Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Villa GGI | Groene Grens | Veenendaal
HMVD Architecten
Klassieke eengezinswoning
SelektHuis
Bostorens
Marcel Lok_Architect bv
Snellius Leiden
ZinCo Benelux
Eigentijdse woonzorgboerderij
9graden architectuur
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Recreatiewoning op een privé eiland
Houthandel van Dam
Orange Architects over winnend project 'Jonas'
KUBUS | Specialist in BIM-software
De Boezem
De Zwarte Hond
Villa Trompenberg
Engel Architecten
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
HPL Powerbox vloercontactdoos voor intensief gebruik
HPL Systems BV
hansgrohe Rainfinity
Hansgrohe
Hemp Collection Wavy
Vyva Fabrics
Hemp Collection Patterns
Vyva Fabrics
Marmoleum Cocoa
Forbo Flooring
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Extreem krasvaste gietvloer Lavasteen
Stucco Lusso
Draailuiken
ISOLUIK NEDERLAND BV
SpeeTherm 15mm droogbouw vloerverwarming/koeling
WARP Systems
Styrock | gevelplinten
Ravago Building Solutions Netherlands B.V.
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Werken én wonen in de maakstad
Symposium
Werkstatt
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Team V Architectuur
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Orange Architects
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Gestapeld wonen voor gezinnen
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Gijs en Joost Baks over de publieke dimensie van architectuur
Gesprek met Boris Zeisser over wooncoöperatie De Warren
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Ellen Schindler over het verder ontwikkelen van een architectenbureau
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Peter van Assche over circulair bouwen
Gesprek met Boris Zeisser over wooncoöperatie De Warren
Gesprek met Caro van de Venne over hoogbouw en de openbare ruimte
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
HMVD Architecten
Architecture, Driven by Human Drives
AECOM
Netherlands
Saint-Gobain Solutions
ExMaterials Architectuur
Studio for Sustainable Architecture
Palmiye Benelux
Buitengewoon beleven
Deponti
Het beste aan huis
FALK® Bouwsystemen
Producent geïsoleerde designpanelen
IsoBouw Systems bv
Innovatie in isolatie
OCS | Office Cabling Systems
Totaalleverancier voor kabelmanagement
Kawneer
Building Legacies
SAB-profiel bv
Voor kwaliteit en kwantiteit in sandwichpanelen en profielplaten
DUCO Ventilation & Sun Control
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Werkvoorbereider modulaire woningbouw
itMOOS
Stagiair Bouwkunde Amersfoort
INBO
Stagiair Bouwkunde Amsterdam
INBO
Stagiair Interieur Amsterdam
INBO
Stagiair Architectuur Heerenveen
INBO
Ervaren architect gezocht bij FAAM architects
FAAM architects
Ontwerpend architect (m/v)
SeARCH bv
Architect
Gortemaker Algra Feenstra architects
TANK zoekt ambitieuze interieur ontwerper (mid)
TANK
Studio Nauta zoekt architect
Studio Nauta
Ervaren architect voor Amsterdam
Wiel Arets Architects
Architect
HJK architecten
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Bouwen aan de toekomst met BIM
Online
Een gezonde leefomgeving is cruciaal voor welzijn van de mens
The Natural Pavilion, Floriade Expo 2022, Archerpad 6, Almere
Van schets naar gebouw in Archicad met Dok architecten
Online
Kennissessie: Veilig en duurzaam verticaal groen
Sempergreen Group, Defensieweg 1 3894 LR Odijk
Inspirerende Eurocol-webinar surface finishing
online
Escher – Andere wereld in Kunstmuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41 2517 HV, Den Haag
Expositie ‘Utrecht stad voor iedereen’
Stadhuis, Stadhuisbrug 1 Utrecht
Slimmer omgaan met energie in het gebouw
Online
Duco seminar: Akoestiek
Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Media Parkboulevard 1, Hilversum
Inspirerende Eurocol-webinar surface finishing
online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Michael van Oosten
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Scagliola Brakkee
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
Copyright: Marlies Rohmer Architects
What happened to… Dobbelmanterrein
28 april 2017, 9:39
Architect
Marlies Rohmer
is met een camper het land in getrokken om te zien hoe het haar gebouwen is vergaan. Ze bekeek hoe het gebouw erbij stond en ging met de gebruikers in gesprek. De komende weken deelt Rohmer in een serie essays op Architectenweb haar bevindingen. Vandaag aflevering 8: het Dobbelmanterrein in Nijmegen.
Houden projecten die met intensieve bewonersparticipatie zijn ontstaan zich beter? Dat kan je je afvragen. Gebruikers kunnen heel nuttige informatie aandragen, maar het blijft vaak op detailniveau. Het is elke keer weer zoeken hoe we het engagement van bewoners met hun wijk kunnen omzetten in meedenken met de planvorming. Architectuur en stedenbouw zijn een vak en dienen een collectief belang. Je leent je oor aan bewoners, maar geeft niet je potlood uit handen. Vaak worden wij als architectenbureau getypeerd als dat we heel goed met omwonenden uit de voeten kunnen. Toch voel ik me daarbij vaak als Kuifje in Afrika. Met listen en soms een klein beetje bedrog, probeer je je in uiteenlopende situaties te redden en op geraffineerde wijze mensen ‘het gevoel te geven’ dat zij bedacht hebben wat jij eigenlijk toch al wilde doen. Dit klinkt erger dan het is. Het gaat om dirigeren, optimaliseren, richting geven en kanaliseren.
