden en de gevel. Voorts zijn vele duurzame maatregelen toegepast en is LAB42 energieneutraal.

De jury waardeert de hoge mate van innovatie en circulariteit die dit onderwijsgebouw biedt. Er is zoveel mogelijk gewerkt met gerecyclede en herbruikbare materialen. Bovendien maken de demontabele opzet en detaillering eventuele aanpassingen aan het gebouw gedurende de levensduur zo eenvoudig mogelijk. LAB42 combineert een modulaire opbouw met een heel gevarieerd beeld. De jury heeft de indruk dat de binnenruimten. En met name het gevarieerde en bijzonder groene atrium, prettig zijn om te werken, studeren en verblijven. Het gebouw is ontworpen met de gedachte dat het moet kunnen transformeren en lijkt daarmee een gebouw van de toekomst – in de zin dat het toekomstbestendig is, en dat het een voorbeeld voor andere gebouwen kan zijn.

Uitreiking
Naast de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar worden op 8 november prijzen uitgereikt in de volgende categorieën: Woongebouw van het Jaar, Kantoorgebouw van het Jaar, Zorggebouw van het Jaar, Interieur van het Jaar en Publiek gebouw van het Jaar. Tegelijkertijd wordt de winnaar van de verkiezing voor Architect van het Jaar 2023 bekend gemaakt. Locatie voor de feestelijke uitreiking wordt later bekend gemaakt.

Deze zes categorieprijzen worden door Architectenweb uitgereikt samen met hoofdpartners Reynaers Aluminium en Forster, en partners QbiQ Wall Systems, Kubus, Cerriva en Ambius.

Trefwoorden

universiteitsgebouw ds landschapsarchitecten architectenweb awards bdg architecten architectenweb awards 2023 civic architects schoolgebouw van het jaar onderwijsgebouw bureau kroner vdndp de unie architecten schoolgebouw benthem crouwel architects studio groen+schild

1	College Rotterdam stelt gebiedsambitiedocument Hart van Overschie vast vrijdag, 2 mei
2	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2023 bekend

6 september 2023

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september 2023

Nominaties Zorggebouw van het Jaar 2023 bekend

25 september 2023

Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2023 bekend

11 september 2023

Nominaties Interieur van het Jaar 2023 bekend

2 oktober 2023

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2024

13 mei 2024

Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023

4 september 2023

Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2023 bekend

9 oktober 2023

Kindcentrum Zuiderkroon bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Studio A Kwadraat + OMA en Schools by Circlewood winnen competitie voor eerste Innovatie Partnerschool in Weesp

29 november 2023

Fontys R10 winnaar prijs Schoolgebouw van het Jaar 2021

10 november 2021

Bouw CUBE op campus Universiteit Twente gestart

2 oktober 2023

Uitbreiding Rietveld en Sandberg Instituut is Schoolgebouw van het Jaar 2020

28 oktober 2020

Atlas-gebouw bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2019

31 oktober 2019

De Henricus (Berger Barnett Architecten) bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2018

8 november 2018

Kindcentrum Warffum refereert aan karakter omgeving

23 juni 2023

Superhub en iederz winnen Groninger Architectuurprijs 2023

12 oktober 2023

Start bouw brede school ‘Het Open Venster’

9 april 2013

Officiële opening voor demontabel en flexibel gebouw LAB42

16 september 2022

Haags architectenbureau verwezenlijkt eigen Bureau Kroner Paviljoen

3 september 2024

Toon alles

Gerelateerde evenementen

8 november 2023

Prijsuitreiking van Architectenweb Awards 2023

Keilepand

Architectenweb

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

Gisteren, 15:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

Gisteren, 13:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

Gisteren, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

Gisteren, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

Gisteren, 16:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

Gisteren, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

Gisteren, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.