Francine Houben

Mecanoo – Holland Park West in Diemen

Mecanoo – Masterplan voor de vernieuwing van het Food Center Amsterdam

Mecanoo – The Grace in Den Haag

Interview met Francine Houben over de coronacrisis: 'We moeten naar beloopbare en befietsbare steden'

26 mei 2020, 11:26

Bij het uitbreken van de coronacrisis kon architect Francine Houben net op tijd uit New York terug naar Nederland reizen. Daar draait haar bureau gewoon door. Een interview via Skype over de impact van de coronacrisis op haar bureau en de opgaven waaraan ze werkt. Beloopbare gebouwen en beloopbare en befietsbare steden, daar zal het nu echt om gaan denkt Houben.

Mecanoo is na de bibliotheek in Birmingham hard op weg de hofleverancier te worden van ‘s werelds belangrijkste bibliotheken, met recent het interieur van de bibliotheek in de LocHal in Tilburg, en aankomende projecten als The New York Public Library, Martin Luther King Jr. Memorial Library, Mid-Manhattan Library en Tainan Public Library.

Daaromheen werkt Mecanoo aan een grote diversiteit aan projecten over de hele wereld vanuit zijn kantoren in Delft, New York en Kaohsiung. Francine Houben is trots op de opgebouwde expertise wat betreft publieke gebouwen, maar werkt ook graag aan typologieën waar ze nog niet eerder aan heeft gewerkt.

Hoe gaat het momenteel bij Mecanoo?
“Eigenlijk gaat het verbazingwekkend goed. Of ik nou vanuit huis of vanuit New York zit te bellen met het bureau, dat maakt voor mij weinig uit. Een paar maanden terug zat ik nog in New York en ben precies op het omslagpunt vertrokken. Ik vind het fascinerend dat ze daar echt niet in de gaten hadden wat op hen af kwam. En dan heb ik niet over kleine instituten, maar over Yale, waar ik les geef, en de New York Public Library.

Toen ik terugkwam in de Nederlandse rollercoaster van de corona moesten we als bureau snel schakelen. Tegelijkertijd waren we daar al goed op voorbereid. Met onze servers en Microsoft Teams waren we gewend om virtueel samen te werken. Het is leuk om te zien dat we opdrachtgevers en gemeenten zelfs konden adviseren hoe ze dat ook konden doen.

Ik ben ook ongelooflijk dankbaar voor de enorme loyaliteit en solidariteit van alle Mecanoo’s. Ik heb het bureau niet dicht gedaan. Medewerkers hebben de vrije keuze of ze thuiswerken of op kantoor. Sommige zijn naar hun vakantiehuis gegaan of naar hun ouders. Daarin heb ik ze de vrijheid gegeven. Ik kan voor niemand persoonlijk beslissen wat voor hen de veiligste situatie is.

Het is fijn dat we een ruim kantoor hebben met een fantastische tuin en gelukkig geen lift. Ons satellietkantoor in New York ligt op de 21^e verdieping en die moest meteen dicht, omdat de eigenaar het hele gebouw dicht gooide, vanwege de lift. Ik vind het ook bijzonder dat je aan de ene kant geen persoonlijk contact hebt, maar aan de andere kant met heel veel mensen juist nog veel persoonlijker contact hebt. Dus ik ben niet zo negatief over de situatie.

Rutte heeft iedereen gevraagd om een plan te bedenken voor als het weer open gaat. Daar zijn we mee bezig. Voor ons ruime kantoor, met twee ingangen en makkelijke bereikbaarheid met de fiets, is dat goed mogelijk. Al gaan er wel dingen veranderen. Wij kookten eerder samen met elkaar. Dat kunnen we de komende tijd niet doen. Ik heb wel hele leuke rode Canadian chairs, zoals die op Governors Island van West 8. Die gaan we op ruime afstand van elkaar in het gras gaan zetten, zodat iedereen daar met zijn eigen lunch kan gaan zitten. We gaan er wel een beetje een leuk feestje van maken.”

Tijden van crisis zijn ook vaak tijden van contemplatie. Mecanoo is ook gestart ten tijde van de crisis in de jaren ‘80. Geeft deze nieuwe crisis jou nog nieuwe inzichten?
“Ik heb een filosofie, waar ik een boek over aan het schrijven ben: ‘Forward to basics’. Ik geloof dat we in de toekomst niet ‘back to basics’ gaan, maar ‘forward to basics’. Het zal gaan over hele basale zaken. Dingen waar ik in deze crisis tegenaan loop, passen helemaal in dat straatje. Walkable building, walkable city, bikeable city, voedsel dichterbij de mensen brengen, hygiëne in publieke gebouwen. Allemaal thema’s waar ik al langer mee bezig was. ‘Forward to basics’ is en blijft, ook met wat er nu gebeurd, mijn adagio. Menselijke waarden versterken met gebruik van techniek.

