Impressie exterieur en interieur Winkelcentrum Etten-Leur

Verdichtingsstrategieën rond de verkeerslus, met geheel onderin het Winkelcentrum Etten-Leur

Verdichtingsstrategieën

Impressie exterieur Winkelcentrum Etten-Leur

Verdichtingsstrategieën

Impressie winkelcentrum

Impressie woninginterieur

Plattegronden van één van de voorgestelde woningtypes

Winkelcentrum Etten-Leur kan veranderen in buurt met gemengd programma

26 maart, 16:11

Winkelcentrum Etten-Leur was één van de locaties tijdens Europan 17, waarover deelnemende architecten zich konden buigen. Het Italiaanse collectief Informal Practice won hier de competitie met een plan dat een verdichting van de stad combineert met een zowel ruimtelijke als programmatische herziening van het Winkelcentrum.

De stedelijke regio Breda-Tilburg was de gastregio voor Europan 17 in Nederland, die eind vorig jaar werd afgesloten. Etten-Leur was één van de deelnemende locaties; de stad is op zoek naar een combinatie van het faciliteren van haar groei en het reactiveren van een stedelijk, levendig winkelhart. De stad wil het monofunctionele Winkelcentrum omvormen tot een toekomstbestendiger en gezondere ‘consumptiehub’.

Het Italiaanse Informal Practice (Francesco Conti, Edoardo Quattrucci, Riccardo Bettini en Sarah Gjergo) won de competitie voor deze plek met het plan ‘Future Nostalgia’. Terugdenkend aan “een verleden waarin alles mogelijk leek, waarin stedelijke modellen functioneel waren en men niet bang was om nieuwe te ontwerpen” wil het architectencollectief dat idee als uitgangpunt nemen “om een nostalgisch – maar geen arrier-garde – toekomstmodel voor te stellen, in een gezond evenwicht tussen de behoeften van het heden en het functioneren van het bestaande.”

Het voorstel van het collectief is gericht op het transformeren van het plangebied “in een superblok dat functioneert als een fragment van de stad van het tijdperk van de future nostalgia.” Als we het concept van ‘nostalgie van de toekomst’ even laten voor wat het is, stelt Informal Practice een strategie voor die moet leiden tot een grotere (verticale) diversiteit, een evenwichtige dichtheid en een optimalisatie van het ruimtegebruik, met bovendien een geleidelijk verdwijnen van auto’s en parkeren uit het plangebied.

Ruimte benutten
Het viertal heeft in zijn plan ruimer gekeken dan strikt Winkelcentrum Etten-Leur en neemt een (ruime) lus van doorgaande wegen als gebied voor zijn interventie. Het Winkelcentrum ligt in de zuidelijke punt van die lus; ten noorden ligt een gebied dat wordt omsloten door de brede en boomrijke straat Markt, de Spoorlaan en de Anna van Berchemlaan.

In dit ruime gebied heeft het collectief stedelijke leegtes gedefinieerd, die bruikbaar zijn voor verdichting en kleine interventies. Bijvoorbeeld wijzen de architecten op parkeerterreinen, waar meerlaagse parkeergarages kunnen verrijzen, zodat elders openbare ruimte beschikbaar komt. De parkeergarages kunnen, als de autobehoefte in de toekomst steeds verder afneemt, worden getransformeerd naar woon- en werkgebouwen.

Andere mogelijk strategieën zijn, aldus Informal Practice, het vervangen van garageboxen door woongebouwen en verdichting op winkellocaties. Dat laatste is met name onderzocht bij Winkelcentrum Etten-Leur. Het winkelcentrum heeft volgens het bureau een flinke omvang, maar geen echte vorm van stedelijkheid in zijn aanwezigheid.

Openbreken en herinrichten
Het eerste voorstel dat de architecten hier doen is om het Winkelcentrum op te breken door middel van een reeks open straten, aansluitend bij de opbouw van de stad. De open straten kunnen overgaan in overdekte straten. In de straten worden openbare ruimten met bomen en ander groen gecreëerd; soms heel letterlijk door de straat open te breken, zodat groen in de nu stenige omgeving kan doordringen.

