Civic Architects

1 september 2024, 9:00

Een bureau dat iedere keer feilloos de sleutel weet te vinden om een bestaand gebouw nieuw leven in te blazen en dat vervolgens op een bijzonder gelaagde manier weet uit te werken. De jury is onder de indruk van het consistente vakmanschap dat dit collectief van architecten laat zien, na de LocHal nu ook bij het Schoenenkwartier en ITC, en van de publieke dimensie die het ieder project weer weet te geven.

https://vimeo.com/1003757721

Voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024 heeft een onafhankelijke jury vijf nominaties aangewezen: Civic Architects, De Zwarte Hond, LEVS architecten, Studio Nauta en Martens, Willems & Humblé Architecten.

Van de genomineerden zijn de afgelopen periode videoportretten gemaakt. Iedere architect en ruimtelijk ontwerper in Nederland roepen wij nu op om te stemmen op de genomineerde die deze prijs wat haar/hem betreft het meeste verdient.

Het architectenbureau dat de meeste stemmen ontvangt, zal tijdens de feestelijke prijsuitreiking op 6 november van dit jaar de prijs voor Architect van het Jaar 2024 uitgereikt krijgen.

Naast de eer is aan de Architect van het Jaar 2024 een geldprijs van 5.000 euro verbonden, mogelijk gemaakt door hoofdpartners Reynaers Aluminium en Forster.

Bekijk de vijf nominaties en breng jouw stem uit

De nominaties zijn gekozen door een onafhankelijke jury bestaande uit architect Uri Gilad (Office Winhov), stadsontwikkelaar Lizan Hegeman (BPD), architect Raoul Vleugels (Werkstatt) en architect Annemariken Hilberink (Hilberink Bosch Architecten).

Civic Architects
Als je bij ITC van binnentuin naar binnentuin wandelt, van daglicht naar daglicht, valt op hoe prettig het gebouw in zijn maatvoering is geworden. Een prestatie van formaat, want de basis van het voormalige laboratoriumgebouw was een bijzonder diep gebouw met een te hoge eerste verdieping en te lage begane grondvloer. Door de hoofdontsluiting op de eerste verdieping te leggen, wordt de kwaliteit daarvan maximaal benut. Door de installaties vervolgens in een verhoogde vloer daarvan onder te brengen, bleef de benedenverdieping precies bruikbaar, en uitermate geschikt voor geconcentreerd werk. Vervolgens zijn de zaagsnedes in het casco zichtbaar gelaten en is het gebouw verder precies rauw genoeg gehouden om interessant te zijn en afgewerkt genoeg om een verzorgde onderwijsomgeving te bieden. In dit project werkte Civic Architects samen met VDNDP en Studio Groen+Schild.

Bij het werken aan bestaande gebouwen is er een groeiende groep architecten die het bestaande niet wil fixeren, maar het als uitgangspunt wil nemen voor het volgende leven ervan. Ontwerpen in analogie met het bestaande, wordt dit ook wel genoemd. Bij die beweging behoort Civic Architects tot de voorhoede, vindt de jury. Na de renovatie of transformatie zijn oud en nieuw nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden, samen creëren ze een nieuwe eenheid.

Voor dat nieuwe leven van de bestaande gebouwen zijn soms stevige ingrepen nodig, zoals het uitzagen van vier atria bij ITC bewijst. Zo’n stevige maar doordachte ingreep is ook te zien bij het Schoenenkwartier. In een bestaand kantoorgebouw zijn daar drie grote cirkels gezaagd, terwijl de overige gevelopeningen met bakstenen gesloten werden. Met deze cirkels heeft Civic Architects het bestaande echt getransformeerd en verhoudt het zich ineens tot het monumentale stadhuis van Kropholler, met al zijn bogen, dat ernaast staat. Door aan het bestaande gebouw een dubbelhoge ruimte toe te voegen, heeft het nieuwe geheel ook een publieke dimensie gekregen. De dubbelhoge ruimte biedt het museum een leegte, een ademruimte, die voor allerhande bijeenkomsten gebruikt wordt. Het is dankzij deze ruimte dat het museum onderdeel is geworden van het lokale gemeenschapsleven.

