Civic Architects

1 september 2024, 9:00

Een bureau dat iedere keer feilloos de sleutel weet te vinden om een bestaand gebouw nieuw leven in te blazen en dat vervolgens op een bijzonder gelaagde manier weet uit te werken. De jury is onder de indruk van het consistente vakmanschap dat dit collectief van architecten laat zien, na de LocHal nu ook bij het Schoenenkwartier en ITC, en van de publieke dimensie die het ieder project weer weet te geven.

https://vimeo.com/1003757721

Voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024 heeft een onafhankelijke jury vijf nominaties aangewezen: Civic Architects, De Zwarte Hond, LEVS architecten, Studio Nauta en Martens, Willems & Humblé Architecten.

Van de genomineerden zijn de afgelopen periode videoportretten gemaakt. Iedere architect en ruimtelijk ontwerper in Nederland roepen wij nu op om te stemmen op de genomineerde die deze prijs wat haar/hem betreft het meeste verdient.

Het architectenbureau dat de meeste stemmen ontvangt, zal tijdens de feestelijke prijsuitreiking op 6 november van dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar 2024 uitgereikt krijgen.

Naast de eer is aan de Architect van het Jaar 2024 een geldprijs van 5.000 euro verbonden, mogelijk gemaakt door hoofdpartners Reynaers Aluminium en Forster.

Bekijk de vijf nominaties en breng jouw stem uit

De nominaties zijn gekozen door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Uri Gilad (Office Winhov), stadsontwikkelaar Lizan Hegeman (BPD), architect Raoul Vleugels (Werkstatt) en architect Annemariken Hilberink (Hilberink Bosch Architecten).

Civic Architects
Als je bij ITC van binnentuin naar binnentuin wandelt, van daglicht naar daglicht, valt op hoe prettig het gebouw in zijn maatvoering is geworden. Een prestatie van formaat, want de basis van het voormalige laboratoriumgebouw was een bijzonder diep gebouw met een te hoge eerste verdieping en te lage begane grondvloer. Door de hoofdontsluiting op de eerste verdieping te leggen, wordt de kwaliteit daarvan maximaal benut. Door de installaties vervolgens in een verhoogde vloer daarvan onder te brengen, bleef de benedenverdieping precies bruikbaar, en uitermate geschikt voor geconcentreerd werk. Vervolgens zijn de zaagsnedes in het casco zichtbaar gelaten en is het gebouw verder precies rauw genoeg gehouden om interessant te zijn en afgewerkt genoeg om een verzorgde onderwijsomgeving te bieden. In dit project werkte Civic Architects samen met VDNDP en Studio Groen+Schild.

Bij het werken aan bestaande gebouwen is er een groeiende groep architecten die het bestaande niet wil fixeren, maar het als uitgangspunt wil nemen voor het volgende leven ervan. Ontwerpen in analogie met het bestaande, wordt dit ook wel genoemd. Bij die beweging behoort Civic Architects tot de voorhoede, vindt de jury. Na de renovatie of transformatie zijn oud en nieuw nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden, samen creëren ze een nieuwe eenheid.

Voor dat nieuwe leven van de bestaande gebouwen zijn soms stevige ingrepen nodig, zoals het uitzagen van vier atria bij ITC bewijst. Zo’n stevige maar doordachte ingreep is ook te zien bij het Schoenenkwartier. In een bestaand kantoorgebouw zijn daar drie grote cirkels gezaagd, terwijl de overige gevelopeningen met bakstenen gesloten werden. Met deze cirkels heeft Civic Architects het bestaande echt getransformeerd en verhoudt het zich ineens tot het monumentale stadhuis van Kropholler, met al zijn bogen, dat ernaast staat. Door aan het bestaande gebouw een dubbelhoge ruimte toe te voegen, heeft het nieuwe geheel ook een publieke dimensie gekregen. De dubbelhoge ruimte biedt het museum een leegte, een ademruimte, die voor allerhande bijeenkomsten gebruikt wordt. Het is dankzij deze ruimte dat het museum onderdeel is geworden van het lokale gemeenschapsleven.

Civic Architects is een collectief van architecten onder leiding van Gert Kwekkeboom, Ingrid van der Heijden, Jan Lebbink en Rick ten Doeschate. Bij veel bureaus hebben partners eigen projecten onder hun hoede, maar Civic Architects werkt echt anders, heeft een collectievere benadering. De meeste projecten hebben wel een partner die de lead heeft, maar er is ook altijd een tweede partner bij het project betrokken, terwijl de andere partners als periodiek klankbord fungeren. Het komt ook voor dat bij een prijsvraagontwerp andere partners in de lead waren dan bij de uitwerking van het ontwerp. Het is in het collectieve dat het bureau zijn ontwerpkracht vindt. Dat werkt door in de hele organisatie: alle ontwerpers binnen het bureau worden uitgedaagd om met ideeën voor de projecten te komen. Het knappe is dat vanuit al die kritische blikken het bureau ontwerpen weet te destilleren die geen onderhandeld gemiddelde vormen maar het tegenovergestelde: ontwerpen die zowel scherper als gelaagder zijn dan iemand zelf had kunnen ontwerpen. De gezamenlijke warme lunch aan de grote statafel middenin het bureau onderstreept deze benadering. Architectuur is hier teamwork.

