Historisch beeld van het gebouw

'Elegant brutalisme' voor nieuw hoofdkantoor Philips aan de Zuidas

27 maart, 10:45

Begin deze week is het toekomstige hoofdkantoor van elektronicaconcern Philips aan de Zuidas in Amsterdam opgeleverd. V8 Architects transformeerde een bestaand gebouw aan de Prinses Irenestraat 59 terug naar diens oorspronkelijke functie. Daarbij gaf het bureau een eigen draai aan het brutalistische karakter van het pand. “We wilden de solide uitstraling behouden, maar die tegelijkertijd verzachten”, zegt architect en partner bij V8 Michiel Raaphorst.

Erg bekend is dit feit niet, maar Philips verruilt over een jaar zijn huidige prestigieuze hoofdkantoor in de Breitnertoren voor een bescheidener onderkomen aan de Prinses Irenestraat, dat op een vrij onopvallende plek staat aan de Zuidas. De verhuizing werd vorig jaar tegelijk bekendgemaakt met een nieuwe ‘groeistrategie’, die ongeveer duizend Nederlandse arbeidsplaatsen kost.

Een woordvoerder van Philips laat aan Architectenweb weten dat het bedrijf PI59, zoals het pand aan de Zuidas nu officieel heet, een ‘prachtlocatie’ vindt. Daarnaast leent het gebouw zich volgens de zegsman beter voor het flexibele werken op het Philips-hoofdkantoor, waar ongeveer 1.500 mensen werkzaam zijn. “Maar die zullen zelden alle gelijktijdig aanwezig zijn. Tegelijk is het nieuwe hoofdkantoor een ontvangst- en ontmoetingscentrum voor (internationale) klanten, medewerkers en andere stakeholders”, laat de woordvoerder weten.

Oudste kantoorgebouwen van de Zuidas
Het uit de jaren zeventig stammende gebouw aan de Prinses Irenestraat, oorspronkelijk ontworpen door architectenbureau Le Grand & Selle, behoort tot de oudste kantoorgebouwen van de Zuidas. Het pand, dat in de luwte staat tussen de Strawinskylaan en de Prinses Irenebuurt, fungeerde eerst als hoofdkantoor van KPMG en later onder meer Nauta Dutilh. Later kreeg het gebouw een nieuwe functie als onderkomen voor een internationale school.

In de oude situatie had het gebouw een gesloten karakter, mede dankzij de grote betonpanelen in de gevel en de smalle raamstroken. V8 Architects heeft PI59 een zeer open uitstraling gegeven, maar wel met behoud van kenmerken die je brutalistisch kunt noemen. “Wij spreken van elegant brutalisme”, legt Raaphorst uit. “We wilden de solide uitstraling van het pand in ere houden, maar deze tegelijkertijd verzachten.”

PI59 is voorzien van een nieuwe gevel met grote glasvlakken, die in de hoeken ombuigen. Ze worden omkaderd door vinnen en kolommen van gepolijst beton met een toeslag van natuursteen. Om het gevelbeeld verder te verzachten, heeft V8 de methode van ‘visuele verstrooiing’ toegepast. Zo zijn in de kolommen messing uitsneden gemaakt die naar boven toe breder worden. De kolommen zelf verjongen juist in opwaartse richting.

De vinnen op de hogere verdiepingen staan steeds schuiner naar beneden toe, terwijl vanaf de straat alleen de schoepen van de terugliggende bovenste verdieping zichtbaar zijn, in plaats van de opstaande gevel. Als verwijzing naar de geribbelde betonplaten van het oorspronkelijke gebouw is het basement voorzien van een gelijkende gevel.

Uitbreiding
Het gebouw is uitgebreid van 14.000 vierkante meter naar ruim 19.000 m². De uitbreiding is onder meer gerealiseerd door de 110 meter lange langsgevel aan het fietspad uit te schuiven naar buiten. Dit gebeurde op subtiele wijze door een negatief te maken van de oude gevel; door de terugliggende en uitstekende delen om te draaien, bleef de ‘wafelstructuur’ van de gevel intact en valt het niet eens op dat die is uitgebreid.

Een andere majeure uitbreiding is gerealiseerd door het dakvolume met technische installaties te promoveren tot kantoorverdieping. Het volume is uitgelegd en verhoogd, zodat ook hier een van de vijf kantoorvloeren gerealiseerd kon worden. Rond de terugliggende verdieping is een doorlopende daktuin met vlonder naar ontwerp van Felixx Landscape Architects & Planners aangelegd. De Philips-directie en andere gebruikers kunnen zo vanuit het kantoor de tuin in stappen, om daar een luchtje te scheppen en van het uitzicht op de omgeving te genieten.

PI59 bestaat uit enorme open verdiepingen van zo’n 3.000 m² rond een trap- en liftkern. Daarnaast zijn op het punt waar de langsgevel aan het fietspad is uitgebreid en aan de andere langsgevel twee atria gerealiseerd. Dat het project tijdens de coronacrisis op risico is ontwikkeld door Nuveen en G&S&, bood volgens Raaphorst enkele voordelen. “Wij konden daardoor inspelen op de nieuwe vereisten voor kantoren als gevolg van de coronapandemie. De trappartijen in de kern bijvoorbeeld liggen om die reden veel verder uit elkaar dan we oorspronkelijk hadden bedacht.”