We zijn bezig met een ontwerp voor het Trinity College in Toronto, waar we de duurzaamste universiteit van Canda willen realiseren. We willen dat die studenten ambassadeurs worden voor duurzaamheid. De 800 studenten, die ook eten en slapen op de campus, willen we dichter bij het voedsel brengen. Die gaan we groeien op het dak. Het is super interessant wat er op dit moment met voedsel aan de gang is. Ik vind het een fantastische tijd.

We mogen heel blij zijn dat we in Nederland wonen. In Amerika gaat het natuurlijk toch weer over arm en rijk. Degenen die geen ziektekostenverzekering hebben, zijn natuurlijk weer de Afro-Amerikanen. En die worden het hardst getroffen. En kijk maar wat er straks op Afrika afkomt.

We werken ook in Taiwan en het is echt super hoe die het onder controle hebben. Ze hebben geloof ik maar acht doden. Wij werken in Zuid-Korea en Taiwan, en ik denk dat ik daarvandaan ook heb meegekregen hoe je anders met hygiëne kunt omgaan. Niet dat het overal als in een ziekenhuis is, maar het is een belangrijk onderwerp. Dat doen en vinden ze al jaren.

Ik ben benieuwd wie gaat uitzoeken hoe de wereld dit heeft kunnen overkomen. Dat niemand dit op tijd heeft kunnen stoppen. Er zijn ergens grote fouten gemaakt. Mijn grootste verbazing, wat ik in het begin van het interview al zei, is dat ze het in Amerika gewoon echt niet in de gaten hadden. Het werd totaal niet verwacht. Dat gaat ook een staartje krijgen.”

Hoe zit het met lopende projecten? Gaan die allemaal door? Hoe zien jullie het in de nabije toekomst, moeten jullie nog aanpassingen doen in bezetting?
“Tot nu toe loopt alles gewoon door. Wij hebben geen zorgen voor de korte termijn en hebben wel wat vet op de botten. Ik vind het schokkend dat sommige bedrijven al na een maand zonder omzet op omvallen staan. Ik ben toch opgevoed dat je wel wat gespaard moet hebben. We vinden niet dat we ergens onze hand moeten gaan ophouden. Ik weet natuurlijk, net als niemand, niet hoe het er over een half jaar uitziet. Wij willen onze verantwoordelijkheid nemen en doorgaan, zodat de economie blijft lopen.

Er is een enorme spirit in Nederland op dit moment van inventiviteit, loyaliteit en solidariteit. We werken bijvoorbeeld aan het Boijmans. Op het moment dat dat weer mogelijk is, willen we ons plan op een leuke manier presenteren aan de bevolking van Rotterdam. Ik heb al wel een presentatie gehouden voor de burgemeester en wethouders. In een grote zaal waar iedereen ver genoeg uit elkaar zat. Echt essentiële gesprekken doe ik wel in levende lijve. En een locatiebezoek, zoals morgen in Zuid Limburg, dat wil ik echt zelf doen.

Met het personeel gaat het heel goed. Wat je wel merkt is dat de allerjongsten, de junioren en stagiair(e)s, aansturing nodig hebben. Dat is lastig op afstand. We gaan ervoor zorgen dat wanneer niet iedereen meer op het kantoor kan werken, dat in ieder geval zij een plek kunnen hebben om coaching te ontvangen. We hebben ook een grote maquettewerkplaats. Die is gewoon doorgegaan. Die jongens hebben ruimte zat. Als ze het nodig hebben om naar kantoor te komen, dan krijgen ze bedrijfsauto’s. Zo improviseren we.

Tegelijkertijd zijn we lekker het hele pand aan het opruimen. Met de schoonmakers hebben we een contract, dus daar hebben we klussen voor verzonnen. Ook lopen we door ons hele fotoarchief heen. Dus tot nu toe valt het voor ons allemaal mee. Het is natuurlijk verschrikkelijk wat er allemaal aan de hand is, we zitten in een soort film, maar het heeft ook mooie kanten.”

Jullie werken aan veel openbare gebouwen, zoals de Tainan bibliotheek, Martin Luther King Jr. Memorial bibliotheek, Stephen A. Schwarzman bibliotheek en Kaohsiung station. Merk je in gesprekken met opdrachtgevers dat de pandemie al een rol speelt in het ontwerp?
“Ik zat recent in het programma M en daar haalden ze een filmpje aan van de VPRO uit 2018 waarin ik het heb over hoe hygiëne bij publieke gebouwen een groot onderwerp is. Als ik dan kijk naar de ontwerpen voor de New York Public Library en Martin Luther King Jr. Memorial Library, dan hebben we die al ontworpen met hygiëne in gedachte. Ruime tafels waar je afstand kan bewaren. Beloopbare gebouwen. Daar hebben we echt voor gevochten. Met sociale trappen van minstens 1,60 breed. Dan kunnen er twee naar boven en één naar beneden.

Ik heb het idee om een doosje te ontwerpen voor doekjes, waar mensen dan hun eigen plek mee kunnen afvegen. Want vergis je niet, zeker in bibliotheken, zitten er op dezelfde stoel per dag wel zo’n zes verschillende mensen.

