Oude en nieuwe volume

Plattegrond oude situatie

Plattegrond nieuwe situatie

Luifel en groendak

Oude situatie

Ingrijpende renovatie van een school voor speciaal onderwijs door EVA architecten

17 april, 12:30

Het schoolgebouw van SO Lux in de Utrechtse wijk Zuilen was zo’n vijftig jaar oud en voldeed niet aan de eisen en wensen die nu gelden. Naar ontwerp van EVA architecten is het gebouw gerenoveerd en verduurzaamd. Nadat de school twee jaar op een tijdelijke locatie was ondergebracht, konden leerlingen, docenten en medewerkers vorige maand terug naar hun gebouw.

SO Lux is een basisschool voor speciaal onderwijs, met een regionaal bereik. De leerlingen hebben verschillende niveaus en achtergronden en sommigen hebben een fysieke beperking. Het gebouw van SO Lux stamt uit 1973 en voldeed ruimtelijk-functioneel niet aan de huidige eisen en wensen voor het speciaal onderwijs. De gemeente en SPO Utrecht, het openbaar schoolbestuur van de stad, besloten dat het verbouwd moest worden; bovendien wilden gemeente en schoolbestuur het gebouw zoveel mogelijk energieneutraal maken.

Terug naar de oorspronkelijke structuur
Het gebouw was in de loop der jaren op veel plekken uitgebreid en verbouwd. De school had een onoverzichtelijke opzet met lange gangen en miste zowel een duidelijke entree als een centrale ontmoetingsruimte, vertelt EVA architecten. Tegelijkertijd bezat het gebouw een heldere basisstructuur en een royale buitenruimte.

Naar ontwerp van EVA architecten is een aantal onderdelen van het gebouw gesloopt, om zo de oorspronkelijke structuur te herstellen. Ook het hart is teruggebracht naar de plek waar het ooit zat. De materiaalkeuze heeft het architectenbureau zo goed mogelijk afgestemd op het oorspronkelijke ontwerp en op de – geelgetinte – buurt waarin de school zich bevindt.

Het ontwerp is ontwikkeld vanuit de bestaande doorsnede. De gangzones aan de Stauntonstraat liggen lager dan de aangrenzende groepsruimten. Door hier alle nieuwe installaties te organiseren, kunnen zowel de gangzones als de groepsruimten worden bereikt, legt het architectenbureau uit. De geïsoleerde afscherming van deze installaties is ingezet als nieuwe architectonische gevel.

Luifel
Opvallend nieuw element is een luifel die om het gebouw is getrokken en fungeert als dakrand. Tegelijkertijd verbindt het de vleugels van het gebouw duidelijker tot één school. De luifel bestaat uit panelen van natuursteengranulaat, opgenomen tussen aluminium ribben. Bij rondingen is de afstand tussen de ribben gehalveerd.

Waar de twee vleugels van de school samenkomen heeft EVA architecten een nieuwe ontmoetingsruimte gecreëerd, die een verbinding legt tussen de buitenruimten. Hier biedt de royale luifel ook beschutting bij het buitenspelen. Waar de luifel in een vloeiende beweging omhoog is getrokken, verbergt ze de installaties op het dak en markeert ze tevens de nieuwe hoofdentree. Die is “prominent, zichtbaar en trots aan de Stauntonstraat” gesitueerd, aldus de architecten.

De uitbouwen aan de straatzijde zijn weer afleesbaar gemaakt, waardoor de lange gevel een fraaie ritmiek heeft gekregen. De aandacht gaat nu naar de tussenruimten – de patio’s – die een zachte overgang vormen tussen gang en openbare ruimte.

Veilig en overzichtelijk interieur
Het bestaande casco van de school heeft EVA architecten slim ingedeeld. De hoofddraagconstructie bestaat uit gemetselde kolommen met om de drie stramienen een dragende muur. De groepsruimten zijn, door het onderwijs in kleine groepen, teruggebracht tot twee stramienen. Het derde stramien vormt de schakel met de naastgelegen groepsruimte en omvat voorzieningen zoals een eigen toilet, bijlokaal en buitenlokaal. De directe ligging van voorzieningen aan groepsruimten schept veiligheid en overzicht voor de docent.

Rondom de hoofdentree liggen de kantoren en in de bestaande uitbouwen is ruimte voor specialistische zorg zoals logopedie en spelbegeleiding. De teamkamer ligt enigszins in de luwte, grenzend aan het nieuwe hart.

In de gangzones zijn ‘time-out-plekken’ gecreëerd, alsook snoezelruimten waarin kinderen zich kunnen terugtrekken. De ruimten zijn op bijzondere wijze gematerialiseerd om goed aan te sluiten bij de behoeften en gevoeligheden van de kinderen. Het gehele interieurontwerp is benaderd vanuit de sensitieve beleving van de kinderen, met aandacht voor kleuren, texturen en natuur, aldus de architecten.