Villa in een tuin
Een ander uitgangspunt voor PI59 was om het te ontwerpen als een ‘villa in een tuin’. Hoewel het gebouw is uitgebreid, is er meer publieke ruimte rondom ontstaan door de parkeerplekken onder te brengen in een halfondergrondse parkeergarage en de eveneens door Felixx ontworpen tuin te verlengen tot aan de straat. Met de groene strook voegt het gebouw zich in de lineaire zone van gebouwen tussen de Zuidas en de Prinses Irenebuurt die alle van zo’n buffer worden voorzien.

Het half verdiepte basement biedt plek aan functies zoals het bedrijfsrestaurant en een vierhonderd plekken tellende fietsenstalling, waarvan de ingang aan de kant van het fietspad is gelegen. Aan de zijde van de Parnassusweg komt een horecagelegenheid, met ernaast een trapsgewijs oplopend pleintje. De parkeergarage is aan de andere kant van het gebouw gerealiseerd, op de plek waar vroeger een sportveld lag. De publieke functie van deze plek verdwijnt niet, maar wordt verhoogd; op het dak van de parkeervoorziening komt een nieuwe openbare ruimte waarvan de invulling door bewoners wordt bepaald. Waarschijnlijk krijgt het een ontspannings- en ontmoetingsfunctie.

Het gebouw is ontworpen volgens de hoogste standaarden van duurzaamheidslabels als BREEAM, WiredScore, Re\Define en Net Zero Carbon (waarmee wordt gecommitteerd aan de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015).

Trefwoorden

michiel raaphorst zuidas amsterdam v8 architects nuveen hoofdkantoor kantoor g&s& brutalisme pi59 transformatie philips

1	Voormalig V&D-pand in Maastricht wordt woon- en winkelcomplex maandag, 9 december
2	Woongebouwen met houten modules vervangen verouderde portiekflats Schalkwijk vrijdag, 6 december
3	Schiphol zoekt architecten om luchthaven consistentere uitstraling te geven vrijdag, 6 december
4	Maarten van Kesteren ontvangt Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten 2024 zaterdag, 7 december
5	Bouw hoogbouwcomplex The Modernist tegenover Rotterdam Centraal gestart maandag, 9 december

Gerelateerde nieuwsberichten

V8 Architects presenteert ontwerp transformatieproject PI59

23 april 2021

Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 2)

6 november 2020

Team met Being en Space Encounters wint tender Zuidas met plan Ceci

4 april

'Gat' naast Hulstkampgebouw op Noordereiland opgevuld met woningbouw

18 april

Kavel 2E Kenniskwartier, Zuidas: acht ontwerpen

8 mei

Nederland, een land vol met Irenestraten (deel 1)

5 november 2020

V8 geeft oud kantoorpand Zuidas oorspronkelijke functie terug

7 juli 2020

Powerhouse Company presenteert winnend ontwerp The Harmony

14 maart

Woontoren voor starters op de Zuidas klaar

29 februari

Bouw The CubeHouse op Amsterdamse Zuidas gestart

8 januari

Bouw van nieuw hoofdkantoor Evides op waterleidingcomplex in Kralingen van start

29 mei

Zuidasdok kost mogelijk nog 600 tot 800 miljoen extra

21 december 2023

'Dit is het moment om een visie te ontwikkelen voor vernieuwing van Buitenveldert’

20 december 2023

Metrodek op station Amsterdam Zuid geschoven boven hoofd reizigers

6 augustus

'Kunstbrug' over de Boelegracht aan de Zuidas geopend

19 september

Nudus presenteert ontwerp Matrix Innovation Center op Zuidas

13 november

Nieuwe rechtbank van Amsterdam heeft rijke binnenwereld

29 april 2021

MVRDV presenteert foto's van Tripolis-Park

17 oktober

Ontwikkelaar Edge verwerft Cross Towers op de Zuidas

11 juli

The Pulse of Amsterdam op de Zuidas officieel opgeleverd

15 november

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Toren van Babel

Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas

13 april 2023

Toren van Babel

Gesprek met Michiel Raaphorst over het maken van hoogbouw in een ‘perfect storm’

1 juli 2022

Andere nieuwsberichten

TALKS about architecture organiseert twee lezingen in januari

Gisteren, 16:26

De Italiaanse architect Francesca Torzo bijt op donderdag 16 januari het spits af, een week later op 23 januari gevolgd door het Zweedse Fabel Arkitektur.

Bonaire krijgt kleurrijke en volwaardige gemeenschapsbibliotheek

Gisteren, 15:26

Met de realisatie van de bibliotheek, waarvoor het Groningse advies- en ontwerpbureau includi het interieur heeft ontworpen, gaat voor de eilandbewoners een droom in vervulling.

Gevel van zonnepanelen voor onderwijscomplex De Kikker

Gisteren, 14:32

De gevel van onderwijscomplex De Kikker in Amsterdam is grondig vernieuwd. De oude gifgroene beplating heeft plaatsgemaakt voor een kleurrijke gevel van zonnepanelen.

BouwBeurs 2025 vanaf 3 februari in Koninklijke Jaarbeurs

Gisteren, 13:20

De Jaarbeurs in Utrecht biedt van 3 tot en met 7 februari 2025 ruimte aan zes hallen vol nieuwe producten en ontwikkelingen, kennissessies, sectorpresentaties en meer.