Renovatie Fort van Hoofddorp afgerond

22 juni 2020, 11:12

De renovatie van het Fort van Hoofddorp is afgerond. Het forteiland in het centrum van de Noord-Hollandse plaats is getransformeerd tot een stadspark met ruimte voor horeca, culturele en educatieve activiteiten. Serge Schoemaker Architects is verantwoordelijk voor het integrale ontwerp van landschap, architectuur en interieur.

Tien jaar heeft de herontwikkeling van het fort, dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam en op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat, geduurd. Het monument is in 1904 op een steenworp afstand van de toenmalige dorpskern gebouwd, maar is ondanks zijn centrale ligging nooit voor het publiek toegankelijk geweest.

'Verborgen schat'
Het fortgebouw functioneerde lange tijd als munitiedepot en bood de laatste jaren onderdak aan de lokale schietvereniging. “Een verborgen schat”, zo omschreven theaterproducent Femme Hammer en architect Serge Schoemaker het fort, toen ze in 2010 de eerste plannen maakten voor de herbestemming.

In 2015 richtten de initiatiefnemers Stichting Fort van Hoofddorp op, dat de financiering en ontwikkeling van het forteiland mogelijk maakte. Het initiatief kreeg financiële steun van de Provincie Noord-Holland, de Gemeente Haarlemmermeer en diverse culturele fondsen.

Het Fort van Hoofddorp is een van de weinige forten binnen de Stelling met twee verdiepingen. Het verdedigingswerk ligt zoals de meeste forten ingebed in het landschap en is bedekt met een aardlaag. Het fort bestaat uit een labyrint aan ruimten; geschutsruimten, lokalen, gangen en nissen. Muren en gewelven van meters dik ongewapend beton moesten het fort beschermen tegen het vijandelijk geschut.

Hefkoepelgebouwen
Het gebouw bezit twee vrijstaande hefkoepelgebouwen, die met het hoofdgebouw waren verbonden door ondergrondse gangen en tijdens de renovatie volledig zijn ontgraven. De oorspronkelijke gangenstructuur is bij de renovatie weer in ere hersteld. Hierdoor kunnen bezoekers nu (ondergronds) lopen via een lange achtergang op de begane grond naar de vrijstaande hefkoepelgebouwen en het terrein bovenop het fort.

Om de ontsluiting van het fortgebouw te verbeteren, zijn twee nieuwe trappenhuizen toegevoegd. Door het wegbreken van de vloeren zijn hier twee verticale, dubbelhoge ruimten ontstaan die licht en lucht in het door horizontale gangen gedomineerde fortinterieur brengen.

Het fortgebouw is deels gerestaureerd en deels onaangetast gelaten. Nieuwe toevoegingen zijn strak vormgegeven en zodanig geïntegreerd dat historische details en de karakteristieke atmosfeer behouden zijn gebleven. Zo zijn houten wanden en minimalistische, stalen elementen gecombineerd met ruwe, onafgewerkte wanden van ongewapend beton, moderne lichtarmaturen met kaarsnissen.

Nagenoeg onzichtbaar
De gebouwinstallaties zijn nagenoeg onzichtbaar geïntegreerd. Zo is het hele pand voorzien van een dun vloerverwarmingssysteem en maakt het luchtbehandelingsysteem met warmteterugwinning gebruik van de historische, ingebouwde luchtkanalen. Nieuwe leidingen zijn weggewerkt in de dekvloer en het dakpakket, om het pure, rauwe karakter van het fortinterieur te behouden.

Aan het buitenterrein is een wandelpad toegevoegd, het 'fortpad', waarover bezoekers vanaf het voorplein omhoog kunnen lopen naar het hoger gelegen terrein: het terreplein. Hier hebben ze uitzicht over de fortgracht en de Geniedijk, die het fort verbindt met het Kunstfort bij Vijfhuizen. Ook is hier plaats gemaakt voor een kleinschalig openluchttheater en ruimte voor een terrastuin.

Opening
De feestelijke opening van het fort moest in april door de coronamaatregelen worden uitgestel, deze zal nu later dit jaar plaatsvinden. Tegen die tijd zal ook het buitenterrein zijn ingericht, meldt Serge Schoemaker Architects. Het forteiland is in totaal 8.100 vierkante meter groot.

