Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!

Abonneren

Nee, bedankt

Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project

Café of restaurant in de plint? Houd in het ontwerp rekening met eisen rond geluid en vooral rond muziek

24 april, 9:00

Woongebouwen met cafés of restaurants in de plint: in stedelijke gebieden zien we ze steeds meer. Maar bij het ontwerp van deze woongebouwen wordt niet altijd voldoende rekening gehouden met het geluid dat de functies in de plint genereren, waarschuwt akoestisch adviseur Kaj Tyszka van LPB|SIGHT. Het is voor alle partijen plezieriger, beter en goedkoper om van tevoren de juiste voorzieningen te treffen dan achteraf aanpassingen te moeten doorvoeren.

Tekst: Kaj Tyszka

In een grote Nederlandse stad werd een paar jaar geleden een studentencomplex opgeleverd. Naast een honderdtal appartementen was er in de commerciële plint ruimte voor een kroeg: een mooie kans voor een enthousiaste horeca-uitbater. Helaas stond na een aantal weken handhaving op de stoep vanwege klachten van bewoners over de hoorbaarheid van muziekgeluid. Uit het vervolgonderzoek kwamen dermate kostbare geluidmaatregelen naar voren, dat de horeca-uitbater voor de keuze kwam te staan: een zeer kostbaar pakket met maatregelen uitvoeren – waarna het nog steeds niet mogelijk zou zijn om het café zoals gewenst te exploiteren – of vertrekken.

Helaas zie ik dergelijke situaties vaker langskomen. Multifunctionele gebouwen zijn populair: ze zijn interessant voor zowel de gebruikers als de omgeving en in trek bij ontwikkelaars om plannen haalbaar te maken. Maar tijdens de ontwerpfase wordt niet altijd goed nagedacht over de invulling van de bedrijfsvoering in de commerciële plint. Dat, terwijl verschillende bedrijfsvoeringen – zoals restaurants, kroegen of een café met een dj – andere geluidniveaus met zich meebrengen en daarom andere bouwkundige voorzieningen vragen.

Strenge beoordeling van muziekgeluid
De geluidregels voor bedrijven in Nederland zijn sinds 1 januari 2024 opgenomen in het omgevingsplan van de gemeente. Hierin staan de grenswaarden voor geluid op de gevels van gebouwen met een geluidgevoelige bestemming, zoals scholen, kinderdagverblijven, woningen en ziekenhuizen. Is er sprake van een woongebouw met commerciële plint en aangrenzende woningen? Dan heb je ook te maken met de grenswaarden voor in- of aanpandige woningen. De ‘Handleiding meten en rekenen Industrielawaai’ (HMRI) is het wettelijke meet- en rekenvoorschrift.

Normaal wordt bij geluidsberekeningen voor elke geluidbron die onderdeel is van de bedrijfssituatie, een bedrijfsduurcorrectie Cb toegepast. De Cb is een correctie voor het percentage van de tijd dat een geluidbron niet in bedrijf is. Dit wordt verrekend per beoordelingsperiode (dag, avond of nacht). Het geluid wordt als het ware ‘uitgesmeerd’ over de periode. In de avond- en nachtperiode gelden daarbij respectievelijk 5 en 10 dB strengere eisen dan in de dagperiode.

Wanneer er sprake is van duidelijk herkenbaar muziekgeluid mag de Cb volgens de wettelijke meet- en rekenvoorschriften echter niet worden toegepast. Het komt erop neer dat het niet uitmaakt of het afspelen van muziek een uur of de hele middag duurt, wanneer de muziek hoorbaar is. Naast het achterwege laten van de Cb wordt bij duidelijk herkenbaar muziekgeluid het geluid van een inrichting 10 dB strenger beoordeeld. Er is geen objectief criterium voor wat herkenbaar muziekgeluid is: dit wordt beoordeeld door het bevoegd gezag.

