2021 in tien podcasts door Daan Roggeveen

Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu
een echt goed hoog gebouw?

In de serie rond hoogbouw zijn afgelopen jaar tien afleveringen gemaakt. Een paar hoogtepunten: het gesprek met gebiedsontwikkelaar Martine Vledder (SITE) over de bevindingen van de commissie ‘Bouwen op Hoogte’; het gesprek met ontwikkelaar Bas van Dam (Being Development) over het ontwikkelen van hoogbouw; het gesprek met architect Do Janne Vermeulen (Team V Architectuur) over het ontwerpen van (houten) hoge gebouwen.

De Architectenweb Podcast is te beluisteren via Apple Podcasts, Spotify, maar ook gewoon op Architectenweb.nl, op deze pagina of in de gids die we daarvoor ingericht hebben.

Gesprek met Riek Bakker over stedelijke transformatie en hoogbouw

De tiende gast in deze serie is stedenbouwkundige en gebiedsontwikkelaar Riek Bakker. Wie door Nederland rijdt, komt door de talloze plannen van Riek: de A4 met het dakpark bij Schiedam, Leidsche Rijn, de Kop van Zuid met de Erasmusbrug. In deze extra lange podcast vertelt ze over de start van haar carrière. Ze was mede-oprichter van bureau B+B en was daarmee al snel zeer succesvol. Ze vertelt hoe ze midden jaren tachtig vervolgens directeur werd van de dienst Stadsontwikkeling in Rotterdam en wat voor stad ze daar aantrof.

In de podcast vertelt Riek hoe ze te werk ging in Rotterdam en dan specifiek bij de ontwikkeling van de Kop van Zuid. Ze legt uit hoe de hoogbouw op de Wilhelminapier een bewust onderdeel was van de beoogde transformatie van Rotterdam en deelt haar uitgesproken visie op de manier waarop de stad momenteel doorontwikkeld wordt. Belangrijkste les: zie hoogbouw niet als incident, maar als onderdeel van een groter geheel.

Ook hebben we het over de nieuwe benadering van gebiedsontwikkeling die ze uitvond en het boek dat onlangs over haar leven en werk is verschenen – De Ruimte van Riek. Tenslotte deelt ze haar visie op de toekomstige inrichting van Nederland.

Gesprek met Eric-Jan Pleijster over hoogbouw als bergen in het stedelijk landschap

De negende gast in deze serie is Eric-Jan Pleijster, founding partner bij LOLA Landscape Architects uit Rotterdam. In de podcast vertelt Eric-Jan onder andere over de ambitie waarmee hij LOLA is gestart en over de verhalen die hij met het bureau wil vertellen. Hij gaat in op de onderzoekende houding van het bureau, onder andere in het plan NL2200 waarin LOLA op een grote schaal keek naar de gevolgen van klimaatverandering voor Nederland. Eric-Jan legt uit welke kansen LOLA ziet in het buitenland, en waarom het bureau inmiddels ook werkt in China, waar het zelfs een tweede vestiging opende.

Maar het belangrijkste onderwerp is de visie van Eric-Jan op de relatie tussen het landschap en hoogbouw. Als lid van de commissie Wonen op Hoogte deed hij aanbevelingen voor ‘hoogbouw als biotoop’ en ‘hoogbouw als klimaatmachine’. In het gesprek legt hij uit wat dat inhoudt en deelt hij zijn eigen verassende perspectief op hoogbouw, namelijk hoogbouw als bergen in het stedelijk landschap.

Gesprek met Erik Faber over stedelijke verdichting door hoogbouw

De achtste gast in deze serie is Erik Faber, partner bij Fakton, en voorzitter van Stichting Hoogbouw. Erik vertelt onder andere over hoe hij rond het jaar 2000 de woontoren Montevideo in Rotterdam ontwikkelde en hoe je een markt kunt creëren voor hoogbouw. Hij bespreekt de plint van hoogbouw en het mengen van verschillenden soorten woningen in hoogbouw. We praten over de groei van Nederland en de investeringen die daarvoor noodzakelijk zijn. En die groei roept ook de vraag op: voor wie is de stad? Maar we praten vooral over het belangrijkste onderwerp: hoogbouw en stedelijke verdichting.

Gesprek met Martine Vledder over wonen in hoogbouw

De zevende gast in deze serie is gebiedsontwikkelaar Martine Vledder van SITE. In de podcast vertelt Martine onder meer over de binnenstedelijke verdichtingsopgaven waar ze met SITE aan werkt. Ze vertelt over de overstap die ze maakte van het ontwerpen naar projectontwikkeling – en weer terug. Ze legt uit waarom ze voor MVRDV naar Shanghai ging en welke kennis en inspiratie ze uit Aziatische steden heeft meegenomen naar Nederland.

Maar we praten vooral over wonen in hoogbouw. Martine verkende met de werkcommissie ‘Wonen op Hoogte’ de voor- en nadelen van wonen in hoogbouw binnen de urgente woningbouwopgave. We bespreken het onderzoek dat Martine en de commissie deden, en de ideeën waarmee ze een kwaliteitsimpuls aan wonen op hoogte wil geven.

Gesprek met Marco Broekman over inclusieve hoogbouw

De zesde gast in deze serie is Marco Broekman, oprichter van BURA Urbanism. In de podcast spreekt Marco onder meer over de verdichtingsopgave en de weerstand die daar in sommige gevallen tegen bestaat. Hij vertelt over zijn plannen voor de Merwedekanaalzone in Utrecht, waarvan hij inmiddels ook supervisor is, en over de Schieoevers in Delft, waar een combinatie van wonen en werken in hoge dichtheid wordt gerealiseerd.