Civic Architects is een collectief van architecten onder leiding van Gert Kwekkeboom, Ingrid van der Heijden, Jan Lebbink en Rick ten Doeschate. Bij veel bureaus hebben partners eigen projecten onder hun hoede, maar Civic Architects werkt echt anders, heeft een collectievere benadering. De meeste projecten hebben wel een partner die de lead heeft, maar er is ook altijd een tweede partner bij het project betrokken, terwijl de andere partners als periodiek klankbord fungeren. Het komt ook voor dat bij een prijsvraagontwerp andere partners in de lead waren dan bij de uitwerking van het ontwerp. Het is in het collectieve dat het bureau zijn ontwerpkracht vindt. Dat werkt door in de hele organisatie: alle ontwerpers binnen het bureau worden uitgedaagd om met ideeën voor de projecten te komen. Het knappe is dat vanuit al die kritische blikken het bureau ontwerpen weet te destilleren die geen onderhandeld gemiddelde vormen maar het tegenovergestelde: ontwerpen die zowel scherper als gelaagder zijn dan iemand zelf had kunnen ontwerpen. De gezamenlijke warme lunch aan de grote statafel middenin het bureau onderstreept deze benadering. Architectuur is hier teamwork.

Civic Architects vestigde haar naam met het ontwerp voor de LocHal dat het samen met Braaksma & Roos en Inside Outside ontwierp, en waar Mecanoo het interieur van de bibliotheek voor tekende. De jury is onder de indruk van het feit dat Civic Architects erin geslaagd is het hoge niveau van dat project te continueren in heel andere opgaven, zoals een onderwijsgebouw en een museum. Daarbij ziet de jury ook een lijn in de benadering van het bureau: zoveel mogelijk van het bestaande bewaren, werken vanuit het architectonische karakter daarvan, enige rauwheid daarbij niet uit de weg gaan, maar tegelijkertijd ook een interessante gelaagdheid introduceren.

Een paar voorbeelden van de extra lagen die het bureau weet toe te voegen: bij de LocHal geven de enorme gordijnen en plantenbakken de grote ruimtes een prettige maat en atmosfeer, bij het Schoenenkwartier zit het ‘m in de kalkhennep balies en de met la-di-da ontwikkelde driedimensionale wandtegels, bij ITC bijvoorbeeld in het bewaren van specifieke onderdelen in het oude casco en in het patina van de nieuwe binnenwanden.

Zelf benadrukt Civic Architects dat het zoveel mogelijk bewaren van het bestaande vooral ook gedreven wordt door een grote duurzaamheidsambitie. Het bureau wil zo min mogelijk slopen, zoveel mogelijk materialen hergebruiken en wat het dan toevoegt zo circulair mogelijk te maken.

Het maatschappelijk engagement van het bureau gaat verder in de ambitie om ieder project een publieke dimensie te geven: plekken voor ontmoeting en samenkomst. Binnen onze verder verdichtende steden, waarin huishoudens steeds kleiner worden en mensen steeds meer in hun eigen bubbel leven, is die publieke dimensie van architectuur volgens de jury belangrijker dan ooit.

Het brede maatschappelijk engagement van het bureau vertaalt zich ondertussen ook in de bredere rol die een van de partners, Gert Kwekkeboom, nu speelt als supervisor bij de gemeente Amsterdam.

Meer informatie: civicarchitects.eu

Trefwoorden

nominatie civic architects architectenweb awards architect van het jaar

1	Rotterdam gestart met metamorfose Hofplein naar groen stadsplein dinsdag, 15 april
2	Kantoorgebouw in Maastricht gaat mix aan bewoners huisvesten maandag, 14 april
3	MVRDV en Zecc Architecten transformeren Heerlense kerk tot stadsbad donderdag, 17 april
4	Hilversumse Architectuurprijs voor projecten van Monadnock en De Koning Architecten dinsdag, 15 april
5	Proeftuin Cajanus van team met HBB groep en FARO wint tender in Haarlem dinsdag, 15 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Een hergebruikt en duurzaam thuis voor geowetenschappers

27 september 2023

Elf lessen uit symposium rond ontwerpen in analogie met het bestaande

23 oktober 2023

Schoenenkwartier bekroond als Publiek gebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Faculteit ITC van Universiteit Twente uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2024

23 mei 2024

Schoenenkwartier Waalwijk organiseert architectuurrondleidingen

29 april 2024

Faculteit ITC, Universiteit Twente, bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2023

