UNStudio ontwerpt hybride kantoorgebouw met bijzonder lage CO2-voetafdruk

22 februari 2024, 15:49

In samenwerking met de lokale partner HYP Architects heeft UNStudio het winnende ontwerp gemaakt voor het Kyklos-gebouw in Belval, Luxemburg. Het gebouw is het sluitstuk van een grootschalige gebiedstransformatie en vormt biedt onderdak aan onder meer het hoofdkantoor van vastgoedontwikkelaar Atenor. Het gebouw is ontworpen met een zo laag mogelijke CO₂-voetafdruk.

Belval, een wijk in de stad Luxemburg, heeft in de afgelopen jaren een succesvolle herontwikkeling ondergaan. Het voormalige industrieterrein is nu een volwaardige stadskern met zowel woningen als een nieuw zaken- en dienstencentrum, compleet met een universiteitsgebouw, wetenschappelijk instituut, kantoorruimten, hotels en winkels. Het Kyklos-gebouw betekent het sluitstuk voor de wijk Central Square.

Lage CO₂-voetafdruk
Vanaf het begin waren UNStudio en HYP Architects vastbesloten om een gebouw te ontwerpen met een zo laag mogelijke CO₂-voetafdruk. “Inmiddels weten we hoe we functionerende klimaatneutrale gebouwen moeten ontwerpen”, zegt UNStudio. Momenteel richt het bureau zich op de ontwikkeling van betere ontwerpen voor gebouwen met een lage CO₂-voetafdruk. “Hiermee willen we onze praktijk afstemmen op het Akkoord van Parijs en de EU Taxonomie”, verklaart het bureau.

De afgelopen jaren werd bij het ontwerpen van nieuwbouw vooral gekeken naar de operationele CO₂-uitstoot van een gebouw. UNStudio wijst erop dat feitelijk gedurende de eerste 40 gebruiksjaren van een gebouw het operationele gebruik slechts goed is voor zo’n 10% van de totale CO₂-voetafdruk; de overige 90% van de CO₂ zit in de gebruikte bouwmaterialen.

“Natuurlijk blijft operationele CO₂ een belangrijk aandachtspunt, maar voor het ontwerp van het Kyklos-gebouw is de aandacht vooral gericht op de totale (levenslange) CO₂-voetafdruk”, legt UNStudio uit.

Carbon-based design
Het ontwerpteam heeft daarbij al in een vroeg stadium van het proces gunstige beslissingen kunnen nemen door het gebruik van een prototype van de Carbon Builder. De Carbon Builder maakt deel uit van een set aan gereedschappen die UNStudio momenteel ontwikkelt als “volwaardige duurzame ontwerprichtlijn”.

Deze ontwerprichtlijn moet, naast andere toepassingen, ontwerpers inzicht geven in de CO₂-impact van hun ontwerpen. Met het onderdeel Carbon Builder kunnen de ontwerpers een veelheid aan opties bestuderen en op basis daarvan de CO₂-voetafdruk van het project waaraan ze werken, verkleinen. Bij het Kyklos-gebouw kon de CO₂-voetafdruk met zo’n 80% worden verlaagd ten opzichte van het gebruikelijke Luxemburgse kantoorgebouw, meldt UNStudio.

Het beste materiaal
Bij Kyklos kunnen 100% gerecycled staal en duurzamere betonmengsels worden gebruikt, waardoor het project aanzienlijk beter scoort op het vlak van CO₂, meldt UNStudio. Dit afgezet tegen de functie-gebruikseisen verkozen de architecten een hybride staal-betonconstructie boven andere bouwmethoden. Het staat volgens hen vast dat deze hybride oplossing op de lange termijn voor betere CO₂-prestaties zorgt.

Een eerste stappenplan laat zien dat er in het gunstigste geval 115 kg CO₂-equivalent/m2 haalbaar is. Daar staat een gemiddelde waarde van 580 kg CO₂-eq./m2 voor een doorsnee Luxemburgs kantoorgebouw tegenover. De architectenbureaus verwachten dat het Kyklos-gebouw BREEAM Outstanding- en WELL Platinum-certificeringen verkrijgt.

“Onze nieuwe carbon tools laten zien dat hout niet altijd de beste optie is en dat duurzame gebouwen er niet allemaal hetzelfde uit hoeven te zien”, zegt Ben van Berkel. “Dit is het bewijs dat interessante geometrie en een hoog duurzaamheidsniveau elkaar absoluut niet hoeven uit te sluiten.”

Middelpunt in de omgeving
Kyklos – Grieks voor ‘cirkel’ – vormt straks het middelpunt van het Agora-masterplan en is strategisch gelegen in het hart van de wijk, pal naast de ‘Place des Bassins’. Gebiedsontwikkelaar Agora neemt, naast vastgoedontwikkelaar Atemor en IT-onderneming Ar?s Group zijn intrek in Kyklos.