Hij vertelt hoe hij als architect na de TU Eindhoven in de stedenbouw is beland. En we hebben het opnieuw over Riek Bakker, bij wie ook Marco – net als twee eerdere gasten – het vak leerde. Tenslotte praten we over inclusieve hoogbouw. BURA werkt samen met Civic Architects, Stadskwadraat en socioloog Lia Karsten aan het onderzoek ‘Thuis op Hoogte’. Hoe kunnen we verschillende groepen uit de samenleving betrekken bij hoogbouw – zowel bewoners als omwonenden?

Gesprek met Patrick van der Klooster over de betaalbaarheid van hoogbouw

De vijfde gast in deze serie is Patrick van der Klooster die bij gebiedsontwikkelaar BPD het team van Stadsontwikkelaars en de Conceptstudio leidt. In de podcast vertelt Patrick over de rol die hoogbouw heeft gespeeld in de ontwikkeling van de stad Rotterdam en hoe de stad hoogbouw heeft ingezet voor het beeld als wereldstad. Hij geeft zijn visie op de betaalbaarheid van de woningmarkt en over de rol van hoogbouw daarin. We bespreken de tegenstelling tussen 'bouwen in het weiland’ en ‘bouwen in de stad’, en hoe die tegenstelling betaalbaarheid beïnvloedt.

Patrick vertelt ook over zijn tijd als directeur van AIR waar hij het ‘stadmaken’ als methode ontwikkelde, en of stadmaken en hoogbouw te combineren zijn. Tenslotte praten we over het thema ‘het goede leven’. Kan hoogbouw daar als woonvorm en cultureel product aan kan bijdragen?

Gesprek met Emiel Arends over hoogbouw in Rotterdam

De vierde gast in deze serie is Emiel Arends, stedenbouwkundige en hoogbouwexpert bij de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Onderwerp van gesprek is de hoogbouwvisie van de stad Rotterdam. In de podcast geeft Emiel zijn visie op het belang van binnenstedelijke verdichting in Rotterdam. Hij gaat in op het ontstaan van hoogbouw in Rotterdam en de leercurve die de stad doorlopen heeft op het gebied van hoogbouw.

Emiel vertelt over de grote veranderingen in de binnenstad en over het belang van de publieke plint. En hij legt uit waarom paradoxaal genoeg het begrenzen van de maximale bouwhoogte hoogbouw juist stimuleert. Emiel leerde ‘het vak’ in het projectbureau op de Kop van Zuid ten tijde van Riek Bakker en gaat ook in op de lessen uit die tijd. Hij vertelt over innovatie bij het ontwerpen van hoogbouw, en over criminaliteit en ondermijning in woontorens – en hoe dat is te voorkomen.

Gesprek met Bas van Dam over het ontwikkelen van hoogbouw

De derde gast in deze serie is Bas van Dam, CEO en medeoprichter van Being Development. In de podcast geeft Bas zijn visie op het belang van gemengde programma’s bij hoogbouw. Hij vertelt onder meer over het ontstaan en de groei van Being, en over zijn tijd in Texas. Hij gaat in op de lessen van nhow Amsterdam RAI, de door OMA ontworpen hoteltoren die Being samen met COD aan de Amsterdamse Zuidas realiseerde.

Hij vertelt over twee hoogbouwprojecten die hij momenteel ontwikkelt in Eindhoven: Bunkertoren, een mixed-use woontoren, en de herontwikkeling van het VDMA-terrein, een complex met een waaier aan voorzieningen in de binnenstad. En hij legt uit waarom voor hem een avond draaien in een club hetzelfde is als stad maken.

Gesprek met Caro van de Venne over hoogbouw en de openbare ruimte

De tweede gast in deze serie is Caro van de Venne, partner bij Barcode Architects. In de podcast vertelt Caro onder meer over het ontstaan van The Muse, de woontoren waarvoor Barcode zelf het initiatief nam. Direct ernaast bouwt het bureau nu een tweede toren, de driehoekige woontoren Casanova. Ze vertelt over hoe de torens functies delen, en hoe dit principe ook is toegepast in het Masterplan Rijnhaven in Rotterdam.

Caro vertelt over haar tijd in Zwitserland en Londen, en hoe die ervaring nog steeds doorwerkt in haar huidige praktijk. Ze gaat in op de start van Barcode Architects, en ze vertelt over haar plannen als nieuwe supervisor voor Sloterdijk I Zuid.

Gesprek met Do Janne Vermeulen over duurzame hoogbouw

De eerste gast in deze serie is Do Janne Vermeulen, partner bij Team V Architectuur. In de podcast vertelt Do Janne onder andere over HAUT, de hoogste houten woontoren van Nederland, die zij op dit moment aan het bouwen is in Amsterdam. Ze vertelt over de uitdagingen die ze in het ontwerpproces is tegengekomen, en uiteraard over de kansen die hoog bouwen met hout biedt. Ook gaat ze in op het hoogbouwproject Y-Towers in Amsterdam. In Rotterdam is Team V net gestart met de bouw van een hoogbouwcomplex aan de Boompjes dat een bijzonder mobiliteitsconcept heeft.

Do Janne vertelt verder over haar tijd in Engeland, wat ze daar leerde en wat ze daarvan heeft meegenomen naar Nederland. Ze gaat in op de achtergrond van haar bureau Team V, en vertelt hoe ze als lid van de welstandscommissie in Amsterdam met hoogbouw omgaat. En tenslotte vertelt ze over de tien to do’s voor een verdichte stad met gemeenschapszin en identiteit.