Marlies Rohmer: beheersing ambacht essentieel

9 januari 2014, 12:31

Ze ontwierp studentenflats met Smartie-gevels, woningen die eruit ziet als ketelhuizen, een spacy school met een spierwitte kunststof façade en het multiculturele centrum Fusion, met een ‘hybride’ bakstenen huid waarin de Amsterdamse School en motieven uit de Turks-Marokkaanse cultuur elkaar ontmoeten.

Tekst Kirsten Hannema

Zoveel projecten, zoveel gevels; de functie van de gevel in de architectuur is volgens architect Marlies Rohmer niet eenduidig te omschrijven. “Het is de expressie van de grens tussen privé en openbaar, het is een warmtewisselaar tussen interieur en stad, het gaat over de verbeelding van identiteit. Een gevel kent vele lagen, en in elk project ligt het accent op iets anders.”

Tijdens haar opleiding aan de TU in Delft leerde ze dat je aan een raam moet kunnen zien of er een badkamer of een keuken achter zit. “Daar ben ik het niet mee eens. De ketelhuis-woningen die ik in Almere heb gebouwd, zien er bewust niet uit als woningbouw. Dat je geen ramen ziet, vind ik juist mooi – het geeft een sterke plastiek aan de gevels. En het is een manier om aan de telbaarheid te ontkomen, die eindeloze repetitie van openingen.”

De lamellen voor de glazen gevels zijn ook een antwoord op twee typische, ogenschijnlijk onverenigbare wensen: uitzicht en privacy.”In programma’s van eisen lees je vrijwel altijd dat het gebouw transparant moet zijn, en scholen moeten ‘fris’. Maar in de praktijk weten mensen er vaak geen raad mee. Het wordt snikheet, en overal zie je vitrages, die de hele dag dicht blijven. Dat is funest voor het beeld in de stad.”

Praktische overwegingen
Mettertijd zijn praktische overwegingen belangrijker geworden, vertelt Rohmer. “Een project kan er fantastisch uitzien bij oplevering, maar het móet ook mooi blijven.” De tour die ze in 2012 deed, langs al haar gebouwde werk, was wat dat betreft confronterend. “In Lelystad hadden mensen rolluiken voor de ramen gemonteerd, als verduistering. Bij de woningbouw aan de Keizerstraat in Amsterdam waren de houten kozijnen verrot – die bleken in twintig jaar nul keer geschilderd. En het rode kunststof dat ik in Vijfhuizen heb gebruikt, was helemaal verbleekt.”

Wat ze ervan heeft geleerd? “Beheersing van het ambacht is essentieel, je moet retegoed detailleren. Vroeger maakte ik me druk over een lekdorpel die teveel uitstak, inmiddels weet ik dat je hem hard nodig hebt om het water weg te houden bij de gevel.”

Metselwerk, in haar studietijd not done, vindt ze steeds mooier. “Textuur, lichtspel, voegen - metselwerk kent zoveel details, en het veroudert prachtig.”

Het Meervoud
Voor brede school Het Meervoud aan het August Allebéplein in Amsterdam ontwikkelde ze prefab gevelelementen van baksteen. “Met prefabricage kun je binnen een beperkt budget decoraties in de gevel verwerken. Handmatige arbeid is niet meer te betalen – als je al een metselaar vindt die het nog kan. Daarbij biedt prefab nieuwe mogelijkheden. De cirkelpatronen die we voor dit project hebben ontworpen, hadden niet gemetseld kunnen worden.”

Een terugkerende referentie zijn de Amsterdamse grachtenpanden, met trap en bordes aan de straat. “De diepte van die gevels zorgt voor een bepaalde geborgenheid. Je kunt voor de deur rustig je krantje lezen en tegelijkertijd is er de mogelijkheid om een praatje met iemand aan te knopen.”

Dankzij de bloembakken annex zitelementen die in de voorgevel zijn opgenomen, kent het Meervoud een soortgelijk ‘verandagevoel’, net als het nieuwe paviljoen voor speeltuin De Waag in Amsterdam.

Dat gebouwtje bestaat uit dragende prefab gevelelementen die in een dag geassembleerd kunnen worden. De gevel begint als dakoverstek en landt op de grond in de vorm van een bankje. Rohmer: “Het is een gevel met meerdere betekenissen. Ouders zitten er droog en uit de zon, kinderen gebruiken de bankjes in hun spel, springen er overheen. Tegelijkertijd geeft hij een eigen uitdrukking aan het gebouw.”

