Plan Hart van Hamme

Hamme Markt

Totaalproject

Totaalproject, schema

Plan Hart van Hamme

Hamme Markt

Totaalproject

Totaalproject, schema

Ontwerp van Abscis Architecten geeft centrum Hamme (B) een kwaliteitsimpuls

18 december 2023, 17:00

Abscis Architecten heeft de afgelopen jaren gewerkt aan een grootschalig project, dat deel uitmaakte van het ambitieuze masterplan ‘Hamme 2020’. Deze gemeente in Oost-Vlaanderen zette met een flinke herinrichting van het centrum in op het verbeteren van de verblijfskwaliteit voor zowel de bewoner als de bezoeker, naast het creëren van een zogenoemde ‘handelslus’ ter versterking van de commerciële activiteiten in de dorpskern.

In dit kader was Abscis Architecten verantwoordelijk voor het deelproject ‘Hamme Markt’, het gebied ten noordwesten van het centrale Marktplein en de Sint-Pieters Bandenkerk. De Markt is omgevormd tot een verkeersluw en groen binnengebied, met enerzijds een publieke, culturele campus en anderzijds woonblokken met een commerciële plint als private ontwikkeling.

Culturele campus
De culturele campus omvat het voormalige kloostergebouw en de winterkapel. Die bepalen samen met de tegenovergelegen Sint-Pieter Bandenkerk en de pastorie aan het Marktplein in sterke mate het historische karakter van het centrum. Het architectenbureau heeft het kloostergebouw en de kapel dan ook meegenomen in zijn planconcept. Ook een aantal waardevolle bomen is overigens in het plan behouden. Verder is het groen uitgebreid en ingepast op zowel oude als nieuwe publieke pleinen.

Abscis Architecten heeft aan de culturele campus een hedendaags gebouw toegevoegd voor de kunstacademie, dat eerder in het voormalige klooster was gehuisvest. De nieuwbouw kenmerkt zich door sheddaken, die vanuit het noorden daglicht in de lesruimten brengen. In het kloostergebouw en de winterkapel heeft de bibliotheek een nieuw onderkomen gekregen.

Het nieuwe bouwvolume en het erfgoed sluiten op elkaar aan en vormen een geheel; een cafetaria en een luifelconstructie vormen de bindende elementen. De gebouwen omarmen een doorwaadbare binnentuin, die is vormgegeven om een zekere intimiteit en rust uit te stralen.

Woonomgeving
Ten noorden van de culturele campus ligt een gebouwencluster, die ruimte biedt aan 70 woningen en 3.000 m² commerciële ruimte. Deze ontwikkeling vormt de drager van het project. Hier is een tevens ondergrondse parkeergarage gerealiseerd.

De woonstrips zijn overwegend dwars op de erfstraten geplaatst, waardoor vanuit de openbare ruimte een open beeld is behouden. Bovendien verkregen de woningen hierdoor een optimale oost-westelijke oriëntatie. Een aantal appartementenblokken is geplaatst op een sokkel, waarin retail is ondergebracht. Op de sokkel zijn groene daken gerealiseerd als buitenruimte voor de bewoners.

De woongebouwen zijn in een coherente vormentaal en materialisatie uitgevoerd. Aan de straatzijden zijn de gevels bekleed met een rode baksteen; de gevels van de binnengebieden zijn wit gepleisterd.

Optimalisatie
Het architectenbureau heeft bij het ontwerp van zowel de publieke als de private projectgedeelten veel aandacht besteed aan de inpassing in de context. De ondergrondse parkeergarage is een goed voorbeeld van de wijze waarop Abscis Architecten een omvattende visie heeft ontwikkeld, gericht op een kwalitatief ruimtelijk totaalproject met aandacht voor de verschillende gebruikers.

De nieuwe openbare parkeergarage onder de woongebouwen maakt het daadwerkelijk mogelijk het doorgaand verkeer in het centrum te verminderen. Het Marktplein en de omgeving worden verkeersluwer als een groot deel van het verkeer afgewikkeld wordt via de Meulenbroekstraat; deze loopt langs de nieuwe parkeergarage.

Kwalitatieve ruimte
Een tweede optimalisatie betreft de footprint. Het oorspronkelijke masterplan stelde een volledige inname van de verschillende projectzones voor. Dit betekende een kwantitatieve optimalisatie, maar creëerde tevens een aantal ruimtelijke knelpunten met een mindere plankwaliteit als gevolg, legt Abscis Architecten uit. Het bureau heeft ruimtelijke oplossingen gezocht die volgens Abscis Architecten juist wel een kwalitatieve injectie voor het Hart van Hamme betekenen.

Zo heeft het bureau de bouwlijn grenzend aan het schooldomein een knik gegeven, waardoor ruimte is ontstaan voor bijvoorbeeld privétuinen, collectief groen en landschapselementen. Het reeds aanwezige groen op het terrein van de aangrenzende school stopt hierdoor niet abrupt aan de perceelgrens. Eenzelfde strategie is toegepast bij één van de bouwblokken.

Een bijzondere plek
Ten derde kon het architectenbureau zich, vanuit zowel ruimtelijke als visuele overwegingen, niet vinden in een nieuw volume naast de winterkapel, zoals in het masterplan gesteld. “Dit zou de winterkapel reduceren tot ‘slechts’ een gevel in de rij”, legt het bureau uit. De zichtrelatie vanaf de rotonde naar de kerk ziet Abscis bijvoorbeeld als een troef van Hamme, die behouden moest blijven.

Vooral de ruimte naast de kapel verdiende aandacht, meende Abscis Architecten. Door de toevoeging van een luifel, in schaal afgestemd op de omgeving, is een plek met een bijzonder karakter gecreëerd. De relatie tot de kerk en het Marktplein, de winterkapel als decor en de verbinding met het nieuwe academiegebouw dragen bij aan de betekenis van deze nieuwe plek, die bovendien tal van functies kan vervullen.

Trefwoorden

woningbouw herinrichting centrum kunstacademie abscis architecten bibliotheek appartementengebouw schoolgebouw belgië hamme openbare ruimte

1	Woontorens The Grace worden lager dan gepland vrijdag, 26 april
2	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Appartementengebouw in hsb frist hart van Marollenwijk op

30 maart 2021

Kazerneterrein Herkenrode in centrum Hasselt getransformeerd naar woongebied

2 januari

Compacte uitbreiding scholencomplex met ruimte voor groen

23 november 2020

Abscis Architecten creëert transparant en warm kantoorinterieur voor bouwonderneming

16 november 2020

Omvangrijke renovatie Ledeganck-complex van Universiteit Gent afgerond

9 november 2020

Kabinet trekt 11 miljoen euro extra uit voor bibliotheken

15 april

Abscis ontwerpt gebouw als uitbreidbare blokkenpuzzel voor Universiteit Gent

3 juni 2020

Minimalistisch notariaat in groene omgeving

6 april 2020

Witteveen+Bos renoveert dienstgebouwen bij Zelzatetunnel

31 januari

Theresianenklooster Aalst krijgt woonbestemming

29 februari 2016

Eerste tbs-kliniek in België geopend

7 mei 2014

Nieuw stadsplein Mortsel in gebruik genomen

28 juni 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

26 april, 3:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

26 april, 1:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

26 april, 12:15

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

26 april, 10:47

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.