Inplanting

Begane gond Gebouw A

Kazerneterrein Herkenrode in centrum Hasselt getransformeerd naar woongebied

2 januari 2024, 15:53

In het centrum van de stad Hasselt in Belgisch Limburg ligt het voormalig kazerneterrein Herkenrode, dat gefaseerd is herontwikkeld tot nieuwe woonomgeving, inclusief tuinen, verhard plein en ondergrondse parkeergarage. In het omvangrijke project vervulde Abscis Architecten de coördinerende rol. Tevens maakte het bureau het ontwerp voor een aantal gebouwen.

De stad Hasselt verkocht de voormalige Herkenrodekazernes zodat het gebied kon worden herbestemd in het kader van de binnenstedelijke ontwikkeling. Gezien de schaal van het project opteerde de opdrachtgever om verschillende architectenbureaus aan te stellen. Het team, bestaande uit Abscis Architecten, Atelier Kempe Thill Architects and Planners, UAU Collectiv en Land Landschapsarchitecten, won in 2015 samen met de lokale ontwikkelaars Kolmont en Vestio de competitie voor het project.

De architectenbureaus namen alle een evenredig deel in het project voor hun rekening. Om de eenheid van het project te bewaren en de samenwerking gestructureerd te laten verlopen, nam Abscis Architecten ook de coördinerende rol op zich.

Ademruimte in de binnenstad
Binnen het stedenbouwkundig ontwerp werd een duurzaam woonproject ontwikkeld, met in totaal zo’n 140 wooneenheden voor diverse doelgroepen. De buitenruimte omvat een groene stadstuin, een collectieve tuin, een verhard plein en publieke verbindingen. Op deze wijze is de verdichting in het stadscentrum gecombineerd met ademruimte en meer gemeenschappelijk groen.

Gaandeweg werd door Universiteit Hasselt besloten om het ontwerpvoorstel voor de Witte Kazerne (UAU Collectiv) en het Poortgebouw (Abscis Architecten), gelegen aan de rand van het plangebied, bij het project te betrekken. Op die manier werd een goede mix van functies gegarandeerd en het masterplan als één geheel ontwikkeld, met een helder totaalbeeld als resultaat.

Het gebied als geheel is omgevormd tot een informele ontmoetingsplaats, voor zowel de bewoners, de studenten en docenten, als de bezoekers van de stad, leggen de architecten uit. Het voorheen gesloten bouwblok is nu doorwaadbaar en bruikbaar. De verschillende zachte routes die reeds aanwezig waren in het stedelijk weefsel van de stad zijn doorgetrokken over de locatie. Hierdoor is een subtiele opdeling van het grote stedenbouwkundige bouwblok ontstaan waardoor deze bovendien beter aansluit bij de schaal van de Hasseltse binnenstad.

Autovrij terrein
Aan de oostelijke zijde van het binnengebied ligt het meer verharde en publieke gedeelte, waaraan de gebouwen van U-Hasselt zijn gekoppeld. Dit openbare plein gaat over in het groenere en meer private gedeelte met uiteindelijk, in het westelijk gedeelte van het gebied, een volledig private buitenruimte.

Om het terrein volledig autovrij te kunnen houden, is – naar ontwerp van Abscis Architecten – onder de gebouwen A, B, C en E een parkeergarage met 207 plekken gerealiseerd. Bovendien is er een ondergrondse verbinding gemaakt met de verderop gelegen Parking Dusart. Door deze ingreep zijn er geen extra verkeersbewegingen binnen de groene gordel van Hasselt. Fietsers hebben een eigen rechtstreekse toegang tot niveau -1 van de parkeergarage door middel van een fiets- en goederenlift. Zo blijft het langzaam verkeer optimaal gescheiden van het autoverkeer.

Gebouwen
De gebouwen A en B, ontworpen door respectievelijk Abscis Architecten en UAU Collectiv, vervangen de bestaande bebouwing langs de Meldertstraat. De nieuwe volumes sluiten aan op het bestaande stedelijk weefsel en maken het stedelijk bouwblok van het Herkenrodeterrein af.

Een centraal volume, het door Atelier Kempe Thill ontworpen gebouw C, functioneert als ordenend element in de vorm van een urban villa. Het definieert de schaal van het groene binnenstedelijke plein en begeleidt de verbinding tussen de verschillende doorsteken en het plein. LAND landschapsarchitecten ontwierp een zeer groen, verbindend en autovrij binnenplein als een veilige speelomgeving en een rustige oase in de binnenstad.

Abscis Architecten ontwierp overigens ook het casco voor kantoorvolume E; gebouw D, naar ontwerp van UAU Collectiv, moet nog worden gerealiseerd.

Openbaar en privé
Bij de woongebouwen A en B, gelegen aan de Meldertstraat, is bewust gekozen om de ontsluiting aan de straatzijde te organiseren, zodat hier beweging en levendigheid ontstaat. De doorzichten op maaiveldniveau van de Meldertstraat naar de binnentuin zijn daartoe volledig opengewerkt. Aan deze doorgangen is ook een aantal functies gekoppeld zoals een fietsenberging voor bezoekers en een semi-private berging voor rolstoelen en kinderwagens.