Trefwoorden

gevel marlies rohmer architectenbureau marlies rohmer

1	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
2	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
3	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Een appartementengebouw met acht verschillende woningen donderdag, 18 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Het Grote Gevelcongres in beeld

12 februari 2014

Sportcomplex voegt zich in fijnmazig weefsel

5 december 2014

'Ontwerp gevel kwestie van risico’s elimineren’

31 januari 2014

Kop van Lombok officieel open

22 oktober 2014

Rapp: 'Ik ben blij met de Hollandse baksteentraditie'

7 februari 2014

Octatube: ‘Koppelstuk tussen droom en realiteit’

24 januari 2014

OMA en Neutelings Riedijk sprekers congres Architectenweb

16 januari 2014

Jubileumjaar Amsterdamse School van start

24 februari 2016

‘Mooi als de gevel een verrassing oplevert’

23 januari 2014

MVSA: gevel combinatie esthetiek en functionaliteit

14 januari 2014

Nieuwe serie essays: What happened to...

7 maart 2017

'Onzichtbaar' buurthuis voor Veenendaal

13 februari 2012

Zuiderkerkprijs 2010 naar Marlies Rohmer

10 december 2010

Vlinderachtige wijkschool voor Vlissingen

27 januari 2012

Architectenweb houdt Het Grote Gevelcongres

7 januari 2014

Speeltuinpaviljoen De Waag opgeleverd

26 november 2013

BNA-prijs Noord naar Intense Stad; Bloemhof

1 april 2011

Favoriete gebouwen Groningen gekozen

27 juni 2011

Sjoerd Soeters: gevel moet herkenning oproepen

6 december 2013

Brede school Het Meervoud opgeleverd

6 september 2013

'Gevelontwerp gaat over creëren van rust'

6 januari 2014

Vossius Gymnasium verbouwd door Marlies Rohmer met passend antwoord

2 maart 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Archello introduceert ‘de meest visuele podcastserie over architectuur’

Vandaag, 15:30

In elke Archello Podcast spreekt hoofdredacteur Collin Anderson met prominente architecten over hun vak en hun projecten; de afleveringen worden op de site rijkelijk geïllustreerd met beeldmateriaal, direct gelinkt aan het verhaal.

Bamboe paviljoen bij Brusselse triomfboog door bkvv architecten

Vandaag, 13:29

Met het paviljoen bij de triomfboog van het Jubelpark wilde het bureau bezoekers de schoonheid van het materiaal laten ervaren en een lans breken voor bamboe als bouwmateriaal voor Europese gebouwen.

Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel

Vandaag, 12:24

Door de populariteit van de koekmakerij Van Stapele verhuist ze naar een groter pand. Aan Studio Modijefsky was de opdracht om het nieuwe interieur te ontwerpen, waarbij de sfeer van de voormalige winkel moest terugkeren.

Café of restaurant in de plint? Houd in het ontwerp rekening met eisen rond geluid en vooral rond muziek

Vandaag, 09:00

Woongebouwen met cafés of restaurants in de plint: in stedelijke gebieden zien we ze steeds meer. Maar bij het ontwerp hiervan wordt niet altijd voldoende rekening gehouden met het geluid dat de functies in de plint genereren.

Terugluisteren: Violette Schönberger in Nooit Meer Slapen

Vandaag, 16:09

Maandag was architect, stedenbouwkundige en Architectenweb-columnist Violette Schönberger te gast in het radioprogramma Nooit Meer Slapen.

‘Nieuw kabinet moet daadkrachtig mobiliteitsbeleid voeren’

Vandaag, 10:52

Als het komende kabinet niet met daadkrachtig mobiliteitsbeleid komt, slibt het land dicht, stellen onder meer provincies en gemeenten.

Limburg maakt plannen voor 30.000 woningen nabij stations

Vandaag, 09:42

De woningen zijn bedoeld voor zowel woningzoekenden uit Limburg als van verder, laat de provincie weten.

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

Gisteren, 11:34

Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april, 2:27

Veertien organisaties uit onder meer de ontwerp- en bouwsector gaan onderzoeken hoe de aangescherpte MPG-eisen voor 2025 kunnen worden geïmplementeerd in de praktijk.