Het opvallende ontwerp van de Place des Bassins verbindt twee bassins – overblijfselen van de staalfabriek die hier ooit stond – in een soort oneindige lus. Die symboliseert het samenbrengen van het vroegere industrieterrein met de transformatie ervan tot nieuwe wijk. Het nabijgelegen gebouw vormt de derde ring: een duurzame verbinding die de toekomst van deze transformatie weergeeft.

Bij het ontwerp van het gebouw is ernaar gestreefd om de bijzondere elementen van het terrein te benadrukken en een eigenzinnig gebouw te ontwerpen. De gebouwvorm moet duidelijk tot deze kenmerken zijn te herleiden, legt het architectenbureau uit. Het masterplan, de hoofdwandelroute en het bestaande centrale plein zijn alle meegenomen in het ontwerp dat niet alleen is geïnspireerd is op de omgeving, maar haar ook complementeert. Het resultaat combineert de cirkelvormige geometrie van het plein met de loodrechte vormgeving van de omliggende gebouwen.

Transparant en toekomstbestendig
Het Kyklos-gebouw biedt acht verdiepingen kantoorruimte boven een parterre voor gemengd gebruik. In totaal beslaat het gebouw 7.600 m² bovengronds, aangevuld met een kelderruimte van 2.250 m². In het ontwerp is een hoge mate van transparantie en daglichttoetreding nagestreefd. Een hoek van het gebouw is uitkragend geplaatst op de lager gelegen verdiepingen, waardoor een overstek ontstaat die schaduw en verkoeling biedt op zonnige dagen.

De lobby is ontworpen als een gemeenschappelijke ruimte en omvat zowel de hoofdreceptie als bedrijfsruimten. Deze ruimten zijn van binnen en van buiten direct toegankelijk. Een grote wenteltrap zorgt voor een visuele verbinding met de Place des Bassins buiten en stimuleert de gebouwgebruikers tot het nemen van de trap in plaats van de lift.

De vloeren van Kyklos vertakken zich vanuit de ronde kern en zijn opgehangen aan staalkabels. Hierdoor is er een minimum aan draagconstructies nodig en zijn de verdiepingen flexibel in te delen. Dit draagt bij aan de toekomstbestendigheid van het gebouw.

Trefwoorden

carbon based design luxemburg gebiedstransformatie co2 hyp architects kantoorgebouw co2-voetafdruk unstudio

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Open oproep: deel bij projecten de materiaalgebonden CO2-uitstoot per m2

29 januari 2024

Quick Carbon indicator helpt nieuwbouw sturen op CO2-uitstoot op korte termijn

14 februari 2024

Edge en Nudus presenteren ontwerp voor EDGE Coolsingel

26 oktober 2023

LEVS architecten publiceert boek Carbon-based Design

2 februari 2023

UNStudio presenteert opgeleverd woningbouwproject in São Paulo

27 september 2024

GROUP A start denktank om CO2-uitstoot projecten te reduceren

6 september 2022

UNStudio wint prijsvraag voor omvangrijk woningbouwproject Seoul

20 januari

UNStudio maakt masterplan voor verdere ontwikkeling Expo City Dubai

6 februari

UNStudio ontwerpt spaakloos reuzenrad voor Seoul

25 januari 2024

UNStudio levert Eclipse-campus in Düsseldorf op

20 november 2023

Bouw gestart van vier torens UNStudio in Hangzhou

30 oktober 2023

UNStudio stapelt voorzieningen in winnend ontwerp voor Düsseldorf

12 september 2023

Booking.com City Campus in gebruik genomen

30 juni 2023

UNStudio realiseert appartementen met schuivende wanden en meubels

13 juni 2024

Health Innovation Campus Boxmeer krijgt hotel naar ontwerp UNStudio

12 maart

UNStudio ontwerpt omvangrijk gemengd project voor Nanjing

25 april 2023

Voormalig Rabobankgebouw verbouwd tot rijkskantoor Belastingdienst

12 april 2023

Team met UNStudio gekozen voor ontwerp ingrijpend ov-project in Austin

8 maart 2023

UNStudio, b720 en Esteyco winnen prijsvraag station Madrid-Chamartín

15 december 2022

UNStudio wint prijsvraag voor kantoortoren in Frankfurt

5 september 2022

UNStudio wint ontwerpcompetitie in Roemenië met gelaagd gebouw

21 juli 2022

Gebouw Echo van UNStudio biedt gevarieerd ruimte aan uitwisseling van kennis

18 juli 2022

Voormalige telefooncentrale in centrum Den Bosch getransformeerd door Voss Architecture

21 oktober 2024

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Jurriaan van Stigt over carbon-based design

2 maart 2023

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.