De formule voor het Dobbelmanterrein was een lappendeken, het 'patchworkmodel' dat ruimte liet om te schuiven met bouwvolumes. Dit model, dat gebaseerd was op de oorspronkelijke fragmentarische opzet van het voormalige fabrieksterrein van schijnbaar ‘willekeurig tegen elkaar aangelijmde volumes’, leek het ‘concept pur sang’ om bewoners te laten meedenken. Het concept kon immers nooit zijn kracht verliezen, omdat het immers al op willekeurig schuiven en de interactiviteit van het proces gebaseerd was. Het Dobbelmanterrein is daarmee niet een soort openluchtmuseum van goede bedoelingen en halfslachtigheden geworden, waar je als architect wel beducht voor bent bij inspraak, maar een verrassende én vertrouwde sterke stadsinvulling. Deze inspraak is meer dan de som der delen geworden. Het terrein is een vanzelfsprekende bijna tijdloze plek, heel erg aanwezig en bescheiden tegelijkertijd. Wel vraag ik me af: Is het project niet te veel historiserend? Had het moderner gemoeten?
Het Dobbelmanterrein is een project geworden met veel diversiteit en dat is wel echt aan de buurt te danken. Een mix van oude robuuste gebouwen, met hun prettige overmaat en flexibiliteit, aangevuld met nieuwe, grote en kleinere blokken, met verschillende functies. De bakkerswinkel gedreven door verstandelijk gehandicapten is daar een van de mooiere voorbeelden van. Zij hebben een groot stuk geannexeerd van ‘de wasstraat’ voor een terras. De wasstraat was daarvoor bedoeld: ongeprogrammeerde leegte, geplaveid met stelconplaten. In de praktijk zie je dat verder niemand eigenlijk goed raad weet met wat hij met die leegte aanmoet. Het ‘bottom-up’-gevoel komt maar niet van de grond, letterlijk en figuurlijk. Er is bijvoorbeeld vraag naar meer groen, maar niemand durft er blijkbaar een tegel uit te trekken en een boom te planten. Mijn conclusie: bottom-up werkt hier niet. Misschien had er een gebruiksaanwijzing bij gemoeten. Beetje merkwaardig is het wel, een gebruiksaanwijzing voor bottom-upinitiatieven.
Wel wordt het terrein bij tijd en wijle gebruikt voor buurtmanifestaties en voldoet daarmee ruimschoots aan de (mijn) verwachtingen en geeft daarbij een prachtige publieke ruimte terug aan de stad. Waar bij veel nieuwbouwprojecten ‘geparasiteerd’ wordt op de stad, is hier het tegendeel aan de orde. Het gegeven dat alle auto's onder de grond zijn gesitueerd draagt natuurlijk bij aan dit succes. Ten tijde van mijn bezoek (2014 en crisis) was parkeren in kelders al niet eens een item meer dat zelfs maar besproken werd, net als hoekoplossingen van een bouwblok. Het Dobbelmanterrein zou je in deze tijd dus niet meer zo kunnen maken. Wat een lef van deze opdrachtgever. En inderdaad, een gebouw(encomplex) wordt zo goed als je opdrachtgever.
Schoonheid brengt flinke onderhoudskosten mee
De hoofdopzet vindt echt iedereen geslaagd. Maar op detailniveau zijn er, zoals bij alle projecten, een aantal opmerkingen. De trappen naar de fietsenkelder zijn te steil. De aluminium gevellamellen zijn moeilijk te onderhouden. De scharnierende delen blijven niet meer open staan bij wind en vertoonden al roestvorming na vijf jaar. De deuren van de hoofdentree, die voor het beeld opgedikt zijn met lamellen, zijn zeer zwaar te openen.
Er is geen goede voorziening voor de vuilafvoer van de woningen en het bakkerscafé, waardoor de vuilcontainers tegen de gevel staan. Er is geen werkkast/watervoorziening voor de schoonmaakdienst. De lift is te klein, waardoor er al mensen per brancard via de trap vervoerd zijn. De glazen liftschacht is niet te reinigen van binnen en aan de buitenkant slechts door een 4 á 5 meter hoge steiger op te bouwen in het trappenhuis. Schoonheid brengt dus soms flinke onderhoudskosten met zich mee, of beter gezegd wij: architecten denken soms niet echt goed na over wat we tekenen.