De overgangszone tussen de openbare en de privé-ruimte is opgevat als buitenruimte, vertelt Abscis Architecten. De gevelbekleding, de kasseibestrating en het houtgebruik aan de buitenzijde zijn voortgezet in de verkeersruimten. “Zo wordt het gevoel van de eigen woning aan de straat doorgetrokken tot aan de voordeur van het appartement”, aldus de architecten.

Materialisatie
Weloverwogen keuzes op het vlak van materialisatie en korrelgrootte zorgen voor aansluiting bij het historische karakter van het terrein, terwijl ook sprake is van een hedendaagse architectuur. Zo is bij gebouw A een lichte steen in combinatie met horizontale betonnen stroken in de gevel toegepast. Deze verwijzen naar de speklagen van het historische Poortgebouw of Refugiehuis, waarvan de renovatie eveneens is ontworpen door Abscis Architecten. De steen loopt door in de verkeerszones en verbindt zo de voor- en achtergevel met elkaar.

De afsluiting tussen privé en publiek, bestaande uit een stalen spijlenwerk, is zo licht mogelijk gehouden. De hoger gelegen overlopen zijn van de straat gescheiden door claustra’s. Dit resulteert in massiviteit aan de buitenzijde en transparantie aan de binnenzijde, legt het Gentse bureau uit. De zuidgevel is voorzien van beweegbare panelen als zonwering en afscheiding, wat het strakke volume bovendien speelsheid verleent.

De woningen aan de Meldertstraat zijn volledig georiënteerd op het zuiden en uitgerust met diepe, ruime terrassen. Deze terrassen bieden voldoende schaduw in de zomer, laten de zon diep in de woningen in de winter en vormen een buffer tussen de private woonruimte en de publieke stedelijke omgeving. Daarnaast draagt de open architectuur met veel daglicht en grote terrassen in een groene omgeving bij aan een prettige leefomgeving.

Flexibiliteit
De flexibele planindelingen van de gebouwen maken het mogelijk om een passende woonvorm te bieden bij de specifieke wensen van de diverse bewoners, uiteenlopend van gezinnen, eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen tot alleenstaanden.

Bovendien zijn de wooneenheden zo ingedeeld dat ze vrij eenvoudig te koppelen zijn. Daarmee is optimaal in te spelen op de (veranderende) vraag van huidige en toekomstige bewoners, bijvoorbeeld bij een veranderende gezinssamenstelling of wanneer een grootouder komt ‘aanwonen’.

Ten slotte werd gekozen voor slijtvaste materialen die mooi verouderen, vertelt Abscis Architecten. Bij de detaillering van de gebouwen is rekening gehouden met een heldere scheiding van constructie, installaties en interieur, zodat deze onafhankelijk van de verschillende leeftijdscycli kunnen worden vervangen.

Trefwoorden

hasselt land landschapsarchitecten hasselt (belgië) abscis architecten uau collectiv woningbouw transformatie belgië herbestemming herkenrode atelier kempe thill architects and planners

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
4	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
5	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontwerp van Abscis Architecten geeft centrum Hamme (B) een kwaliteitsimpuls

18 december 2023

Woongebouw met ruime wintertuinen in historisch Herkenrode

3 januari 2024

Appartementengebouw in hsb frist hart van Marollenwijk op

30 maart 2021

Atelier Kempe Thill geeft Brusselse flats met renovatie nieuwe uitstraling

26 januari 2024

Compacte uitbreiding scholencomplex met ruimte voor groen

23 november 2020

Studio Larkemika transformeert militair gebouw tot woongebouw

20 februari 2024

Abscis Architecten ontwerpt school in nauwe samenhang met bestaand landschap

9 april

Abscis Architecten creëert transparant en warm kantoorinterieur voor bouwonderneming

16 november 2020

Grootschalig stedelijk ensemble bij station Rennes naar ontwerp van Atelier Kempe Thill voltooid

11 juli 2024

Omvangrijke renovatie Ledeganck-complex van Universiteit Gent afgerond

9 november 2020

Witteveen+Bos renoveert dienstgebouwen bij Zelzatetunnel

31 januari 2024

Gent krijgt grootschalig complex voor meer dan 500 studenten

29 april 2024

Twee nieuwe gebouwen door Abscis Architecten voor een scholenstraat in Poperinge

16 april

Abscis Architecten ontwerpt verbonden volumes voor scholengemeenschap

30 april

Abscis ontwerpt gebouw als uitbreidbare blokkenpuzzel voor Universiteit Gent

3 juni 2020

Minimalistisch notariaat in groene omgeving

6 april 2020

Theresianenklooster Aalst krijgt woonbestemming

29 februari 2016

Vijf architectenteams kanshebber bij Huis voor Autisme in Elsene

20 november 2024

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

Nieuw stadsplein Mortsel in gebruik genomen

28 juni 2013

VAi presenteert zestiende editie Architectuurboek Vlaanderen

23 oktober 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

16 mei, 2:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.