Oude situatie

3d met tuin

Begane grond

Doorsnede

Zijaanzicht vanuit brandgang

Zijaanzicht vanuit tuin

Achteraanzicht

Historisch beeld Frisiawoningen

Oude situatie

3d met tuin

Begane grond

Doorsnede

Zijaanzicht vanuit brandgang

Zijaanzicht vanuit tuin

Achteraanzicht

Historisch beeld Frisiawoningen

Nieuwe woonkeuken verbindt woning met tuin

14 november 2022, 9:00

Architectenbureau Lab-S kreeg de opdracht een uitbreiding voor een bijzondere, monumentale rijwoning in Amersfoort te ontwerpen. De bewoners wilden een woonkeuken en meer contact met de achtertuin. De houten schuur moest als onderdeel van de architectuur worden meegenomen in het plan.

Aan de voet van het Bergkwartier in Amersfoort liggen de zogeheten Frisiawoningen, een bijzonder woningbouwproject uit 1921. De huizen zijn oorspronkelijk als huurwoningen gebouwd voor ‘den ontwikkelde en beschaafde middenklasse’ door woningcorporatie Frisia. De architectuur kenmerkt zich door een romantische uitstraling, vertelt architectenbureau Lab-S.

Het bureau beschrijft het ontwerp van de toenmalige architect A.H. van Wamelen als een mix van de Amsterdamse School en de Engelse Arts and Crafts-stijl. Met gewelfde, veelal riet gedekte daken, zware schoorsteenkanalen, en rustieke details in bijvoorbeeld goten en raampartijen doet het geheel ‘knus’ aan. Dat geldt ook voor de binnenkant van de woningen, die breed en ondiep zijn opgezet, veel kamers herbergen en bijna de sfeer van Engelse cottages oproepen.

Gewild monument
“Inmiddels zijn de woningen beschermd als rijksmonument, maar bij de oplevering waren er veel bouwkundige problemen en hoge onderhoudskosten”, vertelt Lab-S. “Daardoor werden de woningen snel verkocht aan particulieren. Tegenwoordig zijn de woningen in goede staat en zijn ze vanwege hun bijzondere uitstraling en fraaie ligging erg gewild.”

Lab-S werd door een particuliere opdrachtgever gevraagd om het ontwerp te maken voor een uitbreiding aan de achterzijde van zo’n monumentale rijwoning. De bewoners wensten daarbij een ruime woonkeuken en een plek van waaruit ze meer contact zouden hebben met de achtertuin.

Woonkeuken vebindt
Vanuit monumentenzorg golden regels voor een dergelijke uitbreiding. Eén daarvan was dat de uitbouw niet breder dan de helft van de achtergevel mocht zijn. Een ander belangrijk aandachtspunt was dat de oorspronkelijke houten tuinschuur in het plan betrokken moest worden, aangezien deze schuurtjes een wezenlijk onderdeel vormen van de architectuur.

In zijn ontwerp heeft Lab-S de opvallende vorm van het schuurtje als uitgangspunt genomen en de nieuwe keuken tussen schuur en woning geplaatst. Het open karakter en het materiaalgebruik zorgen voor een sterke relatie tussen de keuken en de tuin; dat de oorspronkelijke achtergevel zoveel mogelijk is behouden en onderdeel gemaakt van het keukeninterieur versterkt die relatie.

De grote glashoek met openslaande deuren grenst direct aan het terras. Verder heeft het architectenbureau voor diverse andere kleine doorkijkjes gezorgd.

Materiaal en detaillering
Lab-S heeft met zorg gewerkt aan de detaillering, zowel bij de bouwkundige details als in de uitwerking van het interieur. De keuken is uitgevoerd in bamboe met ingefreesde grepen. Voor de afwerking van de buitenzijde koos het bureau als hoofdmateriaal hout, dat in twee tinten is toegepast. De naturelle kleur weerspiegelt het voormalige schuurtje en het zwarte hout omkleedt als het ware het schuurtje en de woonkeuken.