Geluid per etmaal
Naast het geluidniveau is ook het spectrum (de samenstelling van het geluid) van belang. In laagfrequent geluid (de bastonen) zit veel meer energie dan in hoogfrequent geluid. Om het geluid in dit deel van het frequentiespectrum te isoleren, zijn al snel zware maatregelen nodig. Muziek met relatief veel bassen moet dan ook anders beoordeeld worden en vraagt om andere maatregelen dan achtergrondmuziek in een restaurant.

Naast het geluidniveau en het muziekgeluidspectrum spelen ook openingstijden een rol. Per etmaalperiode zijn er namelijk andere grenswaarden gedefinieerd. Zo is de toelaatbare geluidbelasting op de gevel of het toelaatbare geluidniveau in een ruimte van een in- of aanpandige woning ‘s nachts 10 dB minder dan overdag, dus de eis is 10 dB strenger. Houd er rekening mee dat er grenswaarden gesteld zijn aan het maximale geluidniveau – oftewel het maximale geluid (L_Amax) op elk willekeurig piekmoment – maar ook aan het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L_A,r,LT) – oftewel het geluidniveau gedurende langere tijd.

De regels voor muziekgeluid zijn dus een stuk strenger dan voor ander geluid dat bij de bedrijfssituatie van een bedrijf hoort. Dat is ook niet gek. Muziek is – zelfs bij hele lage geluidniveaus – al herkenbaar, onder andere door het ritme en de bas. Dit wordt door mensen als extra hinderlijk ervaren; je kunt er letterlijk van wakker liggen. Het is daarom belangrijk om van tevoren na te denken over het geluidniveau en het bijbehorende geluidspectrum dat past bij de geprojecteerde bedrijfsvoering in de plint. Over het algemeen geldt: wie iets met muziek doet, kan er eigenlijk altijd van uitgaan dat het hoorbaar is en moet dus rekening houden met extra voorzieningen.

Vier typen bedrijfsvoering
De wet- en regelgeving rondom muziekgeluid maakt duidelijk dat je goed moet nadenken over de functie van je gebouw. Om ontwerpende partijen hierbij te helpen, onderscheiden we grofweg vier typen bedrijfsvoeringen, elk met een maximaal geluidniveau en bijbehorende benodigde voorzieningen. We zetten ze op een rij:

Eetcafé met achtergrondmuziek

Alleen overdag (tot 19.00 uur) geopend.
Maximaal geluidsniveau: tot 75 dB(A) in de ruimte.
Zeer lichte bouwkundige voorzieningen: Geluidsisolerend plafond, steenachtige gevel, liefst zo min mogelijk glas.

Bruin café met muziek

Overdag en ’s avonds (tot 23.00 uur) geopend.
Maximaal geluidsniveau: tot 85 dB(A) in de ruimte.
Lichte bouwkundige voorzieningen: weinig tot geen glas in de gevel, lichte voorzetconstructie voor de gevel, geluidsisolerend plafond, toegangssluis bij toegangsdeur.

Jongerencafé met dancemuziek

’s Avonds (tot 23.00 uur) geopend
Maximaal geluidsniveau: tot 95 dB(A) in de ruimte.
Medium bouwkundige voorzieningen: geen glas in de gevel, maatwerk ventilatieconcept, zware voorzetconstructies voor de gevel, zwaar geluidsisolerend plafond, geen doorvoeringen (schachten, ventilatie, enzovoort) in de scheidingsconstructies.

Café met dj en dance/housemuziek

’s Avonds en ’s nachts (tussen 23.00 en 07.00 uur) geopend.
Maximaal geluidsniveau: tot 105 dB(A) in de ruimte.
Zware bouwkundige voorzieningen: zeer zware doos-in-doos-constructies aangebracht op zware bouwkundige scheidingsconstructies.

Beter voorkomen dan genezen
Veel partijen denken: eventuele geluidoverlast los ik achteraf wel op. Maar dat is bouwkundig ingrijpender en ook veel duurder dan het vooraf voorkomen. Het achteraf moeten oplossen is ook voor alle partijen vervelend: voor de omwonenden, voor de horeca-uitbater en voor de projectontwikkelaar. Het is veel beter om met de juiste adviseurs tijdens de ontwerpfase goed na te denken over het geluid.

Kaj Tyszka is adviseur bouwakoestiek bij advies- en ingenieursbureau LBP|SIGHT.

Trefwoorden

muziek restaurant horecageluid café kaj tyszka lbp|sight horeca geluid

1	Mecanoo en De Urbanisten presenteren masterplan voor De Kaai in Rotterdam woensdag, 1 mei
2	Wageningen Campus krijgt verzamelgebouw met houten constructie dinsdag, 30 april
3	Nieuw Museumpark Vonk in Eindhoven krijgt biobased museumgebouw dinsdag, 30 april
4	Herindeling van een vooroorlogse woning creëert een eigentijdse loft dinsdag, 30 april
5	Blijft er ruimte voor stenige gebouwen? dinsdag, 30 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Metamorfose naar een bioscoop met brasserie door Studio Modijefsky

19 februari

The Harbour Club is een icoon op Cruquiuseiland

5 april 2022

Een horecagelegenheid met een restaurant per dagdeel

28 november 2022

Studio Modijefsky ontwerpt rijk interieur voor café-restaurant Polly Goudvisch

2 juni 2023

Restaurants en café's gaan volgens ABN AMRO moeilijke tijd tegemoet

15 november 2022

Aantal koffie- en lunchzaken met ruim kwart gestegen sinds 2017

19 augustus 2022

Restaurant Capital Kitchen prikkelt alle zintuigen

17 augustus 2022

'Lifestyle-hotel' The Den in Den Bosch met bar-restaurant op hoogte

9 augustus 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Museum Het Schip organiseert conferentie en tentoonstelling over tuinsteden

1 uur geleden

Precies honderd jaar geleden vond in Amsterdam voor het eerst een internationale stedenbouwconferentie plaats met aandacht voor de idealen van de Tuinstadbeweging.

Stedenbouwkundig raamwerk voor De Nieuwe Kern vastgesteld

3 uur geleden

In het gebied tussen station Duivendrecht, de A2 en het gebied met onder meer de Johan Cruijff ArenA komen 6.200 woningen en tal van andere functies. De bebouwing wordt geconcentreerd rond een stadspark ter grootte van het Gijsbrecht van Aemstelpark.

Minitopia ontwikkelt nieuwe locatie in Valkenswaard

Vandaag, 09:50

Het Tiny Wedert-project biedt ruimte voor maximaal vijftien compacte zelfbouwwoningen. De locatie blijft tien jaar beschikbaar.

Casa tamariu ligt als een monoliet in het Spaanse kustlandschap

Gisteren, 15:34

In 2021 gaf een aantal particulieren uit Nederland architectenbureau Keizer Koopmans de opdracht voor hen een gezamenlijke vakantiewoning aan de Costa Brava te ontwerpen.

Huizenprijs stijgt snel tot boven record, denkt ING

2 uur geleden

In de provincies Groningen, Limburg, Drenthe, Flevoland, Overijssel, Zeeland en Noord-Brabant is de gemiddelde prijs nu al boven het record gestegen.

CBS: minder natuur en bos in Nederland, meer plekken bebouwd

Vandaag, 10:43

Ook de hoeveelheid agrarisch gebied in Nederland nam af, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Derde editie Stadsbouwprijs Amersfoort van start

Vandaag, 09:17

Ontwerpers kunnen tot vrijdag 1 juli projecten op het gebied vlak van stedenbouw, architectuur, landschap en interieur inzenden.

Installateurs zien geen stagnatie in de verkoop van warmtepompen

Gisteren, 15:22

Woensdag meldde de Vereniging Warmtepompen dat de verkoop van warmtepompen stagneert door lage gasprijzen, politieke onzekerheid en zorgen over het volle stroomnet.