Exterieur van het planetarium in het centrum van Franeker

Plafond van het planetarium

Exterieur van het planetarium in het centrum van Franeker

Plafond van het planetarium

Planetarium Eise Eisinga in Franeker uitgeroepen tot werelderfgoed

19 september, 11:34

Het planetarium van Eise Eisinga in het Friese Franeker is uitgeroepen tot werelderfgoed. De VN-organisatie Unesco heeft het model van het zonnestelsel dinsdag op de prestigieuze lijst gezet.

Eise Eisinga (1744-1828) was een ondernemer, die zich in zijn vrije tijd bezighield met sterrenkunde. Tussen 1774 en 1781 bouwde hij in het plafond van zijn woonkamer het zonnestelsel na. Dat deed hij om te bewijzen dat doemscenario's niet klopten. Eisinga liet de zes toen bekende planeten (Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) en de maan rond de zon draaien. Dat systeem wordt aangedreven door een slingeruurwerk. Het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.

In een reactie zegt het planetarium dat Unesco ‘de uitzonderlijke universele waarde van dit indrukwekkend grote model van ons zonnestelsel’ erkent. Het werk aan de aanvraag voor de status van werelderfgoed begon in 2003. Volgens burgemeester Marga Waanders van de gemeente Waadhoeke, waar Franeker onder valt, is de erkenning ‘een uitnodiging aan alle wereldburgers: ervaar in ons planetarium de machtige werking van het zonnestelsel dat we met elkaar delen’.

‘Erfgoed op zijn best’
Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu, die over erfgoedbeleid gaat, noemt het planetarium “erfgoed op z'n best. Uniek, onvervangbaar en het vertelt een bijzonder verhaal dat ook ver buiten Nederland belangrijk is.” Ze voegt eraan toe dat Eisinga het planetarium bouwde “om met wetenschappelijk bewijs angstaanjagende geruchten te ontkrachten. Dat maakt het nog steeds actueel.”

Ook van andere kanten wordt het planetarium gefeliciteerd. Astronaut en tv-presentator André Kuipers noemt het planetarium een ‘magistraal werk’ en zegt dat de erkenning ‘terecht en welverdiend’ is.

Op de werelderfgoedlijst staan ongeveer 1200 plekken over de hele wereld. Het planetarium is de dertiende plek in het Koninkrijk der Nederlanden op de lijst. Daarop staan onder meer de Waddenzee, de Waterlinie, de Van Nellefabriek in Rotterdam, de grachtengordel van Amsterdam, de molens van Kinderdijk en het centrum van Willemstad op Curaçao.

Bron: ANP

Trefwoorden

eise eisinga werelderfgoed unesco planetarium franeker

1	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
2	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
3	Echte architecten dinsdag, 19 september
4	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september
5	Winnaars Drentse Architectuurprijs 2023 bekend maandag, 18 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Plasterk heropent Eise Eisinga Planetarium

18 maart 2008

VN zien Venetië als bedreigd werelderfgoed

1 augustus

Ook Neder-Germaanse limes op werelderfgoedlijst geplaatst

28 juli 2021

Nieuwe Hollandse Waterlinie en Drentse Kolonieën toegevoegd aan werelderfgoedlijst

26 juli 2021

Fort bij Kudelstaart herontwikkeld tot 'watersportfort'

8 december 2020

Renovatie Fort van Hoofddorp afgerond

22 juni 2020

Boek Van Nellefabriek belicht iconisch complex vanuit vele hoeken

5 februari 2020

Nieuwe entree Werelderfgoed Kinderdijk: waagstuk voor jonge architecten

10 oktober 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Winnaars Dutch Design Awards 2023 bekend

1 uur geleden

Tot de winnende projecten behoren De Zachte Stad (Rotterdam Circulair en Christien Meindertsma) en Het Waterwerk van ons Geld (Studio Carlijn Kingma). Textielontwerper Marcos Kueh werd onderscheiden met de Young Designer Award.

Nominaties Zorggebouw van het Jaar 2023 bekend

3 uur geleden

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2023 wordt op 8 november de prijs voor Zorggebouw van het Jaar uitgereikt. De onafhankelijke jury heeft in deze categorie twee projecten genomineerd.

Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein

22 september, 3:41

Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.

'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs

22 september, 2:32

Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.