Biobasecamp van Studio Marco Vermeulen als gebouwd argument

7 november 2019, 11:43

Tijdens de Dutch Design Week, die zich van 19 tot en met 27 oktober in Eindhoven afspeelde, was op het Ketelhuisplein het Biobasecamp te bewonderen. Met het paviljoen – en de tentoonstelling binnenin – wilde Studio Marco Vermeulen verduidelijken dat houtbouw kan bijdragen aan de bestrijding van klimaatverandering én aan de kwaliteit van het Nederlandse landschap.

Tientallen ruwe populierenstammen tilden een stervormig houten dek naar een hoogte van zo’n zes meter. Daar konden de bezoekers van de Dutch Design Week (DDW) flaneren, uitrusten en van het uitzicht genieten. Onder het dek, tussen de boomstammen, konden ze kennis nemen van de voordelen en het belang van bouwen met hout.

Paviljoen
De stammen waren afkomstig van populieren, die vanwege hun leeftijd – en daarmee gevaar voor omwaaien – waren gerooid. Het dek van het Biobasecamp was opgebouwd uit grote, modulaire vloerdelen van kruislings verlijmd hout, cross laminated timber (CLT), zoals het veelal wordt aangeduid.

De vloerdelen waren demontabel en konden na de DDW worden hergebruikt, bijvoorbeeld als vloerelementen in nieuwbouwwoningen. Vermeulen rekende het voor: het paviljoen, met een houtvolume aan 240 m³ vuren hout in de CLT-panelen, betekende een opslag van 216.000 kg CO₂. De populierenstammen, samen 168 m³ hout, vormen een opslag van 115.000 kg CO₂.

Waardevolle opslag
Al vaker is gewezen op de reductie van de hoeveelheden CO₂ en stikstof in de atmosfeer door het gebruiken van hout in plaats van conventionele bouwmaterialen als beton en staal. Bomen zetten met behulp van zonlicht CO₂ om in glucose, waardoor ze groeien (en tegelijkertijd zuurstof creëren). Bij het verrotten van gestorven bomen of het verbranden van hout komt de CO₂ weer vrij.

Door met hout te bouwen, legt Marco Vermeulen uit, creëren we feitelijk een CO₂-opslag. In tegenstelling tot het aanleggen van speciale, kostbare opslagplaatsen creëert houtbouw bovendien waarde in de vorm van bebouwing. De woningbouwopgave waar Nederland voor staat, kan tegelijkertijd een actieve bijdrage zijn aan de strijd tegen klimaatverandering, aldus Vermeulen.

Door het elektrificeren van de bouwplaats, het prefabriceren van bouwonderdelen en het lichte gewicht van (te transporteren) biobased onderdelen, is ook de uitstoot van stikstof bij biobased bouwen flink lager, volgens de architect.

Gezonder en mooier landschap
Het hout dat nodig is voor de Nederlandse bouwindustrie kunnen we volgens Vermeulen voor een ruim deel uit de huidige productiebossen. Als die duurzaam worden beheerd, ‘groeien’ er volgens de architect 60 woningen per dag in de Nederlandse bossen. Wil Nederland de bouw versnellen, dan moet er bos worden bijgeplant; in combinatie met diversificatie zouden we meer, betere en aantrekkelijkere bossen krijgen.

Als voorbeeld geeft Vermeulen het Brabantse populierenlandschap, dat is ontstaan door de aanplant ten behoeve van de klompen- en luciferproductie. “Bouwen met hout kan Nederland dus ook mooier maken!”

Voorbeeldprojecten
Om de transitie naar biobased materiaalgebruik in Nederland op gang te krijgen, moet er snel een aantal voorbeeldprojecten komen. “Liefst hele wijken, waardoor de schaalvoordelen van prefabricage gaan meetellen”, aldus Studio Marco Vermeulen. “De houtbouwketen krijgt daarmee ook de kans zich in Nederland te organiseren.”

In het paviljoen op de DDW gaf het architectenbureau niet alleen uitleg over houtbouw en de voordelen ervan, maar toonde ook een aantal voorbeelden van ontwerpen uit de eigen studio. Daaronder waren bijvoorbeeld The Dutch Mountains in Eindhoven, de GreenTech Incubator in Boxtel, het Bezoekerscentrum voor het Van Gogh Nationaal Park en de uitkijktoren Peppelland.

Het paviljoen werd ontworpen in opdracht van de Dutch Design Foundation, organisator van de jaarlijkse DDW. Als constructeurs waren Arup en Lüning betrokken.

