De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

2 uur geleden

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve en sociale stadslandbouwboerderij voor iedereen: De Hemelse Tuin. Het project is ontwikkeld in samenwerking met initiatiefnemer Roos Kuipers en fungeert als een levend leerlandschap waarin stadsnatuur, educatie, inclusiviteit en duurzaam bouwen elkaar versterken.

De Hemelse Tuin is gesitueerd op het terrein van natuurspeeltuin Jeugdland in Amsterdam. Studio Valkenier ontwierp het project als “een geïntegreerde ruimte voor zintuiglijke educatie, ecologische voedselproductie, sociale interactie en duurzame architectuur”, zo legt het bureau uit.

Leren in en met de natuur
Vertrekpunt voor het ontwerp was het idee dat educatie niet gebonden is aan klaslokalen, maar juist in de buitenruimte zich krachtig kan manifesteren. De tuin is ingericht als een actieve leeromgeving: voedselroutes leiden langs eetbare bloemen, kruidenbedden en fruitbomen. Kinderen koken met oogst uit de tuin, maken jam en leren ambachten in directe relatie met de natuurlijke omgeving.

Centraal in het plan staat de vernieuwde boerderij, die functioneert als transparante, multifunctionele ruimte, vertelt Studio Valkenier. Het gebouw biedt plek aan een keuken, winkel, expositieruimte en workshop-zone. Het interieur is bewust open gehouden, met zichtlijnen naar buiten en een directe verbinding tussen binnen en buiten. De tuin loopt letterlijk door in het gebouw via een blotevoetenpad en een zintuigenpad, beide ontworpen om de fysieke ervaring van de aarde te versterken.

Sociale ruimte
De Hemelse Tuin is echter niet alleen gericht op kinderen, maar een plek voor de hele wijk. De organisatie achter de het project mikt met bijvoorbeeld culturele kookworkshops, gezamenlijke diners en educatieve activiteiten ook op informele ontmoetingen tussen verschillende generaties en culturen. Het gebouw biedt ruimte voor participatief gebruik en maatschappelijke betrokkenheid. Diverse werkplekken zijn laagdrempelig toegankelijk voor wijkbewoners en vrijwilligers.

Lokale ondernemers worden actief betrokken bij het project. Zo gaat de oogst uit de tuin naar buurtwinkels en horeca, terwijl ingrediënten uit de omgeving naar de keuken van De Hemelse Tuin komen. Zo ontstaat een korte voedselketen waarin lokale samenwerking de sociale infrastructuur versterkt, legt de organisatie uit.

Architectuur als educatief middel
Het gebouw is in zijn geheel opgevat als leerobject voor natuurinclusief en circulair bouwen. De gevel is bekleed met ruw ‘stadshout’, afkomstig uit het Amsterdamse Bos. Door de planken ongeschaafd te laten en de sporen van bewerking zichtbaar te houden, toont het gebouw het verhaal van materiaalherkomst en verwerking – van boom tot plank, zegt Studio Valkenier. In totaal heeft het bureau 954 planken toegepast in een gevarieerd gevelpatroon.

Het dak is voorzien van kruidenrijke vegetatie, die overloopt in een houten gevelstructuur waar na verloop van tijd diverse klimplanten doorheen groeien. Deze groene overgang verzacht de grens tussen gebouw en tuin en draagt bij aan biodiversiteit. Nestkasten voor mezen, vliegenvangers en gierzwaluwen zijn strategisch geplaatst in de gevel, met aandacht voor microklimaat en oriëntatie.

Waterbeleving
Een regenwateropvangsysteem is geïntegreerd in het ontwerp. Water dat het groene dak niet vasthoudt, stroomt via regenkettingen naar tonnen en wordt zichtbaar verder geleid naar een wadi. Hemelwater wordt gebruikt voor irrigatie in en rondom het gebouw, en maakt tegelijkertijd deel uit van de zintuiglijke ervaring middels het geluid, de koelte en de zichtbare stroom.

Bij regen verandert bovendien het blotevoetenpad in een extra beleving. Water stroomt vanaf het dak direct het pad op, waarmee natuurlijke processen voelbaar worden gemaakt voor gebruikers, aldus Studio Valkenier.

Ervaren
Het interieur biedt een open plattegrond met multifunctionele zones. De houten constructie is zichtbaar gehouden. Een centrale massakachel vormt in de winter het hart van de ruimte; ze is niet alleen functioneel als warmtebron, maar speelt een sociale rol als zitplek. De kachel is daarmee weer een verzamelplek voor verhalen, lessen en ontmoeting.

De Hemelse Tuin brengt ruimtelijke kwaliteit, ecologische principes en sociaal ontwerp bij elkaar, stelt Studio Valkenier. Het project laat zien hoe duurzaamheid “tastbaar, ervaarbaar en lokaal verankerd” kan zijn, aldus de studio; “Een leerlandschap dat niet uitlegt wat duurzaamheid is, maar het laat voelen.”

De stadsboerderij wordt aanstaande zaterdag, 10 mei, ofrficieel geopend.

1	Rijksmonumentale grachtenpanden getransformeerd tot eersteklas kantoorruimte donderdag, 1 mei
2	College Rotterdam stelt gebiedsambitiedocument Hart van Overschie vast vrijdag, 2 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Studio Valkenier opent Ceuvel Gallery op een vrachtschip

1 oktober 2020

Europe 40under40 Award voor Mijke de Kok

20 april 2020

Studio Valkenier geeft kantoor AzG ingetogen renovatie

6 juni 2019

Plan voor circulair restaurant en fietshotel in Beverwijk

20 april 2018

Containerdorpje Tuin van BRET geopend bij station Sloterdijk

11 september 2017

Stompe toren wordt baken voor IJburg

16 juli 2015

Paviljoen BRET bij station Sloterdijk geopend

13 mei 2015

Vijf winnaars bij Arie Keppler Prijs 2014

17 november 2014

De Ceuvel wint Frame Public Award

27 oktober 2014

Getransformeerde Stadsdrukkerij geopend

2 september 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

52 minuten geleden

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

Vandaag, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

Vandaag, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana

Gisteren, 14:21

Cityförster heeft samen met Atelier Gram een 160 meter hoog gebouw voor een gemengd programma in de Albanese hoofdstad Tirana ontworpen. De begane grond biedt een openbaar landschap met rotsen en water, ontworpen met LOLA Landscape Architects.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

3 uur geleden

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

4 uur geleden

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

Gisteren, 16:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.