Trefwoorden

stelling van amsterdam herbestemming fort bij hoofddorp kunstfort vijfhuizen renovatie fort werelderfgoed serge schoemaker architects werelderfgoedlijst monument hoofddorp fort van hoofddorp

1	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
2	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
3	Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart vrijdag, 5 december
4	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
5	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Boek Strategische Interventies over de 'architectonische redactie' bij de transformatie van Fort Hoofddorp

2 september 2021

Lichtkunstwerk slaat symbolische brug bij Fort van Hoofddorp

18 juli 2024

Samenwerking voor kennisprogramma klimaatbestendig erfgoed beklonken

5 mei 2021

Planetarium Eise Eisinga in Franeker uitgeroepen tot werelderfgoed

19 september 2023

Serge Schoemaker Architects geeft begane grond jarenvijftigwoning metamorfose

24 januari 2024

Serge Schoemaker verbouwt vrijstaande villa in Tienhoven

19 september 2024

Serge Schoemaker Architects ontwerpt villa met zicht op Zwitserse rivierdal

16 oktober 2024

Serge Schoemaker Architects wint woningbouwcompetitie in Zwitserland

3 maart

Haarlemmermeer zoekt ontwikkelaars voor grote locaties Hoofddorp-Zuid

13 februari 2024

Heemschut Flevoland wil monumentenstatus voor De Beurs in Almere

1 juni 2021

Entreegebouw van Paul de Ruiter Architects voor duurzaam en zelfvoorzienend Pampus

16 juni 2020

Fort bij Krommeniedijk uitgebreid met 'kijkkoepel'

26 april 2018

Fort bij Hoofddorp wordt openbaar park

19 maart 2018

Restaurant op gerenoveerd forteiland

15 februari 2017

Groen licht herbestemming Fort bij Hoofddorp

6 januari 2016

Fort bij Vechten is hoogtepunt van Waterlinie

12 oktober 2015

Fort Everdingen wordt bierbrouwerij

20 november 2014

Nieuwegein verkoopt fortterrein Overeindseweg

9 oktober 2014

Emma architecten realiseert paviljoen in fort

30 oktober 2012

Expositie toont kansen eigentijds erfgoed Haarlemmermeer

1 september 2020

Fort bij Kudelstaart herontwikkeld tot 'watersportfort'

8 december 2020

Serge Schoemaker Architects ontwerpt herbestemming van museum tot school

31 maart 2021

Manifest ter verbetering kwaliteitsketen voor de instandhouding van monumenten

21 april 2021

Nominaties NRP Gulden Feniks 2021 bekend

7 juli 2021

Nieuwe Hollandse Waterlinie en Drentse Kolonieën toegevoegd aan werelderfgoedlijst

26 juli 2021

Ook Neder-Germaanse limes op werelderfgoedlijst geplaatst

28 juli 2021

Samenwerking NVM en NMo voor betere positionering monumentenmarkt

9 augustus 2021

Serge Schoemaker creëert visuele eenheid in verbouwd grachtenpand

10 september 2021

Van der Valk-hotel Amsterdam verkozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar

16 september 2021

Cepezed ontwerpt nieuw gemeentehuis Haarlemmermeer

3 januari 2022

Ontwerp van Bakers Architecten is een sculpturaal Fort Geldersoord

21 februari 2022

Veel activiteiten rond oude verdedigingswerken tijdens Fortenfestival

30 augustus 2022

Serge Schoemaker realiseert ruimtelijk en ingetogen woninginterieur

24 april 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam

Gisteren, 14:34

In het gebied Pompenburg in Rotterdam verrijzen de komende jaren nieuwe gebouwen met in totaal 1.100 woningen. Het gaat om drie gebouwen met vier torens van maximaal 140 meter hoog.

Rijksmuseum krijgt vestiging in nieuw gebouw in Eindhoven

Gisteren, 12:12

Het Rijksmuseum gaat een vestiging openen in Eindhoven. Het nieuwe gebouw krijgt een plek in een eveneens nieuw park aan de Dommel.

IABR maakt thema en curatoren 2026-editie bekend

Gisteren, 11:16

Het thema van de IABR 2026 luidt Systems of Support Building | Shared Values. Het driekoppige team van curatoren wordt aangevoerd door hoofdcurator Wouter Veldhuis.

Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied

Gisteren, 10:10

Komend weekend laten vier architectenbureaus in een pop-uptentoonstelling zien hoe je honderd compacte woningen en hoogwaardige voorzieningen kunt realiseren op ongebruikte restruimte in het Amsterdamse Wallengebied.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

Gisteren, 15:13

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

Gisteren, 13:39

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

10 december, 1:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

10 december, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.