In een stad als New York heb je mensen met zoveel verschillende culturele achtergronden. Als ik bijvoorbeeld in Azië werk, dan geef je mensen niet eens een hand. Daar hou je veel meer afstand. Terwijl in Spanje en Italië, daar geef je bij wijze van spreken de taxichauffeur al een zoen. Die cultuurverschillen met betrekking tot social distancing zijn over de wereld heel verschillend. Als ik een publiek gebouw maak, wil ik rekening houden met al die verschillende culturen. In die zin zijn de ontwerpen al behoorlijk corona-proof.”

Dit artikel is ook in het Engels te lezen op ons zusterplatform Archello.

Trefwoorden

interview francine houben mecanoo

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

De beloopbare stad vraagt functioneel belevingslandschap

11 juni 2020

Veertigjarig oeuvre Mecanoo centraal in monografie

8 december 2023

Mecanoo wint prijsvraag managementcampus Russische hogeschool

22 april 2020

Mecanoo maakt ontwikkelvisie Spoorzone Dordrecht

17 april 2020

Terrein Food Center Amsterdam wordt deels woonwijk

5 maart 2020

Renovatie De Nederlandsche Bank start nog dit jaar

24 februari 2020

Boijmans kiest Mecanoo voor renovatie museum

21 februari 2020

Holland Park West wordt groen en autovrij woongebied

16 januari 2020

Video: Francine Houben schetst perspectief voor Rotterdam-Zuid

29 november 2019

Mecanoo en TU Delft starten Nonohouse als onderzoek naar schoner bouwen

21 november 2019

KAMPUS-project Mecanoo in Manchester eind onderweg

17 oktober 2019

Mecanoo zoekt voor hotelinterieur inspiratie in lokale identiteit

19 augustus 2019

Mecanoo wint competitie Civic Cultural Centre in Shenzhen

16 juli 2019

Mecanoo ontwerpt hoogbouwproject bij Den Haag HS

15 april 2019

Francine Houben: Europese aanbestedingen moeten anders

5 april 2019

Mecanoo ontwerpt 238 meter hoge kantoortoren in Shenzhen

21 maart 2019

Mecanoo wint prijsvraag voor woontoren in Frankfurt am Main

8 maart 2019

Mecanoo presenteert visie Nationaal Park Nieuw Land

28 februari 2019

Tilburgse LocHal is ruimtelijke ontmoetings- en werkplek

21 januari 2019

Villa van Mecanoo aan Brits meer klaar

10 december 2018

Mecanoo ontwerpt eerste Velodrome in Luxemburg

24 september 2018

Na station ook gemeentehuis Delft opgeleverd

21 september 2018

42e BNA Kubus voor Francine Houben

4 september 2018

Planbureaus willen af van begrip anderhalvemetersamenleving

28 mei 2020

Tweede corona-quickscan BNA: zorgen op lange termijn blijven

2 juli 2020

'Nederlander wil ook na coronacrisis blijven thuiswerken'

21 juli 2020

Mecanoo ontwerpt vernieuwing Haagse Centrale Bibliotheek

28 september 2020

Meer dan kwart van alle verplaatsingen per fiets

12 oktober 2020

Film: documentaire over door Mecanoo gerenoveerde MLK Library

13 oktober 2020

Mecanoo presenteert ontwikkelvisie voor Dordtse Spoorzone

26 januari 2021

Mecanoo presenteert nieuwe openbare bilbiotheek van Tainan

15 februari 2021

Internationale architectuurprijs voor Mecanoo

18 augustus 2021

Manifest biedt aanzet integrale visie voor Rotterdam-Zuid

16 augustus 2021

Video: bij ON AIR presenteert Francine Houben ontwerp Boijmans van Beuningen

26 juni 2020

Ontwikkelcombinatie wil 1.500 woningen langs spoor Haarlem-Leiden

20 juni 2019

Eredoctoraat Universiteit Utrecht voor Houben

30 maart 2016

Francine Houben ontvangt Cultuurfonds Prijs

30 november 2015

Prestigieuze opdracht New York voor Mecanoo

17 september 2015

Video: Francine Houben over station Delft

12 december 2014

Video: technische innovaties in de architectuur

31 oktober 2014

Beeldverslag Architectenbal

14 mei 2014

Francine Houben: bibliotheek is ‘a people’s palace’

3 september 2013

Mecanoo verzorgt collegereeks in Taiwan

21 februari 2013

Houben in debat met winnaar Pritzker Prize

9 augustus 2012

Vernieuwd Bijlmerpark Amsterdam geopend

31 mei 2011

Nieuwe kritiek bouw NHM

16 juni 2010

Ballast Nedam wil Canontoren NHM bouwen

9 juni 2009

Prominenten laken gang van zaken NHM

27 mei 2009

Spoeddebat over Historisch Museum

13 mei 2009

Nieuwe plannen NHM vallen slecht in Kamer

11 mei 2009

Vraagtekens CDA over Historisch Museum

20 januari 2009

Nationaal Historisch Museum later open

22 oktober 2008

Francine Houben zakenvrouw van het jaar

18 maart 2008

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Toren van Babel

Gesprek met Francine Houben over hoogbouw en communities

6 juni 2024

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.