Civic Architects vestigde haar naam met het ontwerp voor de LocHal dat het samen met Braaksma & Roos en Inside Outside ontwierp, en waar Mecanoo het interieur van de bibliotheek voor tekende. De jury is onder de indruk van het feit dat Civic Architects erin geslaagd is het hoge niveau van dat project te continueren in heel andere opgaven, zoals een onderwijsgebouw en een museum. Daarbij ziet de jury ook een lijn in de benadering van het bureau: zoveel mogelijk van het bestaande bewaren, werken vanuit het architectonische karakter daarvan, enige rauwheid daarbij niet uit de weg gaan, maar tegelijkertijd ook een interessante gelaagdheid introduceren.

Een paar voorbeelden van de extra lagen die het bureau weet toe te voegen: bij de LocHal geven de enorme gordijnen en plantenbakken de grote ruimtes een prettige maat en atmosfeer, bij het Schoenenkwartier zit het ‘m in de kalkhennep balies en de met la-di-da ontwikkelde driedimensionale wandtegels, bij ITC bijvoorbeeld in het bewaren van specifieke onderdelen in het oude casco en in het patina van de nieuwe binnenwanden.

Zelf benadrukt Civic Architects dat het zoveel mogelijk bewaren van het bestaande vooral ook gedreven wordt door een grote duurzaamheidsambitie. Het bureau wil zo min mogelijk slopen, zoveel mogelijk materialen hergebruiken en wat het dan toevoegt zo circulair mogelijk te maken.

Het maatschappelijk engagement van het bureau gaat verder in de ambitie om ieder project een publieke dimensie te geven: plekken voor ontmoeting en samenkomst. Binnen onze verder verdichtende steden, waarin huishoudens steeds kleiner worden en mensen steeds meer in hun eigen bubbel leven, is die publieke dimensie van architectuur volgens de jury belangrijker dan ooit.

Het brede maatschappelijk engagement van het bureau vertaalt zich ondertussen ook in de bredere rol die een van de partners, Gert Kwekkeboom, nu speelt als supervisor bij de gemeente Amsterdam.

Meer informatie: civicarchitects.eu

Trefwoorden

nominatie civic architects architectenweb awards architect van het jaar

1	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
4	We verdienen betere pers dinsdag, 7 oktober
5	Realisatieovereenkomst voor hoogbouwcomplex De Sax op Wilhelminapier getekend maandag, 6 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Een hergebruikt en duurzaam thuis voor geowetenschappers

27 september 2023

Elf lessen uit symposium rond ontwerpen in analogie met het bestaande

23 oktober 2023

Schoenenkwartier bekroond als Publiek gebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Faculteit ITC van Universiteit Twente uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024

23 mei 2024

Schoenenkwartier Waalwijk organiseert architectuurrondleidingen

29 april 2024

Faculteit ITC, Universiteit Twente, bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Vijf genomineerden voor Abe Bonnema Architectuurprijs 2023

11 oktober 2023

Bouw CUBE op campus Universiteit Twente gestart

2 oktober 2023

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september 2023

Nautisch baken voor Buiksloterham

26 juni 2023

Collegezalengebouw Gorlaeus-laboratoria Leiden ondergaat vernieuwing

2 januari 2023

Braaksma & Roos, Civic Architects en Arup mogen Stadstheater Arnhem vernieuwen

22 december 2022

Bouw Tolhuiskade in transformatie Buiksloterham Amsterdam gestart

26 september 2022

Civic maakt geslaagde verbinding van historie met heden in Schoenenkwartier

12 juli 2022

Circulair cultuurcluster Berlijnplein: de runner-up

30 mei 2022

LocHal wint Herengracht Industrie Prijs 2021

3 november 2021

Winnend plan van Civic Architects, BC architects en AWB voor cultuurcentrum Brussel

14 september 2021

Realisatie nieuw faculteitsgebouw van Universiteit Twente gestart

7 juni 2021

Civic Architects maakt ontwerp voor herbestemming Centrale Markthal Amsterdam

2 februari 2021

Onderzoeksvoorstel BURA en Civic wint Highrise Innovation Award

26 januari 2021

Civic Architects: ‘Publieke plekken zijn belangrijker dan ooit’

10 september 2020

LocHal onderscheiden met Europa Nostra Award

8 mei 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan masterplan transformatie havengebied New York

10 oktober, 4:34

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan de transformatie van een vijftig hectare omvattend havengebied in New York tot een maritieme haven en een woonwijk.

Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas

10 oktober, 1:56

Vastgoedinvesteerder Victory Group heeft plannen gepresenteerd voor de herontwikkeling van het hoofdkantoor van ABN AMRO op de Amsterdamse Zuidas.

Gortemaker Algra Feenstra voegt zorggebouw toe aan buurtschap

10 oktober, 11:52

Met het nieuwe expertisecentrum en servicegebouw ’t Spant komen zorg, ondersteuning en landschap samen.

‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’

10 oktober, 10:05

Alexander Pols reageert op het opiniestuk van collega-architect Alexander Straub over het congres ‘The Art of City Building: return to the Human Scale’.