Ontwerpteam voor grootschalige vernieuwing S.M.A.K. Gent geselecteerd

19 juni, 12:20

Voor de uitbreiding en vernieuwing van het S.M.A.K. in Gent is na een Open Oproep van de Vlaams Bouwmeester gekozen voor het ontwerpvoorstel van noAarchitecten, David Kohn Architects en Asli Çiçek. Het plan van deze architectencombinatie voorziet in een tweede museumgebouw en een centrale ingang in de Floraliënhal, die een voorname rol krijgt in het Citadelpark.

Sinds 1999 is S.M.A.K., Stedelijk Museum voor Actuele Kunst in Gent, gehuisvest in het voormalige casinogebouw, dat deel uitmaakt van een groot en centraal gelegen gebouwencluster in het Citadelpark. Al deze gebouwen grenzen met hun achterzijde aan de Floraliënhal, die ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling in 1913 is gebouwd.

Het huidige onderkomen van S..M.A.K. biedt net voldoende ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen. Het museum wil uitbreiden om naast de tijdelijke tentoonstellingen ook 500 werken uit de collectie (die in totaal zo’n 3.500 werken telt) permanent aan het publiek te kunnen tonen. Daarnaast voldoet het bestaande gebouw niet aan de internationale museumnormen met betrekking tot klimaatbeheersing.

In aanvulling op de ambitie voor een goed toegerust en duurzaam museum met genoeg ruimte, wil S.M.A.K. een sterkere verbinding met de publieke ruimte van het Citadelpark, het grootste stadspark van Gent en beschermd cultuurhistorisch landschap. In 2021 hebben 51N4E en NU architectuuratelier een masterplan opgesteld voor de transformatie van de gebouwencluster, in het verlengde van de vernieuwingsplannen van de stad voor het Citadelpark.

Gebouwen te gast
Het ontwerp voor een nieuw S.M.A.K. is een belangrijke schakel in de transformatie van de gebouwencluster, legt Team Vlaams Bouwmeester uit. Voor de vernieuwing en uitbreiding van het museum werd een Open Oproep uitgeschreven, die is gewonnen door de combinatie van noAarchitecten, David Kohn Architects en Asli Çiçek.

Het winnende ontwerpvoorstel beantwoordt volgens de jury het best de vraag naar twee museumgebouwen, die ‘te gast zijn in het park’. Dit zijn de S.M.A.K.-Hal, waar het museum nu in is gehuisvest, en het Collectiehuis, op de plaats van de vroegere, nu ongebruikte ‘casinokop’. Dit Collectiehuis wordt volgens het plan de plek voor de permanente tentoonstelling uit de eigen collectie.

Floraliënhal centraal
Het ontwerpteam verplaatst de ingang van het nieuwe ‘tweeledige’ museum naar de Floraliënhal, “zoals in 1913 tijdens de Wereldtentoonstelling, toen de kopse paviljoenen erop geënt waren”, leggen de architecten uit. Volgens de jury geeft dit de monumentale hal weer zijn centrale rol in het park, tussen de S.M.A.K.-Hal als het Collectiehuis. Dat heeft de jury sterk gewaardeerd. De hal leidt met uitnodigende trappen, liften en terrassen naar de respectievelijke gebouwen.

De architecten willen de Floraliënhal bovendien – naast de materiële restauratie – zijn voormalige rol van ‘reusachtige serre’ teruggeven. “Het is een radicale omkering van het S.M.A.K., maar een evidente transformatie voor de Floraliënhal”, verklaren het winnende ontwerpteam.

De S.M.A.K.-Hal als het Collectiehuis zijn beide georiënteerd op zowel de Floraliënhal als het Citadelpark. De positie van ramen en balkons is dusdanig gekozen dat beide gebouwen profiteren van de grootse hal en dat er verbindingen ontstaan tussen de kunst en het park, aldus de architecten.

Hergebruik en vernieuwing
De jury waardeerde tevens het uitgangspunt van het winnende ontwerpteam om zoveel mogelijk ‘circulair te bouwen’. Het ontwerpteam streeft ernaar dat alle materialen van de afbraak, waaronder die van de Rode Poort, worden gebruikt voor de bouw van het nieuwe museum. De structuren blijven behouden, worden ontdaan van de bakstenen huid en na goede isolatie weer ‘aangekleed’.

De heropbouw van de gevels ziet het ontwerpteam als een mogelijkheid om de uitstraling van het museum te herdefiniëren, “om de afstandelijke symmetrie en formaliteit te vervangen door een speelser karakter.” De markante materialen, zoals de decoratieve blauwe hardsteen en de bas-reliefs, worden gebruikt om nieuwe gevels of ‘gezichten’ te creëren, die inspelen op de nieuwe benaderingen van het museum, leggen de architecten uit.

In de Floraliënhal wordt aan twee zijden een volledig nieuw aangezicht gerealiseerd. Dit wordt in meerdere opzichten afwijkend van het bestaande gebouw. Het wordt een voortzetting van het landschap rondom de hal en biedt de bezoeker “betreedbare topografieën zoals deze ook in het park aanwezig zijn”. Vooral moet een informele uitstraling de drempel tot het museum verlagen. Voor de nieuwe volumes in de Floraliënhal en voor de uitbreiding op het huidige museum worden duurzame materialen gekozen.

