Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met Office Winhov
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Digibouw
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Interior & Co
Leevik E-commerce
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Digibouw
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Karakter Erfgoed
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Interior & Co
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Ivy apartments, Nieuwegein City
Hotel Vie Via
Binck Eiland, Den Haag
Al jarenlang akoestisch comfort in Station Breda
De Mersjant
Parkeergarage Berlijnplein
Deelgebied De Bosrand op Landgoed in den Houte
Paviljoen KC Leyenburgschool
‘Ponte di Rialto’ en ‘Pont Neuf’ in Purmerend
CPO Heuvelrug
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Akoestisch kussen.
Ervaar de ultime natuurlijke oplossing voor akoestiek problemen.
Alaskan Yellow Cedar
Mooie toevoeging aan de gevel
Hardglazen deur
Transparantie ten top
LiquidDesign
veerkrachtige vloeivloer
A35
Tijdloze elegantie
Inheems biodivers groendak
Tover elk dak om tot een inheemse bloemenweide vol leven
Kingspan Light + Air - Brandwerend
Brandwerende beglazing voor elk glasdak
K-Vesta raam- en deurgrepen
"Colour your grip"
Knauf MaxSpace
Minder wand, méér ruimte. Het ideale profiel voor meer winst per m²
norament 926 castello
TIJDLOOS DESIGN MET HEDENDAAGSE LOOK
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Een avond met: Ma Yansong
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
ontwerper (Heerenveen)
Toko Fuze zoekt Junior Architect
Kumiki zoekt junior architect
Stedenbouwkundige @ wUrck
Stagiair bouwkunde
concrete is looking for interior acrhitects
Kumiki zoekt junior architect
Interieurarchitect/ ontwerper (Medior – Senior) 32-40uur
Interieurarchitect
Junior Architect
Architect
Twee vacatures: BIM-modelleurs/projectleiders
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017, 9:39
Architect
Marlies Rohmer
is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. De komende weken deelt Rohmer in een serie essays op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag aflevering 8: het Dobbelmanterrein in Nijmegen.
Houden projecten die met intensieve bewonersparticipatie zijn ontstaan zich beter? Dat kan je je afvragen. Gebruikers kunnen heel nuttige informatie aandragen, maar het blijft vaak op detailniveau. Het is elke keer weer zoeken hoe we het engagement van bewoners met hun wijk kunnen omzetten in meedenken met de planvorming. Architectuur en stedenbouw zijn een vak en dienen een collectief belang. Je leent je oor aan bewoners, maar geeft niet je potlood uit handen. Vaak worden wij als architectenbureau getypeerd als dat we heel goed met omwonenden uit de voeten kunnen. Toch voel ik me daarbij vaak als Kuifje in Afrika. Met listen en soms een klein beetje bedrog, probeer je je in uiteenlopende situaties te redden en op geraffineerde wijze mensen ‘het gevoel te geven’ dat zij bedacht hebben wat jij eigenlijk toch al wilde doen. Dit klinkt erger dan het is. Het gaat om dirigeren, optimaliseren, richting geven en kanaliseren.
De formule voor het Dobbelmanterrein was een lappendeken, het 'patchworkmodel' dat ruimte liet om te schuiven met bouwvolumes. Dit model, dat gebaseerd was op de oorspronkelijke fragmentarische opzet van het voormalige fabrieksterrein van schijnbaar ‘willekeurig tegen elkaar aangelijmde volumes’, leek het ‘concept pur sang’ om bewoners te laten meedenken. Het concept kon immers nooit zijn kracht verliezen, omdat het immers al op willekeurig schuiven en de interactiviteit van het proces gebaseerd was. Het Dobbelmanterrein is daarmee niet een soort openluchtmuseum van goede bedoelingen en halfslachtigheden geworden, waar je als architect wel beducht voor bent bij inspraak, maar een verrassende én vertrouwde sterke stadsinvulling. Deze inspraak is meer dan de som der delen geworden. Het terrein is een vanzelfsprekende bijna tijdloze plek, heel erg aanwezig en bescheiden tegelijkertijd. Wel vraag ik me af: Is het project niet te veel historiserend? Had het moderner gemoeten?
Het Dobbelmanterrein is een project geworden met veel diversiteit en dat is wel echt aan de buurt te danken. Een mix van oude robuuste gebouwen, met hun prettige overmaat en flexibiliteit, aangevuld met nieuwe, grote en kleinere blokken, met verschillende functies. De bakkerswinkel gedreven door verstandelijk gehandicapten is daar een van de mooiere voorbeelden van. Zij hebben een groot stuk geannexeerd van ‘de wasstraat’ voor een terras. De wasstraat was daarvoor bedoeld: ongeprogrammeerde leegte, geplaveid met stelconplaten. In de praktijk zie je dat verder niemand eigenlijk goed raad weet met wat hij met die leegte aanmoet. Het ‘bottom-up’-gevoel komt maar niet van de grond, letterlijk en figuurlijk. Er is bijvoorbeeld vraag naar meer groen, maar niemand durft er blijkbaar een tegel uit te trekken en een boom te planten. Mijn conclusie: bottom-up werkt hier niet. Misschien had er een gebruiksaanwijzing bij gemoeten. Beetje merkwaardig is het wel, een gebruiksaanwijzing voor bottom-upinitiatieven.