Verduurzaming
Voor de opdrachtgevers was verduurzaming een belangrijk doel. De grootste winst op dat vlak is al behaald met de keuze voor renovatie in plaats van sloop-nieuwbouw. Het heeft geleid tot aanzienlijk minder afval en CO₂-uitstoot, mede door het hergebruik van materialen. Er zijn PV-panelen, een luchtwarmtepomp en een energieopslagsysteem (EOS) toegepast.

De nieuwe dekvloer is uitgevoerd als PCM-klimaatvloer met vloerverwarming. Het gebouw heeft een zeer goede luchtdichting. Voor de gymzaal verzorgt een klimaatplafond de verwarming en koeling, met een separate luchtbehandeling voor ventilatie. Het bestaande casco is aan de buitenzijde geïsoleerd en het dak is versterkt voor beplanting en plaatsing van zonnepanelen.

De diverse verduurzamingsmaatregelen, waaronder ook de optimalisatie van de thermische schil, hebben ertoe geleid dat het gebouw voldoet aan de ENG-criteria.

Integraal plan
“Wij hebben met veel plezier samengewerkt in verschillende werkgroepen voor de inpassing van het programma, sport en buitenruimte om te komen tot een afgestemd ontwerp”, vertelt EVA architecten. “Samen met het ontwerpteam is binnen een strak budget een integraal plan gemaakt.”

“Het landschap versterkt de verbinding tussen gebouw en buurt en nodigt uit tot beweging in een natuurlijke omgeving. De patio’s bieden rust en beschutting en vormen een schakel tussen binnen en buiten. Een kunstwerk van Roosje Donselaar in het interieur laat de kinderen de sterren volgen – een symbolische route voor hun ontwikkeling.”

Trefwoorden

utrecht school speciaal onderwijs eva architecten renovatie schoolgebouw verduurzaming

1	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december
2	Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam donderdag, 11 december
3	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
4	Rijksmuseum krijgt vestiging in nieuw gebouw in Eindhoven donderdag, 11 december
5	Powerhouse Company en SO-IL delen ontwerp voor toren naast Whitney Museum dinsdag, 16 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Schoolgebouw met contrasterende kanten

14 augustus 2023

Ingetogen MFA de Haar naar ontwerp van EVA architecten

8 februari 2022

Energieneutrale basisschool voor speciaal onderwijs

9 juni 2020

EVA architecten transformeert Girokantoor Leeuwarden tot woongebouw

10 januari

Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025

2 december

Omega is demontabel en hout-hybride kantoorpand van EVA architecten

9 september 2024

Onderzoek naar scholenbouw in gemeente Groningen resulteert in 35 aanbevelingen

30 juni

Transformatie hoofdkantoor Suiker Unie tot woongebouw afgerond

3 januari 2024

MIX, EVA en LAP ontwerpen woonblok in buurt Snellerpoort Woerden

14 april 2023

Bouw 115 energieneutrale woningen in Leidsche Rijn Centrum gestart

5 april 2023

Vier geknikte woningen langs het water naar ontwerp EVA architecten

19 april 2022

EVA ontwerpt herbestemming Suikerunie-kantoor in dialoog met Quist

28 september 2021

Team onder leiding van VORM wint selectie woningbouwplan Roots

22 april 2021

Transformatie oud zorggebouw maakt plattegrond weer afleesbaar

11 februari 2020

Kantoorpand met vloeiende vormen

30 mei 2018

Een refter in een voormalige drukkerij

31 augustus 2017

Loftwoning met verrassende doorzichten

21 maart 2016

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Architecten verzorgen weer masterclasses in Haarlem

Gisteren, 15:26

In PHIL Haarlem treden achtereenvolgens Jeroen de Willigen (Zwarte Hond), Kees Kaan (KAAN architecten) en Ninke Happel (HCVA) op.

Groningen kiest plan Harthof voor herontwikkeling parkeergarage Haddingestraat

Gisteren, 13:33

Het samenwerkingsverband onder leiding van ontwikkelaar MWPO heeft de prijsvraag voor de herontwikkeling van de te slopen Haddingestraatgarage in Groningen gewonnen.

Voormalige jeugdgevangenis in Amsterdam getransformeerd en uitgebreid tot woongebouw

Gisteren, 12:20

In ontwikkelgebied Amstel III in Amsterdam-Zuidoost is afgelopen jaar woongebouw De Tafelberg opgeleverd. Naar ontwerp van NL Architects werd een voormalige jeugdgevangenis omgebouwd en uitgebreid met nieuwbouw.

Amsterdamse Prijzen naar woongebouw Cornelis en renovatie De Nederlandsche Bank

Gisteren, 11:07

Woongebouw Cornelis in Amsterdam Nieuw-West is onderscheiden met de Zuiderkerkprijs 2025. De Geurt Brinkgreve Bokaal ging naar de renovatie van heeft De Nederlandsche Bank.