Bij NAi010 uitgevers is onlangs het boek
What happened to my buildings
verschenen. Hierin wordt het ‘vervolgverhaal’ verteld van 25 gebouwen die Rohmer nogmaals heeft bezocht. Bij ieder project stelt Rohmer vragen als: hebben de eerste ideeën stand gehouden? Hoe ervaren de gebruikers het gebouw? Is het project in staat gebleken zich aan te passen aan veranderingen?
Trefwoorden
marlies rohmer
dobbelmanterrein
what happened to
Locatie
Best gelezen
1
Masterplan omvangrijke gebiedsontwikkeling Westland aangenomen
dinsdag, 30 mei
2
Architectenweb symposium: ontwerpen met de natuur
woensdag, 31 mei
3
Geschakelde woningen Statt geven steeg in Spijkerkwartier een gezicht
dinsdag, 30 mei
4
EVA architecten ontwerpt demontabel houten kantoorpand
woensdag, 31 mei
5
Avond over 'Nieuwe vormentaal in houtarchitectuur’ in Pakhuis De Zwijger
donderdag, 1 juni
Gerelateerde nieuwsberichten
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Column
What happened to… Smarties
1 juni 2017
Column
What happened to… serrewoningen Landstrekenwijk
4 mei 2017
Column
What happened to… herhuisvesting NVWA
11 mei 2017
Column
What happened to... De Vijver
24 mei 2017
What happened to... Bloemhof, De Intense Stad
8 juni 2017
Column
What happened to… De Zeester
23 maart 2017
Column
What happened to… Buurtfabriek Ruimzicht
16 maart 2017
Column
What happened to… waterwoningen IJburg
9 maart 2017
Architectuurprijs Nijmegen voor Dobbelman
29 juni 2009
Column
What happened to… Amerbos
13 april 2017
Nieuwe serie essays: What happened to...
7 maart 2017
Column
What happened to... Gewild Wonen
6 april 2017
Gouden Piramide voor de Dobbelman Nijmegen
30 november 2009
Column
What happened to… Transvaalbuurt
30 maart 2017
Video: What happened to...
16 juni 2017
Column
What happened to... Fusion
18 mei 2017
What happened to… De Matrix
15 juni 2017
What happened to… Noordkop
22 juni 2017
Houten woongebouwen op kloostercomplex Nijmegen
10 april 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Studio Modijefsky ontwerpt rijk interieur voor café-restaurant Polly Goudvisch
2 uur geleden
Op Overhoeks, op de plek waar de pont van Amsterdam Centraal aanmeert, ligt te midden van de keerlus voor het autoverkeer het nieuwe café-restaurant Polly Goudvisch.
Avond over 'Nieuwe vormentaal in houtarchitectuur’ in Pakhuis De Zwijger
Gisteren, 14:19
Met het toenemend aantal projecten dat in houtbouw wordt gerealiseerd, groeit ook de noodzaak om na te denken over een nieuwe manier van ontwerpen en ontwikkelen van houten gebouwen.
Heldere uitstraling voor herontwikkeld kantoorpand in centrum Utrecht
Gisteren, 12:27
Architectenbureau IDEA en Fokkema & Partners zochten gezamenlijk naar een sterk ruimtelijk concept en gebruikten de beperkingen van het pand voor de identiteit ervan.
EVA architecten ontwerpt demontabel houten kantoorpand
31 mei, 3:44
Voor opdrachtgever PCS heeft EVA architecten een kantoorpand met een vrijwel geheel houten casco ontworpen, dat bovendien circulair en losmaakbaar is.
Nederland halverwege doel hernieuwbare energie: 15 procent
4 uur geleden
Het gebruik van hernieuwbare energie in Nederland is inmiddels over de helft richting het afgesproken doel voor 2030. In 2022 kwam van alle energie die werd verbruikt (elektriciteit én warmte) 15 procent uit hernieuwbare bronnen.
Woningplatform ziet interesse voor schaars huuraanbod stijgen
Gisteren, 09:40
Woningzoekers verdringen zich steeds meer rond de huurwoningen in de vrije sector die beschikbaar zijn, maakt woonplatform Pararius op uit eigen cijfers.
Toezichthouder: zonnepanelen via omvormer makkelijk te hacken
30 mei, 10:51
Veel omvormers voor de panelen, die nodig zijn om zonne-energie om te zetten in te gebruiken elektriciteit, voldoen volgens de RDI niet aan gestelde eisen.
Boek brengt brutalistische gebouwen in Nederland in kaart
25 mei, 3:56
Donderdag is het boek BRUUT - Atlas van het brutalisme in Nederland gepresenteerd.
VDL Groep wil De Meeuw volledig overnemen
25 mei, 2:06
Volgens beide familiebedrijven kan De Meeuw zijn ingezette strategie voor een koppositie in de groeimarkt voor modulaire huisvesting uitvoeren met de investeringskracht van VDL Groep.
Noord-Holland vraagt 1,2 miljard voor landelijk gebied
24 mei, 3:24
De overgang naar kringlooplandbouw in 2040 is daarin een belangrijke doelstelling.
Ga naar het nieuws-archief
Marlies Rohmer
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur