Begane grond

Eerste verdieping

Tweede verdieping

Derde verdieping

Doorsnede A

Situatie

Introverte gevangenis opent zich als veilig en prettig schoolgebouw

23 november 2021, 15:22

De voormalige strafgevangenis aan de Havenstraat in Amsterdam is door atelier PRO, samen met Van Hoogevest Architecten en Buro Sant en Co, getransformeerd tot nieuw onderkomen voor de British School of Amsterdam. Om het gewenste programma in te passen hebben de architecten de kenmerkende structuur als uitgangspunt genomen en aangevuld met nieuwbouw.

Voorheen was de British School of Amsterdam (BSA) gehuisvest op drie verschillende locaties in Amsterdam. BSA wilde de vier scholen – infant, early years, junior en senior – samenbrengen in één gebouw. De wens om dit te doen in een gebouw met karakter en geschiedenis werd verwezenlijkt met de aankoop van de voormalige strafgevangenis aan de Havenstraat 6. Atelier PRO won in 2016, samen met Van Hoogevest Architecten en Buro Sant en Co, de opdracht voor de transformatie van het gevangeniscomplex.

Vleugels
Het gebouw is ontworpen en gerealiseerd in de periode 1888 tot 1891 naar ontwerp van W.C. Metzelaar, rijksingenieur-architect voor gevangenisgebouwen. De bestaande kruisvormige structuur van het gebouw leende zich goed voor het creëren van een eigen plek voor iedere school; elke leeftijdscategorie kreeg een eigen vleugel.

Omdat het programma niet volledig in het bestaande gebouw paste, is het pand aangevuld met nieuwbouw. Drie van de vleugels zijn als het ware ‘opgedikt’, met vanuit het kruispunt gezien de uitbreidingen telkens geplaatst aan de linkerzijde van de vleugel. Alleen de vleugel waar zich de hoofdentree van de BSA bevindt, is niet verbreed.

Metselwerk
De uitbreidingen refereren op verschillende manieren aan de oudbouw. Zo zijn de gewelfde plafonds van de oude cellen herkenbaar in de dakrand van de uitbreidingen.

Ook heeft atelier PRO bewust gekozen voor het gebruik van eenzelfde type baksteen voor uitbreiding van de vleugels, maar ook voor het aangrenzende volume waarin de sportzalen zijn ondergebracht. Dat het metselwerk verschillende tinten rood vertoont, is louter en alleen een gevolg van de diverse toegepaste metselverbanden en kleur van het voegwerk, vertelt architect Dorte Kristensen van atelier PRO.

In het interieur zijn de muren van de gangen en het hart onder de koepel ontdaan van verf; nu draagt geel baksteen bij aan een warme sfeer. De voormalige, lage cellen vormen kleine voorruimten voor de lokalen, die in de uitbreidingen zijn gesitueerd.

Maat en structuur
Wat ooit beklemmend kleine ruimten zijn geweest vormen nu prettige overgangszones, in maat passend bij de beleving van de kinderen. Ze creëren bovendien een vanzelfsprekende overgang tussen de sociale en dynamische ruimten enerzijds en de rustige onderwijsruimten waar concentratie gewenst is anderzijds.

De nieuwe onderwijsruimten zijn volgens atelier PRO vormgegeven met een ‘smart structure’, waardoor ze toekomstgericht zijn. De cel waar verzetstrijdster Hannie Schaft werd vastgehouden tot haar executie op 17 april 1945, is overigens intact gelaten.

Elke school heeft een eigen toegang tot een eigen buitenruimte. Een groene haag rond de buitenruimten refereert aan de oude muren rond het gevangenisterrein. Het landschapsontwerp is gemaakt door Buro Sant en Co. Bij het project was Van Hoogevest Architecten betrokken als restauratie-architect.

De BSA was een van de nominaties voor de Architectenweb Awards 2021 in de categorie Schoolgebouw van het jaar.

Trefwoorden

transformatie herbestemming british school of amsterdam amsterdam schoolgebouw atelier pro architekten atelier pro van hoogevest architecten gevangenis buro sant en co

1	Circulair Nederlands paviljoen voor Expo 2025 Osaka geopend dinsdag, 22 april
2	Tien nominaties voor Rotterdam Architectuurprijs 2025 dinsdag, 22 april
3	VenhoevenCS ontwerpt zwembad met houten draagconstructie dat zich letterlijk opent naar park woensdag, 23 april
4	Verbijzonderde kopgevels geven woongebouw in Hilversum gezicht dinsdag, 22 april
5	Toch nog een goed idee voor Mona Keijzer dinsdag, 22 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Atelier PRO ontwerpt extra route door uitgebreid universiteitsmuseum

6 januari 2022

Opwaardering van MFA Voorn in Utrecht met ruime toepassing houtbouw

12 januari 2022

Stadhuis Den Helder ondergebracht in gebouwen op voormalige marinewerf

19 maart 2024

Universitair Centrum Psychiatrie in Groningen opent zijn deuren

4 juli 2024

Schreuder College door Atelier PRO: een gewone school voor speciaal onderwijs

31 maart

Buro Sant en Co wint Lieven de Key Penning met Schoterbos

25 november 2024

Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2021 bekend

20 september 2021

Appartementengebouwen geïnspireerd door en gebouwd in de duinen

7 oktober 2021

Atelier PRO één van de winnaars bij internationale prijsvraag in Moskou

29 juni 2021

Nieuw leven voor Forum-gebouw als EDGE Stadium

9 december 2020

Landelijk en aardbevingsbestendig kindcentrum door atelier PRO afgerond

3 december 2020

Atelier PRO presenteert verbouwd en uitgebreid Allard Pierson

14 oktober 2020

Atelier PRO ontwerpt woongebouw voor Internationale School Moskou

29 juli 2020

Atelier PRO wint selectie herinrichting Berlage Lyceum

7 juli 2020

Atelier PRO ontwerpt een Kunskapsskolan voor 1300 leerlingen in Amsterdam

7 november 2019

Atelier PRO ontwerpt Sport- en Tentamencentrum voor Universiteit Leiden

7 oktober 2019

Hedendaags ‘landgoed’ naar ontwerp Buro Sant en Co en Atelier Pro

27 juni 2019

Drie nieuwe partners voor Atelier PRO

11 december 2018

Klassiek schoolgebouw gerenoveerd naar ontwerp van 9graden architectuur

29 november 2021

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2021 bekend

1 december 2021

Spaarndammerhart en British School winnaars Amsterdamse architectuurprijzen

9 december 2021

Negentiende-eeuwse gevangenis in Alkmaar herbestemd tot hotel

10 januari 2022

Nominaties Gouden A.A.P. 2022 bekend

5 maart 2022

Van Hoogevest ontwerpt nieuw clubgebouw voor USV Elinkwijk

24 maart 2022

Winnend plan van OMA, DELVA en B-architecten voor koepelgevangenis Breda

5 juli 2022

Atelier PRO ontwierp gezamenlijk gebouw voor twee scholen op bijzondere plek

23 augustus 2022

Twaalf projecten genomineerd voor Arie Keppler Prijs 2022

5 september 2022

Negen nominaties voor NRP Gulden Feniks 2022

3 oktober 2022

Amsterdam schrijft tender uit voor woon- en werkgebied Havenstraatterrein

31 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Twee woontorens Urby door Concrete in Dallas voltooid

25 april, 2:26

In de stad Dallas, in het noordoosten van Texas, is de afgelopen jaren gebouwd aan een wooncomplex met bijna 750 compacte woningen en talloze gemeenschappelijke voorzieningen.

Woongebouw in hout en metaal markeert de kop van de Oostenburgervaart

25 april, 9:05

Op het eiland Oostenburg in Amsterdam is het project Houtrak gerealiseerd. Het robuust ogende woningbouwproject is ontworpen door Marcel Lok_Architect en Workshop Architecten, met een daktuin van Flux landscape architecture.

Interieuropdracht voor nieuw kantoor Architectenregister naar Ex Interiors

24 april, 2:36

Het Architectenregister is halverwege 2024 (noodgedwongen) verhuisd naar een nieuw kantoor in Den Haag. Voor de definitieve inrichting deed de organisatie een meervoudige onderhandse aanbesteding.

Nieuwe Instituut organiseert Een avond met Ma Yansong

24 april, 12:15

Op 26 juni vertelt Ma Yansong, oprichter van het architectenbureau, in het Nieuwe Instituut over zijn ontwerpbenadering en werkwijze en over de samenwerking aan de tentoonstelling in het instituut, ‘Ma Yansong. Architectuur en emotie’.

Advies STOER: tel vliegtuiggeluid niet mee voor woningbouw bij Schiphol

24 april, 5:17

Dat adviseert de commissie aan minister Keijzer (Volkshuisvesting, BBB). De ingreep zou de bouw van ongeveer 80.000 woningen makkelijker moeten maken.

Keijzer: komende tien jaar 85.000 woningen minder door coalitiedeal

24 april, 11:09

De PVV, VVD, NSC en BBB willen de sociale huur bevriezen, maar daardoor krijgen woningcorporaties minder huurinkomsten binnen.

Makelaars bezorgd over huurmarkt: veel minder woningen verhuurd

24 april, 9:10

Ze hebben het aantal huurtransacties in de middenhuur en vrije sector in het eerste kwartaal met bijna 20 procent zien afnemen.

Kabinet wil meer plekken zoeken om naar aardgas te boren

23 april, 4:40

Volgens klimaatminister Sophie Hermans is het verhogen van de ‘opsporingsactiviteiten’ nodig om zo efficiënt mogelijk gas te winnen.

Team Provast wint tender Amsterdam Muyskenkwartier met woonproject Hoeksteen

23 april, 1:59

Het winnende voorstel ‘Hoeksteen’, ontworpen door Studioninedots en ZUS, voorziet in 210 woningen in het huur- en koopsegment en wordt gerealiseerd met een houten kolomconstructie.