8 november 2023

Vijf genomineerden voor Abe Bonnema Architectuurprijs 2023

11 oktober 2023

Bouw CUBE op campus Universiteit Twente gestart

2 oktober 2023

Civic Architects vormt oud abattoir in Luxemburg om tot cultuurhal

19 september 2023

Nautisch baken voor Buiksloterham

26 juni 2023

Collegezalengebouw Gorlaeus-laboratoria Leiden ondergaat vernieuwing

2 januari 2023

Braaksma & Roos, Civic Architects en Arup mogen Stadstheater Arnhem vernieuwen

22 december 2022

Bouw Tolhuiskade in transformatie Buiksloterham Amsterdam gestart

26 september 2022

Civic maakt geslaagde verbinding van historie met heden in Schoenenkwartier

12 juli 2022

Circulair cultuurcluster Berlijnplein: de runner-up

30 mei 2022

LocHal wint Herengracht Industrie Prijs 2021

3 november 2021

Winnend plan van Civic Architects, BC architects en AWB voor cultuurcentrum Brussel

14 september 2021

Realisatie nieuw faculteitsgebouw van Universiteit Twente gestart

7 juni 2021

Civic Architects maakt ontwerp voor herbestemming Centrale Markthal Amsterdam

2 februari 2021

Onderzoeksvoorstel BURA en Civic wint Highrise Innovation Award

26 januari 2021

Civic Architects: ‘Publieke plekken zijn belangrijker dan ooit’

10 september 2020

LocHal onderscheiden met Europa Nostra Award

8 mei 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Brede toekenning van monumentenstatus op ENCI-terrein Maastricht

17 april, 5:08

Op het terrein van de voormalige cementfabriek ENCI in Maastricht zijn vijf rijksmonumenten en achttien gemeentelijke monumenten aangewezen. Bij de viering zijn meteen plannen voor herbestemming gepresenteerd.

Bestemmingsplan Rijnhaven Rotterdam definitief

17 april, 3:08

De Raad van State heeft op 16 april alle ingediende zienswijzen tegen het bestemmingsplan voor de Rijnhaven ongegrond verklaard. De ambitieuze gebiedsontwikkeling in het hart van Rotterdam-Zuid kan volledig starten.

Ingrijpende renovatie van een school voor speciaal onderwijs door EVA architecten

17 april, 12:30

Het schoolgebouw van SO Lux in de Utrechtse wijk Zuilen was zo’n vijftig jaar oud en voldeed niet aan de eisen en wensen die nu gelden. Naar ontwerp van EVA architecten is het gebouw gerenoveerd en verduurzaamd.

MVRDV en Zecc Architecten transformeren Heerlense kerk tot stadsbad

17 april, 11:07

In de rijksmonumentale kerk wordt een zwembad gerealiseerd met een verstelbare bodem. Ook kan de gehele kerkvloer onder water worden gezet, zodat de bezoekers kunnen ‘lopen op het water’ en de kerkruimte wordt weerspiegeld in het water.

Emma Scholten benoemd tot partner bij Powerhouse Company

17 april, 4:12

Sinds ze negen jaar geleden in dienst trad, heeft Scholten een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van het internationale architectenbureau.

Corporaties: huurbevriezing bedreigt bouw tienduizenden huizen

17 april, 9:11

Woningcorporaties kunnen de komende jaren tienduizenden minder huizen bouwen op de krappe woningmarkt door de huurbevriezing die de coalitiepartijen zijn overeengekomen in de voorjaarsnota.

Huurders kunnen uit minder huizen kiezen, ook in middensegment

16 april, 9:11

Door de krapte nam de gemiddelde prijs per vierkante meter voor het eerst sinds lange tijd harder toe dan de inflatie.

Minder geloof in afhandeling aardbevingsschade onder dit kabinet

15 april, 4:20

Het vertrouwen van de Groningers in de afhandeling van de schade door de gaswinning is afgenomen sinds het aantreden van het huidige kabinet, meldt onderzoeksgroep Gronings Perspectief.

Joost Wetzel benoemd tot associate bij Mei architects and planners

15 april, 11:15

Sinds zijn start bij het bureau in 2018 heeft Wetzel zich ontwikkeld tot divisieleider ‘Bestaand & Nieuw’, een divisie die zich richt op transformatieprojecten. Daarbij heeft hij zijn expertise uitgebreid met een focus op biobased bouwen en houtbouw.