Aan de kopse zijde van de aanbouw zijn houten vouwluiken geplaatst, die kunnen worden gesloten als er teveel zonlicht binnenvalt. Een deur die in de gevel onder het overstek is weggewerkt fungeert als ‘achterom’.

De dakpannen van het oorspronkelijke schuurtje zijn hergebruikt, inclusief de in cement gelegde nokvorsten. Op het platte dak is sedum aangebracht, wat bijdraagt aan een aangenaam binnenklimaat.

Trefwoorden

woninguitbreiding woonkeuken amersfoort frisiawoningen lab-s rijksmonument

1	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
2	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
3	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Woninguitbreiding met contrast en harmonie

28 november 2016

Ingetogen woning als rustpunt aan de bosrand

29 november 2022

Kevin Veenhuizen Architects voorziet woonhuis van zigzaggende uitbreiding

20 januari 2022

Villa als modernistische uitbreiding van een historisch pachtershuis

25 november 2021

Uitbreiding met zitkuil voor Haagse woning

11 november 2021

Architect verbouwt eigen woning als continu werk in uitvoering

16 augustus 2023

Spoorwachterswoning in Utrecht uitgebreid met houten aanbouw

25 juni 2020

Woninguitbreiding onder een vlinderdak

28 oktober 2019

Nieuwe Architecten schept leefruimte op het dak

22 februari 2018

Koekoek brengt sfeer en daglicht in Amsterdamse benedenwoning

10 december 2018

Eigentijdse uitbreiding voor boerderijwoning

18 maart 2016

Een kantoorgevel die golft en spiegelt

5 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Archello introduceert ‘de meest visuele podcastserie over architectuur’

Gisteren, 15:30

In elke Archello Podcast spreekt hoofdredacteur Collin Anderson met prominente architecten over hun vak en hun projecten; de afleveringen worden op de site rijkelijk geïllustreerd met beeldmateriaal, direct gelinkt aan het verhaal.

Bamboe paviljoen bij Brusselse triomfboog door bkvv architecten

Gisteren, 13:29

Met het paviljoen bij de triomfboog van het Jubelpark wilde het bureau bezoekers de schoonheid van het materiaal laten ervaren en een lans breken voor bamboe als bouwmateriaal voor Europese gebouwen.

Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel

Gisteren, 12:24

Door de populariteit van de koekmakerij Van Stapele verhuist ze naar een groter pand. Aan Studio Modijefsky was de opdracht om het nieuwe interieur te ontwerpen, waarbij de sfeer van de voormalige winkel moest terugkeren.

Café of restaurant in de plint? Houd in het ontwerp rekening met eisen rond geluid en vooral rond muziek

Gisteren, 09:00

Woongebouwen met cafés of restaurants in de plint: in stedelijke gebieden zien we ze steeds meer. Maar bij het ontwerp hiervan wordt niet altijd voldoende rekening gehouden met het geluid dat de functies in de plint genereren.

Terugluisteren: Violette Schönberger in Nooit Meer Slapen

Gisteren, 16:09

Maandag was architect, stedenbouwkundige en Architectenweb-columnist Violette Schönberger te gast in het radioprogramma Nooit Meer Slapen.

‘Nieuw kabinet moet daadkrachtig mobiliteitsbeleid voeren’

Gisteren, 10:52

Als het komende kabinet niet met daadkrachtig mobiliteitsbeleid komt, slibt het land dicht, stellen onder meer provincies en gemeenten.

Limburg maakt plannen voor 30.000 woningen nabij stations

Gisteren, 09:42

De woningen zijn bedoeld voor zowel woningzoekenden uit Limburg als van verder, laat de provincie weten.

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

23 april, 11:34

Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april, 2:27

Veertien organisaties uit onder meer de ontwerp- en bouwsector gaan onderzoeken hoe de aangescherpte MPG-eisen voor 2025 kunnen worden geïmplementeerd in de praktijk.