Wel wordt het terrein bij tijd en wijle gebruikt voor buurtmanifestaties en voldoet daarmee ruimschoots aan de (mijn) verwachtingen en geeft daarbij een prachtige publieke ruimte terug aan de stad. Waar bij veel nieuwbouwprojecten ‘geparasiteerd’ wordt op de stad, is hier het tegendeel aan de orde. Het gegeven dat alle auto's onder de grond zijn gesitueerd draagt natuurlijk bij aan dit succes. Ten tijde van mijn bezoek (2014 en crisis) was parkeren in kelders al niet eens een item meer dat zelfs maar besproken werd, net als hoekoplossingen van een bouwblok. Het Dobbelmanterrein zou je in deze tijd dus niet meer zo kunnen maken. Wat een lef van deze opdrachtgever. En inderdaad, een gebouw(encomplex) wordt zo goed als je opdrachtgever.
Schoonheid brengt flinke onderhoudskosten mee
De hoofdopzet vindt echt iedereen geslaagd. Maar op detailniveau zijn er, zoals bij alle projecten, een aantal opmerkingen. De trappen naar de fietsenkelder zijn te steil. De aluminium gevellamellen zijn moeilijk te onderhouden. De scharnierende delen blijven niet meer open staan bij wind en vertoonden al roestvorming na vijf jaar. De deuren van de hoofdentree, die voor het beeld opgedikt zijn met lamellen, zijn zeer zwaar te openen.
Er is geen goede voorziening voor de vuilafvoer van de woningen en het bakkerscafé, waardoor de vuilcontainers tegen de gevel staan. Er is geen werkkast/watervoorziening voor de schoonmaakdienst. De lift is te klein, waardoor er al mensen per brancard via de trap vervoerd zijn. De glazen liftschacht is niet te reinigen van binnen en aan de buitenkant slechts door een 4 á 5 meter hoge steiger op te bouwen in het trappenhuis. Schoonheid brengt dus soms flinke onderhoudskosten met zich mee, of beter gezegd wij: architecten denken soms niet echt goed na over wat we tekenen.
Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek
What happened to my buildings
verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?
Trefwoorden
marlies rohmer
dobbelmanterrein
what happened to
Locatie
Best gelezen
1
CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker!
dinsdag, 15 juli
2
Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting
dinsdag, 15 juli
3
Studio Maks ontwerpt woongebouw volgens buddy-concept voor Oostenburg
donderdag, 10 juli
4
EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork”
woensdag, 16 juli
5
Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta
maandag, 14 juli
Gerelateerde nieuwsberichten
What happened to… Smarties
1 juni 2017
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
What happened to… Smarties
1 juni 2017
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem
Vandaag, 11:46
Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.
Oud bankgebouw in Bladel getransformeerd tot cultureel centrum Bruis
Vandaag, 10:59
Het pand biedt plaats aan onder meer een theaterzaal, bibliotheek en café. GROUP A renoveerde het bestaande gebouw en breidde het uit met een opvallend uitkragend volume aan de marktzijde en een uitbreiding aan de achterkant.
Amsterdam bouwt nieuwe Jaap Eden IJshal
Gisteren, 14:16
Het complex, dat is ontworpen door VenhoevenCS, komt op vrijwel dezelfde plek als de bestaande ijshal. De hoofddraagconstructie van de huidige hal wordt hergebruikt in het nieuwe gebouw.
Samenwerkingsverband met Blink en WE architecten wint tender Markthuis Papendrecht
Gisteren, 11:56
Het gebouw biedt plaats aan 36 woningen, horecavoorzieningen en commerciële ruimte. Op het dak komt een collectieve daktuin, die wordt ingericht door Dakdokters Studio.
ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven
4 uur geleden
Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.
Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende
Vandaag, 09:17
Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.
Klimaatraad: inconsistent klimaatbeleid brengt onzekerheid
Gisteren, 15:21
“Veel klimaatbeleid is het afgelopen jaar opgeschort of teruggedraaid”, zegt raadslid en voorzitter van de visiecommissie Wieke Pot.
Flexkoop komt niet van de grond op woningmarkt, zegt NHG
Gisteren, 10:05
NHG (Nationale Hypotheek Garantie) stopt voorlopig met voorbereidingen voor ‘koop flexwoningen’, ook wel flexkoop genoemd.
Zuid-Holland zoekt met spoed nieuwe plek voor archeologisch depot
14 juli, 1:05
De provincie wilde haar archeologische vondsten onderbrengen in een nieuw te bouwen erfgoedcentrum in Katwijk, maar de gemeenteraad heeft dat plan afgewezen.
Ruim een op de drie Nederlanders vindt woning niet hittebestendig
14 juli, 11:47
De onvrede is het grootst in Zuid-Holland, waar 41 procent van de inwoners vindt dat hun woning onvoldoende beschermd is tegen hitte.
Ga naar het nieuws-archief
Marlies Rohmer
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur