International Criminal Court (ICC)
15 april 2021
Een allesomvattend ontwerp
Het ontwerpen van een nieuw onderkomen voor het Internationaal Strafhof (International Criminal Court, of ICC) in Den Haag was alles behalve een doorsnee klus. Naast dat er rekening moest worden gehouden met de kernwaarden van het ICC, was het ook belangrijk dat het gebouw uiting zou geven aan de internationale samenwerking en de bereidheid van 123 landen om een onafhankelijk gerechtshof op te richten waar verdachten van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid kunnen worden berecht.
Bovendien moest er, gezien de zeer gevoelige kwesties waar het ICC mee te maken krijgt, gestreefd worden naar een goede balans tussen veiligheid en transparantie, en mocht natuurlijk ook niet voorbij worden gegaan aan het karakteristieke Hollandse duinlandschap dat de achtergrond vormt voor de nieuwe huisvesting. Het internationale Deense bureau schmidt hammer lassen architects wist al deze aspecten met succes in hun ontwerp te integreren.
“We hebben de wensen van het ICC op uiteenlopende manieren in ons ontwerp verwerkt”, vertelt Denis Olette, architect, ICC-projectleider en directeur bij schmidt hammer lassen architects in Londen. “In de eerste plaats wilden we het terrein van de oude legerkazerne weer verbinden met het glooiende duinlandschap dat het omringt. Dit deden we onder andere door in deze natuurlijke omgeving zes losse gebouwen neer te zetten, elk met een andere hoogte. De grootste daarvan, de transparante ‘Court Tower’, vormt het hart van de organisatie.
Unieke tegels die alles samenbrengen“De Mosa-tegels die we uitkozen, de 216 V en 216 XT Core Collection Terra, hielpen ons de connecties binnen het complex verder te versterken. We gebruikten de tegels op de begane grond, zowel binnen als buiten. Hun hoge kwaliteit, consistente kleur en grote formaat (van 60 x 60 centimeter) zorgen voor rust en benadrukken eens te meer de ruime opzet van het gebouw. We waren niet alleen onder de indruk van het product, maar ook van de commitment en klantgerichtheid van Mosa. We verlangden veel van ze.
Sterke democratische waarden
“Gezien de lange duur en complexiteit van dit soort projecten is het belangrijk effectief samen te werken, en liefst al zo vroeg mogelijk in het proces. Toen men ons vertelde dat wij het project mochten uitvoeren, deed het ons goed te horen dat ons ontwerp perfect aansloot bij de criteria van het ICC: transparantie, rechtvaardigheid, vertrouwen, respect en democratie. Het was gewoon een ‘match made in heaven’. Deze waarden liggen namelijk ook stevig verankerd in de Deense architectuur en de filosofie van ons eigen bureau. We herkenden onszelf in de briefing van het ICC en vice versa. Het is echt een allesomvattend ontwerp, waar een zorgvuldig proces aan ten grondslag ligt. Centraal staat hierbij altijd goed te luisteren, de klant op zijn gemak te stellen en bereid te zijn je ontwerp aan te passen aan zijn behoeften. Alles draait om een effectieve samenwerking, op basis van wederzijds vertrouwen en respect.
Verzonken tuinen en duurzaamheid
“Het ontwerpen van dit gebouw was een echte uitdaging, vooral als je je bedenkt hoeveel landen het Statuut van Rome hebben ondertekend. We besloten al in een vroeg stadium om niet alle nationaliteiten, culturen en religies in ogenschouw te nemen, omdat het gewoonweg niet haalbaar was om deze allemaal te verenigen in één samenhangend ontwerp. Er was een algemenere, innovatievere benadering nodig. We namen het begrip ‘internationale eenheid’ als uitgangspunt en kwamen uiteindelijk op het idee tuinen in te zetten om die eenheid te symboliseren, aangezien tuinen al sinds mensenheugenis een belangrijk onderdeel zijn van elke cultuur.
Veiligheid en transparantie
“Een andere uitdaging was een goede balans te vinden tussen de vereiste veiligheid en gewenste transparantie. Veiligheid is voor het ICC vanzelfsprekend van groot belang en dus moesten we ook voorzieningen als beveiligingscamera’s en detectiepoortjes in ons ontwerp opnemen. Er moest echter ook rekening worden houden met het effect van dit soort veiligheidsmaatregelen op de gebruikers van het gebouw. Vandaar dat we deze voorzieningen zo onopvallend mogelijk in het ontwerp hebben verwerkt, zodat het gebouw zijn transparantie behoudt. Die aandacht voor transparantie zie je ook terug in het omliggende landschap.
Een nieuw begin
“Het oude gebouw was een belangrijk herkenningspunt, maar het was helaas te klein en sloot niet langer aan bij de status en doelstellingen van het huidige ICC. Het nieuwe onderkomen, dat zich uitstrekt over 54.000 vierkante meter en ruimte biedt voor tot wel 1200 werkplekken en drie rechtszalen, belichaamt alle waarden waar het ICC vandaag de dag voor staat. Ik ben er ontzettend trots op”, zegt Denis Olette met een bescheiden glimlach op zijn gezicht.