Trefwoorden

studio marco vermeulen cross laminated timber eindhoven houtbouw biobased biobasecamp dutch design week

1	Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk woensdag, 2 april
2	Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 maandag, 31 maart
3	Team met Studio Nauta en Pieter Bedaux presenteert hun inzending voor M HKA maandag, 31 maart
4	Strategische visie van MVRDV voor ‘kwaliteitssprong’ Roosendaal donderdag, 27 maart
5	Beschut wonen in een coulissenlandschap vrijdag, 28 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

VPRO wijdt Tegenlicht-uitzending aan bouwen in hout

2 oktober 2019

Nieuw Museumpark Vonk in Eindhoven krijgt biobased museumgebouw

30 april 2024

Nieuw plan voor The Dutch Mountains in Eindhoven

5 juni 2019

Nieuwe kantoor Triodos Bank is ook een materialenbank

12 september 2019

Design Museum Den Bosch toont ‘ontwerpactivist’ Victor Papanek

24 september 2020

FAAM ontwerpt twee woongebouwen in massieve houtbouw

2 mei 2019

Experiment met isolatieplaten uit lisdodde

4 februari 2021

Organisch en maritiem ontwerp inspiratie voor woning op Zeeburgereiland

4 maart 2019

Marco Vermeulen schetst toekomstig station: multifunctioneel en gelaagd

27 maart 2019

Twee Dutch Design Awards voor FLAX Chair

31 oktober 2016

Biesbosch Museum is landschappelijke sculptuur

24 november 2015

Wooncomplex uit houten modules met een groene vallei

15 juni 2020

Gasontvangststation met biogevel opgeleverd

11 oktober 2013

Houten woningbouwproject met stedelijke uitstraling

28 september 2017

Een eigentijdse tuinderswoning in overwegend biobased materialen

22 februari 2023

ORGA biedt blik op de bouw van een ecologische school

15 juli 2020

Rotterdam regelt ruimtelijk beleid op binnenstedelijke Nieuwe Maas in Wateratlas

15 juli 2024

'Incubator' van organische reststoffen voor GreenTech Park Brabant

5 februari 2020

Inschrijving Dutch Design Awards 2020 geopend

25 februari 2020

Dutch Design Week 2020 geen grootschalig publieksevenement

8 juni 2020

Thema Dutch Design Week 2020: The new intimacy

7 juli 2020

Dutch Design Week opent virtueel de deuren

19 oktober 2020

BlueCity opent lab voor ontwikkeling biobased materialen en producten

26 november 2020

Biobased villa’s van Natrufied aan de Texelse duinen

27 januari 2021

Realisatie The Dutch Mountains stap dichterbij gekomen

9 februari 2021

DDW zoekt ontwerpers voor fysieke editie 2021

11 mei 2021

Nieuwe focus voor DDF-directeur Martijn Paulen

21 februari 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

JADE architecten en Jessica Nielsen ontwikkelden biobased en energiezuinig gebouw met onderin ruimte voor eigen kantoor

1 uur geleden

In de levendige Zwart Janstraat in het Oude Noorden van Rotterdam heeft JADE architecten op een jarenlang braakliggende kavel een markant gebouw ontwikkeld en ontworpen met onderin kantoorruimte voor het bureau en twee stadswoningen erboven.

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut

Gisteren, 17:07

Aric Chen heeft aangekondigd per 27 juni 2025 het Nieuwe Instituut in Rotterdam te verlaten voor een nieuwe uitdaging.

Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk

Gisteren, 13:02

Op ‘de pols van Katendrecht’ in Rotterdam komt een gebouw met twee woontorens naar ontwerp van KCAP. Woongebouw De Bund weerspiegelt, in vormgeving en materialisering, de voormalige robuuste industriële gebouwen in het havengebied.

LEVS, Metabolic en Copper8 publiceren studie CO2-impact locatiekeuze

Gisteren, 10:41

Om snel en betaalbaar te kunnen bouwen, wordt zowel binnen- als buitenstedelijk gebouwd. Daarbij ontbreekt vaak de sturing op CO2-impact, terwijl juist de locatiekeuze en het woningtype bepalend zijn voor de uitstoot.

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen

1 april, 2:25

Consumenten- en milieuorganisaties vinden dat minister Hermans maatregelen moet nemen om zonnepanelen ook na afschaffing van de salderingsregeling aantrekkelijk te houden.