Voor de opdracht het Winkelcentrum van een louter commerciële omgeving te transformeren naar een plek van ook wandelen en ontmoeten, neemt Informal Practice de bestaande structuur (van kolommen, (dak)openingen en bestaande trappen, liften en servicekernen als uitgangspunt. Het colectief stelt voor om binnen deze bestaande structuur een afwisseling van kleinschalige, middelgrote en grote winkels te maken. Die afwisseling kan op verschillende manieren vormkrijgen.

Modulair optoppen
Vervolgens stellen de architecten voor om op de winkelpanden lagen toe te voegen met zowel woningen als semi-openbare ruimten. Het plan voorziet in verschillende woningtypen, die zijn bereikt door het combineren van verschillende (modulaire) onderdelen bij een vaste kern met keuken en badkamer. De verschillende woningtypen, in enkele en duplex-varianten, zijn bedoeld voor diverse doelgroepen, van alleenstaanden, stellen met of zonder kind en grotere gezinnen. De modulariteit maakt een doorlopend inspelen op de woningvraag mogelijk.

De modulariteit maakt ook mogelijk dat er variaties in hoogte en plekken voor meer openbare ruimten ontstaan, zoals gedeelde terrassen. De publieke en semi-publieke ruimten op de hogere niveaus worden gezien als een voortzetting van het leven op straat.

Tot slot is het plan volgens Informal Practice heel goed gefaseerd uit te voeren, waarbij begonnen wordt met herziening van de buitenrand van het Winkelcentrum, vervolgens het binnengebied en tot slot de optopping, waarbij kan worden ingespeeld op de dan geldende wensen en behoeftes.

Trefwoorden

europan 17 verdichting winkelcentrum etten-leur europan transformatie optoppen woningbouw informal practice

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnaars prijsvraag Europan 17 bekend

6 december 2023

Terrein voormalig internaat Etten-Leur getransformeerd tot woongebied

24 juni

Theater en cultuurcentrum De Nobelaer in Etten-Leur opgeleverd

28 november 2022

LEVS ontwerpt woongebouw voor jongeren in Etten-Leur

5 maart 2020

Hof met woningen op plek winkelcentrum in binnenstad Apeldoorn

3 juni

Praktische handreiking optoppen beschikbaar

4 juni

Dura Vermeer gestart met eigen ‘optopconcept’

3 september

RoosRos ontwerpt Brede School Sonate

24 november 2016

LEVS wint selectie seniorenwoningen Etten-Leur

6 juli 2016

Overdekt winkelcentrum Molenpoort Nijmegen maakt plaats voor woningen en straatjes

8 januari

Eerste fase Portugees project van NEXT architects opgeleverd

1 december 2023

Eerste fase energieneutraal winkelcentrum Hart van Waalsprong geopend

16 november 2023

Utrechts winkelcentrum Hoog Catharijne viert vijftigjarig jubileum

12 juli 2023

Opfrisbeurt en uitbreiding voor winkelcentrum Makado Schagen

19 april 2022

JDS Architects verbouwt winkelcentrum Belle-Île in Luik

5 januari 2022

Gerenoveerd winkelcentrum refereert nog sterker aan verleden van de plek

28 juni 2021

Herontwikkeling winkelcentrum De Aarhof in Alphen dichterbij

11 mei 2021

Westfield Mall of the Netherlands opent zijn deuren

19 maart 2021

Oosterhout verbouwt winkelcentrum tot nieuw gemeentehuis

10 maart 2021

Uitbreiding winkelcentrum Zuidplein start in maart

21 januari 2021

Winkel- en wooncomplex De Gaard in Utrecht uitgebreid en opgefrist

13 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november, 3:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

22 november, 1:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

22 november, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.