Uitwerking wedstrijdontwerp
Het ontwerpteam werkt de komende maanden, samen met het S.M.A.K. en sogent, aan een verfijning van het wedstrijdontwerp en de inpassing in het Citadelpark. Het gehele project beslaat circa 20.ooo m².

Trefwoorden

transformatie asli çiçek gent renovatie publieke gebouwen belgië citadelpark 51n4e nu architectuuratelier restauratie museumgebouw park s.m.a.k. noaarchitecten david kohn architects museum

1	Nominatie Zorggebouw van het Jaar 2024 bekend woensdag, 25 september
2	Aftiteling van architectuur dinsdag, 24 september
3	KAAN Architecten voltooit Onderwijscentrum Rijksuniversiteit Groningen dinsdag, 24 september
4	Universiteit Utrecht kiest Mecanoo voor herontwikkeling Van Unnikgebouw dinsdag, 24 september
5	Vervangende uitbouw versterkt relatie tussen huis en tuin donderdag, 26 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Zes teams geselecteerd met ontwerpvoorstel voor nieuw MuHKA

7 mei

Woonproject van archipelago en NU architectuuratelier zorgt voor verdichting en ruimte

13 augustus

Design District in Londen is gevarieerde en complexe wijk

31 maart 2020

Herbestemming Begijnhof Hasselt geeft plek aan faculteit Architectuur

20 augustus 2018

Gent krijgt grootschalig complex voor meer dan 500 studenten

29 april

Gent geeft groen licht aan bouw van nieuwe wijk Rinkkaai

8 februari

Meer dan driehonderd woningen in nieuwe Gentse wijk Rinkkaai

22 november 2023

Renovatie en transformatie van Gentse patriciërswoning door Volt Architecten

27 maart 2023

Historie en verval Wintercircus Gent zichtbaar gelaten bij renovatie

9 november 2022

Vlaamse overheid verwerft originele plannen KMSKA

4 november 2022

Gebouwen Nationaal Holocaustmuseum laten geschiedenis spreken

6 maart

Gemeenteraad Delft geeft groen licht voor verbouwing Museum Prinsenhof

5 februari

Stedelijk Museum krijgt eind 2024 weer een beeldentuin

28 november 2023

Amsterdam Museum mag van de rechter renoveren

4 juli 2023

Paleis Het Loo – ondergrondse uitbreiding door KAAN Architecten ingepast in barok landschap

18 april 2023

Rembrandthuis heropent na verbouwing

17 maart 2023

David Chipperfield Architects wint competitie Nationaal Archeologisch Museum Athene

21 februari 2023

OMA verbouwt museum voor Egyptische oudheden in Turijn

27 januari 2023

Schoenenkwartier bekroond als Publiek gebouw van het Jaar 2022

12 oktober 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Den Haag gestart met herinrichting Spuiplein

27 september, 4:13

Het plein wordt vergroend, er komen meer zitplekken en er wordt een waterbassin gerealiseerd. OKRA landschapsarchitecten is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Rotterdams college legt bestemmingsplan park in Maashaven voor aan gemeenteraad

27 september, 3:20

Rotterdam wil een park aanleggen in het water van de Maashaven. Het gaat om het zeven hectare grote Nelson Mandelapark, dat een heuvelachtig karakter krijgt.

UNStudio presenteert opgeleverd woningbouwproject in São Paulo

27 september, 12:03

In de Braziliaanse stad São Paulo is het door UNStudio ontworpen woningbouwproject EZ Parque da Cidade opgeleverd. De verdiepingen hebben een plattegrond in de vorm van een roterende windmolen, waardoor elke woning aan drie zijden uitzicht biedt.

Winnaars ARC24 Awards bekend

27 september, 9:28

In drie categorieën werden evenzoveel projecten onderscheiden met een award.

Nieuwe problemen rond kanaal in Overijssel 'slaan in als een bom'

27 september, 5:00

Omwonenden van Kanaal Almelo-De Haandrik in Overijssel zijn ‘enorm geschrokken’ van het bericht dat het grootste deel van de oevers instabiel is.

Directiewijziging bij jubilerend Bogaerds Architecten

27 september, 1:55

Afgelopen zaterdag heeft Bogaerds Architecten zijn tachtigjarig bestaan gevierd.

PBL: voorzieningen en werk slechter met ov bereikbaar geworden

27 september, 10:29

De effecten zijn vooral fors voor mensen die wonen in landelijk gebied, in de stadsranden en in dorpen.

Over de onafhankelijkheid van de jury van de Architectenweb Awards

26 september, 3:04

Onder de nominaties voor Schoolgebouw van het Jaar zijn dit keer ook twee nominaties voor onderwijsgebouwen van de architectenbureaus waar twee van de juryleden partner zijn. Hoe gaan we daarmee om?